Nazwiska niemieckie?

Pochodzenie (etymologia) nazwisk

Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie

Awatar użytkownika
historyk1920

Sympatyk
Nowicjusz
Posty: 970
Rejestracja: pn 06 sty 2014, 20:01

Post autor: historyk1920 »

Witam
Nazwisko Knebel pochodzi od Knabel od knebel "kołek drewniany"
Ta informacja pochodzi od znawcy tematu czyli Profesora Rymuta.
Sądzę iż nazwisko przywędrowało z Niemiec - Prus to moje prywatne zdanie,zapewne istnieją jakieś kroniki , być może starsze pokolenie 'ma w pamięci" zapomniane już informację - historię niegdyś żyjących tam ludzi.

Pozdrawiam serdecznie , życzę owocnych poszukiwań .

Marek
Awatar użytkownika
Frydecki_Piotr
Posty: 1
Rejestracja: ndz 20 kwie 2014, 21:11
Lokalizacja: Tychy
Kontakt:

Rehrich

Post autor: Frydecki_Piotr »

Witam. Uprzejmie proszę o sprawdzenie etymologii nazwiska Rehrich.
Pozdrawiam Piotr Frydecki.
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Re: Rehrich

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Frydecki_Piotr pisze:Witam. Uprzejmie proszę o sprawdzenie etymologii nazwiska Rehrich.
Pozdrawiam Piotr Frydecki.
Reh = 'sarna' + rich = m.in. 'bogata'. Jest to gra słów, przezwisko, które po różnostaroniemiecku mogła oznaczać "rudzielca" człowieka rudowłosego, albo człowieka o żwawym chodzie.

Powyższe jest solidną hipotezą. Jako takiego nazwiska nie ma w żadnym dostępnym mi gotowcowym opisie. Rozumowanie bazowe dla hipotezy oparłem na opracowaniu Berezy Nazwiska Pomorzan" i analizy podobnych nazwisk ze "Słownika etymologiczno-motywacyjnego staropolskich nazw osobowych" Zygmunta Klimka.



Pozdrawiam pięknie.
Christian_Orpel

Sympatyk
Posty: 739
Rejestracja: pn 28 sie 2006, 01:02
Lokalizacja: HENIN-BEAUMONT , Francja
Kontakt:

Post autor: Christian_Orpel »

W Wielkopolsce widziałem to nazwisko w różnych postaciach (w swojej bazie genealogicznej na Geneanet występują dwie osoby o nazwisku "Rerych".)
Oryginalna niemiecka forma, wydaje się, jest Roehrig lub Röhrig:

Tak wyjaśnia po francusku to nazwisko Jean Tosti właśnie na Geneanet :

Porté en Alsace, c'est un dérivé de Roehr, variante de Rohr, Röhr (= roseau). On trouve aussi en Alsace les noms Roehric, Roehrich, Roehrig, qui semblent correspondre à l'allemand Röhricht (= lieu planté de roseaux) mais qui peuvent aussi être des variantes du nom de personne Roderich.

Czyli :
1- Nazwisko ma związek z trzcinami, z miejscem, gdzie trzciny rosną.
2- Może też być wariantem nazwy osobowej Roderich (od germańskich członów hrod "sława" i ric, "potężny". )

Pozdrawiam

Chrystian
Catherine1995
Posty: 1
Rejestracja: ndz 11 paź 2015, 13:37

Pochodzenie nazwiska Szarmach

Post autor: Catherine1995 »

Pochodzenie nazwiska Szarmach(Scharmach)
Znam trochę niemiecki i próbowałam je sobie przetłumaczyć(uczę się niemieckiego od podstawówki)
Schar + machen - oznacza , niejako oracza (lemiesz u pługa robię?)
Zakładałam już na innym forum podobny temat i doszliśmy do wniosku , że jest to Schermacher - czyli inaczej kołodziej
No i teraz się boję tego -er bo wolałabym nazywać się kołodziej a nie (lemiesz u pługa robię) bo to zmienia znaczenie nazwiska.
Moi przodkowie pochodzą z kociewskiej wsi.Nie ze Starogardu
Nazwisko to nie jest popularne w Niemczech.Sprawdzałam serwisy Ancestry i inne.Najwięcej Szarmachów jest w Polsce jest ich 1245.
Nie jestem spokrewniona z panem Andrzejem i boję się tego kim jestem.

