Kalendarz juliański czy gregoriański?

[Albin_Kożuchowski]

Witam.
Przeglądając księgi metrykalne zastanawiam się, z jakiego kaledarza wpisywana jest data? Chodzi o datę w księgach z rubrykami, gdzie jest wpisywana tylko jedna data, w przeciwieństwie do ksiąg opisowych, gdzie są dwie daty /kalendarz juliański i gregoriański/. Tu sprawa jest prosta, data późniejsza jest właściwa /gregoriański kalendarz/. Może gdzieś to było wyjaśniane, ale nie mogłem znależć.

[zelmir]

Witaj
Może pod tym linkiem znajdziesz coś co Cię interesuje
http://yakipl.republika.pl/kalendarze1.html

Pozdrawiam ,zelmir

[Virg@]

Cytuję za Albinem Kożuchowskim: „[…] z jakiego kalendarza wpisywana jest data?” - w księgach metrykalnych.

Z badań genealogicznych wiemy, że według kalendarza juliańskiego były prowadzone zapisy w księgach parafialnych jedynie w zaborze rosyjskim. Czasami, w przypadku rodzin pochodzenia polskiego, występował dodatkowy zapis daty wydarzenia według nowszego, kalendarza gregoriańskiego, który jest prawidłowy dla naszej części Europy. Jeżeli więc nie występuje podwójny zapis daty, moim skromnym zdaniem, należy zakładać, iż zapis daty w księgach parafialnych w zaborze rosyjskim podany jest według kalendarza juliańskiego (starego), natomiast w pozostałych zaborach według kalendarza gregoriańskiego.
Kalendarz gregoriański, w którym lata dzielą się na zwyczajne (365 dni) i przestępne (366 dni) wprowadzony został bullą papieską dnia 15 października 1582 roku przez papieża Grzegorza XIII (łac. Gregorius XIII - stąd nazwa kalendarza).
Kalendarz był wprowadzony natychmiast 15 października jedynie w Hiszpanii, Portugalii, Polsce i prawie całych Włoszech.

Małgorzata Nowaczyk w swojej książce (Poszukiwanie przodków. Genealogia dla każdego. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2005, s. 326), wyjaśnia:
"W wieku XIX i na początku XX wieku na ziemiach polskich kalendarz juliański obowiązywał jedynie w zaborze rosyjskim. Zaczęto go wprowadzać już po rozbiorach (w 1796 roku w Kurlandii, w 1799 roku na Litwie)”.
[…]
Kalendarz gregoriański wyprzedzał kalendarz juliański i różnica między tymi datami wynosiła: w XVIII wieku (od 1 marca 1700 roku) - 11 dni; w XIX wieku (od 1 marca 1800 roku) - 12 dni, a w XX wieku (od 1 marca 1900 roku) - 13 dni”.

Pozdrawiam –
Virg@

[mwpch]

Miałem ten sam problem z datami w aktach z lubelszczyzny z lat ok. 1830-50. Pomógł pewien przypadek. Śluby zawierano zwykle w niedziele. Nie jest to 100% oczywiste, ale zapowiedzi do tych ślubów zawsze były w niedziele, co częstokroć zaznaczano (w tekście zapowiedzi lub w akcie ślubu). Jeśli ktoś dysponuje dostępem do aktów ślubu wystarczy znaleźć taką niewątpliwie niedzielną datę i użyć "wiecznego kalendarza" obejmującego wiek XIX - jest taki we wspomnianej książce Małgorzaty Nowaczyk. "Wieczny kalendarz" jest gregoriański, zatem jeśli określona data będzie niedzielą będziemy pewni, że akta datowano wg. kalendarza gregoriańskiego (jak wspomniano w XIXw. różnica obu kalendarzy wynosiła 12 dni, zatem dni tygodnia nie pokrywały się).
Pozdrawiam, Marek.

[Augusiak_Andrzej]

Polecam stronę http://5ko.free.fr/en/jul.php, dzięki której łatwo porównać dowolną datę w obu kalendarzach.

Andrzej

[Bartek_M]

Trop ze ślubami trafny, aczkolwiek nie polegałbym na dniu tygodnia, bo w XIX wieku i wcześniej, częściej niż w niedzielę śluby brano w dni powszednie, piątku nie wyłączając.

Proponuję pójść bezpieczniejszą drogą i w oparciu o dwa fakty:
a) częstej rozbieżności między datą Wielkanocy w obu systemach,
b) ostatnie zapowiedzi musiały się odbyć w niedzielę lub święto kościelne bezpośrednio poprzedzające ślub,
zastosować następujący ALGORYTM:

1) Wybieramy ten rok z zakresu badanej księgi, w którym przypadła największa różnica między datą Wielkanocy w kalendarzach gregoriańskim i juliańskim. W tym celu w serwisie http://5ko.free.fr/en/easter.php?y=19 obserwujemy różnicę między kolumną drugą (Julian Orthodox) a trzecią (Gregorian Catholic). W wieku XIX-tym najlepiej wybrać rok 1834, w którym juliańska data Wielkanocy to 22 kwietnia, a gregoriańska 30 marca (różnica 24 dni).

