Poszukuje pochodzenie nazwiska Jochenko.
W Polsce mieszka z tym nazwiskiem tylko rodzina mojego taty. Jeszcze jak żył mój dziadek to próbowano znaleźć informacje o kimkolwiek z dziadka rodziny przez Czerwony Krzyż ale się nie udało.
Pozdrawiam
Pochodzenie nazwisk (cz.6)
Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie
-
historyk1920
- Posty: 970
- Rejestracja: pn 06 sty 2014, 20:01
Pochodzenie nazwiska Jochenko.
Witam.
Jochenko, Marek przytoczył jedną z możliwych etymologii nazwiska Jochenko. Ja, zaproponuje Ci trochę inną etymologię tego nazwiska, która będzie moim spojrzeniem na to nazwisko.
W języku niemieckim ( nordyckim ) istnieje imię Joachim. Jako alternatywę albo skrót imienia Joachim stosuje się takie formy jak: Jochen, Joakim, Jochem, Achim, Jochim, Kim, Jachi, Jojo, Jo, Joe, Joey, Jochi, Joschi, Joschy, Jockel, Jogi.
Możemy podejść trochę inaczej do ewentualnego pochodzenia nazwiska Jochenko. Nazwisko to powstało poprzez dodanie do podstawy ( rdzenia ) „Jochen” przyrostka nazwiskotwórczego –ko, w wyniku czego powstało nazwisko Jochenko ( Jochen + ko = Jochenko ). Zatem, rdzeniem nazwiska Jochenko jest niemieckie imię Jochen.
Przyrostek –ko należy do sufiksów zdrobniających wyraz podstawowy. Tworząc wyrazy zdrobniałe od apelatywów pospolitych, na przykład szkło > szkiełko. Przy pomocy tego przyrostka były też konstruowane imiona, przezwiska oraz nazwiska od dwuczłonowych imion słowiańskich oraz imion chrześcijańskich. Przyrostek –ko pełnił też funkcję patronimiczną, to jest tworzenie przezwisk, nazwisk od nazwy osobowej ojca. Tak więc, przyrostek ten tworzy też pojęcie osoby mniejszej lub relacji przynależności między ojcem i synem.
Przyrostek –ko w przezwiskach lub nazwiskach nie jest polskim sufiksem. Do języka polskiego nazwy zakończone na –ko (oraz –o) dostały się przez język ukraiński oraz białoruski [ litewski ]. W języku ukraińskim sufiks ten tworzy zdrobniałe formy imion, na przykład Pieczko – od imienia Piotr.
Sufiks –ko uważany jest jako wariant polskiego przyrostka –ek. Widać jest to dobitnie w nazwisku Jochenek oraz w nazwisko Jochenko. Przyrostek –ek najczęściej występował w nazwach osobowych Małopolski a przyrostek –ko rozpowszechniony był na dawnych wschodnich ziemiach Polski. Można powiedzieć, że nazwiska z przyrostkiem –ko bardziej są pochodzenia ukraińskiego, białoruskiego niż polskiego. Za przykład niech posłużą następujące nazwiska ukraińskie: Iwaneko – mały Iwan, syn Iwana albo Żmieńko, które pochodzi od apelatywu жменя – garść albo nazwiska białoruskie: Aniśko, Chwiećko, Mojsiuszko, Panasko, Rećko lub nazwiska litewskie: Moniuszko, które pochodzi od imienia Moniwid. Zatem nazwiska zakończone sufiksem –ko w zasadzie pochodzą z terenów zamieszkałych przez Rusinów.
Niemniej jednak w języku polskim, ukraińskim oraz białoruskim sukiks -ko ma utrwaloną pozycję w systemie słowotwórczym.
Biorąc powyższe pod uwagę, możemy postawić hipotezę, która mówi, iż nazwisko Jochenko jest hybrydą językową niemiecko – polską albo niemiecko – ukraińską lub niemiecko – białoruską ( Ukraińcy, Białorusini to Rusini ). Uwzględniając polski – ukraiński – białoruski nazwiskotwórczy sufiks –ko możemy powiedzieć, że:
1. nazwisko Jochenko jest nazwiskiem spolszczonym przy pomocy sufiksu –ko i powstałym od chrześcijańskiego ( niemieckiego ) imienia Jochen ( Joachim );
2. nazwisko Jochenko jest zdrobniałą formą nazwiska ( imienia ) Jochen;
3. nazwisko Jochenko jest nazwiskiem odojcowskim powstałym od imienia ( nazwiska ) Jochen i mówi, że Jochenko to syn Jochnen’a;
Można powiedzieć, że pierwsza osoba nosząca nazwisko Jochenko była najprawdopodobniej niemieckiego pochodzenia. Za takim spojrzeniem przemawia niemieckie imię Jochen, które jest rdzeniem tego nazwiska. W zasadzie w dawnej Polsce Polacy, Ukraińcy albo Białorusini nie nadawali swoim dzieciom imion niemieckich skoro posiadali w swoich językach odpowiedniki tych imion. Aby to potwierdzić lub wykluczyć należałoby przeprowadzić kwerendę genealogiczną prowadzącą do pierwszej osoby noszącej to nazwisko i po której jej potomkowie je dziedziczyli. Następnie sprawdzić jak nazywał się ojciec tej osoby ( albo czy ta osoba nie nazywała się inaczej przed zmianą nazwiska ). Może wtedy uda się ustalić prawdziwe pochodzenie tego nazwiska. Osobiście przemawia do mnie możliwość pochodzenia tego nazwiska z dawnych Kresów Polski ( sufiks –ko ). Niemniej jednak w języku polskim cząstka – ko ma też utrwaloną pozycję w systemie nazwisko i słowotwórczym.
