Nazwiska niemieckie?

Pochodzenie (etymologia) nazwisk

Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie

Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Zacznę od tego, że nazwisko jest bardzo stare. Pojawiło się po raz pierwszy w zapisach w roku 1432 w treści następującej: >>>Dominik
Kmoch de Dambno ortulanus
<<< - co znaczy: Dominik Kmoch z Dębna ogrodnik.

Do dziś jeszcze funkcjonuje słowo 'kumoszka'. Jest przysłowie "kmoch kumosi gorzałeczkę nosi". Kum, kmoch to ojciec chrzestny dla matki chrzestnej.
:)
Zapewne od pierwotnego powstało znaczenie drugie słowa: 'honorowe miejsce dla gościa w domu'.

W starszych niemieckich nie ma ani jednego słowa zaczynającego się od zbitki liter 'km...' :wink:
Ewka1234

Sympatyk
Posty: 21
Rejestracja: pn 23 cze 2014, 23:07

Post autor: Ewka1234 »

Cześć, Co do nazwiska Kus/Kuss, pochodzi od imienia Jakub=Jakusz=Kusz. Typowo polska forma imienia, często występuje w średniowiecznych księgach sądowych, występowanie nazwiska na Mazowszu wzmacnia to wyjaśnienie.
Pozdrawiam
Ewka
Awatar użytkownika
Szuwar

Sympatyk
Posty: 240
Rejestracja: czw 11 cze 2015, 09:44

Post autor: Szuwar »

Witam

Nazwisko utworzone od podstawy Kus - można wywodzić od staropolskiego kusy ‘krótki’ , kus ‘kęs’ ,kusić,. nazwy osobowej Kusz < Jakusz < Jakub .Nazwisko można wywodzić także od kuszyk (zakładając, że zaszło tu przejście sz > s, stanowiące jeden z elementów tzw. mazurzenia) ‘naczynie do napoju, kubek, czasza, czara. Puchar, czerpak’ „Lubom ci był i trochę popił, bom wypił trzy kuszyki śrebrne” cyt. za tzw. Słownikiem warszawskim, t. II

w/g opracowań Aliny Naruszewicz-Duchlińskiej - profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego

Pozdrawiam
Andrzej
megimg

Sympatyk
Posty: 48
Rejestracja: śr 05 wrz 2012, 12:47

Post autor: megimg »

Witam,
bardzo proszę o pomoc w kwestii pochodzenia nazwiska GETLICH/GIETLICH. Przodkowie pochodzą prawdopodobnie z Oławy, a było to wtedy Królestwo Prus, nazwisko brzmienie ma niemieckie, więc mam nadzieję, że na forum uzyskam pomoc. Bardzo dziękuję.
Pozdrawiam.
Małgosia
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Getlich = gotelich, götelich, gotlich, götlich (mhd) = von Gott ausgehend, sich auf Gott beziehend, göttlich, gottgefällig, heilig, gottselig, gottesfürchtig = pobożny, święty, bogobojny, odwołujący się do Boga i tak mniej więcej.

Jest to jedno z najmniej tysiąca nazwisk "Goczałkopodobnych to znaczy powstałych od imienia męskiego Goczałka. Goczałka to jest święty kościoła katolickiego - męczennik ukatrupiony w 1066 roku na Pomorzu, był księciem pomorskim. Sprawa jest dość trudna, ponieważ imię Goczałka jest spolonizowaną wtórnie wersją łacińskiego Godesclaus = "Boży sługa" mniej więcej, ale aż się chce wprost wypowiedzieć właściwe słowiańskie imię zlatynizowane pierwotnie. To Godzisław czyli "ten, który czyni sławę, gotujący sławę".

(Te goczałkopodobne nazwiska to "wszystkie" z Got- na początku, pochodzące gdzieś z Polski, a nie przybyłe do nas z osadnikami z głębokich Niemiec, bo jeśli np z Pomorza Przedniego czy Brandenburgii, czy jak tutaj z Prus, to też od Goczałki pochodzą.)
cyganmokotow

Sympatyk
Posty: 419
Rejestracja: pt 18 cze 2010, 13:14

Post autor: cyganmokotow »

jAKIE JEST ZNACZENIE NAZWISKA Hemkie vel Hymka w najstarszych odnalezionych metrykach z początku XIX wieku występują moi przodkowie pod nazwiskami Emka , Emkie Empkowski.Czy są to nazwiska niemieckie??
Pozdrawiam Michał
ROMAN_B

Sympatyk
Posty: 1249
Rejestracja: ndz 08 sty 2012, 20:36

Post autor: ROMAN_B »

Witam.

[ Hemkie ], Hemka - od niemieckiej nazwy osobowej Hem, ta od imion na Heim- .

