Wywózki na Syberię, więzienia sowieckie, łagry

[chołoniewski]

Bardzo Ci dziękuję Grażyno
Jurek

[Nagłowski_Tomasz]

Witam poszukuję informacji jakich kolwiek o swoich przodkach, którzy zostali wywiezieni na syberię Tadeusz Nagłowski, jego bracia Napoleon N. i Władysław N. oraz ostatnio pod zdjęciem zauważyłem że był jeszcze Nagłowski A. (najprawdopodobniej brat który umarł w czasie okupacji). O Tadeuszu to jeszcze coś wiem natomiast o swoim dziadku nic. W czasie wybuchu wojny mieszkali Wilno ul. Wielka 25. Pozdrawiam i z góry dziękuję.

[Sroczyński_Włodzimierz]

Antoni rocznik 1891 i Napoleon rocznik 1924 są w bazie karty (indeks represjonowanych on-line)

[Nagłowski_Tomasz]

Ok dzięki już właś nie znalazłem pozdrawiam

[jart]

Zastanawiałem się czy pisać tutaj, czy w "poszukuję miejscowości", ale zdecydowałem się że z racji głównego tematu (zsyłka) napiszę tutaj.

Poszukuję wsi (?) Krasny Jar, do której w czerwcu 1941 r., z powiatu białostockiego zostali zesłani moi pradziadkowie wraz z dziećmi.

Tydzień temu, przeglądając udostępnione akta Archiwum Instytutu Hoovera, w kolekcji Władysława Andersa - indeksie osób które zmarły na zesłaniu - odnalazłem kartę osobową mojego pradziadka, w której jest napisane:



W tym samym archiwum odnalazłem raport jednego z zesłańców z tej samej grupy z którą został zesłany mój pradziadek (jechali na Syberię w jednym wagonie, przynajmniej do 43 r. przebywali w tym samym miejscu). Zesłaniec ten pisze:



Z tych dwóch dokumentów wiem że miejscem zesłania była Omska "obłaść", Tarski "okręg", Znamienski "rejon", "posiołek" Ujście-Szysz... i tyle mogę zlokalizować, wsi Krasny Jar nie udało mi się odnaleźć (lub udało, ale tylko poszlakowo i przypuszczalnie), ale po kolei.

Udało mi się odnaleźć Krasny Jar - ale to nie ta miejscowość:
https://maps.google.com/maps?hl=pl&ll=5 ... apiv3&z=13
- blisko Omska, ale to nie to, wspominam tylko dlatego że to jedyna miejscowość o tej nazwie którą udało mi się odnaleźć w Omskiej Oblasti.

Sądzę że właściwszym tropem jest "posiołek" Ujście-Szysz.
Rosyjska Wikipedia zna to miejsce (TUTAJ), wspomina nawet (jeśli dobrze przetłumaczyły mi translatory i słowniki):
"(...) W 1939 roku na lewym brzegu rzeki Szysz powstał zakład produkujący podkłady kolejowe, będący częścią Tarskiego przedsiębiorstwa przemysłu leśnego, oraz punkt spławu drewna posiadający lokomobilę. W tym też roku, lewy brzeg rzeki zabudowano barakami, które zasiedlono zesłańcami, początkowo Polakami z zachodniej Ukrainy i zachodniej Białorusi."
"Zachodnia Białoruś" to wschodnie terenr II RP (w tym białostocczyzna) więc pasowałoby...

Znalazłem też wspomnienia z sesłania Wandy Pelc, które ukazały się swego czasu w Tygodniku Katolickim Niedziela (TUTAJ). W części piątej pisze dokładnie o osiedlu zesłańców na lewym brzegu rzeki Szysz, przy ujściu do Irtysza:
"(...) Na wiosnę jeszcze 1940 r. część mężczyzn odesłano do budowy osiedla dla nas przy ujściu rzeki Szysz do Irtyszu. Budowano tam dwuizbowe i czteroizbowe domy drewniane, uszczelniane mchem, kryte deskami. Nasz Józef też przy nich pracował jako cieśla. Jesienią przenieśliśmy się z Bolszoj Prystani na Ust´ Szysz do tego nowego osiedla. Tam każda rodzina otrzymała jedną izbę. Wówczas zupełnie straciliśmy nadzieję na rychły powrót do Polski. "

Wygląda więc na to że w tym miejscu istniała kolonia zesłańców. W lipcu 1941 "osadzono" tam 78 polaków (na podstawie danych z Instytutu Hoovera).