Oczywiście powyżej zamieszczona etymologia nazwiska Jochenko jest tylko moją hipotezą, opartą na niemieckim imieniu Jochen i polsko – ukraińsko – białoruskim przyrostku –ko.
Pozdrawiam – Roman.
Źródła:
Wielki słownik ortograficzny PWN.
https://de.wikipedia.org/wiki/Joachim_(Vorname)
http://dzieci.pl/word,Joachim,imie.html ... aid=61681a
Jochenko, Marek przytoczył jedną z możliwych etymologii nazwiska Jochenko. Ja, zaproponuje Ci trochę inną etymologię tego nazwiska, która będzie moim spojrzeniem na to nazwisko.
W języku niemieckim ( nordyckim ) istnieje imię Joachim. Jako alternatywę albo skrót imienia Joachim stosuje się takie formy jak: Jochen, Joakim, Jochem, Achim, Jochim, Kim, Jachi, Jojo, Jo, Joe, Joey, Jochi, Joschi, Joschy, Jockel, Jogi.
Możemy podejść trochę inaczej do ewentualnego pochodzenia nazwiska Jochenko. Nazwisko to powstało poprzez dodanie do podstawy ( rdzenia ) „Jochen” przyrostka nazwiskotwórczego –ko, w wyniku czego powstało nazwisko Jochenko ( Jochen + ko = Jochenko ). Zatem, rdzeniem nazwiska Jochenko jest niemieckie imię Jochen.
Przyrostek –ko należy do sufiksów zdrobniających wyraz podstawowy. Tworząc wyrazy zdrobniałe od apelatywów pospolitych, na przykład szkło > szkiełko. Przy pomocy tego przyrostka były też konstruowane imiona, przezwiska oraz nazwiska od dwuczłonowych imion słowiańskich oraz imion chrześcijańskich. Przyrostek –ko pełnił też funkcję patronimiczną, to jest tworzenie przezwisk, nazwisk od nazwy osobowej ojca. Tak więc, przyrostek ten tworzy też pojęcie osoby mniejszej lub relacji przynależności między ojcem i synem.
Przyrostek –ko w przezwiskach lub nazwiskach nie jest polskim sufiksem. Do języka polskiego nazwy zakończone na –ko (oraz –o) dostały się przez język ukraiński oraz białoruski [ litewski ]. W języku ukraińskim sufiks ten tworzy zdrobniałe formy imion, na przykład Pieczko – od imienia Piotr.
Sufiks –ko uważany jest jako wariant polskiego przyrostka –ek. Widać jest to dobitnie w nazwisku Jochenek oraz w nazwisko Jochenko. Przyrostek –ek najczęściej występował w nazwach osobowych Małopolski a przyrostek –ko rozpowszechniony był na dawnych wschodnich ziemiach Polski. Można powiedzieć, że nazwiska z przyrostkiem –ko bardziej są pochodzenia ukraińskiego, białoruskiego niż polskiego. Za przykład niech posłużą następujące nazwiska ukraińskie: Iwaneko – mały Iwan, syn Iwana albo Żmieńko, które pochodzi od apelatywu жменя – garść albo nazwiska białoruskie: Aniśko, Chwiećko, Mojsiuszko, Panasko, Rećko lub nazwiska litewskie: Moniuszko, które pochodzi od imienia Moniwid. Zatem nazwiska zakończone sufiksem –ko w zasadzie pochodzą z terenów zamieszkałych przez Rusinów.
Niemniej jednak w języku polskim, ukraińskim oraz białoruskim sukiks -ko ma utrwaloną pozycję w systemie słowotwórczym.
Biorąc powyższe pod uwagę, możemy postawić hipotezę, która mówi, iż nazwisko Jochenko jest hybrydą językową niemiecko – polską albo niemiecko – ukraińską lub niemiecko – białoruską ( Ukraińcy, Białorusini to Rusini ). Uwzględniając polski – ukraiński – białoruski nazwiskotwórczy sufiks –ko możemy powiedzieć, że:
1. nazwisko Jochenko jest nazwiskiem spolszczonym przy pomocy sufiksu –ko i powstałym od chrześcijańskiego ( niemieckiego ) imienia Jochen ( Joachim );
2. nazwisko Jochenko jest zdrobniałą formą nazwiska ( imienia ) Jochen;
3. nazwisko Jochenko jest nazwiskiem odojcowskim powstałym od imienia ( nazwiska ) Jochen i mówi, że Jochenko to syn Jochnen’a;
Można powiedzieć, że pierwsza osoba nosząca nazwisko Jochenko była najprawdopodobniej niemieckiego pochodzenia. Za takim spojrzeniem przemawia niemieckie imię Jochen, które jest rdzeniem tego nazwiska. W zasadzie w dawnej Polsce Polacy, Ukraińcy albo Białorusini nie nadawali swoim dzieciom imion niemieckich skoro posiadali w swoich językach odpowiedniki tych imion. Aby to potwierdzić lub wykluczyć należałoby przeprowadzić kwerendę genealogiczną prowadzącą do pierwszej osoby noszącej to nazwisko i po której jej potomkowie je dziedziczyli. Następnie sprawdzić jak nazywał się ojciec tej osoby ( albo czy ta osoba nie nazywała się inaczej przed zmianą nazwiska ). Może wtedy uda się ustalić prawdziwe pochodzenie tego nazwiska. Osobiście przemawia do mnie możliwość pochodzenia tego nazwiska z dawnych Kresów Polski ( sufiks –ko ). Niemniej jednak w języku polskim cząstka – ko ma też utrwaloną pozycję w systemie nazwisko i słowotwórczym.
Oczywiście powyżej zamieszczona etymologia nazwiska Jochenko jest tylko moją hipotezą, opartą na niemieckim imieniu Jochen i polsko – ukraińsko – białoruskim przyrostku –ko.