Zastanawiam się dlaczego moje nazwisko uległo zmianie(w XVII wieku?)
Ogólnie to nazwisko jak i Schermacher nie jest popularne w Niemczech.
Nazwisko Szarmach najczęściej występuje w Polsce.

http://www.amazon.com/The-Scharmach-Nam ... B003WUXL3S (książka o nazwisku Scharmach , są 32 rodziny w USA o tym nazwisku)

Imigranci z tym nazwiskiem to są jacyś Ormianie
http://www.ancestry.com/family-trees/scharmach

http://lastnames.myheritage.pl/last-name/scharmach (mapa)

I mapa w Polsce
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/szarmach.html

Doszliśmy do wniosku , że na wyspie Ellis większość imigrantów to Polacy
Zachęcam do odwiedzenia forum historycy.org(jak komuś chce się to czytać)
Ja się nie poddam i zrobię test DNA.Bo chcę wiedzieć kim jestem.
Ale badania haplogrupy są podobno lipne.

Czy jestem potomkinią zgermanizowanych Polaków , którzy walczyli w I i II wojnie światowej (z Prus) czy kimś innym.

W Prusach było dużo Niemców to prawda , ale jeżeli oni pochodzą z polskojęzycznej wsi to chyba się spolszczyli.

Ja nie chcę być lemieszem.A moje pradziadki to Bernard Scharmach i Klara Schuster i Bernard walczył w Polskim Wojsku , a nie w Wehrmachcie.
Nie jestem zakamuflowaną opcją niemiecką :D

http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.p ... sc&start=0

Uznałam też , że nadawano je tylko Polakom w zaborze pruskim(no bo jak by to tłumaczyć?)
Tylko , że chyba nie do końca.
Miłej lektury
http://www.historycy.org/index.php?showtopic=123751
herb Scharmach (jestem szlachcianką)
http://www.historycy.org/index.php?showtopic=123753

Aha jakaś właścicielka kamienicy w Warszawie nazywała się Amalia Scharmach.
Jest to imię germańskie , ale nie wiem co o tym myśleć.
Awatar użytkownika
historyk1920

Sympatyk
Nowicjusz
Posty: 970
Rejestracja: pn 06 sty 2014, 20:01

Pochodzenie nazwiska Szarmach

Post autor: historyk1920 »

Witaj !
Faktycznie pochodzenie nazwiska jest niemieckie a dokładnie : Szarmach - od niemieckiej nazwy osobowej Schermacher , ta od średnio-wysoko-niemieckiego scher ‘m.in. lemiesz u pługa’ + machen ‘wykorzystać, robić’.

Pozdrawiam
Marek :)
apss

Sympatyk
Posty: 56
Rejestracja: sob 16 sty 2010, 13:21

Pochodzenie nazwiska Szarmach

Post autor: apss »

@Catherine1995
Polecam pracę prof. Brezy "Nazwiska Pomorzan". Dostępna w Biliotece Cyfrowej.

Nie jesteś zakamuflowanym niemieckim lemieszem, jesteś polska sarną. :)
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Berezie można wierzyć - jak sądzę.

Tak oto nazwisko Sarnoch wskutek ewolucji, germanizacji, przez 3 stulecia zmieniło się - pomijając szczegóły - w Szarmach.

Nazwiska z lemieszem w tle są, owszem i w polskim i niemieckim ale wyglądają tak Scharmacher Szarmacher. Niestety u Rymuta wszystkie nazwiska wrzucono do jednego wora - niemieckie i już. Nie dość, że pominięto Sarnę to pominięto również mniej prawdopodobną, ale możliwą etymologię od słowa kataryniarz lub "grający smętne melodie".
Awatar użytkownika
Jacek_Mruk

Sympatyk
Posty: 61
Rejestracja: ndz 22 lut 2015, 17:19

Pochodzenie nazwiska Frejlichowski

Post autor: Jacek_Mruk »

Proszę o podanie etymologii nazwiska Frejlichowski.
Pozdrawiam Jacek
Sofeicz

Sympatyk
Nowicjusz
Posty: 369
Rejestracja: śr 18 sty 2012, 13:59

Pochodzenie nazwiska Frejlichowski

Post autor: Sofeicz »

