Pochodzenie nazwisk (cz.6)

Pochodzenie (etymologia) nazwisk

Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie

Bożena_Cz

Sympatyk
Posty: 23
Rejestracja: pn 01 lut 2016, 23:41

etymologia nazwiska

Post autor: Bożena_Cz »

Witam

Poproszę o etymologię nazwiska Szwabowski i Gutowski.

Dziękuję.

Bożena
Awatar użytkownika
Szuwar

Sympatyk
Posty: 240
Rejestracja: czw 11 cze 2015, 09:44

Post autor: Szuwar »

Witam

Szwabowski


Nazwisko pochodzi od nazwy etnicznej Szwab - pochodzący ze Szwabii -Niemiec ,starowysokoniemieckie swāba, łacińskie suēbi wolny ,niezależny, samodzielny, także należący do własnego ludu a także szwab pogardliwie Niemczysko,niedowiarek,koń szwabski i szwabie jedzenie niemieckie,
przenośnie skosztować szwabiu = zarazić się niemczyzną,okpiwać, oszukiwać ,nie wymawiać ł należycie, podwałczyć,kraść tzw. Słownik warszawski, t. VI ,Potencjalną podstawę nazwiska stanowią także nazwy miejscowe: Szwab z byłego powiatu mławskiego i Szwaby z byłego powiatu skierniewickiego, łowickiego, oszmiańskiego, borysowskiego, owruckiego, brodzkiego, doliniańskiego, obornickiego Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich

W/G dr hab. Alina Naruszewicz-Duchlińska

Gutowski

Nazwisko utworzone sufiksem -ski nazwy miejscowej Gutowo (Guttau), m.in. w byłym powiecie płockim, brodnickim, toruńskim, lubawskim, por. także Gutów, Guty, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, . Gutowscy z Gutowa w powiecie radomskim, płoskim, kaliskim, z Gutów w ziemi różańskiej, A. Boniecki, Herbarz polski Gutowski herbu Trzaska . Por. też Gutt.

W/G dr hab. Alina Naruszewicz-Duchlińska


Szwabowski - od Szwab ‘pochodzący ze Szwabii’, wtórnie ‘Niemiec’.


Gutowski - 1391 od nazw miejscowych Gutowo, Gutów (kilka wsi).

opracowanie etymologii nazwisk - Ewa Szczodruch
główne źródła:

Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

w uzupełnieniu


Szwab -: od Szwab, Szwabowie ‘z Szwabii rodem’. Możliwe też pochodzenie od zapelatywizowanego szwab ‘koń z krótko przyciętym ogonem’. Nazwa Szwabii pochodzi od nazwy jednego z plemion germańskich, Swebów. Księstwo Szwabii powstało na zajmowanych przez nich terenach po 911 roku. Etymologia nazwy plemiennej niejasna. W XIV wieku jej górnoniemiecka wersja brzmiała Swap.
I. Szwab, Schwab, Szweb (Szwew) ,Szwob, S(z)wab.
Por. Schwab, S(z)wab.
Pozdrawiam
kbochnia

Sympatyk
Posty: 10
Rejestracja: sob 17 paź 2015, 16:15

Poproszę o etymologię nazwisk

Post autor: kbochnia »

Witam

Poproszę o etymologię podanych nazwisk Bochnia, Krzysteczko, Krzykowski.

Dziękuję.

Konrad Bochniasz
Ostatnio zmieniony ndz 08 maja 2016, 20:40 przez kbochnia, łącznie zmieniany 1 raz.
ROMAN_B

Sympatyk
Posty: 1249
Rejestracja: ndz 08 sty 2012, 20:36

Pochodzenie nazwiska Bochnia, Krzysteczko, Krzykowski.

Post autor: ROMAN_B »

Witaj Krzysztofie.

