Węgierskie nazwiska? proszę o pomoc

Sawicki_Wiktor · Post autor: **Sawicki_Wiktor** » wt 22 lis 2011, 00:14

Nie chcąc przerywać dyskusji, chciałbym jeszcze raz wtrącić i zapytać, czy nazwisko Stopaj może mieć jakieś związki z Węgrami? Do takiej hipotezy skłania mnie końcówka -aj, jakże charakterystyczna dla Węgrów. Tak więc prosiłbym bardzo o odpowiedź.
Pozdrawiam
Wiktor

Ewa_Szczodruch · Post autor: **Ewa_Szczodruch** » wt 22 lis 2011, 07:06

Witam

Nazwisko ma rdzeń polski. Występuje w Słowniku nazwisk Polaków Rtmuta.

Stopaj - od stopa ‘dolna część nogi’.

Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Sawicki_Wiktor · Post autor: **Sawicki_Wiktor** » wt 22 lis 2011, 17:51

dziękuję, już kiedyś widziałem tą etymologię, a wiem, że jednak czasami pan Rymut się myli, dlatego też zapytałem o to nazwisko.
Pozdrawiam
Wiktor

Aftanas_Jerzy · Post autor: **Aftanas_Jerzy** » wt 22 lis 2011, 19:15

Sawicki_Wiktor pisze:dziękuję, już kiedyś widziałem tą etymologię, a wiem, że jednak czasami pan Rymut się myli, dlatego też zapytałem o to nazwisko.
Pozdrawiam
Wiktor

Witam!
Nie jest to błędna etymologia, choć podana w sposób dostępny dla każdego czytelnika, bez pełniejszego uzasadnienia, a to ze względu na specjalistyczne nazewnictwo stosowane w tej dziedzinie językoznawstwa.
Dla tak wymagającego czytelnika mogę w skrócie jeszcze coś dodać do tego co napisała Ewa Szczodruch.

Sufiks -a-j pochodzacy z j. prasłowiańskiego, jest charakterystyczny m. in. przy tworzeniu zgrubień rzeczowników (szczególnie zakończonych na -a) w wielu językach słowiańskich, przyjmowanych następnie jako nazwy osobowe odapelatywne. Na przykład: staropolskie słowa: nogaj = 'człowiek o długich nogach'od 'noga', łabaj = 'wielki pies' ('łaba'współczesne 'łapa'), nosaj = 'długonosy', analogicznie stopaj = 'człowiek o dużych stopach'.
Zanotowano dużą częstotliwość zastosowania funkcji zgrubiających i zwiększających wymiary z pomocą tego mechanizmu w jezyku ukraińskim, w języku polskim mniej przypadków.

Mechanizm taki niema nic wspólnego z językiem węgierskim, choć czasem wrażenie podobieństwa powstaje przy wymowie nazwisk węgierskich z końcówką '-ly' (wymawianych jak -j), np Kodály [wym. Kodaj], albo rzadkie nazwiska zakończone na -ai np. Jókai [wym. Jokaj].

Przy okazji podaję 10 najpopularniejszych nazwisk węgierskich i ich znaczenie w nawiasie oraz liczba ludzi ich noszących):
Nagy (Duży, 244663)- najpopularniejsze na Węgrzech, wymawiaj Nod´ -(d' = d zmiękczone)
Kovács (Kowal, 228274)
Tóth (Słowianin; 223291)
Szabó ( Krawiec, 217066)
Horváth (Horvát) (Chorwat, 201524)
Kiss ( Mały,139919 )
Varga (Szewc, 137398)
Molnár ( Młynarz, 112878)
Németh (Niemiec,97715)
Farkas ( Wilk,83755)

Mirek.Kozak · Post autor: **Mirek.Kozak** » wt 22 lis 2011, 22:54

j_aftanas pisze: Przy okazji podaję 10 najpopularniejszych nazwisk węgierskich[/b] i ich znaczenie w nawiasie oraz liczba ludzi ich noszących):

Tóth (Słowianin; 223291)

Tót - nie Tóth - oznacza Słowaka a nie Słowianina !
Jest to obrazliwa forma, w stylu polskich: "iwan, mosiek, szwab".

Aftanas_Jerzy · Post autor: **Aftanas_Jerzy** » śr 23 lis 2011, 01:20

mireq1 pisze:
j_aftanas pisze: Przy okazji podaję 10 najpopularniejszych nazwisk węgierskich[/b] i ich znaczenie w nawiasie oraz liczba ludzi ich noszących):

Tóth (Słowianin; 223291)
Tót - nie Tóth - oznacza Słowaka a nie Słowianina !
Jest to obrazliwa forma, w stylu polskich: "iwan, mosiek, szwab".