Od niem. "fröhlich" - '‘wesoły’.
Awatar użytkownika
Jacek_Mruk

Sympatyk
Posty: 61
Rejestracja: ndz 22 lut 2015, 17:19

Dziękuję

Post autor: Jacek_Mruk »

Dziękuję , to teraz muszę poszukać korzeni wesołości.
Jeśli ktoś ma wiedzę w temacie to będę wdzięczny.
Pozdrawiam Jacek
ROMAN_B

Sympatyk
Posty: 1249
Rejestracja: ndz 08 sty 2012, 20:36

Pochodzenie nazwiska Frejlichowski.

Post autor: ROMAN_B »

Witaj.
Jacku, pytasz o etymologię nazwiska Frejlichowski. Pani Ewa Szczodruch w swoim opracowaniu etymologicznym podaje, że nazwisko Frejlichowski pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Frölich, ta od apelatywu fröhlich, który oznacza „wesoły”. Podobnie mówi o nazwisku Frejlich, które też wywodzi od niemieckiej nazwy osobowej Frölich, a tą od apelatywu fröhlich, który oznacza „wesoły”. Wynika z tego, iż apelatyw „frejlich” i apelatyw „fröhlich” znaczeniowo są tożsame i oznaczają „wesoły” Taką samą etymologię nazwiska Frejlichowski podał Ci w swoim poście @Sofeicz . Jest to najbardziej rozpowszechniona definicja mówiąca o pochodzeniu nazwiska Frejlich i Frejlichowski.

Uważam, że nazwisko Frejlichowski zostało utworzone poprzez dodanie do rdzenia nazwiska, którym jest nazwa osobowa „Frejlich”, polskiego sufiksu -owski ( Frejlich + owski = Frejlichowski ).

Jacku, wyraz fröhlich jako przymiotnik oznacza „wesoły, radosny” a jako przysłówek „wesoło”. W języku niemieckim przymiotniki tworzy się od rzeczowników i czasowników poprzez dodanie do nich jednego z kilku przyrostków. Przysłówek w języku niemieckim stanowi nieodmienną część mowy, która określa czasownik, przymiotnik lub inny przysłówek. Jednym z przyrostków tworzącym przymiotniki jest przyrostek -lich. Tak więc, apelatyw fröhlich jest przymiotnikiem ( fröh·lich ), którego rdzeniem jest fröh i oznacza „wesoły”. Natomiast, przyrostkiem jest -lich. Moim skromnym zdaniem nie należy utożsamiać wyrazu pospolitego fröhlich ( fröh·lich ) z apelatywem frejlich ( frej·lich ). Uważam, że oba te wyrazy posiadają różne znaczenie. Apelatyw „fröh·lich” znaczy wesoły. Zatem, co oznacza wyraz pospolity „frej·lich”? Przeszukałem kilka niemieckich słowników i nie znalazłem w nich wyrazu „frej·lich” lub/i „frej”. W słownikach tych natomiast znajduje się wyraz „frei”, „freilich ( frei·lich )”, który między innymi oznacza „wolny”. Pani Ewa Szczodrów w swoim opracowaniu mówi, że nazwa osobowa Frej pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Frei, ta od apelatywu frei, który oznacza „wolny” ( notowana od 1450 roku ). Tak samo mówi o pochodzeniu nazwy osobowej Frei: „Frei, od niemieckiej nazwy osobowej Frei, ta od apelatywu frei ‘wolny’”. Wynika z tego, że nazwa osobowa Frej oraz nazwa osobowa Frei znaczy to samo – wolny; Frei = Frej > „wolny”; feri = frej > „wolny”. Płynie z tego wniosek, że apelatyw „frejlich” i nazwa osobowa „Frejlich” oraz apelatyw „freilich” i nazwa osobowa „Freilich” znaczeniowo są tożsame a różni ich tylko inna forma zapisu. W Słowniku języka polskiego pod redakcją Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego, Władysława Niedźwiedzkiego znajduje się informacja mówiąca, że wyrazy „fraj” oraz „frej” są spolonizowaną formą niemieckiego wyrazu „frei”, który oznacza wolny. Spolszczony apelatyw „frej” oraz „fraj” oznacza: 1) swobodny, wolny, bezpłatny; 2) wolny, niezaprzągnięty, chodzić na fraj = chodzić w zaloty, dać sobie fraj = dać sobie słowo, umówić się (...).( Warszawa, 1898; Tom 1, str. 770, 774 ). Może też znaczyć: wolny kmieć, wolny człowiek, zaliczony do stanu ludzi wolnych[?].