Pozdrawiam – Roman.
Źródła:
Wielki słownik ortograficzny PWN.
https://de.wikipedia.org/wiki/Joachim_(Vorname)
http://dzieci.pl/word,Joachim,imie.html ... aid=61681a
-
Gawroński_Zbigniew
- Posty: 2694
- Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29
Nazwisko pochodzi z Lotaryngii. Nie mi oceniać czy jest bardziej francuskie, czy bardziej niemieckie. Można je w każdym razie łatwo "rozkminić" korzystając z języka francuskiego. Oznacza dosłownie: "Braciszek z Bitsche" albo, co równie możliwe: "Gaskończyk z Bitsche" (Gaskończyk to chyba po francusku taki trochę synonim zabijaki jest).
Gajo (Gosse, Gazeau , Gasc, , Guigue , Gauche) + Bitsche. Bitsche to nazwa miejscowości a 'gajo' ma cztery znaczenia: 1."brat, braciszek zakonny, mniszek, raczej", 2. "mydło, pudło, strajk, pomyka, skucha" 3. "w lewo" i 4. "Gaskończyk".
Nie pytajcie mnie o źródła. Przekopałem chyba milion stron i sto słowników. Nas trop naprowadził mnie atlas Niemiec, a w nim Bitscher Platz, Bitscherstr - to był chyba strzał w dziesiątkę. Gógle pokazały mi uroczą gminę Bitsche, a francuska wyszukiwarka genealogiczna pokazała dwa nazwiska Bitsche z ok 40 wynikami i Gajo z około 80 wynikami.
Historia gminy Bitsche jest bardzo ciekawa. Miasteczko w 1297 roku "wżeniło się w Niemcy" i taki stan trwał do 1569 roku. Potem było kilka wojen bitew zniszczeń i odbudów twierdzy Bitsche. Zresztą każdy może poczytać o tym na angielskiej wikipedii: https://en.wikipedia.org/wiki/Bitche Co ciekawe tylko na angielskojęzycznej...
Sama nazwa Bitsche pochodzi od łacińskiego Bytis Castrum tzn obóz w dolinie, zagłębiony obóz - o ile dobrze tłumaczę słowo 'bytis".
Resztę co do nazwiska można doklepać sobie w wyszukiwarce: http://www.genealogie.com
I to by było na tyle.
Pozdrawiam pięknie.
Gajo (Gosse, Gazeau , Gasc, , Guigue , Gauche) + Bitsche. Bitsche to nazwa miejscowości a 'gajo' ma cztery znaczenia: 1."brat, braciszek zakonny, mniszek, raczej", 2. "mydło, pudło, strajk, pomyka, skucha" 3. "w lewo" i 4. "Gaskończyk".
Nie pytajcie mnie o źródła. Przekopałem chyba milion stron i sto słowników. Nas trop naprowadził mnie atlas Niemiec, a w nim Bitscher Platz, Bitscherstr - to był chyba strzał w dziesiątkę. Gógle pokazały mi uroczą gminę Bitsche, a francuska wyszukiwarka genealogiczna pokazała dwa nazwiska Bitsche z ok 40 wynikami i Gajo z około 80 wynikami.
Historia gminy Bitsche jest bardzo ciekawa. Miasteczko w 1297 roku "wżeniło się w Niemcy" i taki stan trwał do 1569 roku. Potem było kilka wojen bitew zniszczeń i odbudów twierdzy Bitsche. Zresztą każdy może poczytać o tym na angielskiej wikipedii: https://en.wikipedia.org/wiki/Bitche Co ciekawe tylko na angielskojęzycznej...
Sama nazwa Bitsche pochodzi od łacińskiego Bytis Castrum tzn obóz w dolinie, zagłębiony obóz - o ile dobrze tłumaczę słowo 'bytis".
Resztę co do nazwiska można doklepać sobie w wyszukiwarce: http://www.genealogie.com
I to by było na tyle.
Pozdrawiam pięknie.
-
PawelOlbrich
- Posty: 7
- Rejestracja: sob 19 wrz 2015, 14:09
Znaczenie, historia nazwiska Olbrich
Witam poszukuje znaczenia, historii nazwiska Olbrich ewentualnie gdzie takie informacje mogę uzyskać. Z góry dziękuję
Pochodzenie nazwiska Bitschegajo.
Witam Zbyszku.
Widzę, że p. Zbigniew podał własną etymologię nazwiska Bitschegajo. Ja, poniżej zamieszczam moje spojrzenie na pochodzenie tego nazwiska.