Hymka - od imienia Joachim. Imię pochodzenia hebrajskiego, od Jehojaqim oznaczające pierwotnie ‘Bóg wzmocni, podniesie’. W Polsce znane od XIV wieku. W średniowieczu realizowane jako Joachym, Achym, Jachym, Jochym, na Kresach Wschodnich Jakim, Ochym, Ofim; lub od nazwy miejscowej Joachimów.

Emka - od imienia żeńskiego Emilia, poświadczonego w Polsce już w XV wieku, pochodzącego od łacińskiego Aemilius, to od aemilius ‘współzawodnik’. Imię męskie Emil, późne, wtórne w stosunku do żeńskiego Emilia, w staropolszczyźnie, od XV wieku Emilja.

[ Emkie ], Emke - od imienia żeńskiego Emilia, poświadczonego w Polsce już w XV wieku, pochodzącego od łacińskiego Aemilius, to od aemilius ‘współzawodnik’. Imię męskie Emil, późne, wtórne w stosunku do żeńskiego Emilia, w staropolszczyźnie, od XV wieku Emilja

Michale, powyżej zamieszczone etymologie nazwisk podałem za etymologiami opracowanymi przez Panią Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi.

Pozdrawiam – Roman.
megimg

Sympatyk
Posty: 48
Rejestracja: śr 05 wrz 2012, 12:47

Post autor: megimg »

Zbyszku, bardzo dziękuję za wspaniałe informacje o nazwisku GETLICH.
serdecznie pozdrawiam Małgosia
Awatar użytkownika
mwkmoch
Posty: 9
Rejestracja: czw 05 mar 2015, 00:56
Kontakt:

Post autor: mwkmoch »

Gawroński_Zbigniew pisze:Zacznę od tego, że nazwisko jest bardzo stare. Pojawiło się po raz pierwszy w zapisach w roku 1432 w treści następującej: >>>Dominik
Kmoch de Dambno ortulanus
<<< - co znaczy: Dominik Kmoch z Dębna ogrodnik.

Do dziś jeszcze funkcjonuje słowo 'kumoszka'. Jest przysłowie "kmoch kumosi gorzałeczkę nosi". Kum, kmoch to ojciec chrzestny dla matki chrzestnej.
:)
Zapewne od pierwotnego powstało znaczenie drugie słowa: 'honorowe miejsce dla gościa w domu'.

W starszych niemieckich nie ma ani jednego słowa zaczynającego się od zbitki liter 'km...' :wink:
Dziękuję za odpowiedź. Z jakiego żródła pochodzi ten zapis, o jakie Dębno chodzi? te w zachodniopomorskim?
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Wszystkie cytaty co do wieku nazwisk przeze mnie podawane pochodzą z 7-tomowej quasi-encyklopedii Witolda Taszyckiego pt "Słownik staropolskich nazw osobowych". Wobec zainteresowania podaję dokładnie źródło do samodzielnego sprawdzenia:
>>> - Ksiegi przyjeć do prawa miejskiego w Krakowie. Libri iuris civilis Cracoviensis
1392-1506. Wyd. K. Kaczmarczyk. Wydawnictwa Archiwum Aktów Dawnych
Miasta Krakowa V. Kraków 1913, ss. XXIV + 560.
<<<<

Nie mam pojęcia o jakie Dębno może chodzić.
Awatar użytkownika
mwkmoch
Posty: 9
Rejestracja: czw 05 mar 2015, 00:56
Kontakt:

Post autor: mwkmoch »

Gawroński_Zbigniew pisze:Wszystkie cytaty co do wieku nazwisk przeze mnie podawane pochodzą z 7-tomowej quasi-encyklopedii Witolda Taszyckiego pt "Słownik staropolskich nazw osobowych". Wobec zainteresowania podaję dokładnie źródło do samodzielnego sprawdzenia:
>>> - Ksiegi przyjeć do prawa miejskiego w Krakowie. Libri iuris civilis Cracoviensis
1392-1506. Wyd. K. Kaczmarczyk. Wydawnictwa Archiwum Aktów Dawnych
Miasta Krakowa V. Kraków 1913, ss. XXIV + 560.
<<<<

Nie mam pojęcia o jakie Dębno może chodzić.
Dziękuję, sprawdzę. To dlatego, że mam historyczne "zboczenie zawodowe" ;)
Klewenhagen_malgorzata

Sympatyk
Posty: 15
Rejestracja: czw 02 lut 2012, 20:04

Post autor: Klewenhagen_malgorzata »