Biorąc powyższe pod uwagę, to apelatyw " fröhlich” i nazwa osobowa „Fröhlich” nie jest tożsama z apelatywem „frejlich” i nazwą osobową „Frejlich”. Tym samym nazwisko Frejlich i pochodzące od niego nazwisko Frejlichowski nie może oznaczać „wesoły” tylko powinno znaczyć „wolny”.

Obecnie jak i w przeszłości w Polsce występowały i występują obok siebie nazwiska:
• Frei, Frej, Fraj, Frey;
• Freilich oraz Frajlich;
• Freilichowski oraz Frajlichowski.
Moim zdaniem nazwy osobowe Frei oraz Freilich powstały od niemieckiego apelatywu frei, który oznacza „wolny” i są to niemieckie nazwiska. Natomiast nazwiska: Frej, Fraj, Frey, Frejlich, Frajlich oraz Frejlichowski i Frailichowski są spolszczoną formą niemieckich nazw osobowych i znaczą to samo co ich niemieckie odpowiedniki.

Można też postawić tezę, że wyraz pospolity „frej” i pochodząca od niego nazwa osobowa „Frej” nie jest spolszczoną formą niemieckiego apelatywu „frei” i nazwy osobowej „Frei”. Istnieje teoretyczna możliwość, że nazwa osobowa „Frej” oraz apelatyw „frej” pochodzą z innego języka i znaczą całkiem coś innego niż „wolny”. Znalazłem ciekawe informacje, które rzucają nieco światła na „zagadkowy” apelatyw frej oraz nazwę osobową Frej. Informacje te, moim zdaniem, pozwalają postawić dość śmiałą hipotezę, mówiącą o ewentualnym pochodzeniu wyraz pospolitego frej i nazwy osobowej Frej, raczej o tym co mogły znaczyć te miana w przeszłości i skąd pochodzić.
Tak więc, nazwa osobowa Frejlich ( Frej·lich ) oraz Frej teoretycznie może pochodzić od imienia nordyckiego boga Frejr ( noszącego też imiona: Frej, Frey, Freyr, Yngwe ). Był to bóg urodzaju, roślinności, pokoju, płodności, bogactwa i radości. Władca świetlistych Elfów. Uważany był za tego, który prowadzi lud. Mitologia nordycka stanowi część mitologii germańskiej, to jest germanów osiadłych w Skandynawi. W języku normandzkim ( indogermańskim ) samo słowo Frej znaczy „Pan”. Natomiast słowo Freja oznacza „Pani”. Zatem, nazwisko Frejlichowski może pochodzić od nazwy osobowej Frejlich, ta od apelatywu „frejlich”, a on od nordyckiej ( indogermańskiej ) nazwy osobowej Frej, a ta zaś od apelatywu „frej”, który oznacza „pan” – to tylko hipoteza.
Tak na marginesie tematu, skoro Frejr, Frej, Frey, Freyr znaczy Pan, to imię tego nordyckiego boga może brzmieć Pan Yngwe.