Przyszedł czas na mapy.

Miejscowość o tej nazwie (Усть-Шиш) - leżąca przy ujściu rzeki Szysz do Irtysza (stąd nazwa miejscowości) odnalazłem najpierw na mapach google, później rosyjskim yandex.ru (dobry z uwagi na rosyjskojęzyczne nazwy) -> http://maps.yandex.ru/?ll=73.390007%2C5 ... Cskl%2Csat
a w końcu na bing.com który o dziwo dysponuje mapą lotniczą tego rejonu o największym poziomie szczegółów -> http://www.bing.com/maps/?v=2&cp=57.328 ... orm=LMLTCC
Albo ponosi mnie już wyobraźnia, albo na zdjęciach z bing-a da się dostrzec w wielu miejscach, nawet dość wyraźnie, pozostałości zabudowań...

Na deser radziecka mapa topograficzna, wg. której na lewym brzegu rzeki Szysz (w czerwonym okręgu) istnieją jakieś zabudowania (w tym momencie już raczej w czasie przeszłym - niestety nie wiem z którego roku jest ta mapa):


Temat ciekawy, tak jak i historia samego miejsca (Ust'-Shish), nie daje mi jednak spokoju "wieś Krasny Jar". Czyżby taką nazwę nosiła owa lewobrzeżna kolonia zesłańców? Niestety, ale jak dotąd nie udało mi się dotrzeć do informacji, które mogłyby potwierdzić tą hipotezę, albo choć rzucić na ten problem więcej światła (poszukiwań nie ułatwia moja nieznajomość jęz. rosyjskiego). Dowiedziałem się że w tym miejscu "osiedlano" zesłańców także przed 1940 r. Może ktoś z Was spotkał się już z tym zagadnieniem, może posiada sam jakieś informacje, lub może skierować do odpowiednich źródeł?

[anna-grażyna]

Na poniższej mapie (może już znanej lewy dolny róg ) jest zaznaczony Krasnyj Jar (niezamieszkały prawdopodobnie były tzw rabotchiy posiełok рабочий поселок) w pobliżu zamieszkałego Усюльган.
http://omsk-obl.ru/697607.html
http://omsk-obl.ru/map697607_0_0.htm

tu jest zdjęcie tego pkt. Усюльган (Тарский район)
http://foto-planeta.com/np/47893/usyulgan.html


Anna Grażyna

[jart]

Anno-Grażyno, dzięki za zwrócenie uwagi.

Po Twoim wskazaniu przejrzałem kilka map na których także odnalazłem tą miejscowość, niestety, nie udało mi się znaleźć innych źródeł (np w literaturze).
Mam kilka dodatkowych źródeł (dokumenty, relacje) o których do tej pory albo nie pisałem, albo nie rozwijałem ich szerzej - dlatego że są w zasadzie nieistotne o tyle, że nie zawierają wprost informacji pozwalających na jednoznaczne wskazanie właściwej lokalizacji (zawierają jedynie poszlaki, i to raczej subtelne).
"Uruchomiłem odpowiednie procesy" w IPN, UDSKiOR, Związku Sybiraków i Ośrodku Karta. Każda z tych instytucji odnotowuje interesujące (choć skąpe) ślady. Niestety, wyniki pojawią się dopiero w styczniu, mam nadzieję że wtedy na ich podstawie uda się pójść dalej.

[kamilo86]

Witajcie,

poszukuje informacji o osobie: Józef Andrzejewski ur ok 1899, oraz o rodzinie Karola Mosiewicza ur w latach '90 XIX wieku.

Serdecznie dziękuje,
Kamil

[jart]

Na początek sprawdź tutaj:
http://www.indeks.karta.org.pl/pl/wyszukiwanie.jsp
http://karta.infogenia.pl/

[anna-grażyna]

...
niestety, nie udało mi się znaleźć innych źródeł (np w literaturze).
Mam kilka dodatkowych źródeł (dokumenty, relacje) o których do tej pory albo nie pisałem, albo nie rozwijałem ich szerzej - dlatego że są w zasadzie nieistotne o tyle, że nie zawierają wprost informacji pozwalających na jednoznaczne wskazanie właściwej lokalizacji (zawierają jedynie poszlaki, i to raczej subtelne).
.