Serdecznie witam!!! Proszę o pomoc.
Moje rodowe nazwisko brzmi Klewenhagen.
Najstarszy wpis z akt metrykalnych to rok 1710 ślub Jacub Klewenhagen i Catharina Gustuwna miejscowość Krosninko, parafia Połajewo, pow Oborniki, Wielkopolska. W moim domu mówiono, że pochodzimy z chłopów holenderskich.
Obecnie w Polsce jest ok 100 osób o tym nazwisku, w USA ok 40 osób ( wszyscy to potomkowie emigracji z Wielkopolski- dawniej Germenii), w Niemczech ok 35 osób ( o nich nie wiem nic). Jakieś cztery lata temu w internecie spotkałam młodą utalentowaną skrzypaczkę z Norwegii o nazwisku pisanym dwuczłonowo Guro Kleven Hagen. Znajomi sprawdzali ks. Telefoniczną w Holandii, brak takiego nazwiska natomiast w Szwecji występuje nazwisko Lewenhagen ok 140 osób. To są moje spostrzeżenia.
Dziękuję za zainteresowanie się moją prośbą Pozdrawiam z Poznania Małgorzata zd Klewenhagen
ROMAN_B

Sympatyk
Posty: 1249
Rejestracja: ndz 08 sty 2012, 20:36

Pochodzenie nazwiska Klewenhagen - Klevenhagen.

Post autor: ROMAN_B »

Witam.

Nazwisko Klewenhagen / Klevenhagen na pierwszy rzut oka wygląda na niemieckie? Ale czy na pewno?

Małgorzato, w swoim poście napisałaś: „(…). Moje rodowe nazwisko brzmi Klewenhagen.
Najstarszy wpis z akt metrykalnych to rok 1710 ślub Jacub Klewenhagen i Catharina Gustuwna miejscowość Krosninko, parafia Połajewo, pow. Oborniki, Wielkopolska. W moim domu mówiono, że pochodzimy z chłopów holenderskich.(…)”.

29 października 2010 na portalu Turystyka Kulturowa [ Numer 10/2010 ( październik 2010 ) ] ukazał się wywiad przeprowadzony przez Emilię Rudy z Bogdanem Jeranem, byłym burmistrzem Rogoźna, założycielem i prezesem „Stowarzyszenia Nad Wartą, Wełną i Flintą”, Przewodniczącym Zarządu Lokalnej Organizacji Turystycznej, pasjonatem powiatu obornickiego. W wywiadzie tym Bogdan Jaran, między innymi, powiedział: „(…) W 1700 roku przybyli na teren powiatu [ dzisiejszy powiat obornicki ] Holendrzy o nazwisku Zigenhagen, później także Klewenhagen. Do dzisiaj żyją tu ich potomkowie o tym nazwisku. Rola tych rodzin była także znacząca dla rozwoju powiatu.(…).”. Wynika z tego, że na terenie dzisiejszego powiatu obornickiego żyją potomkowie osadników holenderskich o nazwisku Klewenhagen, którzy przybyli tam po roku 1700.

Zatem, biorąc pod uwagę, to co powiedział Bogdan Jeran w wywiadzie oraz to co powiedziałaś o prawdopodobnym holenderskim pochodzeniu Twojej rodzinny w zasadzie uprawdopodobnia holenderskie pochodzeniu Twojej rodziny i nazwiska Klewenhagen.
Moim skromnym zdaniem należy używać szerszego określenia Niderlandy ( obecna Holandia i Belgia ). Język niderlandzki ( nid. Nederlandse taal, Nederlands, niekiedy również określany jako język holenderski, język flamandzki ) – język indoeuropejski z grupy języków germańskich zaliczany do języków dolnoniemieckich.

Tak więc, nazwisko Klewenhagen należy rozpatrywać na gruncie języka niderlandzkiego ( dialekt holenderski, dialekt flamandzki ). Przejrzałem kilka internetowych słowników języka holenderskiego, flamandzkiego, niderlandzkiego i znalazłem następujące znaczenie dwóch apelatywów, które składają się na nazwisko Klewenhagen - Klevenhagen. Zatem:

• kleven – ( kleefde, h. gekleefd ):
1. kleić [ coś na coś ];
2. kleić się [ być lepkim ];
3. przylgnąć [ do czegoś ] – przylepić się.
( kleić, lgnąć, przykleić, przyklejać, przywierać, wbić )

• hagen – ( haag ):
1. żywopłot

Nazwisko Klevenhagen składa się z dwóch rdzeni, które razem tworzą jeden wyraz ( jako to bywa w językach niemieckich ), który tworzy nowe słowo o nowym znaczeniu. Tak więc, jest to nazwisko w formie złożenia dwóch wyrazów, które niekoniecznie mają ze sobą coś wspólnego.
Co może oznaczać apelatyw klevenhagen, od którego powstało nazwisko Klevenhagen, nie wiem? Może apelatyw klevenhagen oznacza osobę zajmującą się żywopłotami, raczej tworzącą, przycinającą, sadzącą, wycinającą żywopłoty albo coś innego.


Może ktoś na forum, kto zna język niderlandzki ( holenderski, flamandzki ) powie co znaczy nazwisko Klevenhagen.