Jacku, jak wspomniałem powyżej, nazwisko Frejlichowski zbudowane jest z rdzenia Frejlich oraz sufiksu -owski. Przyrostek -owski tworzy nazwiska na dwa różne sposoby. Pierwszy z nich polega na tworzeniu nazwisk od nazwiska ojca ( nazwiska odojcowskie ). W takim razie mówi nam to, że Frejlichowski to syn Freilicha. Taki sposób tworzenia nazwiska jest raczej rzadki i występuje niezbyt często. Niemniej jednak należy go brać też pod uwagę. Dość często za pomocą sufiksu -owski były tworzone nazwiska odmiejscowe – pochodzące od nazwy miejscowej. Najczęściej jednak nazwiska odmiejscowe tworzone były przy formatu posesywnego -ski, rzadziej od jego złożonych form typu: -owski, -ewski, -ec(s)ki, -ic(s)ki, -eński, -iński /-yński, wyjątkowo -ański. Nazwiska odmiejscowe tworzone z sufiksem -owski pochodziły od nazw miejscowych, których nazwy były zakończone na: -ów, -owa, -owo, -owice. Nazwiska tworzone przy pomocy sufiksu -owski od nazw miejscowych są przymiotnikami dzierżawczymi i odpowiadają na pytanie czyj?, oraz odnoszą się do właściciela danej miejscowości. Z czasem nazwiska odmiejscowe nie oznaczały już tego, że ich posiadacze byli właścicielami konkretnych miejscowości ( panami na włościach ). Nabrały trochę innego znaczenia, obok pierwotnego znaczenia, oznaczały też osoby, które pochodziły, mieszkały w konkretnych miejscowościach. Później też utraciły i te znaczenie i nie mówiły już, że osoby posiadające takie nazwiska są właścicielami miejscowości, pochodziły z tych miejscowości lub mieszkały w tych miejscowościach. W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich ( Tom II, str. 408 ) jak i w Spisie miejscowości polskich z 2012 roku znalazłem tylko jedną miejscowość o nazwie Frelichów. Wieś ta obecnie położona jest w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Chybie. ( przymiotnik od nazwy miejscowej Frelichów to frelichowski ). Miejscowość ta leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego. Wieś została założona przez Austriaków około roku 1698 jako folwark należący do Komory Cieszyńskiej. Folwark ten początkowo nosił nazwę Frohnfof, która oznacza „ Dwór odrabiający pańszczyznę”. Następnie znany był pod nazwą Fröhlichhof, która oznacza „Wesoły Dwór”. Miejscowość ta później nosiła czeską nazwę Frelichov oraz polską nazwę Frelichów. W miejscowości tej mieszkali Polacy, Niemcy, Czesi oraz Żydzi. Polacy stanowili większość mieszkańców. Wieś ta należała do katolickiej parafii Strumień.

Jacku, może ktoś na forum bardziej obeznany z semantyką mian niemieckich wyjaśni znaczenie apelatywu frei, freilich, fröhlich oraz apelatywu frej, frejlich. Przedstawiona powyżej przeze mnie etymologia nazwiska Frejlichowski jest tylko moją subiektywną próbą wyjaśnienia pochodzenia tego nazwiska.

Jacku, moim zdaniem, aby ustalić pochodzenie konkretnego nazwiska potrzeba naprawdę bardzo, bardzo wielu różnych informacji a nie tylko samo nazwisko. Jeżeli znane jest tylko nazwisko, to jego etymologię moża tylko omówić na poziomie ogólnym.

Mam nadzieję, że trochę pomogłem – pozdrawiam Roman.

Źródła:

http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=770
http://mowia.pl/tomasz+frejlichowski
http://www.duden.de/rechtschreibung/freilich
https://de.wiktionary.org/wiki/frei
https://de.wiktionary.org/wiki/freilich
http://fronsac.republika.pl/mitologie/nordycka.htm
https://pl.wikipedia.org/wiki/Frejr
http://pantheion.pl/Viking-Frey
https://pl.wikipedia.org/wiki/Freja
http://www.futrega.org/etc/nazwiska.html
http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadat ... ublication
https://pl.wikipedia.org/wiki/Frelich%C3%B3w
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... Tom_II/408
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Nie wiem dlaczego, ale mi nazwisko Frejlichowski kojarzy się z gwarowym poznańskim 'freją' = kmieciem, rolnikiem. Oczywiście nie kwestionuję wcześniejszych ścieżek dociekań.
Sofeicz

Sympatyk
Nowicjusz
Posty: 369
Rejestracja: śr 18 sty 2012, 13:59

Post autor: Sofeicz »

