Pochodzenie nazwisk (cz.6)

[ewulab]

Panie Romanie - jestem pełna podziwu, wspaniały opis, bardzo ciekawy, wyczerpujący. Naprawdę jestem pod ogromnym wrażeniem. Przyznam szczerze, że czytuję ten wątek z samej ciekawości i chęci uczenia się. Jestem bardzo wdzięczna za tak ciekawą wypowiedź na temat tego nazwiska. Jest to nazwisko znajomej osoby, która poprosiła mnie o pomoc i w drodze wyjątku zamieściłam to nazwisko w tym wątku.

Mam jeszcze jedno nazwisko już moje - w sensie mojej rodziny, moich przodków. Moja prababcia nosiła nazwisko Nielnicka/Mielnicka. W oryginalnych aktach jakie oglądałam w Parafii Lachowo jej nazwisko przy urodzeniach dzieci zapisywane jest naprzemiennie - zaczynało się na N lub M. Dzieci prababci w pierwszych powojennych wnioskach dowodowych często mają wpisane nazwisko Nielnicki, czasami przekreślone i poprawione na Mielnicki.
Prababcia twierdziła, że urodziła się w Ostrołęce, rodzina zaś zamieszkiwała minimum od 1915 roku w Filipkach Małych parafii Lachowo i tam na cmentarzu nie ma żadnej osoby o nazwisku Mielnicki/Nielnicki. Dodatkowo akt zgonu prababci z 1974 roku zawiera same kłamstwa. (jak ona te kłamstwa przemyciła przez te wszystkie urzędy to nie wiem)
Ostatnio doczytałam, że jest jezioro Mielnik - kiedyś z niemieckiego Nielnick, nie mam pojęcia czy ma to cokolwiek wspólnego z tym nazwiskiem.
A może Pan zna jakieś wytłumaczenie na powstanie tego nazwiska - Nielnicki/Mielnicki?

[Gawroński_Zbigniew]

Tym razem pozwolę sobie dopowiedzieć dwa zdania. Otóż moim zdaniem nazwisko Sopniewski pochodzi od słowa sopny = sepny, które pochodzą od słowa "sep". Ewolucja słowa jest faktem popartym słownikiem staropolskim. Znaczenie słowa, a co za tym idzie etymologia nazwiska niekoniecznie musi być odrosyjska, a rdzennie polska i sugeruje podatek, albo poborcę podatków.

W najstarszym zapisie ów podatek pobrzmiewał tak ( za słownikiem staropolskim): Sep 'danina uiszczana w zbożu od gospodarstwa chłopskiego, z czasem zamieniona na stały podatek od łanu, tributum, quod a praedio suo cmetho frumento solvebat, postea vectigal certum
ab agri mensura laneus dieta': Prefatam eivitatern. .. et incolas eius monasterii... ab omnibus prorsus absolvimus perpetuo solucionibus om-
nium exaccionum... a sep et narsaz (1277).... .

Vyaczslaw ne vcradl Michalowy zytha sopnego y mernego sze mlyna
za trzi kopi 1448

Pozdrawiam pięknie.
=-=-=--=
edit.
Cała rodzina nazwisk typu Mielny, Mielnik, Mielnicki to od mielna = mniej więcej żarna. Czyli rzecz o młynarzach, mielnikami przez stulecia zwanymi.

[ewulab]

Panie Zbigniewie, serdecznie dziękuję za dodatkowy trop - bardzo ciekawy. Bardzo cenna podpowiedź. Jestem wdzięczna za każdą uwagę w tym temacie.

edit: co do nazwiska Mielnicki to dla mnie też było to najbardziej logiczne wytłumaczenie - związek z mieleniem, młynarzami, ale znawca ze mnie żaden i cenię sobie Państwa wiedzę w tym temacie, bardzo sobie cenię.


Pięknie dziękuję.