2) Ustawiamy kalkulator świąt ruchomych w kalendarzu gregoriańskim
http://www.phys.uu.nl/~vgent/easter/easter_text2c.htm
na wybranym roku (trzeba się trochę naklikać ),

3) Otwieramy księgę ślubów na wybranym roku i przy dowolnym akcie ślubu odczytujemy termin ostatniej zapowiedzi (np. XXI niedziela po Zesłaniu Ducha Świętego).

4) Odczytujemy, którego dnia tego roku przypadła owa niedziela w kalendarzu gregoriańskim (patrz pkt 2) – np. XXI niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego obchodzono w 1834 roku dnia 12 października.

5) Jeżeli data ślubu zapisana w księdze mieści się w tygodniu po ostatniej zapowiedzi (w naszym przykładzie: w zakresie 12-19 października), mamy do czynienia z zapisem wg kalendarza gregoriańskiego. Jeśli natomiast ślub odbył się później (w naszym przypadku: na początku listopada), oznacza to, że prowadzący księgę posługiwał się kalendarzem juliańskim.

Pozdrawiam

[Albin_Kożuchowski]

Witam.
Bardzo ciekawe spostrzeżenia. W poniższym akcie ślubu data wg jakiego kalendarza wpisana? Wg mnie zastosowano kalendarz juliański.

http://www.fotosik.pl/pokaz_obrazek/d80 ... ca60e.html

[mwpch]

Rozdzielczość pliku jest zbyt mała, żebym odczytał, ale biję się w piersi - miałem na myśli akta sprzed 1868r, pisane po polsku. Późniejsze, po rosujsku, znam tylku podwójnie datowane, stąd nie o nich myślałem. Zgadzam się, że jeśli w tekście rosyjskim jest jedna data, to bardziej prawdopodobne, że juliańska. Choć znam osobiście akt ślubu, w którym data ślubu podana jest w obu systemach (oczywiście juliański jako pierwszy), natomiast daty zapowiedzi juz tylko wg. "nowego stylu" jak w Rosji nazywano kalendarz Gregoriański.
Generalnie zakładam, że metoda datowania zapowiedzi (zawsze w niedziele) powinna wystarczyć do ustalenia kalendarza. Problem będzie wtedy, gdy aktem ślubu nie dysponujemy...
Marek.

[Albin_Kożuchowski]

Witam.
Ważna data dla genealogów:

14 października 1582 - wprowadzenie w życie kalendarza gregoriańskiego przez papieża Grzegorza XIII

[maria.j.nie]

Witam

Wcześniejsze wątki o kalendarzach... Bartka i Andrzeja

Historia zmiany kalendarza na gregoriański - http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_z ... a%C5%84ski
Tabela chronologiczna ; Zobacz też tabelę alfabetyczną poniżej.
np.: Polska 4 października - 15 października 1582

Kalendarze juliański i gregoriański - http://yakipl.republika.pl/kalendarze1.html
oraz
Kalendarz juliański - http://yakipl.republika.pl/kalendarze2.html
Gregoriańska reforma - http://yakipl.republika.pl/kalendarze3.html

..."ustanowienie, iż dzień następujący po czwartku 4 października 1582 roku (czyli piątek 5 października 1582 roku według kalendarza juliańskiego) będzie odtąd znany jako piątek 15 pażdziernika 1582 roku, ..."


Kalkulator "wieczny kalendarz" - http://www.infor.pl/kalkulatory/wieczny_kalendarz.html
Kalkulator pozwala wyliczyć nazwę dnia tygodnia na podstawie żądanej daty.
Krok 1 - Podaj datę w formacie dd.mm.rrrr: …..

Edit: Kalendarze http://www.sejm-wielki.pl/s/?m=CAL;yg=1 ... dg=11;tg=1 (wyszukiwarka - wpisać ->właściwy/poszukiwany dzień, miesiąc i rok)

Pozdrawiam serdecznie Maria

[Koko]

Na metryce urodzenia mojego dziadka jest dziwna data urodzin: Dnia:18/30 miesiąca: marca, roku: 1884
Nie wiem, co oznacza ten dzień???

Tutaj wklejam link do zdjęcia metryki:

http://www.fotosik.pl/pokaz_obrazek/pel ... 2cb88.html

Z góry dziękuję za pomoc w rozszyfrowaniu

[Avanim]

Juliański/gregoriański.

Pozdrawiam
Witold Wrzosiński

[Aftanas_Jerzy]

Witam!
Problemy z podwójnym datowaniem dotyczą nie tylko Rosji. Patrz artykuł Wikipedii z linkami tam podanymi:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Daty_noweg ... z%C4%85dku

[Dworacki_Juliusz]

Witam. Mam problem z metrykami chrztu moich prapradziadków. Oboje urodzili się w 1865 roku we wsi w Królestwie Polskim (konkretnie koło Łodzi), ich metryki zostały zapisane po polsku, a data chrztu jest pojedyncza, a nie podwójna, jak to w zaborze rosyjskim bywało. Czy i jak można określić czy w tych dokumentach został użyty kalendarz gregoriański, czy juliański? Wydaje mi się, że w aktach rzymskokatolickich powinny być w użyciu daty gregoriańskie, ale pewny nie jestem...

[Sroczyński_Włodzimierz]

na 99% "nasz":)
ale sprawdź datę pierwszego aktu w księdze i ew. ostatniego - będziesz miał pewność