W sieci rosyjskiej też nie ma nic wprost (wprawdzie przejrzałam dość pobieżnie) ale z nielicznych opisów sąsiedniej wsi Усюльган można domniemać,że Krasnyj Jar był niewielką osadą prawdopodobnie zamieszkałą przez zesłańców pracujących jako drwale,którą po odwilży w latach 70 - tych opuszczono.
Spróbowałabym zasięgnąć informacji o tej osadzie w Tarskim Muzeum Historyczno -Krajoznawczym.W niewielkich miejscowościach takie placówki skupiają przeróżnych pasjonatów wędrujących po okolicy.
Może ktoś wie kto zamieszkiwał w tym Krasnym Jarze albo słyszał o jakimś innym w okolicy.

Тарский историко-краеведческий музей
646530, Омская область, г. Тара, пл. Ленина, 8
http://museum.omskelecom.ru/priirt/OBL_ ... _tara.html

Anna Grażyna

ps fajny temat szkoda,że doba nie trwa przynajmniej 48 godz
czasu brak.Tam obok zauważyłam ciekawą nazwę osady?wsi?
Поляки - wydaje się być jednoznaczną

[kamilo86]

Witaj Arturze.

najpewniej chodzi o Karola:
http://www.indeks.karta.org.pl/pl/szcze ... p?id=77187

i jego córki:
http://www.indeks.karta.org.pl/pl/szcze ... ?id=257461
http://www.indeks.karta.org.pl/pl/szcze ... ?id=257460

I jeżeli przekazy słowne dobrze prowadzą to jest to żona Karola:
http://www.indeks.karta.org.pl/pl/szcze ... ?id=257459

Na tej liści ich brakuje... (chyba, że się mylę)

Gdzie mogę szukać informacji o nich?

Pozdrawiam,
Kamil

[Grazyna_Gabi]

Kamil,

Rodzina Mosiewiczow chyba wyszla z Andersem nie ma ich w rosyjskim
memoriale. Jesli juz kogos szukasz to podaj wiecej danych z jakiej
miejscowosci lub chociaz powiatu pochodza. Osob o tym nazwisku jest sporo.

Mosiewicze ktorzy ewakuowali sie z Andersem:
MOSIEWICZ W.
MOSIEWICZ Aleksandra
MOSIEWICZ Antoni
MOSIEWICZ Antoni
MOSIEWICZ Feliks
MOSIEWICZ Jan
MOSIEWICZ Karol
MOSIEWICZ Piotr
MOSIEWICZ W.
MOSIEWICZ Weronika
http://kresy-siberia.org/won/?page_id=1 ... M&_lang=en
http://felsztyn.tripod.com/id20.html
http://felsztyn.tripod.com/id22.html

W stratach Armii Czerwonej :
Mosiewicz Jan syn Karola - zginal 5.5.1945, zawiadomic: Mosiewicz Waclaw, adres: miasto? Derewna/o?
(tylko tyle informacji o tej osobie)
skan poz. 1
http://www.obd-memorial.ru/memorial/ful ... 000289.jpg
Фамилия Мосевич
Имя Иван
Отчество Королевич
Причина выбытия погиб
Дата выбытия 05.05.1945

Pozdrawiam
Grazyna

[jart]

Cześć Anno

Dzięki za kolejne informacje. Temat ciekawy i obszerny, na tym terenie było sporo osad zamieszkałych (nawet w większości) przez zesłańców polaków, były też wyłącznie polskie - jak wspomniane przez Ciebie Poljaki (tak czytałem).

Dzięki za wskazówkę dot muzeum w Tarze - będę musiał tam napisać - tzn coś wymyślić w tym temacie, bo jak wspomniałem, z rosyjskim nie było mi po drodze.

Zacząłem roboczo zakładać, że "moi" zesłańcy trafili najpierw do Ujście-Szysz-a, a później do Krasnego Jaru. W jednym z dokumentów (dot. innej osoby - córki) jest wymieniony tylko Krasny Jar, więc może (przynajmniej na początku) rodzina została rozdzielona? Liczę że w dokumentach na które czekam znajdę życiorysy lub inne relacje zawierające wiadomości o losach podczas zesłania.