[Paulina_W]

Dobry wieczór,
chciałabym jeszcze raz skorzystać z Waszej pomocy
Co sądzicie o nazwiskach Armatys i Welsing?
Znaczenie nazwiska Armatys zapisywane jest jako pochodzące od armaty, dodam że wśród przodków z tej rodziny częstym fachem było kowalstwo.
Welsingowie przybyli prawdopodobnie z rejonów Holandii/Niemiec.
Pozdrawiam i życzę dobrego wieczoru.
Paulina

[Szuwar]

ARMATYS

Nazwisko utworzone przyrostkiem -ys(z)od armata, czyli: 1. działo, 2. wszelka broń zaczepna, oręż, uzbrojenie, 3. amunicja, artyleria, wyraz pochodzenia łacińskiego, znaczący dosłownie ‘uzbrojona’ (zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 59). Przejście –ysz > ys może być skutkiem tzw. mazurzenia.

w/g dr hab. Alina Naruszewicz-Duchlińska – profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego

Welsing? - niestety nie mogę pomóc

[Gawroński_Zbigniew]

Wrrrr. Właśnie mi zeżarło cały bardzo obszerny wpis nt. powyższych nazwisk.

Nazwisko Welsing pochodzi od niemieckiego słowa ryba/rybak = wels istniejącego do dziś w północnoniemieckich gwarach. Podobieństwo do Walijczyka jest chyba przypadkowe, bowiem ów Walijczyk ze staroniemiecka nazywał się: Walhisch i co jest nieco zabawne z naszej perspektywy miał znaczenie mniej więcej jak (pogardliwie) obcokrajowiec. Walhisch to był i Francuz i Włoch i Walijczyk.


Nazwisko Armatys jest starosłowiańskie, które dwa razy po drodze zmieniło znaczenia.
Pierwotne Bieda/Bida, które znaczyło do 17 wieku tyle co: płocha, grzebień, zębata belka u grabi, zębate belki u bron, serce dzwonu, tintinabulum, kołatka, i z dziesięć innych, w nawale niemczyzny zostało przetłumaczone od nowego znaczenia bidzić = klepać biedę na niemieckie Arman i dziesięć podobnych (Ta przemiana nastąpiła w pierwszych dekadach 18 wieku). W ten sposób nazwiska Armanopodobne niemieckie pochodzące z dwóch rdzeni znaczeniowych - od biedy w znaczeniu potocznym i drugiego: mieszkańca pobrzeża rzeki, morza, itp, pozostały przetłumaczone jedynie jako Biedacy, Biedni w znaczeniu współczesnym. Niestety o ich polskim rodowodzie pamiętał tylko Bereza. I ten niestety nie sprawdził pierwotnego znaczenia słowa.

Oczywiście istnieje drugi odniemiecki źródłosłów związany z armatą/armadą na który powołuje się powyżej kolega. Ten jednak miał dwa znaczenia: pierwszy wskazany i drugi od biedy.

Tu trzeba podać źródła:
Słownik prasłowiański t1 str 248, hasło: bid'lo i podobne.
Bereza- "Nazwiska Pomorzan"
Köbler, Gerhard "Mittelhochdeutsches Wörterbuch"

Na prawdę szkoda, że mi zeżarło ten pierwotny post. Wrrrr.
Pozdrawiam pięknie.

[Nanuk01]

Dobry wieczór,
chciałabym jeszcze raz skorzystać z Waszej pomocy
Co sądzicie o nazwiskach Armatys i Welsing?
Znaczenie nazwiska Armatys zapisywane jest jako pochodzące od armaty, dodam że wśród przodków z tej rodziny częstym fachem było kowalstwo.
Welsingowie przybyli prawdopodobnie z rejonów Holandii/Niemiec.
Pozdrawiam i życzę dobrego wieczoru.
Paulina

W języku angielskim istnieje nazwisko Wellsing - etymologia dość prosta Pozdrawiam

[ROMAN_B]

Witam.