Nazwisko Bochnia pochodzi od miasta Bochnia. Zatem jest to nazwisko proste, równe nazwie miejscowej. Znane od 1449 roku.
======================================================================
Nazwisko Krzysteczko. Jest nazwiskiem zdrobniałym i to podwójnie. Zdrobnienie nastąpiło przy pomocy zastosowania dwóch takich samych sufiksów –ko, to jest: –ko + –ko = –eczko. Rdzeniem tego nazwiska jest temat Krzyst. Do tego rdzenia dodano złożony sufiks zdrobniający –eczko i powstało nazwisko Krzysteczko ( Krzyst+eczko=Krzysteczko ). Nazwisko Krzysteczko mogło powstać od:
• imienia pochodnego Krzys(z)tko, które pochodzi od takich imion chrześcijańskich jak: Krzysztyn, Krzyszpin, Krzysztofor ( znane od 1436 ). Tak więc, jest to nazwisko odimienne – odojcowskie.

Proces zdrobnienia, moim zdaniem, przebiegał w następujący sposób: [ Krzysztyn, Krzyszpin, Krzysztofor ] > Krzys(z)tko > Krzys(z)teczko. Można ten proces zobrazować w następujący sposób: [ Krzysztyn, Krzyszpin, Krzysztofor ] > Krzys(z)+ko = Krzys(z)tko > Krzys(z)t+eczko [ko+ko]=Krzys(z)teczko.

Dodam kilka słów o przyrostku –ko ponieważ może on mieć duże znaczenie przy ustaleniu pochodzenia nazwisk Krzysteczko [ korzenie nazwiska: Polskie, Ukraińskie, Białoruskie ( Rusińskie ) ].Przyrostek –ko należy do sufiksów zdrobniających wyraz podstawowy. Tworząc wyrazy zdrobniałe od apelatywów pospolitych, na przykład szkło > szkiełko. Przy pomocy tego przyrostka były też konstruowane imiona, przezwiska oraz nazwiska od dwuczłonowych imion słowiańskich oraz imion chrześcijańskich. Przyrostek –ko pełnił też funkcję patronimiczną, to jest tworzenie przezwisk, nazwisk od nazwy osobowej ojca. Tak więc, przyrostek ten tworzy też pojęcie osoby mniejszej lub relacji przynależności między ojcem i synem. Przyrostek –ko w przezwiskach lub nazwiskach nie jest w zasadzie polskim sufiksem. Do języka polskiego nazwy zakończone na –ko (oraz –o) dostały się przez język ukraiński oraz białoruski [ litewski ]. W języku ukraińskim sufiks ten tworzy zdrobniałe formy imion, na przykład Pieczko – od imienia Piotr. Sufiks –ko uważany jest jako wariant polskiego przyrostka –ek. Widać jest to dobitnie w imieniu Krzys(z)tek oraz w imieniu Krzys(z)tko. Przyrostek –ek najczęściej występował w nazwach osobowych Małopolski a przyrostek –ko rozpowszechniony był na dawnych wschodnich ziemiach Polski. Można powiedzieć, że nazwiska z przyrostkiem –ko bardziej są pochodzenia ukraińskiego, białoruskiego niż polskiego. Za przykład niech posłużą następujące nazwiska ukraińskie: Iwaneko > mały Iwan, syn Iwana albo Żmieńko, które pochodzi od apelatywu жменя > garść albo nazwiska białoruskie: Aniśko, Chwiećko, Mojsiuszko, Panasko, Rećko lub nazwiska litewskie: Moniuszko, które pochodzi od imienia Moniwid. Zatem nazwiska zakończone sufiksem –ko w zasadzie pochodzą z terenów zamieszkałych przez Rusinów.
Niemniej jednak w języku polskim, ukraińskim oraz białoruskim sufiks –ko ma utrwaloną pozycję w systemie słowotwórczym. Wniosek może być taki, że nazwisko Krzysteczko i osoba je nosząca może mieć zarówno korzenie Polskie, Białoruskie, Ukraińskie ( Rusińskie ). Ustalenie jaka jest prawda o etnicznym pochodzeniu nazwiska wymaga dokładnej kwerendy genealogicznej.
======================================================================
Nazwisko Krzykowski. Moim zdaniem nazwisko to mogło zostać utworzone od apelatywu ( nazwy pospolitej ) „krzyk”, do którego dodano nazwiskotwórczy złożony przyrostek –owski i powstało nazwisko Krzykowski ( Krzyk+owski=Krzykowski ). Apelatyw „krzyk” może znaczyć:
• krzykać ( głośno mówić ),
• wołanie ( głośne wołanie),
• głośne niezadowolenie,
• rozruch ( rozruchy ),
• bunt,
• ganić ( głośne ganienie kogoś lub czegoś ),
• i temu podobne.
Taka interpretacja jest możliwa. Zatem nazwisko Krzykowski pochodzi od wyrazu pospolitego krzyk – jest to pierwsza możliwość pochodzenia nazwiska Krzykowski.