Uwagi Romana są bardzo cenne ale jest jedno 'ale'.
Należy mieć na uwadze, że nasi przodkowie byli (przynajmniej moi) w większości niepiśmienni.
Więc zapisy ich nazwisk są wynikiem fonetycznego zapisu przez skrybów. Stąd wynikają te wszystkie przeinaczenia i twórcze spolszczenia.
Na przykład jedna z gałęzi moich przodków nosiła niemieckie nazwisko Sell. Ale idąc tropem tego nazwiska znalazłem wiele wariantów - Sel/Sol/Sal/Zel/Zell/Szel/Szeli

PS. A poza tym człowiek wolny prawdopodobnie jest wesoły :)
Możliwa jest też etymologia od staronordyckiej bogini Freji (stąd bierze się błędne utożsamianie Freitag-dzień wolny)
Awatar użytkownika
Jacek_Mruk

Sympatyk
Posty: 61
Rejestracja: ndz 22 lut 2015, 17:19

Re: Pochodzenie nazwiska Frejlichowski.

Post autor: Jacek_Mruk »

ROMAN_B pisze:Witaj.
Jacku, pytasz o etymologię nazwiska Frejlichowski. Pani Ewa Szczodruch w swoim opracowaniu etymologicznym podaje, że nazwisko Frejlichowski pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Frölich, ta od apelatywu fröhlich, który oznacza „wesoły”. Podobnie mówi o nazwisku Frejlich, które też wywodzi od niemieckiej nazwy osobowej Frölich, a tą od apelatywu fröhlich, który oznacza „wesoły”. Wynika z tego, iż apelatyw „frejlich” i apelatyw „fröhlich” znaczeniowo są tożsame i oznaczają „wesoły” Taką samą etymologię nazwiska Frejlichowski podał Ci w swoim poście @Sofeicz . Jest to najbardziej rozpowszechniona definicja mówiąca o pochodzeniu nazwiska Frejlich i Frejlichowski.

Uważam, że nazwisko Frejlichowski zostało utworzone poprzez dodanie do rdzenia nazwiska, którym jest nazwa osobowa „Frejlich”, polskiego sufiksu -owski ( Frejlich + owski = Frejlichowski ).

Jacku, wyraz fröhlich jako przymiotnik oznacza „wesoły, radosny” a jako przysłówek „wesoło”. W języku niemieckim przymiotniki tworzy się od rzeczowników i czasowników poprzez dodanie do nich jednego z kilku przyrostków. Przysłówek w języku niemieckim stanowi nieodmienną część mowy, która określa czasownik, przymiotnik lub inny przysłówek. Jednym z przyrostków tworzącym przymiotniki jest przyrostek -lich. Tak więc, apelatyw fröhlich jest przymiotnikiem ( fröh·lich ), którego rdzeniem jest fröh i oznacza „wesoły”. Natomiast, przyrostkiem jest -lich. Moim skromnym zdaniem nie należy utożsamiać wyrazu pospolitego fröhlich ( fröh·lich ) z apelatywem frejlich ( frej·lich ). Uważam, że oba te wyrazy posiadają różne znaczenie. Apelatyw „fröh·lich” znaczy wesoły. Zatem, co oznacza wyraz pospolity „frej·lich”? Przeszukałem kilka niemieckich słowników i nie znalazłem w nich wyrazu „frej·lich” lub/i „frej”. W słownikach tych natomiast znajduje się wyraz „frei”, „freilich ( frei·lich )”, który między innymi oznacza „wolny”. Pani Ewa Szczodrów w swoim opracowaniu mówi, że nazwa osobowa Frej pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Frei, ta od apelatywu frei, który oznacza „wolny” ( notowana od 1450 roku ). Tak samo mówi o pochodzeniu nazwy osobowej Frei: „Frei, od niemieckiej nazwy osobowej Frei, ta od apelatywu frei ‘wolny’”. Wynika z tego, że nazwa osobowa Frej oraz nazwa osobowa Frei znaczy to samo – wolny; Frei = Frej > „wolny”; feri = frej > „wolny”. Płynie z tego wniosek, że apelatyw „frejlich” i nazwa osobowa „Frejlich” oraz apelatyw „freilich” i nazwa osobowa „Freilich” znaczeniowo są tożsame a różni ich tylko inna forma zapisu. W Słowniku języka polskiego pod redakcją Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego, Władysława Niedźwiedzkiego znajduje się informacja mówiąca, że wyrazy „fraj” oraz „frej” są spolonizowaną formą niemieckiego wyrazu „frei”, który oznacza wolny. Spolszczony apelatyw „frej” oraz „fraj” oznacza: 1) swobodny, wolny, bezpłatny; 2) wolny, niezaprzągnięty, chodzić na fraj = chodzić w zaloty, dać sobie fraj = dać sobie słowo, umówić się (...).( Warszawa, 1898; Tom 1, str. 770, 774 ). Może też znaczyć: wolny kmieć, wolny człowiek, zaliczony do stanu ludzi wolnych[?].