Pani Ewo, skoro zostałem wywołany do tablicy, to zaproponuję Pani moje spojrzenie na pochodzenie nazwiska Mielnicki – Nielnicki. Nazwisko Mielnicki i Nielnicki jest nazwiskiem odprzymiotnikowym, derywowanym, to znaczy utworzonym jako pochodne od jakieś podstawy. Nazwiska te też zawierają charakterystyczny, polski, sufiks –cki. Pierwotnie przyrostek ten mówił nam, że osoba nosząca takie nazwisko była właścicielem wsi, miasta, od którego przyjęła nazwisko. Nieco później nazwiska z przyrostkiem –cki mówiły, że osoba mogła przyjąć nazwisko od nazwy miejscowości nie będąc jej właścicielem ale pochodząc z danej miejscowości. Miejscowościami takimi może być: obecna wieś Mielnik nad Bugiem ( kiedyś miasto królewskie Korony Królestwa Polskiego ). Wieś ta obecnie znajduje się w gminie Mielnik, w powiecie siemiatyckim, w województwie podlaskim ( Podlasie ) albo wsi Mielnica Duża ( gmina Skulsk ), Mielnica Mała ( gmina Skulsk ), Mielnik ( Bystrzyca Kłodzka ), Mielno ( gmina Grunwald ) i innych tego typu miejscowości.
Następnie nazwiska zawierające sufiks –cki były tworzone od wyrazów pospolitych. Takimi apelatywami od których mogło powstać nazwisko Mielnicki mogą być byś słowa: mleć, miele, mielony, mielenie, które znaczą rozcierać coś przy pomocy narzędzi na drobną miazgę, pył albo przerabiać zboże na mąkę i kaszę. Nazwisko to też mogło powstać od nazwy zawodu. Zawodem takim mógł być zawód młynarza. Młynarz po staropolsku nazywał się „mielnik” i to od tej nazwy mogło powstać nazwisko Mielnicki.
Dodam jako ciekawostkę, że apelatyw „mielnik” powstał od staropruskiego ( nie niemieckiego ) apelatywu „meling” [ mel + ing = meling ] a ten od staropruskiego rdzenie „mel”. Zatem, wyraz „mielnik” jest spolszczoną formą staropruskiego wyrazu „meling” i oznacza mielnika ( młynarza ).
Nazwisko Mielnicki mogło też powstać od nazwy hydrograficznej, to jest nazwy jeziora. Takimi jeziorami, od których mogło powstać to nazwisko jest jezioro Mielnik położone w gminie Łukta albo jezioro Mielno, które znajduje się w gminie Grunwald.
Pani Ewo, wspomniała Pani, że prababcia Pani używała zamiennie nazwiska Mielnicka albo Nielnicka i to samo dotyczyło jej dzieci ( Mielnicki – Nielnicki ). Ta informacja naprowadziła mnie na pewien ślad, który może wskazać jaką gwarą mówiła Pani prababcia a to wskaże nam prawdopodobny region Polski, z którego mogła ona pochodzić i jej przodkowie. Na Warmii, w gwarze warmińskiej, występuje asymetryczne wymawianie spółgłoski „m”; m’ > ń. Przykładem niech będzie nazwa Warmia, którą w gwarze warmińskiej wymawia się „Warńijá”. Nazwisko Nielnikcki z nagłosem ń za „m’ jest właśnie rezultatem asynchronicznej wymowy spółgłoski m’. Na Warmii znajduje się jezioro Mielnik ( gmina Łukta ), które potocznie nazwane jest Nielnik. Jezioro Mielnik ( Nielnik ) po niemiecku nazywało się Nillnick See, Nielnick See. Niemieckie nazwy są adaptacją polskiej gwarowej nazwy Nielnik z dodaniem drugiego członu See „ jezioro”. Można postawić tezę, że Pani prababcia mogła pochodzić z Warmii i mówić gwarą ( albo używać niektórych słów ) i dlatego mogła zamiennie używać nazwiska Nielnicki i Mielnicki, które mogło pochodzić od nazwy jeziora Mielnik ( Nielnik ). Drugą możliwością jest ta, która mówi, iż nazwisko to może prawdopodobnie pochodzić z terenu, na którym mówiono gwarą warmińską i pochodzić od apelatywu „mielnik”, który na Warmii
( i innych terenach gdzie ludność zamieszkała tam posługiwała się, mówiła w gwarze warmińskiej lub/i w strefie gdzie mieszały się dwie gwary ) mógł być wymawiany jako „nielnik” ( młynarz ).
Drugim miejscem, od którego mogło powstać nazwisko Mielnicki ( Nielnicki ) jest miejscowość Mielno i jezioro Mielno, które znajduje się w gminie Grunwald koło Ostródy. W gwarze jezioro Mielno nazywa się Nielno albo Nielińskie Jezioro a wieś Nielno.
Można zastanowić się, mając powyższe na uwadze, czy Pani prababcia pochodziła z Ostrołęki czy z Ostródy?
Jeżeli Pani prababcia była mężatką, to nazwisko nosiła po mężu a jeśli była panną, to nazwisko miała po ojcu.
Oczywiście powyższe rozważania są tylko moją hipotezą o pochodzeniu nazwiska Mielnicki – Nielnicki.