Robię też "studium wykonalności" dla nowego tropu. Pradziadek zmarł na zesłaniu, przekazy mówią że umarł we wsi Krasny Jar w skutek ukąszenia żmii (cyt.: "(...) bo żadnej (lekarskiej - dopisek mój) pomocy nie było.". Zastanawiam się czy nie pozostał po Jego śmierci żaden ślad w dokumentach - siłą rzeczy cywilnych (jakies rejestry itp; specposiołki były pod "jurysdykcją" NKWD, w Krasnym Jarze "listę obecności" sprawdzano co miesiąc), ale może i kościelnych...

---------------------------------------------------------------

Hej Kamilu

Wszystko masz dokładnie opisane. Gdzie się zwracać - te informacje znajdziesz w sekcji "opis źródła" w Indeksie Represjonowanych. Sprawa wydaje mi się o tyle łatwiejsza że rysują się dwa główne źródła - zbiory Ośrodka Karta oraz Archiwum CI USW Obwodu Archangielskiego. Na Twoim miejscu zadzwoniłbym do Karty i tam popytał. Gdzieś czytałem że dokumenty udostępniają w swojej pracowni - w której od 16 grudnia do któregoś stycznia będzie remont. Czy wysyłają kopie pocztą nie wiem - nie pytałem (ale czemu by nie... ) Zrób sobie listę pytań i zadzwoń bezpośrednio do ośrodka.
Jeszcze jedno - gdy ja do nich dzwoniłem, dowiedziałem się że digitalizują zbiory i pierwszą partie udostępnią w sieci do końca roku (obecnego) - co to będzie - nie pytałem.

Jeśli chodzi Ci o inne źródła - to ciężko powiedzieć, w dodatku wiedząc tak mało. Może coś być w Instytucie Hoovera (sprawdź szwa) - ja przez czysty przypadek (wszedłem sprawdzić zupełnie co innego) znalazłem tam trop dot. pradziadka.

[kamilo86]

Dziękuje za pomoc

Pozdrawiam,
Kamil

[jart]

Witam wszystkich w Nowym Roku!

Chciałbym nawiązać do spraw o których pisałem powyżej.
Myślę nad sposobami dotarcia do jakichkolwiek dokumentów/meldunków/notatek dotyczących śmierci pradzada na zesłaniu. Myślę nad tym problemem pierwszy raz, będę wdzięczny za wszelkie sugestie.

Zakładam że w sprawie da się podjąć dwa tropy:

1. Dokumenty (i archiwa) rosyjskie.

Zakładam że pradziad został zesłany do (spec?)posiołka Ujście-Szysz. Zachowane relacje wspominają (cyt.):
"Władze N.K.W.D. nigdy się do nas nie zjawiały, a wzwiązku z miesięcznem meldowaniem się co miesiąc w N.K.W.D. wysyłali się tylko wykazy obecnych."

Jeśli był nadzór i jakaś forma "sprawdzania obecności", to jak wyglądały sprawy formalne w przypadku gdy stan osobowy się zmieniał? Gdy ktoś umierał - jakie dokumenty powstawały i gdzie? Gdzie ich szukać? Czy zmieniano ewidencję i "listy obecnych" w oparciu o meldunek funkcjonariusza/świadectwo zgonu wystawione przez lekarza lub jakiś inny dokument? Czy takowe mogły się zachować w archiwach (ale których - NKWD w mieście rejonowym/okręgowym?)

2. Dokumenty polskie.

Pozostała przy życiu rodzina (w tym wypadku chyba w pierwszej kolejności żona) po powrocie do Polski powinna zadbać o uregulowania formalne - jak to się odbywało w wypadku śmierci na zesłaniu?

Czy konieczna była sprawa w sądzie o uznanie za zmarłego, czy procedura była inna? Gdzie można szukać zachowanej dokumentacji? Czy jest sens pytać w USC i jeśli tak to o co (odtworzony(?) akt zgonu + jakaś dodatkowa dokumentacja?)

Czy małżonka lub dzieci w sytuacji śmierci głowy rodziny, mogły otrzymać jakiś zasiłek albo inną formę pomocy? (pytam w kwestii śladów które ubieganie się o niego mogło pozostawić)

Dzięki z góry za każdą pomoc, gdyby udało mi się coś ustalić samodzielnie na pewno się tym podzielę.