Faktycznie nazwisko Bitschegajo jest nazwiskiem oryginalnym. Z tego co napisałeś w swoim poście jest to nazwisko niemieckie, mające występować na obszarze Nadrenii-Palatynatu, Hesji. Sprawdziłem na portalu Verwandt.de [ Moikrewni.pl ] występowanie tego nazwiska obecnie w Niemczech – wynik negatywny. Nazwisko Bitschegajo moim skromnym zdaniem jest nazwiskiem złożonym z dwóch wyrazów bitsche oraz gajo [ bitsche + gajo = bitschegajo ], którzy po połączeniu utworzyły jeden wyraz o nowym znaczeniu niż każdy z wyrazów składających się na te słowo. Każdy z tych apelatywów może tworzyć odrębne nazwisko, które powstało od tego miana. Sprawdziłem na portalu Verwandt.de występowanie nazwiska Bitsche oraz Gajo w Niemczech. Nazwisko Bitsche obecnie w Niemczech odnotowane jest 10 razy a nazwisko Gajo występuje 61 razy. Tak więc, oba nazwiska są bardzo rzadkie. Ten fakt sprawia, że ustalenie etymologii tych nazwisk jest trudne, bardzo trudne. Przeszukałem wiele znanych mi stron niemieckojęzycznych poświęconych pochodzeniu nazwisk i etymologii języka niemieckiego i nigdzie nie znalazłem opracowań dotyczących nazwiska Bitsche i Gajo. Znane mi Niemieckie słowniki etymologiczne i językowe milczą na temat apelatywu bitsche i gajo. Tylko jeden słownik Niemiecki [ Duden – Online – WÖrterbuch ] odnotowuje apelatyw bitsche. Niestety nie ma w tym słowniku wyrazu gajo. Słownik Duden tak mówi o słowie bitsche. Bitsche pochodzi z języka niemieckiego z dialektu austriackiego [ österreichisch mundartlich; potocznie Österreichisch ]. Słowo to ma następujące znaczenia w języku niemieckim:
• kanne [ język średnio – wysoko – niemiecki ( mittelhochdeutsch ) ]. W języku staro – wysko – niemieckich ( althochdeutsch ) – channa. 1. Jest to cylindryczne naczynie z uchwytami i pokrywką do przenoszenia płynów, zazwyczaj mleka – po polsku byłaby to kanka. 2. Naczynie do przechowywania płynów z uchwytem i dziobkiem do nalewania – po polsku byłby to dzbanek;
• amphore – pochodzi z języka łacińskiego od słowa amfora, to z greckiego języka amphoreús. Jest to wybrzuszone o wąskiej szyjce starożytne naczynie z dwoma uchwytami do przechowywania wina, olej, miód, itp. – dzban. Po polsku amfora;
• karaffe – pochodzi z języka francuskiego od carafe < z włoskiego caraffa, z hiszpańskiego garrafa < arabskiego ( Maghreb ) ḡarrāfa = bulwiasta butelka. Po polsku to karafka;
• bembel – 1. [ regionalne słowo, szczególnie z dialektu zachodnio – średnio – niemieckiego ] Glockenschwengel: znaczące mały dzwon, dzwonek, klosz; 2. Niemiecki kraj Hesja – dzbanek do jabłecznika.
Uff, jedna trzecia roboty za nami. Na logikę biorąc, skoro jeden człon nazwiska pochodzi z języka niemieckiego – austriackiego, to i drugi też powinien pochodzić z tego języka. Jak sami Austriacy mówią, że ich odmiana języka niemieckiego zaimplementowała wiele słów pochodzących z innych języków, takich jak: Czeski, Słowacki, Węgierski, Słoweński, Włoski, Idisz i innych. Część słownictwa w dialekcie austriackim języka niemieckiego pochodzi też z dialektu centralnego i południowego języka bawarskiego oraz z obszaru Starej Bawarii. Wynika z tego, że język austriacki obejmował w przeszłości znacznie większy teren niż obecny obszar Austrii – wynika to z historii Cesarstwa Habsburgów. Skoro język austriacki [ österreichisch mundartlich – Österreichisch ] przyswoił wiele słów z innych języków, to apelatyw gajo może pochodzić z języka: Czeskiego, Słowackiego, Węgierskiego, Słoweńskiego, Włoskiego, Idisz albo z innego języka kraju, które wchodziło w skład Cesarstwa Habsburgów. Za takim obrotem sprawy może świadczyć fakt, że w żadnym ze znanych mi słowników języka niemieckich nie znalazłem słowa gajo. Co prawda istnieje imię Gajo w języku fryzyjskim, Gaio w języku włoskim oraz w języku serbohorwackim imię Gajo, to zapewne nie jest ono drugim członem nazwiska Bitschegajo. Raczej chodzi o zwykłe słowo pospolite gajo. Tylko co znaczy słowo gajo i z jakiego języka pochodzi? Najbardziej podobnym graficznie jest włoskie słowo gaio [ w obecnej pisowni ], które znaczy wesoły, radosny; żywy, radosny. Według Enciclopedia Italiana 2013 [ Encyklopedia Włoska ] włoski apelatyw gaio / gajo pochodzi z języka prowansalskiego od słowa gai, który znaczy radosny, wesoły, wesoło, radośnie, zabawnie, przyjemnie itd. Apelatyw gajo jest przestarzałą, starodawną formą słowa gaio. Uff, dwie trzecie prac za nami. Pozostała na jedna trzecia.
Austriacki wyraz bitsche jak i włoskie słowo gajo są bardzo starymi apelatywami. Zatem i nazwisko Bitschegajo jest bardzo starym nazwiskiem. W zasadzie nigdzie nie spotkałem tego nazwiska na stronach poświęconych etymologii niemieckojęzycznych nazwisk. Nie ma też opisanego pochodzenia nazwiska Bitsche oraz Gajo – przynajmniej ja niczego nie znalazłem. Austria i Włochy graniczą bezpośrednio ze sobą, biorąc pod uwagę, że nazwisko Bitschegajo składa się z austriackiego i włoskiego słowa można postawić tezę, że to nazwisko jest hybrydą językowa niemiecko - włoską i zapewne mogło powstać w obszarze granicznym obu państw. Tak więc, nazwisko Bitschegajo jest złożoną formą dwóch wyrazów pospolitych, to jest austriackiego ‘bitsche’ i włoskiego ‘gajo’, które razem tworzą jeden wyraz pospolity bitschegajo, od którego powstała nazwa osobowa Bitschegajo. Zatem, co znaczy wyraz pospolity bitschegajo? Biorą powyżej zamieszczone przez zemnie znaczenie słowa bitsche i słowa gajo wyraz bitschegajo może znaczyć:
• dzbanek, dzban, kanka, karafka, amfora wesoła, radosna;
• wesoły, radosny dzbanek, karafka, kanka, amfora.