Pani Ewo, zauważyłem, że zainteresowana jest Pani etymologią nazwiska Balmas. W Karpatach południowych, obejmujących swoim zasięgiem Ukrainę, Węgry oraz Mołdawię, występował wyraz pospolity, który w języku ukraińskim zapisywany jest jako балмуш, w języku węgierskim – balmos, w języku mołdawskim – балмуш. W tych trzech krajach, w ich części znajdującej się w Karpatach południowych, wyraz „балмуш”, „balmos”, „балмуш” znaczył to samo. Górale tam zamieszkali wyrazem tym nazywali potrawę, która po polsku nazywa się mamałyga.
Moim zdaniem można postawić tezę, że nazwisko Balmas jest polską formą nazwiska Balmos, które pochodzi od węgierskiego apelatywu „balmos”, który po polsku znaczy „mamałyga”. To tylko moja hipoteza. Może ktoś na forum zna inną etymologię nazwiska Balmas?

Jako ciekawostkę dodam, że w 2007 roku w regionie o nazwie Marmarosz, obecnie znajdującym się w Rumunii, mieszkało 60 osób o nazwisku Balmos.
Skoro w regionie Marmarosz ( Rumunia ) mieszkają osoby o nazwisku Balmos, to może to nazwisko wywodzi się z terenów Rumunii. Według rumuńskiej etymologii słowa „balmos” jest ono starożytnego pochodzenia i wywodzi ono się z języka rumuńskiego, z kręgu ludów pasterskich Karpat [ może jest pochodzenia Wołoskiego? ]. Według rumuńskich stron słowo balmos przeniknęło do węgierskiego języka i zostało zaadaptowane przez węgierskich pasterzy. Myślę, że wątek powinna Pani sprawdzić, zweryfikować, jeżeli uzna Pani go za dość wiarygodny. To też tylko hipoteza, która wymaga weryfikacji i rzetelnego sprawdzenia. To już pozostawiam Pani.
W źródłach zamieściłem kilka linków do rumuńskich stron z etymologią słowa balmos.

W języku polskim występowało ( występuje ) też słowo ( wyraz ) „balmosz”, które znaczy – kasza gryczana gotowana na śniadanie.
„Z węg. Balmos’ts.’ Notowanego od końca XVII w., a pochodzącego z rum. balmos. Znaczy też w innych językach np. sch. belmuż, ukr. балмуш. W pol. i węg. Wyraz gwarowy ( w użyciu codziennym tylko w Siedmiogrodzie ). Podaję go tu, ponieważ z węg. Wywodzi ( inne słowniki nie notują ), jednak bardziej prawdopodobna pożyczka z j. rum., jak w przypadku innych wyrazów związanych z przetwórstwem mleka” – za R. Wołosz; Wyrazy węgierskie w języku polskim.
Wynika z tego, że wyraz balmosz ( balmos ) jest wyrazem gwarowym. W użyciu codziennym był używany tylko w Siedmiogrodzie przez Polaków i Węgrów i wywodzi się z języka rumuńskiego. Tak więc nazwisko Balmas ( Balmos ) może być prawdopodobnie pochodzenia polskiego, węgierskiego albo rumuńskiego i najprawdopodobniej może się wywodzić z obszaru Siedmiogrodu ( Karpaty ). To też hipoteza, wymagająca weryfikacji i sprawdzenia.


