Śluby w XIX w. zasada?

Wojciech_G · Post autor: **Wojciech_G** » śr 11 mar 2015, 13:54

Witam, podczas badania drzewa swojej rodziny zauważyłem pewną zależność w zawieraniu małżeństw. W 99% śluby były zawierane w parafii panny młodej. Czy to była norma? Pytam ponieważ niestety nie mogę odnaleźć aktu ślubu z okresu 1856-59 w parafii mojej praprababci (i okolicach - Łanięta, Imielno). Jakie mogło być odstępstwo?

Pozdrawiam
Wojciech Grzelakowski

Kaczmarek_Aneta · Post autor: **Kaczmarek_Aneta** » śr 11 mar 2015, 14:28

Witam,

w XIX wieku ślub zawierano przede wszystkim w miejscu aktualnego pobytu panny młodej - nie zawsze była to parafia urodzenia, choć zwykle tak bywało.
Kilka moich antenatek będąc pannami zatrudniło się w Warszawie w charakterze służących i to właśnie w stolicy zmieniły stan cywilny.

Pozdrawiam,
Aneta

Krzysztof_Wasyluk · Post autor: **Krzysztof_Wasyluk** » śr 11 mar 2015, 14:29

Najczęściej parafia zamieszkania panny młodej. To nie musi być parafia urodzenia. Mogła być na służbie, mieszkać przy rodzinie (np. po śmierci rodziców) i wiele innych powodów dla których zmieniła miejsce pobytu.

Jeśli nie ma w parafii urodzenia, to warto póść śladem pana młodego. Ślub w jego parafii może być efektem tego, że to wówczas była ich współna parafia zamieszkania.

Krzysztof Wasyluk

luigi37 · Post autor: **luigi37** » śr 11 mar 2015, 14:35

Witam!
Jest to pewna niepisana zasada, którą praktykuje się także dziś, głównie w rejonach w o większej tradycji. Zezwolenie księdza proboszcza bodajże jest wymagane jeśli chce się zawrzeć związek w obcej parafii.
Odstępstwa od reguły to np. służba parobcza czy dziewcza w innej parafii, zamieszkiwanie czasowe z racji pełnionej funkcji czy zawodu. Ten pierwszy przypadek jest najpopularniejszy wśród włościan XIXw. Czasami krewni przyjmowali sieroty czy nawet półsieroty, podczas gdy jedno z rodziców pozostawało w rodzinnej miejscowości. Są przypadki gdy ludzie podróżowali i ślub zawierali 'po drodze'. Czasami bogatsi zawierali związek np. na Jasnej Górze i znam przypadek taki z Oporowa i akt ślubu jest wpisany w księgę w Oporowie (Działo się na Jasnej Górze... etc). Na pewno można wyliczyć kilka innych przypadków.
Pozdrawiam,
Adam

Paulina_W · Post autor: **Paulina_W** » śr 11 mar 2015, 14:35

Witam,
u mnie miałam taki przypadek, że panna młoda pochodziła z Żukowic, pan młody z Sieradzy. Pobrali się w Strusinie. Miejsce zaślubin udało mi się ustalić dzięki aktowi urodzenia ich pierwszego dziecka, byl on urodzony właśnie w Strusinie.
Może u Ciebie jest podobnie. Zobacz gdzie urodziły się dzieci.
Pozdrawiam,
Paulina

Wojciech_G · Post autor: **Wojciech_G** » śr 11 mar 2015, 15:23

Dziękuje za odpowiedź. W parafii "młodego" sprawdzałem oczywiście. Może szybko przybliżę. Marianna ur.1836 Budy Stare (parafia Łanięta). Później z rodziną przenosi się do miejscowości i parafii Imielno (dosłownie 5 km różnicy). Przyszły mąż Wojciech pochodzi z Rdutowa i jest organistą (widnieje na aktach w Imielnie jako świadek przy różnych okazjach). Ich pierwsze dziecko Antonina (które odnalazłem) rodzi się w 1859, w miejscowości Sobota k/Urzecze (ponad 100km od miejsca zamieszkania), ale kolejne - Walenty umiera mając rok w Imielnie. Czyli wracamy do punktu wyjścia - miejsca urodzenia Marianny. Mam właśnie dwie "dziury": ślub i ur. Walentego....
Pozdrawiam

Kaczmarek_Aneta · Post autor: **Kaczmarek_Aneta** » śr 11 mar 2015, 17:38

Witam,

w przypadku podobnych zagadek nieocenioną pomocą mogą okazać się spisy ludności.
Warto przejrzeć, czy dla wymienionych miejscowości nie zachowały się w archiwach państwowych księgi ludności. Zwykle są one częścią akt gmin i miast.
Przykładowo, gminą dla Soboty k. Urzecza była miejscowość Bielawy: http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_X/953
W AP Łowicz jest zespół: http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/index. ... 84837&f=50
Dobrze jest dopytać w tym archiwum o zachowane księgi ludności.