Muszę przyznać, że bardzo ciekawe nazwisko.
Na sam koniec mojego postu dodam, że według słownika prowansalsko – francuskiego [ tom 1 litera A – F; p.1219 – litera G, str. 7 ] prowansalskie słowo gai, aio posiada odniesienie w języku:” gai, aio – rom. gai, gais, gay, guai, jai, aia, cat. gay, it. gajo, lat. gavisus”.
Języki:
rom. – roman ( provencal )
cat. – catalan,
it. – italien,
lat. – latin.
Zbyszku, zaprezentowana powyżej przeze mnie etymologia nazwiska Bitschegajo jest tylko moją hipotezą, opinią oraz moim spojrzeniem na ewentualne pochodzenie tego nazwiska. Tobie pozostawiam ocenę. Muszę przyznać, że opracowanie tej etymologii było wyzwaniem. Przejrzałem wiele niemieckich słowników, opracowań etymologicznych dotyczących niemieckich nazwisk i nie tylko niemieckich nazwisk.
Pozdrawiam – Roman.
Źródła:
http://www.verwandt.de/karten/absolut/bitsche.html
http://www.verwandt.de/karten/absolut/gajo.html
https://de.wikipedia.org/wiki/Österreichisches_Deutsch
https://de.wikipedia.org/wiki/Altbayern
https://de.wikipedia.org/wiki/Preißn
https://de.wikipedia.org/wiki/Bairische_Umschrift
http://sjp.pl/gaio
http://www.treccani.it/vocabolario/gaio/
http://www.treccani.it/enciclopedia/
http://www.duden.de/suchen/dudenonline/Bitsche
http://tdf.locongres.org/files/assets/c ... ge1219.pdf
Encyklopedia Włoska – Enciclopedia Italiana, 2013
Duden – Worterbuch
Słownik Prowansalsko – Francuski, 1878. Par Frederic Mistral: Lu Tesor Dóu Felibrige ou Dictionnaire Provencal – Francais (…); Tom 1, litery A – F, p.1219; litera G, str. 7; 1878.
Widzę, że p. Zbigniew podał własną etymologię nazwiska Bitschegajo. Ja, poniżej zamieszczam moje spojrzenie na pochodzenie tego nazwiska.
Faktycznie nazwisko Bitschegajo jest nazwiskiem oryginalnym. Z tego co napisałeś w swoim poście jest to nazwisko niemieckie, mające występować na obszarze Nadrenii-Palatynatu, Hesji. Sprawdziłem na portalu Verwandt.de [ Moikrewni.pl ] występowanie tego nazwiska obecnie w Niemczech – wynik negatywny. Nazwisko Bitschegajo moim skromnym zdaniem jest nazwiskiem złożonym z dwóch wyrazów bitsche oraz gajo [ bitsche + gajo = bitschegajo ], którzy po połączeniu utworzyły jeden wyraz o nowym znaczeniu niż każdy z wyrazów składających się na te słowo. Każdy z tych apelatywów może tworzyć odrębne nazwisko, które powstało od tego miana. Sprawdziłem na portalu Verwandt.de występowanie nazwiska Bitsche oraz Gajo w Niemczech. Nazwisko Bitsche obecnie w Niemczech odnotowane jest 10 razy a nazwisko Gajo występuje 61 razy. Tak więc, oba nazwiska są bardzo rzadkie. Ten fakt sprawia, że ustalenie etymologii tych nazwisk jest trudne, bardzo trudne. Przeszukałem wiele znanych mi stron niemieckojęzycznych poświęconych pochodzeniu nazwisk i etymologii języka niemieckiego i nigdzie nie znalazłem opracowań dotyczących nazwiska Bitsche i Gajo. Znane mi Niemieckie słowniki etymologiczne i językowe milczą na temat apelatywu bitsche i gajo. Tylko jeden słownik Niemiecki [ Duden – Online – WÖrterbuch ] odnotowuje apelatyw bitsche. Niestety nie ma w tym słowniku wyrazu gajo. Słownik Duden tak mówi o słowie bitsche. Bitsche pochodzi z języka niemieckiego z dialektu austriackiego [ österreichisch mundartlich; potocznie Österreichisch ]. Słowo to ma następujące znaczenia w języku niemieckim:
• kanne [ język średnio – wysoko – niemiecki ( mittelhochdeutsch ) ]. W języku staro – wysko – niemieckich ( althochdeutsch ) – channa. 1. Jest to cylindryczne naczynie z uchwytami i pokrywką do przenoszenia płynów, zazwyczaj mleka – po polsku byłaby to kanka. 2. Naczynie do przechowywania płynów z uchwytem i dziobkiem do nalewania – po polsku byłby to dzbanek;
• amphore – pochodzi z języka łacińskiego od słowa amfora, to z greckiego języka amphoreús. Jest to wybrzuszone o wąskiej szyjce starożytne naczynie z dwoma uchwytami do przechowywania wina, olej, miód, itp. – dzban. Po polsku amfora;
• karaffe – pochodzi z języka francuskiego od carafe < z włoskiego caraffa, z hiszpańskiego garrafa < arabskiego ( Maghreb ) ḡarrāfa = bulwiasta butelka. Po polsku to karafka;
• bembel – 1. [ regionalne słowo, szczególnie z dialektu zachodnio – średnio – niemieckiego ] Glockenschwengel: znaczące mały dzwon, dzwonek, klosz; 2. Niemiecki kraj Hesja – dzbanek do jabłecznika.