Biorąc powyższe pod uwagę, to apelatyw " fröhlich” i nazwa osobowa „Fröhlich” nie jest tożsama z apelatywem „frejlich” i nazwą osobową „Frejlich”. Tym samym nazwisko Frejlich i pochodzące od niego nazwisko Frejlichowski nie może oznaczać „wesoły” tylko powinno znaczyć „wolny”.

Obecnie jak i w przeszłości w Polsce występowały i występują obok siebie nazwiska:
• Frei, Frej, Fraj, Frey;
• Freilich oraz Frajlich;
• Freilichowski oraz Frajlichowski.
Moim zdaniem nazwy osobowe Frei oraz Freilich powstały od niemieckiego apelatywu frei, który oznacza „wolny” i są to niemieckie nazwiska. Natomiast nazwiska: Frej, Fraj, Frey, Frejlich, Frajlich oraz Frejlichowski i Frailichowski są spolszczoną formą niemieckich nazw osobowych i znaczą to samo co ich niemieckie odpowiedniki.

Można też postawić tezę, że wyraz pospolity „frej” i pochodząca od niego nazwa osobowa „Frej” nie jest spolszczoną formą niemieckiego apelatywu „frei” i nazwy osobowej „Frei”. Istnieje teoretyczna możliwość, że nazwa osobowa „Frej” oraz apelatyw „frej” pochodzą z innego języka i znaczą całkiem coś innego niż „wolny”. Znalazłem ciekawe informacje, które rzucają nieco światła na „zagadkowy” apelatyw frej oraz nazwę osobową Frej. Informacje te, moim zdaniem, pozwalają postawić dość śmiałą hipotezę, mówiącą o ewentualnym pochodzeniu wyraz pospolitego frej i nazwy osobowej Frej, raczej o tym co mogły znaczyć te miana w przeszłości i skąd pochodzić.
Tak więc, nazwa osobowa Frejlich ( Frej·lich ) oraz Frej teoretycznie może pochodzić od imienia nordyckiego boga Frejr ( noszącego też imiona: Frej, Frey, Freyr, Yngwe ). Był to bóg urodzaju, roślinności, pokoju, płodności, bogactwa i radości. Władca świetlistych Elfów. Uważany był za tego, który prowadzi lud. Mitologia nordycka stanowi część mitologii germańskiej, to jest germanów osiadłych w Skandynawi. W języku normandzkim ( indogermańskim ) samo słowo Frej znaczy „Pan”. Natomiast słowo Freja oznacza „Pani”. Zatem, nazwisko Frejlichowski może pochodzić od nazwy osobowej Frejlich, ta od apelatywu „frejlich”, a on od nordyckiej ( indogermańskiej ) nazwy osobowej Frej, a ta zaś od apelatywu „frej”, który oznacza „pan” – to tylko hipoteza.
Tak na marginesie tematu, skoro Frejr, Frej, Frey, Freyr znaczy Pan, to imię tego nordyckiego boga może brzmieć Pan Yngwe.