Pozdrawiam
Aneta

piotr_nojszewski · Post autor: **piotr_nojszewski** » śr 11 mar 2015, 19:39

Może gwoli wyjaśnienia: mówimy tu o nie zwyczaju a o przepisie kościelnym.
Ślub co do zasady powinien byc zawierany w parafii narzeczonej (panny młodej) rozumianej jako miejsce pobytu (stałego).
W praktyce XIX wieku (a byc moze i dziś) najczęściej to parafia urodzenia. Ale oczywiście nie zawsze.
Odstępstwa były możliwe przy czym o ile pamiętam jeszcze po wojnie wymagana była licencja (zgoda proboszcza narzeczonej).
Obecnie moze to byc parafia dowolnego z narzeczonych w innym wypadku wymagana jest nadal zgoda.

zelezny · Post autor: **zelezny** » śr 11 mar 2015, 20:04

Wojtku,

A może warto byłoby abyś podał jeszcze nazwiska poszukiwanych osób, które pozwolą na znalezienie aktu ślubu i urodzenia.

Pozdrawiam

Janek

slawek_krakow · Post autor: **slawek_krakow** » śr 11 mar 2015, 20:25

piotr_nojszewski pisze:Może gwoli wyjaśnienia: mówimy tu o nie zwyczaju a o przepisie kościelnym.
Ślub co do zasady powinien byc zawierany w parafii narzeczonej (panny młodej) rozumianej jako miejsce pobytu (stałego).
W praktyce XIX wieku (a byc moze i dziś) najczęściej to parafia urodzenia. Ale oczywiście nie zawsze.
Odstępstwa były możliwe przy czym o ile pamiętam jeszcze po wojnie wymagana była licencja (zgoda proboszcza narzeczonej).
Obecnie moze to byc parafia dowolnego z narzeczonych w innym wypadku wymagana jest nadal zgoda.

Dziś nie ma żadnych kanonicznych przeszkód przed zawarciem ślubu w innej parafii niż którakolwiek parafia małżonków. Wymaga to jednak uzyskania licencji bądź pozwolenia z macierzystej parafii. Obie te formy różnią się głównie miejscem spisania stosownych dokumentów. Zresztą również na pochówek poza parafią potrzebna jest zgoda. Nie wiem jak z chrzcinami.

Węgrzyn_Ania · Post autor: **Węgrzyn_Ania** » śr 11 mar 2015, 23:47

Nie ma pochówku w parafii, może odbyć się tylko msza żałobna, ale może również w innym kościele. Chrzest już dawno mógł odbywać się w dowolnej parafii, a na ślub poza parafią panny młodej /ale nie parafią urodzenia/ trzeba było mieć licencję, z tym że zapowiedzi wychodziły w aktualnych parafiach młodych. Piszę o latach 70-tych i 80-tych uw.

Wiktor_Witek · Post autor: **Wiktor_Witek** » czw 12 mar 2015, 00:15

Warto zauważyć, że ten obyczaj nie obowiązywał (a może też zależnie od regionu) wdów i wdowców. Ślub mógł się odbyć w parafii gdzie mieszkała wdowa, ale nie musiał. To może być istotne przy poszukiwaniu ślubu trudnego do "namierzenia". Wdowa to nie musiała być jakby się mogło spontanicznie kojarzyć dojrzała kobieta, ale np. 21 latka, która straciła męża. Mimo, że żyli jej rodzice ślub mógł się odbywać już bardziej "autonomicznie" i nie w ich "rodzimej" parafii, nawet jeżeli była ona blisko.

Serdeczne pozdrowienia

Wiktor

Wojciech_G pisze:Witam, podczas badania drzewa swojej rodziny zauważyłem pewną zależność w zawieraniu małżeństw. W 99% śluby były zawierane w parafii panny młodej. Czy to była norma? Pytam ponieważ niestety nie mogę odnaleźć aktu ślubu z okresu 1856-59 w parafii mojej praprababci (i okolicach - Łanięta, Imielno). Jakie mogło być odstępstwo?

Pozdrawiam
Wojciech Grzelakowski

Sroczyński_Włodzimierz

https://www.warszawa.ap.gov.pl/oasc/index.html

piotr_nojszewski · Post autor: **piotr_nojszewski** » czw 12 mar 2015, 01:21

slawek_krakow pisze: Dziś nie ma żadnych kanonicznych przeszkód przed zawarciem ślubu w innej parafii niż którakolwiek parafia małżonków. Wymaga to jednak uzyskania licencji bądź pozwolenia z macierzystej parafii. Obie te formy różnią się głównie miejscem spisania stosownych dokumentów. Zresztą również na pochówek poza parafią potrzebna jest zgoda. Nie wiem jak z chrzcinami.

Nie wiem czy dobrze rozumiem.
Wg mnie zmiana do poprzedniej wersji (obowiązującej jeszcze długo po wojnie) polega na tym, że do przepisu dodano prawo do ślubu w parafii narzeczonego.
Inne lokalizacje wymagały i wymagają licencji.

PS do linku Włodka.
Ostatnio jak to ściągałem brakowało kilku stron. Albo mi źle ściągnęło.
Ale generalnie warto się zapoznać.

Sroczyński_Włodzimierz

i w tymże linku z podaniem źródła jest zasada (od której oczywiście są wyjątki:) co do wpisu w księdze małżeństw ASC
USC (parafia) zamieszkania jednego z
plus zasady co do zapowiedzi: w parafii (na terenie USC) zamieszkania, chyba że zamieszkanie krótsze niż 6 miesięcy - wtedy (także) w poprzednim miejscu (miejscach)