Uff, jedna trzecia roboty za nami. Na logikę biorąc, skoro jeden człon nazwiska pochodzi z języka niemieckiego – austriackiego, to i drugi też powinien pochodzić z tego języka. Jak sami Austriacy mówią, że ich odmiana języka niemieckiego zaimplementowała wiele słów pochodzących z innych języków, takich jak: Czeski, Słowacki, Węgierski, Słoweński, Włoski, Idisz i innych. Część słownictwa w dialekcie austriackim języka niemieckiego pochodzi też z dialektu centralnego i południowego języka bawarskiego oraz z obszaru Starej Bawarii. Wynika z tego, że język austriacki obejmował w przeszłości znacznie większy teren niż obecny obszar Austrii – wynika to z historii Cesarstwa Habsburgów. Skoro język austriacki [ österreichisch mundartlich – Österreichisch ] przyswoił wiele słów z innych języków, to apelatyw gajo może pochodzić z języka: Czeskiego, Słowackiego, Węgierskiego, Słoweńskiego, Włoskiego, Idisz albo z innego języka kraju, które wchodziło w skład Cesarstwa Habsburgów. Za takim obrotem sprawy może świadczyć fakt, że w żadnym ze znanych mi słowników języka niemieckich nie znalazłem słowa gajo. Co prawda istnieje imię Gajo w języku fryzyjskim, Gaio w języku włoskim oraz w języku serbohorwackim imię Gajo, to zapewne nie jest ono drugim członem nazwiska Bitschegajo. Raczej chodzi o zwykłe słowo pospolite gajo. Tylko co znaczy słowo gajo i z jakiego języka pochodzi? Najbardziej podobnym graficznie jest włoskie słowo gaio [ w obecnej pisowni ], które znaczy wesoły, radosny; żywy, radosny. Według Enciclopedia Italiana 2013 [ Encyklopedia Włoska ] włoski apelatyw gaio / gajo pochodzi z języka prowansalskiego od słowa gai, który znaczy radosny, wesoły, wesoło, radośnie, zabawnie, przyjemnie itd. Apelatyw gajo jest przestarzałą, starodawną formą słowa gaio. Uff, dwie trzecie prac za nami. Pozostała na jedna trzecia.
Austriacki wyraz bitsche jak i włoskie słowo gajo są bardzo starymi apelatywami. Zatem i nazwisko Bitschegajo jest bardzo starym nazwiskiem. W zasadzie nigdzie nie spotkałem tego nazwiska na stronach poświęconych etymologii niemieckojęzycznych nazwisk. Nie ma też opisanego pochodzenia nazwiska Bitsche oraz Gajo – przynajmniej ja niczego nie znalazłem. Austria i Włochy graniczą bezpośrednio ze sobą, biorąc pod uwagę, że nazwisko Bitschegajo składa się z austriackiego i włoskiego słowa można postawić tezę, że to nazwisko jest hybrydą językowa niemiecko - włoską i zapewne mogło powstać w obszarze granicznym obu państw. Tak więc, nazwisko Bitschegajo jest złożoną formą dwóch wyrazów pospolitych, to jest austriackiego ‘bitsche’ i włoskiego ‘gajo’, które razem tworzą jeden wyraz pospolity bitschegajo, od którego powstała nazwa osobowa Bitschegajo. Zatem, co znaczy wyraz pospolity bitschegajo? Biorą powyżej zamieszczone przez zemnie znaczenie słowa bitsche i słowa gajo wyraz bitschegajo może znaczyć:
• dzbanek, dzban, kanka, karafka, amfora wesoła, radosna;
• wesoły, radosny dzbanek, karafka, kanka, amfora.
Muszę przyznać, że bardzo ciekawe nazwisko.
Na sam koniec mojego postu dodam, że według słownika prowansalsko – francuskiego [ tom 1 litera A – F; p.1219 – litera G, str. 7 ] prowansalskie słowo gai, aio posiada odniesienie w języku:” gai, aio – rom. gai, gais, gay, guai, jai, aia, cat. gay, it. gajo, lat. gavisus”.
Języki:
rom. – roman ( provencal )
cat. – catalan,
it. – italien,
lat. – latin.
Zbyszku, zaprezentowana powyżej przeze mnie etymologia nazwiska Bitschegajo jest tylko moją hipotezą, opinią oraz moim spojrzeniem na ewentualne pochodzenie tego nazwiska. Tobie pozostawiam ocenę. Muszę przyznać, że opracowanie tej etymologii było wyzwaniem. Przejrzałem wiele niemieckich słowników, opracowań etymologicznych dotyczących niemieckich nazwisk i nie tylko niemieckich nazwisk.
Pozdrawiam – Roman.
Źródła:
http://www.verwandt.de/karten/absolut/bitsche.html
http://www.verwandt.de/karten/absolut/gajo.html
https://de.wikipedia.org/wiki/Österreichisches_Deutsch
https://de.wikipedia.org/wiki/Altbayern
https://de.wikipedia.org/wiki/Preißn
https://de.wikipedia.org/wiki/Bairische_Umschrift
http://sjp.pl/gaio
http://www.treccani.it/vocabolario/gaio/
http://www.treccani.it/enciclopedia/
http://www.duden.de/suchen/dudenonline/Bitsche
http://tdf.locongres.org/files/assets/c ... ge1219.pdf
Encyklopedia Włoska – Enciclopedia Italiana, 2013
Duden – Worterbuch
Słownik Prowansalsko – Francuski, 1878. Par Frederic Mistral: Lu Tesor Dóu Felibrige ou Dictionnaire Provencal – Francais (…); Tom 1, litery A – F, p.1219; litera G, str. 7; 1878.