Witam z radością!
Ja moją skromną wiedzę podparłem źródłami. Podaję cytat z najobszerniejszego (niestety w języku angielskim):
Tóth (or sometimes Toth) is a highly common surname in Hungary, meaning "Slav" and later "Slovak" in old Hungarian.
Toth can also mean "Croat", since one of the Hungarian names for Slavonia (the northern part of Croatia, bordering to Hungary) was Tothorszag;[1] although Horváth is the more usual contemporary formulation.
Jako znaczenie słowa przyjąłem najwcześniejsze, to jest Slav= Słowianin, chociaż tu masz rację, że później to było: Słowak, a nawet mieszkaniec Slawonii.
Podałem liczbowe dane dotyczące jednak formy nazwiska Tóth , a nie Tót. Odnośnie liczebności tej drugiej formy, nie mam danych. Może Ty je masz?

Sawicki_Wiktor · Post autor: **Sawicki_Wiktor** » śr 23 lis 2011, 15:14

bardzo dziękuję za to dopełnienie odpowiedzi,
pozdrwiam
Wiktor

Mirek.Kozak · Post autor: **Mirek.Kozak** » śr 23 lis 2011, 16:51

j_aftanas pisze: a nawet mieszkaniec Slawonii.

a co to za kraj Slawonia?

j_aftanas pisze: Jako znaczenie słowa przyjąłem najwcześniejsze, to jest Slav= Słowianin, chociaż tu masz rację, że później to było: Słowak

taki jest efekt opierania sie na wikipedii
kolejny raz potwiedza sie, ze wikipedia nie jest wiarygodna

o ile wegierska wersja:
http://hu.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3tok
dosyc dobrze opisuje ten temat:

Tlumacze z wegierskiego:
"Tótók - (liczba mnoga od Tót) to wczesniejsza nazwa Slowakow i Slowencow, uzywana przez Wegrow.
Dawniej nazywano tak i Chorwatow, ale ta nazwa sie nie przyjela.
Wiele wegierskich miejscowosci ma w nazwie czlon TÓT.
Wspolczesne miejscowosci z tym czlonem to: Tótkomlós, Tótszentgyörgy, Tótszentmárton, Tótszerdahely, Tótújfalu és Tótvázsony, Lengyeltóti és Káptalantóti.
Wiele osob narodowosci wegierskiej nosi nazwisko Tóth lub Tót. (Chodzi oczywiscie o tereny poza Wegrami)

a tutaj tlumaczenie na angielski
http://en.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3th

tlumaczenie na angielski jest kryminalne

ze Slowenca ktos robi Slowianina...

j_aftanas pisze: Podałem liczbowe dane dotyczące jednak formy nazwiska Tóth , a nie Tót. Odnośnie liczebności tej drugiej formy, nie mam danych. Może Ty je masz?

nie ma i nie bedzie takich danych, gdyz nazwisko Tót na Wegrzech nie wystepuje - a co za tym idzie upada proba przetlumaczenia nazwiska Tóth od przezwiska Tót. - oba wymawia sie jednakowo "tót" - po polsku "tout"

to ze ktos sie nazywa Krzyk - to jeszcze jego nazwisko nie oznacza ptaszka o nazwie kszyk

Piotr_Juszczyk · Post autor: **Piotr_Juszczyk** » śr 23 lis 2011, 19:51

Mam jedno ciekawe nazwisko, a w każdym razie rzadkie w naszym kraju: Horiaczek.
Prawdopodobnie nie węgierskie ale także z południa. Czy ktoś może coś więcej o tym nazwisku napisać?
Pozdrawiam

Mirek.Kozak · Post autor: **Mirek.Kozak** » śr 23 lis 2011, 20:02

Piotr_Juszczyk pisze:Mam jedno ciekawe nazwisko, a w każdym razie rzadkie w naszym kraju: Horiaczek.
Prawdopodobnie nie węgierskie ale także z południa.

przestancie wszystkie obco brzmiace nazwiska podciagac pod nazwiska wegierskie - wpisz do google horiaczek i tam znajdziesz odpowiedz... wiele odpowiedzi

Aftanas_Jerzy · Post autor: **Aftanas_Jerzy** » śr 23 lis 2011, 22:22

mireq1 pisze:
Piotr_Juszczyk pisze:Mam jedno ciekawe nazwisko, a w każdym razie rzadkie w naszym kraju: Horiaczek.
Prawdopodobnie nie węgierskie ale także z południa.
przestancie wszystkie obco brzmiace nazwiska podciagac pod nazwiska wegierskie - wpisz do google horiaczek i tam znajdziesz odpowiedz... wiele odpowiedzi :mrgreen:

Witam!
Wpisywanie nazwiska do wyszukiwarki Google tylko przypadkowo pozwoli trafić na opracowanie etymologiczne.
Skróty ze słowników etymologicznych wpisuje Ewa Szczodruch na stronie http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=892 i tam poszukaj wśród nazwisk odapelatywnych (pochodzących od przezwisk). Jeśli tam nie znajdziesz (a chyba tak będzie), to umieść zapytanie w wątku "Pochodzenie nazwisk"na naszym forum. Ewa Szczodruch odpowie.
Ja przypuszczam, że pochodzi od prasłowiańskiego 'goreti'- palić się, Jest kilka pokrewnych nazwisk zbadanych i zakwalifikowanych do takiej grupy:Gorący, Horący (na kresach południowo-wschodnich). Etymologię taką trzeba potwierdzić u specjalistów - onomastyków (Ewa Szczodruch).

