Nazwiska - Ż

[saralea]

Witam, bardzo proszę o informację dotyczącą pochodzenia nazwiska żuchliński.

[Ewa_Szczodruch]

Witaj

Żuchliński - w grupie nazwisk pochodzących od staropolskiego żuchać ‘gryźć, żuć', żucha ‘szczęka’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

[fredx]

Witam
Proszę o ustalenie pochodzenia nazwiska Życki.
Pozdrawiam

[Ewa_Szczodruch]

Witam

Wg Rymuta:

Życki - od życzyć.

[Jan.Ejzert]

W ostatnim czasie dotarłem do akt prapradziadka, którego nazwisko brzmi Żemaytel lub Żamaytel
Dopatrzyłem się, że nazwisko może pochodzić od nazwy osobowej Żematis, ale nadal nie wiem co to oznacza.
Może ktoś potrafi podać jakieś głębsze wyjaśnienie. Nazwisko wystąpiło w okolica Sejn.

[Gawroński_Zbigniew]

Nazwisko jest litewskie i jak chce Rymut pochodzi od litewskiej nazwy osobowej Žematis.

Żematis to po prostu Żmudzin tj. mieszkaniec znad dolnego Niemna po litewsku: žemajtija. Dosłownie "dolny Litwin", mieszkaniec dolnej, niskiej Litwy, w odróżnieniu od reszty Litwy, która nazywała się Aukštas tj "górna Litwa".

[ROMAN_B]

Witaj Czarku.
Widzę, że już otrzymałeś odpowiedź na twoje pytanie. W zasadzie nie ma co dodać do informacji p. Zbigniewa. Chyba tylko to, że Żmudzini to nie jest to samo co właściwi Litwini.
Do informacji p. Zbigniewa dorzucę moje informacje, które zebrałem, i które zamieszczam poniżej.
Zygmunt Gloger w Geografii historycznej ziem dawnej Polski pisał w rozdziale Sąsiedzi Lechitów: „(…).Szczep litewski, czyli lettoński, najbliższym jest Słowian w rodzinie ludów pochodzenia aryjskiego. Przeszło trzecia część ogólnej liczby wyrazów w języku litewskim pochodzi z mowy polskiej i słowiańskiej. Szczep ten dzielił się na 5 głównych plemion, a mianowicie: właściwych Litwinów, Żmujdzinów, Łotyszów, Prusów i Jadźwingów. Litwini, nazywający siebie Letuwininkai, a kraj swój Letuwa, siedzieli nad średnim Niemnem od ujścia Hańczy do ujścia Niewiaży i nad dopływami średniego Niemna: Mereczanką, Strawą i Wilią. Ziemia, położona nad niższym czyli dolnym Niemnem, od rzeki Niewiaży do morza Bałtyckiego i nad dopływami niższego Niemna na prawym jego brzegu, nazwaną została od swego położenia Żemajczu-żeme ( żemas = niski, dolny, a żeme = ziemia ). Stąd Żemajtis ( Żmudzin ) znaczy po litewsku to, co po polsku podolak, niżowiec ). Na północ od Litwy i Żmudzi, nad Dźwiną i zatoką Ryską, ciągnęły się ziemie Łotyszów, dzielących się na plemiona Kuronów ( od nich Kurlandya ), Semigalów ( od nich Semigalia ) i inne z Finnami w Inflantach zmięszane. (…)”.
Natomiast w rozdziale Księstwo Żmudzkie pisze: „(…). Już w pierwszej części tej książki powiedzieliśmy, że nazwa Żmudzi pochodzi od litewskiego wyrazu ziemaj – nisko. Stąd lud tamtejszy nazywa siebie Żemajtis – Żmudzinami, a ziemię swoją Ziemajciej, Ziemajczis, czyli krainą niższą od Litwy, położonej w górze Niemna, którą nazywa Aukstote, to jest wyższą, od wyrazu litewskiego auksztas – wysoki. (…)”.

Takie spolszczone fonetycznie, graficznie i morfologicznie nazwiska jak : „Żemaitis, Żemajtis, Żemajtys, Żemajtyś, Żemajtuk, Żemajko, Żemajda, Żemajdo, Żemajduk, Żemejtuk, Żemajko, Żemajda, Żemajdo, Żemajduk, Żemejtuk, Żemejda,Żemejdzin, Żemejć, Żemojtis, Żemojta, Żemojtel, Żemojtin, Żemojto, Żemojtuk, Żemojda, Żemojduk, Żemojdyk,Żemojdzin, Żemojc, Żemojcin, Żemojć < Žemaĩtis”. [ za Alina Naruszewicz – Duchlińska: Surnames of Lithuanian origins in Polish anthroponomy; Preservation of Cultural Heritage and Strengthening of Regional Identity. Post konference material, red.Edita Marciulevičien, Socialinių mokslų kolegija, Klaipda 2008, s. 84 - 88. ]. Wszystkie te nazwiska pochodzą od litewskiego [ żmudzkiego ] miana žemaitis – Żmudzin. Moim zdaniem i nazwisko Twojego przodka Żemaytel / Żamaytel też pochodzi od słowa žemaitis – Żmudzin. O spolszczeniu nazwiska świadczy polski sufiks –el oraz litera „y” użyta w tym nazwisku. W nazwiskach czy imionach polskich „y” było poprzednikiem „j” i nazwiska z „y” są starszą formą. Podobnie jak w nazwisku Woyciechowski i Wojciechowski.

Pozdrawiam – Roman.