Jacku, jak wspomniałem powyżej, nazwisko Frejlichowski zbudowane jest z rdzenia Frejlich oraz sufiksu -owski. Przyrostek -owski tworzy nazwiska na dwa różne sposoby. Pierwszy z nich polega na tworzeniu nazwisk od nazwiska ojca ( nazwiska odojcowskie ). W takim razie mówi nam to, że Frejlichowski to syn Freilicha. Taki sposób tworzenia nazwiska jest raczej rzadki i występuje niezbyt często. Niemniej jednak należy go brać też pod uwagę. Dość często za pomocą sufiksu -owski były tworzone nazwiska odmiejscowe – pochodzące od nazwy miejscowej. Najczęściej jednak nazwiska odmiejscowe tworzone były przy formatu posesywnego -ski, rzadziej od jego złożonych form typu: -owski, -ewski, -ec(s)ki, -ic(s)ki, -eński, -iński /-yński, wyjątkowo -ański. Nazwiska odmiejscowe tworzone z sufiksem -owski pochodziły od nazw miejscowych, których nazwy były zakończone na: -ów, -owa, -owo, -owice. Nazwiska tworzone przy pomocy sufiksu -owski od nazw miejscowych są przymiotnikami dzierżawczymi i odpowiadają na pytanie czyj?, oraz odnoszą się do właściciela danej miejscowości. Z czasem nazwiska odmiejscowe nie oznaczały już tego, że ich posiadacze byli właścicielami konkretnych miejscowości ( panami na włościach ). Nabrały trochę innego znaczenia, obok pierwotnego znaczenia, oznaczały też osoby, które pochodziły, mieszkały w konkretnych miejscowościach. Później też utraciły i te znaczenie i nie mówiły już, że osoby posiadające takie nazwiska są właścicielami miejscowości, pochodziły z tych miejscowości lub mieszkały w tych miejscowościach. W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich ( Tom II, str. 408 ) jak i w Spisie miejscowości polskich z 2012 roku znalazłem tylko jedną miejscowość o nazwie Frelichów. Wieś ta obecnie położona jest w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Chybie. ( przymiotnik od nazwy miejscowej Frelichów to frelichowski ). Miejscowość ta leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego. Wieś została założona przez Austriaków około roku 1698 jako folwark należący do Komory Cieszyńskiej. Folwark ten początkowo nosił nazwę Frohnfof, która oznacza „ Dwór odrabiający pańszczyznę”. Następnie znany był pod nazwą Fröhlichhof, która oznacza „Wesoły Dwór”. Miejscowość ta później nosiła czeską nazwę Frelichov oraz polską nazwę Frelichów. W miejscowości tej mieszkali Polacy, Niemcy, Czesi oraz Żydzi. Polacy stanowili większość mieszkańców. Wieś ta należała do katolickiej parafii Strumień.

Jacku, może ktoś na forum bardziej obeznany z semantyką mian niemieckich wyjaśni znaczenie apelatywu frei, freilich, fröhlich oraz apelatywu frej, frejlich. Przedstawiona powyżej przeze mnie etymologia nazwiska Frejlichowski jest tylko moją subiektywną próbą wyjaśnienia pochodzenia tego nazwiska.

Jacku, moim zdaniem, aby ustalić pochodzenie konkretnego nazwiska potrzeba naprawdę bardzo, bardzo wielu różnych informacji a nie tylko samo nazwisko. Jeżeli znane jest tylko nazwisko, to jego etymologię moża tylko omówić na poziomie ogólnym.

Mam nadzieję, że trochę pomogłem – pozdrawiam Roman.

Źródła:

http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=770
http://mowia.pl/tomasz+frejlichowski
http://www.duden.de/rechtschreibung/freilich
https://de.wiktionary.org/wiki/frei
https://de.wiktionary.org/wiki/freilich
http://fronsac.republika.pl/mitologie/nordycka.htm
https://pl.wikipedia.org/wiki/Frejr
http://pantheion.pl/Viking-Frey
https://pl.wikipedia.org/wiki/Freja
http://www.futrega.org/etc/nazwiska.html
http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadat ... ublication
https://pl.wikipedia.org/wiki/Frelich%C3%B3w
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... Tom_II/408
----------------------------------------------------------------------------

Roman wielkie dzięki za Twoją pracę !
Zaskoczyłeś mnie tak dużym opracowaniem , do tego wielokierunkowym.
Osobiście bliżej mnie z charakteru do wolnego, bo tak zawsze się czułem.
Twój trop wiodący na Śląsk Cieszyński będzie jakąś wskazówką.
Czy się potwierdzi to się okaże , czy znajdę jakieś dane.
Na razie utknąłem we Włocławku i będę się starał o akt małżeństwa
pradziadka.
Pozdrawiam serdecznie i jeszcze raz dziękuję :)
Jacek
ODPOWIEDZ

Wróć do „Pochodzenie nazwiska”