Marmarosz – ( także: Maramuresz, rumuński Maramureș, węgierski Máramaros, łaciński Marmatia, ukraiński Мармарощина ) – kraina historyczna w północnej części Rumunii oraz w południowej Ukrainie, często traktowana jako część Siedmiogrodu. Leży wzdłuż rzeki Cisy. Składa się z okręgów: Marmarosz i Satu Mare ( Rumunia ), natomiast ukraińska część leży w obwodzie zakarpackim. Główne miasta regionu to Satu Mare, Baia Mare, Vișeu de Sus i Baia Sprie.
W latach 1867-1918 Marmarosz leżał w granicach węgierskiej części Austro – Węgier. Został utracony przez Węgry po I wojnie światowej na mocy traktatu w Trianon ( choć faktyczną kontrolę Węgrzy utraciły już na przełomie 1918 i 1919 roku). Północna część przypadła Czechosłowacji, a południowa Rumunii. W 1939 Węgry odzyskały kontrolę nad częścią północną, a w 1940 nad południową, by ponownie utracić region w 1944, tym razem na rzecz ZSRR i Rumunii.

Pani Ewo, mam nadzieję, że trochę pomogłem.
Pozdrawiam – Roman.


Źródła:
• Encyklopedia języka polskiego, pod red. S. Urbańczyka i M. Kucały, wyd. 3, popr. i uzup., Wrocław – Warszawa – Kraków 1999;
• S. Dubisz, H. Karaś, N. Kolis, Dialekty i gwary polskie, Warszawa 1995;
• Stachowski Marek: Karpatyzm Leksykalny; Instytut Filologii Orientalnej; Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego MCCLXXIII – 2005;
• R. Wołosz: Wyrazy węgierskie w języku polskim; Elte Folklore, Budapest, PF. 107, H – 1364;
http://info.filg.uj.edu.pl/zhjij/~stach ... %20PrJ.pdf
http://szlav.btk.pte.hu/files/tiny_mce/ ... %20(1).pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Warmia
http://enciclopediae.blogspot.com/2014/02/balmos.html
https://cumpana.wordpress.com/2007/08/2 ... iara-chin/
http://adevaruldespredaci.ro/un-materia ... pentru-ca/
https://dexonline.ro/definitie/balmo%C8%99
http://www.dictio.ro/dex/balmu%C8%99
https://pl.wikipedia.org/wiki/Marmarosz ... storyczna)
https://en.wikipedia.org/wiki/Maramureș
https://pl.wikipedia.org/wiki/Okręg_Marmarosz
https://pl.wikipedia.org/wiki/Komitat_Máramaros
https://pl.wikipedia.org/wiki/Mołdawia

[tom0207]

Witam
Jakieś koncepcje skąd mogą pochodzić te nazwiska?

Olender także w zapisie Olęder, domyślam się, że mogą pochodzić od holenderskiego pochodzenia przodków. Może jacyś imigranci z Holandii. Czy odpowiedź jest bardziej skomplikowana?

Gwiazda jak gwiazda - ciało niebieskie czym jest każdy wie, ale co mogło skłonić ludzi, aby przyjąć takie nazwisko?

Co do nazwiska Popieluch to nie mam koncepcji? Popiół? Może pracowali przy wypalaniu czegoś?

Dziękuję za wszelkie sugestie i pomysły
Pozdrawiam serdecznie
Tomek Kępka

[igoriosso]

https://pl.wikipedia.org/wiki/Olędrzy
IgorD.

[rYbka]

Moi Olędrzy zamieszkiwali Cieloszkę w par. Turośl, przynajmniej od początku 18-tego wieku.

[Gawroński_Zbigniew]

Nazwisko Gwiazda.

Andreas Gwiazda z Suchego Lasu pojawił się w zapisach historycznych jako „laboriosus” w roku 1461. Inna wersja historyczna nazwiska: Gwaszdasz. Poza tym w pierwszej połowie 15 wieku pojawia się cały szereg, wszystkich o rodowodzie szlacheckim, Gwiazdowskich – wszystkich z Wielkopolski, w tym kilku Gwiazdowskich z Gwiazdowa.
W czasach powstania nazwiska słowo miało następujące znaczenia:
1. popularne: gwiazda na niebie.
2. znak pisarski w kształcie mniej więcej gwiazdy oznaczający przypis.
3. biała plama w kształcie najczęściej rombu na czole konia.
W 16 wieku nie doszły nowe znaczenia, a doszło mnóstwo, chyba z 50 zwrotów - idiomów z gwiazdą.
Wiek 19 przyniósł sporo nowych znaczeń (oprócz wymienionych wyżej):
4. osobistość (VIP)
5. elementy strategiczne i architektoniczne.
6. rodzaj korby (taki jak np koło sterowe u statku)
7. rodzaj stowarzyszenia rzemieślniczego.
8. jazgrza = jazgarz (ryba) ale również specjalna sieć na te ryby.
9. opaska na głowę, coś jak współczesna tzw bandamka [?]
10. (coś całkiem nowego) narzędzie strzelnicze służące jako miarka do odmierzania prochu tak do pistoletów jak i armat.