Znaczenie, historia nazwiska Olbrich
Witam
Nazwisko Olbrich w grupie nazwisk wywodzących się od imienia Albert
Olbrich - od imienia Albert, notowanego od XII wieku, z germańskiego Adalbert, pochodzącego od adal ‘szlachetny’ + berht ‘jasny, sławny’.
w/g opracowania etymologii nazwisk - Ewa Szczodruch
Nazwisko pochodzące od imienia pochodzenia germańskiego Albert, to zaś ze staro-wysoko-niemieckiego Athalbracht (M. Malec, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, s. 176). Jego pierwotne znaczenie łączy się ze staro-wysoko-niemieckim adal ‘szlachetny’ oraz beraht ‘błyszczący, promieniejący, jasny’, dlatego można to tłumaczyć jako ‘promieniejący szlachetnością’ (J. Bubak, Księga naszych imion), ‘jaśniejący szlachectwem’ (S. Rospond, Mówią nazwy, s. 164) lub ‘mąż sławny szlachetnością, doskonałością’ (H. Fros, F. Sowa, Twoje imię…, s.39). Por. też „Albert, Olbracht, imię męskie, Wojciech. Albertus używane zwyczajnie przez szyderstwo z urąganiem: Drągal, Grądal, niezgrabiasz, tchórz, żołnierz bojaźliwy.” Zob/ Słownik Lindego, t. I s. 11.
W/G dr hab. Alina Naruszewicz-Duchlińska – profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Pozdrawiam
Nazwisko Olbrich w grupie nazwisk wywodzących się od imienia Albert
Olbrich - od imienia Albert, notowanego od XII wieku, z germańskiego Adalbert, pochodzącego od adal ‘szlachetny’ + berht ‘jasny, sławny’.
w/g opracowania etymologii nazwisk - Ewa Szczodruch
Nazwisko pochodzące od imienia pochodzenia germańskiego Albert, to zaś ze staro-wysoko-niemieckiego Athalbracht (M. Malec, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, s. 176). Jego pierwotne znaczenie łączy się ze staro-wysoko-niemieckim adal ‘szlachetny’ oraz beraht ‘błyszczący, promieniejący, jasny’, dlatego można to tłumaczyć jako ‘promieniejący szlachetnością’ (J. Bubak, Księga naszych imion), ‘jaśniejący szlachectwem’ (S. Rospond, Mówią nazwy, s. 164) lub ‘mąż sławny szlachetnością, doskonałością’ (H. Fros, F. Sowa, Twoje imię…, s.39). Por. też „Albert, Olbracht, imię męskie, Wojciech. Albertus używane zwyczajnie przez szyderstwo z urąganiem: Drągal, Grądal, niezgrabiasz, tchórz, żołnierz bojaźliwy.” Zob/ Słownik Lindego, t. I s. 11.
W/G dr hab. Alina Naruszewicz-Duchlińska – profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Pozdrawiam
Andrzej
-
Gawroński_Zbigniew
- Posty: 2694
- Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29
Re: Pochodzenie nazwiska Bitschegajo.
Przyznam, że dla mnie również największym wyzwaniem było "Gajo". We Francji i we Włoszech istnieje, jest bardzo rzadkie, zresztą obydwa traktując je oddzielnie są bardzo rzadkie. Istniały też łącznie w latach 30 ub. wieku, chyba kilka razy - nie pamiętam dokładnie. Co ciekawe we Francji istnieje w zasadzie tylko na pograniczu niemiecko-francuskim, właśnie w Lotaryngii.ROMAN_B pisze: (...)
Na sam koniec mojego postu dodam, że według słownika prowansalsko – francuskiego [ tom 1 litera A – F; p.1219 – litera G, str. 7 ] prowansalskie słowo gai, aio posiada odniesienie w języku:” gai, aio – rom. gai, gais, gay, guai, jai, aia, cat. gay, it. gajo, lat. gavisus”.
Języki:
rom. – roman ( provencal )
cat. – catalan,
it. – italien,
lat. – latin.
Zbyszku, zaprezentowana powyżej przeze mnie etymologia nazwiska Bitschegajo jest tylko moją hipotezą, opinią oraz moim spojrzeniem na ewentualne pochodzenie tego nazwiska. Tobie pozostawiam ocenę. Muszę przyznać, że opracowanie tej etymologii było wyzwaniem. Przejrzałem wiele niemieckich słowników, opracowań etymologicznych dotyczących niemieckich nazwisk i nie tylko niemieckich nazwisk.
Pozdrawiam – Roman.
Zastanawiałem się również czy nazwisko nie jest zniekształconym, zgermanizowanym zapisem nazwiska - dość popularnego: Bitzengaio. W każdym razie w końcu odpuściłem skupiając się na lotaryńskim pogranicznym miasteczku. Logicznie sprawę ujmując miejscowość z taką historią powinna utworzyć od siebie o wiele więcej nazwisk i to chyba najbardziej mnie zdziwiło.
Pozdrawiam pięknie Panie Romanie.
-
ryszard_1463
- Posty: 201
- Rejestracja: pt 19 lut 2016, 10:56
etymologia nazwiska Komicz
Witam,
Chciałbym się dowiedzieć jakie jest pochodzenie nazwiska Komicz. W księgach metrykalnych w zachodniej Wielkopolsce spotykane jest też nazwisko Komitsch. Czy Komicz pochodzi od niemieckiego pierwowzoru Komitsch, czy może Komitsch to zniemczona forma nazwiska Komicz?
Dziękuję i pozdrawiam.
Ryszard
Chciałbym się dowiedzieć jakie jest pochodzenie nazwiska Komicz. W księgach metrykalnych w zachodniej Wielkopolsce spotykane jest też nazwisko Komitsch. Czy Komicz pochodzi od niemieckiego pierwowzoru Komitsch, czy może Komitsch to zniemczona forma nazwiska Komicz?
Dziękuję i pozdrawiam.
Ryszard
Pochodzenie nazwiska Komicz.
Witam.