Druga ewentualność, że nazwisko Krzykowski powstało od dawnego przezwiska Krzyk, do którego dodano sufiks –owski ( Krzyk+owski=Krzykowski ).

Pierwszy i drugi wariant etymologii nazwiska Krzykowski związany jest z sufiksem –owski. Przyrostek –owski jest osobliwością słowotwórczą północnej Polski, przede wszystkim Mazowsza. Tworzył on przymiotniki, w tym nazwy osobowe, był bardzo żywotny. Z czasem
stając się jedną z północnopolskich cech dialektycznych. Ponieważ za pomocą tego przyrostka z łatwością tworzyło się przymiotniki od nazw osobowych, nazw miejscowych oraz nazw pospolitych był bardzo często wykorzystywany do tworzenia nazwisk i dlatego rozpowszechnił się w całej Polski. Miał on jeszcze jedną zaletę – nazwiska utworzone przy pomocy tego sufiksu przypominały nazwiska szlacheckie.

Trzeci wariant pochodzenia nazwiska Krzykowski związany jest z przyrostkiem –ski, który może wskazywać, że nazwisko to pochodzi od nazwy miejscowej, jakieś miejscowości. W tym przypadku nazwisko to może mówić, że pierwsza osoba nosząca to nazwisko mogła być właścicielem danej miejscowości albo być potomkiem właściciela tej miejscowości > nazwisko szlacheckie. Nieco później nazwiska z przyrostkiem –ski mówiły też, że osoba taka przybrała nazwisko z racji pochodzenia, zamieszkiwania w konkretnej miejscowości albo z przydania sobie znaczenia lub upodobnienia swojego pierwotnego nazwiska do nazwisk szlacheckich.
W języku Polskim nazwiska od nazw miejscowych tworzone były za pomocą przyrostka –ski ( i jego innych form złożonych ), np. Warszawski, od Warszawa; w szczególnych warunkach przyrostek ten przybrał postać –cki, np. Łęczycki, od Łęczyca. W naszym przypadku na szczególną uwagę zasługują nazwiska z przyrostkiem –ski, od nazw miejscowych zakończonych na –ów, –owa, –owo, np. Mszczonowski, od Mszczonów; Włoszczowski, od Włoszczowa; Wojciechowski, od Wojciechowo. Zatem nazwisko Krzykowski może pochodzić od takich nazw miejscowych jak: Krzyków, Krzykowo, Krzykowa. Według Spisu miejscowości Polski z 2012 roku obecnie w Polsce są dwie miejscowości o nazwie Krzyków, które znajdują się w:
• gmina Czernica, powiat wrocławski, województwo dolnośląskie;
• gmina Wilków, powiat namysłowski, województwo opolskie,
oraz część miasta Szczyrk o nazwie Krzyków, gmina Szczyrk, powiat bielski, województwo śląskie.
Jeżeli chodzi o miejscowości położone w dawnej Polsce to proponuje sprawdzić w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów (…) – link w źródłach.
======================================================================

Krzysztofie, zamieszczone powyżej przeze mnie rozważania na temat etymologii nazwiska Bochnia, Krzysteczko, Krzykowski są tyko moimi hipotezami. Tobie pozostawiam ocenę. Może ktoś na forum poda inne etymologie interesujących Ciebie nazwisk.