Cóż zatem nazwisko znaczy? Moim zdaniem to mieszkaniec jednej z chyba sześciu miejscowości w Wielkopolsce ( i jednej na Warmii) o nazwie Gwiazdów. Plus oczywiście aplelatywy, które, przynajmniej kilka brzmią rozsądnie.
=-=--=-

Co do nazwiska Popieluch – nie podejmuję się interpretacji. Popiołopodobne słowa to worek obejmujące znaczeniem kilkanaście gatunków roślin, tyleż zwierząt, liczne gwarowe nazwy gleb, jakieś rudy metali. Z wszystkich przejrzanych jedno brzmi mi najrozsądniej: Popieluch to byłaby nazwa zawodu: trudnił się on wytwarzaniem popiołu do produkcji potażu w budnikach.

Oczywiście w Rymucie obydwa nazwiska pochodzą od znaczeń pospolitych.
Pozdrawiam pięknie.

[ewulab]

Panie Romanie, z ciekawością czytam Pana post już kolejny raz. Do jeziora Nielnick dotarłam sama, ale wiadomo - mam niewielką wiedzę w temacie. Prababcia Nielnicka/Mielnicka w akcie zgonu ma wpisane, że urodziła się w Ostrołęce w 1887 roku. Ma też wpisane w owym akcie, że jej mąż to Mielnicki Jan, ale jest to kłamstwo, tak samo jak podawane przez nią nazwisko panieńskie - Kozłowska. Prababcia bowiem nagle pojawiła się w Filipkach Małych parafia Lachowo tuż pod pruską granicą i tam urodziła minimum sześcioro dzieci w tym moją babcię. Poszukuję aktów urodzeń dwojga najstarszego rodzeństwa z lat poniżej 1915 roku. Prababcia w aktach urodzeń dzieci ma wpisane albo - panna, albo niezamężna. Ostatnio moja matka przypomniała sobie, że matka prababci wyjechała do Warszawy, a sama prababcia pozostała na gospodarstwie - skąd samotna kobieta miała gospodarstwo? Do tego w akcie zgonu prababci brak ojca. Co się zadziało w tej rodzinie - chwilowo brak mi pojęcia aby to poskładać, ale co rusz odkrywam jakąś cząstkę przeszłości.

Sprawa Balmasów jest też bardzo ciekawa, w wątku nazwisk węgierskich dowiedziałam się, że na Węgrzech funkcjonuje imię Balmas pochodzące z Turcji i oznaczające 'nieistniejący'. Do tego jest nas Balmasów nieco ponad dwustu w Polsce i wszyscy jesteśmy spokrewnieni, wszyscy pochodzimy z jednej miejscowości pod Sandomierzem (Balmasy rozjechały się po Polsce na początku XX wieku)i w swoich poszukiwaniach jestem w tej chwili w 1751 roku, wiem jednak, że w spisie ludności z około 1690 roku nazwisko Balmas już występuje. Im jestem dalej w czasie, tym Balmasów w Wilczycach mniej. Dwukrotnie trafiłam na formę nazwiska Balmasz.
Bardzo mnie fascynują te dwie zagadki rodzinne, szczególnie, że dziadek Balmas zabrania poszukiwań i nic nie chce mówić o przeszłości rodziny. Co wiedzą starzy ludzie - nie wiem, co ukrywają - nie wiem. Ale jest ciekawie.

Dziękuję za rozważania, za kawałek historii, miło się czyta i uczy .

[ROMAN_B]

Witam.