Oczywiście jest to tylko moja hipoteza, którą pozostawiam Twojej ocenie.

Dodam, że:
• w Niemczech mieszka 3 osoby o nazwisku Klevenhagen, w tym jedna znajduje się w książce telefonicznej ( Berlin );
• w Szwajcarii mieszka 3 osoby o nazwisku Klevenhagen, w tym jedna znajduje się w książce telefonicznej się ( Verbier );
• w Niemczech mieszka 32 osoby o nazwisku Klewenhagen, w tym 12 odnotowanych jest w książkach telefonicznych;
• w Polsce mieszka 97 osób o nazwisku Klewenhagen. Osoby te mieszkają w 9 różnych powiatach i miastach. Najwięcej zameldowanych jest w miejscowości Czarnków - dokładnie 35. Pozostałe osoby zamieszkują powiaty/miasta ze szczególnie dużą liczbą osób o tym nazwisku: Oborniki (12), Warszawa (12), Wągrowiec (10), m. Poznań (10), Poznań (9), Gdynia (4), Piła (4) i Augustów z liczbą wpisów 1.

Pozdrawiam – Roman.

PS.
Skoro język holenderski ( niderlandzki ) należy do grupy języków dolnoniemieckich, to zobaczmy co w języku niemieckim znaczy apelatyw:
1. hagen:
• gaj, ogrodzenie, żywopłot;
• krzew ciernisty, obszar otoczony płotem < to od apelatywu „hagan”, który pochodzi z języka staro-wysoko-niemieckiego.
2. klewen może pochodzić od wyrazu „klawe”, który wywodzi się z języka niemieckiego od nazwy osobowej Klawe, która pochodzi od imienia Nicolaus albo od apelatywu „klawa”, który znaczy buława, klawy > dobry.



Źródła:
http://www.turystykakulturowa.eu/?id=place&nr=24&txt=4
http://slowniki.lingea.pl/Holendersko-polski/hagen?
http://www.linkpendium.com/klewen-family/
http://www.verwandt.de/karten/absolut/klewenhagen.html
http://www.verwandt.de/karten/absolut/klevenhagen.html
http://www.verwandt.de/karten/
http://www.linkpendium.com/family-disco ... id=1246274
Słownik niemiecko - polski
Kazimierz Rymut: Nazwiska Polaków. Słownik historyczno – etymologiczny; Instytut Języka Polskiego PAN; Kraków 1999.
Kazimierz Rymut; Nazwiska Polaków. Słownik historyczno – etymologiczny; Wydawnictwo Naukowe DWN; Kraków 2001.
Zygmunt Klimek; Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego; Polska Akademia Nauk Instytut Języka Polskiego; Kraków 1997.
Klewenhagen_malgorzata

Sympatyk
Posty: 15
Rejestracja: czw 02 lut 2012, 20:04

Post autor: Klewenhagen_malgorzata »

Witaj Romku !!!
Bardzo dziękuję za szybką odpowiedz. Dziękuję za obszerne spojrzenie na moją ciekawość pochodzenia nazwiska. Wszystko notuje jako ważne elementy mojej etymologii.
Z panem Jeranem z Rogożna rozmawiałam telefonicznie już dwa lata temu lecz nie umiał wskazać źródeł. W moich poszukiwaniach przeszkadza mi nieznajomość języków gdyż należę do pokolenia jak ja to mówię za wcześnie urodzonych hi hi .
Mam jeszcze pewne inne sugestie, tłumaczenia pochodzenia nazwiska i chciałabym do Ciebie o tym napisać na priv jeśli mogę?
Pozdrawiam z Poznania Małgorzata Klewenhagen
ROMAN_B

Sympatyk
Posty: 1249
Rejestracja: ndz 08 sty 2012, 20:36

Post autor: ROMAN_B »

Małgorzato, witaj ponownie.

Czekam na wiadomość na PW. Jeżeli będę w stanic Ci pomóc, to pomogę.

W międzyczasie przejrzałem słowniki niderlandzko – polskie i w omówieniu znaczeń pojęciowych słów / wyrazów znalazłem dodatkowe informacje, które może pomogą Ci w ustaleniu etymologii nazwiska Klevenhagen ( Klewenhagen ). Zatem apelatyw:
• kleven: znaczy też kij;
• hagen ( haag ): jest tłumaczony jako żywopłot ale też jako ogrodzenie szpaler. Ogrodzenie, płot utworzone z gęsto posadzonych i często przycinanych drzew lub krzewów.

Może apelatyw klevenhagen oznacza człowieka, który potrafił wykonywać, stawia płoty, ogrodzenia, żywopłoty z gęsto posadzonych i często przycinanych drzew lub krzewów [ kijów ]. To też hipoteza.


Roman.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Pochodzenie nazwiska”