Ryszardzie, nazwisko Komicz według etymologii podanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko: „Komicz - od prasłowiańskiego komiti ‘ściskać, zbijać, wyciskać’.”
Pozdrawiam - Roman.
Ryszardzie, nazwisko Komicz według etymologii podanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko: „Komicz - od prasłowiańskiego komiti ‘ściskać, zbijać, wyciskać’.”
Pozdrawiam - Roman.
-
Gawroński_Zbigniew
- Posty: 2694
- Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29
Sam już nie wiem co myśleć.... .
(Skoro ma pan związki z Nadrenią i Hesją, myślę, że nie muszę tłumaczyć. )
Panie Zbigniewie, ale pan nazwisko wymyślił!!!Bitz / Bitzer / Bützer / Bytzer ...
Wohnstättenname zu mittelhochdeutsch biziune (eingezäuntes Grundstück), niederhochdeutsch mundartlich Bitze (Grasgarten) oder Herkunftsname zum Ortsnamen Bitz
Bitze (1290)
Gail / Gailat / Gailus ...
Herkunft Ostpreußen, Memelland, Litauen, Lettland; mehrdeutig; Übername zu prußisch gaylis (weiß) für eine Person mit flachsblonden Haaren; möglich auch Übername zu lettisch gailis und nehrungs-kurisch gails (Hahn) oder zu prußisch gaili, gaylis (grau, blass, weiß, fahl), zu litauisch gailiai (bedauernswert), zu preußisch-litauisch gaila (leid tun) für jemanden, dem man seine Gebrechlichkeit ansieht
Gayle (1400)
Gaillard ...
französischer Übername zu gaillard (munter, lebhaft, frisch; kräftiger, lustiger Kerl)
Gaillard (1743)
(Skoro ma pan związki z Nadrenią i Hesją, myślę, że nie muszę tłumaczyć.
)-
ryszard_1463
- Posty: 201
- Rejestracja: pt 19 lut 2016, 10:56
Pochodzenie nazwiska Komicz.
Dziękuję Romanie, w takim razie pisane z niemiecka Komitsch to modyfikacja pierwowzoru Komicz. Ciekawi mnie jak owo prasłowiańskie słowo stało się podstawą nazwiska, skoro nazwisk zaczęto używać regularnie chyba gdzieś od połowy XVI wieku a wśród chłopów to dopiero w XVIII w.
Pozdrawiam, Ryszard
-
Gawroński_Zbigniew
- Posty: 2694
- Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29
-
ryszard_1463
- Posty: 201
- Rejestracja: pt 19 lut 2016, 10:56
Pochodzenie nazwiska Komicz.
Witam ponownie.
Ryszardzie, nazwisko jakie znamy w dzisiejszym znaczeniu jest dość późnym wynalazkiem a nazwisko dziedziczne to jeszcze późniejszy wynalazek człowieka. Jak sam wiesz nazwisko służy do jednoznacznego odróżnienia jednego człowieka od drugiego człowieka. W przeszłości wystarczało imię. Takie samo imię posiadało wielu ludzi i aby odróżnić jednego człowieka od drugiego człowieka o tym samym imieniu posługiwano się przezwiskami lub przydomkami albo innymi określeniami, np. od wykonywanej profesji, cech fizycznych, cech psychicznych, miejsca zamieszkania itp. Przezwiska, przydomki z czasem stawały się nazwiskami w dzisiejszym tego słowa znaczeniu. To tyle w bardzo wielkim skrócie jeżeli chodzi o nazwiska.
Zatem, jeżeli chodzi o nazwisko Komicz, to według etymologii podanej przez p. Ewę Szczodruch powstało ono od starosłowiańskiego wyrazu pospolitego komiti, który znaczył „ ściskać, zbijać, wyciskać”. Tak więc, od prasłowiańskiego wyrazu pospolitego komiti powstało wyraz pospolity komicz, od niego powstało przezwisko ( może przydomek ) Komicz, którym obdarzono pewną osobę, która prawdopodobnie cechowała się zdolnościami ( wykonywaną czynnością ) ściskania, zbijanie, wyciskania czego albo kogoś. Następnie przezwisko Komicz stało się nazwiskiem.
Pozdrawiam – Roman.
Ryszardzie, nazwisko jakie znamy w dzisiejszym znaczeniu jest dość późnym wynalazkiem a nazwisko dziedziczne to jeszcze późniejszy wynalazek człowieka. Jak sam wiesz nazwisko służy do jednoznacznego odróżnienia jednego człowieka od drugiego człowieka. W przeszłości wystarczało imię. Takie samo imię posiadało wielu ludzi i aby odróżnić jednego człowieka od drugiego człowieka o tym samym imieniu posługiwano się przezwiskami lub przydomkami albo innymi określeniami, np. od wykonywanej profesji, cech fizycznych, cech psychicznych, miejsca zamieszkania itp. Przezwiska, przydomki z czasem stawały się nazwiskami w dzisiejszym tego słowa znaczeniu. To tyle w bardzo wielkim skrócie jeżeli chodzi o nazwiska.
Zatem, jeżeli chodzi o nazwisko Komicz, to według etymologii podanej przez p. Ewę Szczodruch powstało ono od starosłowiańskiego wyrazu pospolitego komiti, który znaczył „ ściskać, zbijać, wyciskać”. Tak więc, od prasłowiańskiego wyrazu pospolitego komiti powstało wyraz pospolity komicz, od niego powstało przezwisko ( może przydomek ) Komicz, którym obdarzono pewną osobę, która prawdopodobnie cechowała się zdolnościami ( wykonywaną czynnością ) ściskania, zbijanie, wyciskania czego albo kogoś. Następnie przezwisko Komicz stało się nazwiskiem.
Pozdrawiam – Roman.