Pozdrawiam – Roman.

Źródła:
Wielki słownik ortograficzny PWN,
Słownik języka polskiego, tak zwany warszawski.
Zofia Kowalik - Kaleta, Leonarda Dacewicz, Beata Raszewska Żurek: Słownik najstarszych nazwisk polskich – Pochodzenie językowe nazwisk omówionych w historii nazwisk polskich; Tom 1.
Zygmunt Brocki: „Witold Taszycki , Północnopolskie przymiotniki typu kutnowski, lipnowski, powązkowski, „Język Polski" t. XLVIII (1968), s. 100—107. Tegoż : Nazwa miejscowa Powązki — nazwisko Powęski (Pawęski), tamże, s. 164—168.” ; w: Rocznik Mazowiecki 3, 472 – 473; 1970.
http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Pozwolę sobie dodać tylko "jeden grosz". Samo słowo Bochnia pochodzi od nazwy osobowej równej imieniu: Bochen. Znaczenie słowa takie samo jak dzisiaj. (za Rymutem "Nazwy miast polskich".)
Bożena_Cz

Sympatyk
Posty: 23
Rejestracja: pn 01 lut 2016, 23:41

pochodzenie nazwiska

Post autor: Bożena_Cz »

Witam

Poproszę o etymologię nazwiska Kowbel i Turkiewicz.

Dziękuję.

Bożena
Awatar użytkownika
historyk1920

Sympatyk
Nowicjusz
Posty: 970
Rejestracja: pn 06 sty 2014, 20:01

pochodzenie nazwiska

Post autor: historyk1920 »

Witam !
Kowbel Nazwisko można wywodzić od czasownika kować: 1. kuć, 2. kukać, por. także kowbica ‘podpora wkopana w ziemię dla osadzenia ławki’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. II, s. 507-508. Por. także nazwę miejscową Kowbań z byłego powiatu włodzimierskiego i Kowbania z byłego powiatu rówieńskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XV, cz. 2, s. 144.
Turkiewicz - 1795 od podstawy tur , por. tur, turkać, turcześ, Turek, Turczyn.
Pozdrawiam
Marek
Nanuk01

Sympatyk
Posty: 32
Rejestracja: pt 30 maja 2014, 23:54

Re: pochodzenie nazwiska

Post autor: Nanuk01 »

historyk1920 pisze:Witam !
Kowbel Nazwisko można wywodzić od czasownika kować: 1. kuć, 2. kukać, por. także kowbica ‘podpora wkopana w ziemię dla osadzenia ławki’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. II, s. 507-508. Por. także nazwę miejscową Kowbań z byłego powiatu włodzimierskiego i Kowbania z byłego powiatu rówieńskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XV, cz. 2, s. 144.
Turkiewicz - 1795 od podstawy tur , por. tur, turkać, turcześ, Turek, Turczyn.
Pozdrawiam
Marek
http://www.ancestry.com/name-origin?surname=cowbell
Bożena_Cz

Sympatyk
Posty: 23
Rejestracja: pn 01 lut 2016, 23:41

Pochodzenie nazwiska Indan-Pykna oraz Indan i Pykna.

Post autor: Bożena_Cz »

Witam

Romanie

Trochę plączę się na forum. Może teraz umieszczę dobrze wątek. Proszę Ciebie o trzy grosze w pochodzeniu nazwisk: Kowbel Szwabowski, Gutowski i Turkiewicz.

One są zapisywane jak wyżej ale także chyba po ukraińsku ( rosyjsku)? Występują na kresach wschodnich.