Nazwisko Popieluch. Nazwisko to moim zdaniem jest nazwiskiem derywowanym, powstałym od jakieś podstawy. W tym przypadku rdzeniem nazwiska jest temat „popiel”, do którego dodano przyrostek –uch [ popiel + uch = popieluch ]. Wynika z tego, że nastąpiła „przeróbka” słowa. Zmiany w budowie wyrazu pociągają za sobą zmianę znaczenia podstawowego. Odpowiednie przyrostki w języku polskim powodują, że wyraz otrzymuje nowe znaczenie. W apelatywie „popieluch” widnieje przyrostek –uch. Przyrostek –uch nadaje negatywny wydźwięk nowopowstałemu wyrazowi oraz go zgrubia. Poprzez dodanie przyrostka –uch wyraża niechęć; na przykład staruch, kopciuch, wykształciuch, flejtuch, uparciuch, leniuch. Wynika z tego, że apelatyw „popieluch” jest wyrazem ujemnie nacechowanym uczuciowo – wyrażającym uczucie niechęci i zwiększającym jego znaczenie. Przypuszczam, że nazwisko Popieluch było przezwiskiem. Zapewne nazwę osobową Popieluch powinno się rozpatrywać na płaszczyźnie przezwiskowej. Przezwisko „Popieluch” mogło powstać, zostać urobione od nazwy zawodu. Najbardziej prawdopodobnym zawodem wydaje się być zawód, który określany jest mianem „popielarz” albo „popielnik”. Według Słownika Języka Polskiego ( nazywanego warszawskim ) „popielarz”, „popielnik” to: „robotnik, który popiół leśny urabiał z wodą lub ługiem popiołowym na ciasto, suszył , przetwarzał i w takim stanie dostarczał potażowarom do dalszego oczyszczenia”; strona 646. Może przezwisko „Popieluch” powstało od czynności polegającej na czyszczeniu popielników w piecach, kuchniach itp.
Mając powyższe na uwadze, pierwsza osoba, która otrzymała przezwisko „Popieluch”, które przeszło na jej potomków jako nazwisko dziedziczne Popieluch, mogła nosić inne nazwisko ( imię ). Aby ustalić czy tak było w rzeczywistości powinno się odszukać metrykę urodzenia ( ewentualnie akt małżeństwa ) tej osoby i sprawdzić jak nazywał się jej ojciec ( ewentualnie matka ) i wtedy może uda się ustalić prawdziwe nazwisko. Może w metrykach dotyczących pierwszej osoby, która nosiła nazwisko ( przezwisko ) Popieluch będzie zawód jaki wykonywała.
Powyżej przedstawione rozważania są tylko moją hipotezą. Zapewne nazwisko Popieluch mogło też powstać w inny sposób. Niemniej jednak nazwisko Popieluch, moim zdaniem, jest nazwiskiem utworzonym na bazie przezwiska.
Jak wspomniałem na początku, nazwisko Popieluch zawiera przyrostek –uch. Rdzeniem tego nazwiska jest temat „popiel”. Istnieją, między innymi, takie miana:
• popiel – staropolska nazwa starego wina, które trąci „myszką”;
• popiel – nazwa lisa z popielatą piersią;
• Popiel – nazwa wsi, która położona jest w Polsce, w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Piszczac;
• Popiel – nazwa wzniesienia, które położone jest w południowo – zachodniej Polsce, w Jeleniej Górze, w środkowej części Kotliny Jeleniogórskiej, we wschodniej części Wzgórz Łomnickich. Po niemiecku góra ta nazywa się Popel Berg;
• Popiel – nazwa wzniesienia, które położone jest w południowo – zachodniej Polsce na Równinie Świdnickiej, w woj. dolnośląskim;
• Popiel – imię legendarnego polskiego króla ( księcia ).
Nazwisko ( przezwisko ) Popieluch mogło też powstać od jakiegokolwiek apelatywu związanego z popiołami albo od popielatych włosów. Zatem trudno jest jednoznacznie ustalić pochodzenie nazwiska Popieluch. Istnieje bardzo wiele nazw, od których mogło powstać to nazwisko.

Pozdrawiam – Roman.

Źródła:
Wielki Słownik Ortograficzny PWN.
Słownik Języka Polskiego ( tak zwany warszawski ).

[tom0207]

Serdecznie dziękuję za tak rozległe analizy i koncepcje.
Pozdrawiam