Piotr_Juszczyk · Post autor: **Piotr_Juszczyk** » śr 23 lis 2011, 22:33

mireq1 pisze: przestancie wszystkie obco brzmiace nazwiska podciagac pod nazwiska wegierskie - wpisz do google horiaczek i tam znajdziesz odpowiedz... wiele odpowiedzi

Hmm, jest ok. 20 osób w Polsce o tym nazwisku. Możesz mi podpowiedzieć co mi google powie, poza podaniem imienia 1/4 z tych osób? Raczej nie poda mi pochodzenia tak rzadkiego nazwiska w naszym kraju. Ja w każdym razie sprawdzałem i nie znalazłem. Czy to Twoja uniwersalna odpowiedź? "Zapytaj google"?

Co do drugiej rozsądnej odpowiedzi. Sprawdziłem. Było tam jedynie to o czym wspomniał j_aftanas. To jednak nie jest rozstrzygające. Wiem że nazwisko pochodzi z południa. Może być Słowacja, pisałem że niekoniecznie z Węgier. Na pewno nie pochodzi z Polski. Dziękuję w każdym razie za odpowiedź.

Aftanas_Jerzy · Post autor: **Aftanas_Jerzy** » śr 23 lis 2011, 23:19

Witam!
Tak jak przypuszczałem, nazwisko raczej pochodzenia ukraińskiego, choć to nie jest jednoznaczne z narodowością osób je noszacych. Chodzi o charakterystyczne w tym rejonie (Zachodnia Ukraina) zamienianie twardego G na H. Sprawdziłem czy takie nazwisko występuje na Ukrainie. Jest tam 78 przypadków z wyszukiwarki http://www.nomer.org/allukraina/lastNam ... ber_1.html
Podaję pierwszą dziesiatkę. Reszte sobie sam wyświetlisz (na dole podanej strony są strzałki z napisem 'wpered', 'nazad' )
Фамилия Имя Отчество тел дата рожд. нас. пункт ул. дом корп кв
ГОРЯЧЕК ЯНА АЛЕКСЕЕВНА 0 1986-09-09 М.КИЇВ ЗОДЧИХ 26 0 52
ГОРЯЧЕК ВЕРОНИКА ГЕННАДИЕВНА 0 1987-04-28 ХМЕЛЬНИЦЬКИЙ МИРУ 51 0 38
ГОРЯЧЕК НАТАЛИЯ НИКОЛАЕВНА 0 1986-02-01 МАКСИМІВКА ВІДСУТНЯ 0 0
ГОРЯЧЕК НАТАЛИЯ ВЛАДИМИРОВНА 5707797 1955-12-29 М.КИЇВ АННИ АХМАТОВОЇ 3А 0 56
ГОРЯЧЕК НАТАЛИЯ ВЛАДИМИРОВНА 5707797 1955-12-29 М.КИЇВ АННИ АХМАТОВОЇ 3А 0 56
ГОРЯЧЕК ВИКТОРИЯ ОЛЕГОВНА 173258 1985-07-18 ХМЕЛЬНИЦЬКИЙ ЗАРІЧАНСЬКА 22 0 42
ГОРЯЧЕК ВАЛЕНТИНА ИВАНОВНА 0 1937-05-29 РІВНЕ ПУХОВА 17 0 168
ГОРЯЧЕК ЕВГЕНИЯ САВЕЛИЕВНА 0 1923-11-21 КОЗЯТИН ЧАПАЄВА 1 0 0
ГОРЯЧЕК ЕВГЕНИЯ САВЕЛИЕВНА 0 1923-11-23 КОЗЯТИН АРКАДІЯ ГАЙДАРА 20 0 0
ГОРЯЧЕК ИРИНА НИКОЛАЕВНА 0 1961-09-11 ПЕРВОМАЙСЬК ГІРНИКА 1 0 0
W Wielkiej Brytanii mieszka 50 osób o tym nazwisku (prawdopodobnie emigracja zarobkowa z Galicji, gdzie było za czasów Austro-wegierskich przeludnienie i bieda).

Ewa_Szczodruch · Post autor: **Ewa_Szczodruch** » czw 24 lis 2011, 06:55

Witam

Horiaczek - od imienia Horacy. Imię, pochodzenia łacińskiego, znane w Polsce od XIII wieku jako Horacy 1437, Oracy 1396, Jaracz 1202.

Horiaczek - od podstawy hor- , ta od czeskiego i ukraińskiego hora ‘góra’, od czeskiego horky ‘gorący’, horši ‘gorszy’, horeti ‘gorzeć’, horky ‘gorzki’.

Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny', Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Skłaniam się bardziej do drugiej etymologii.

Piotr_Juszczyk · Post autor: **Piotr_Juszczyk** » czw 24 lis 2011, 19:34

Dziękuję za odpowiedzi.
Rzeczywiście Horiaczek od czeskiego i ukraińskiego brzmi przekonywająco.