Dziękuję.

Bożena
ROMAN_B

Sympatyk
Posty: 1249
Rejestracja: ndz 08 sty 2012, 20:36

Pochodzenia nazwiska Kowbel, Turkiewicz, Gutowski, Szwabowsk

Post autor: ROMAN_B »

Witaj.

Bożeno, o etymologię nazwiska:
• Kowbel i Turkiewicz pytałaś w swoim poście z dnia 03.02.2016 r. Tu jest link do Twojego postu na forum:
http://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic ... wbel.phtml
Odpowiedzi udzieli Ci Marek;
• Gutowski i Szwabowski pytałaś w swoim poście w dniu 02.02.2016 r. Tu jest link do Twojego postu na forum:
http://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic ... wski.phtml
Odpowiedzi udzielił Ci Szuwar.

Proponuję Ci abyś weszła pod wyżej wskazane linki i zapoznała się z odpowiedziami na Twoje pytania dotyczące pochodzenia nazwiska Kowbel, Turkiewicz, Gutowski, Szwabowski.

Pozdrawiam – Roman.

PS.
Teraz jestem zajęty, może wieczorem napiszę coś o pochodzeniu niektórych nazwisk, raczej będzie to tylko nieznaczne uzupełnienie etymologii podanej przez Marka i Szuwara.
Awatar użytkownika
Xenon
Posty: 2
Rejestracja: pt 12 lip 2013, 22:48

nazwisko Urm

Post autor: Xenon »

Witam ,

Proszę o pomoc przy nazwisku " Urm "
Czy mógłbym dowiedzieć się czegoś na temat nazwisko Urm
Z gory dziękuję za informację na temat jego pochodzenia etymologię i, korzeni, Czy ktoś może mi wyjaśnić,dziękuję

pozdrawiam xenon
Awatar użytkownika
historyk1920

Sympatyk
Nowicjusz
Posty: 970
Rejestracja: pn 06 sty 2014, 20:01

nazwisko Urm

Post autor: historyk1920 »

Witaj !
Nazwisko Urm pochodzenie niemieckie.
Sklasyfikowane przez Profesora Rymuta znalazło się w "rodzinie nazwisk" Urm,Urman,Urmaniak,Urmanin,Urmanowicz,Urmanowski,Urmańczyk,Urmański.
- nazwiska te pochodzą od niemieckiej nazwy osobowej Uhrmann, ta od Uhrmann ‘zegarmistrz’.

Pozdrawiam
Marek
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

"Ur" to niekoniecznie zegarek. Wcześniej ponad tysiąc lat słowo: ūr, ūre, ūrō, ūrōn, ūra, ūran, oznaczało pospolitego nam tura. ;) Alibo jest odpowiednikiem polskiego słowa = nazwiska starzyk : Starzyk.

Oczywiście z profesorami uniwersytetów niektórych, nawet jeśli ich koledzy z innych uniwersytetów się w swych książkach z nich podśmiewają, się nie dyskutuje. ;)
luck194

Sympatyk
Posty: 12
Rejestracja: czw 12 lis 2015, 01:53

Pochodzenia nazwiska Kowbel, Turkiewicz, Gutowski, Szwabowsk

Post autor: luck194 »

Witam! Szukam znaczenia/pochodzenia nazwisk Ibron, Leja/Lejczak, Szlachciak. Z góry dziękuję i pozdrawiam.
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Ibron, to bardzo ciekawy przypadek starogermańskiego nazwiska - zakładając, że jest to stare germańskie nazwisko, a nie supozycja autorów tak twierdzących. :) :) :) Pozwolę sobie napisać jego etymologię i nie wkleić czekając co też koledzy tutaj napiszą...

Pozdrawiam pięknie.

Edit: wklejka czeka gotowa. ;)
Zablokowany

Wróć do „Pochodzenie nazwiska”