Od "tarzać się" = opisowo: jeśli jakieś zwierzę swędzą plecy to przewaca się 4 "kołami do góry" i tarza po ziemi = drapie się po nich. Tyle podaje indeks Rymuta.
Moim zdaniem jest to typowiutkie nazwisko kresowe gdzieś ze styku dzisiejszej Litwy i Białorusi i pochodzi od rzeczownika "tarza" (тажа) = pole/łąka zalewowa. Tarzyk/tarzyniuk/tarzynik/tarzun/tarzuna i inne podobne to dzierżawca takich terenów, albo w jakiś sposób z takowymi powiązany.
Pochodzenie nazwisk (cz.7)
Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie
-
Gawroński_Zbigniew
- Posty: 2694
- Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29
-
Jastrzebski_Wiktor
- Posty: 11
- Rejestracja: pn 11 wrz 2017, 08:41
-
Michał_Bąbol
- Posty: 121
- Rejestracja: sob 19 lis 2016, 11:42
- Lokalizacja: Meszna
-
Jurczyk_Lukasz
- Posty: 3
- Rejestracja: śr 11 lis 2015, 20:04
Rozważania o genezie nazwiska Kusnitius, Kuznitius.
Witaj Piotrze!
Pytasz o etymologię nazwiska Kusnitius / Kuznitius. Na pierwszy rzut oka jest to nazwisko zapisane po łacinie, przynajmniej ja tak uważam. O taki spojrzeniu na to nazwisko może świadczyć łacińska końcówka w tym nazwisku. Nie wspomniałeś gdzie to nazwisko występowało i w jakim czasie się pojawiło w dokumentach. Tak więc oprócz nazwiska, które moim zdaniem zapisane jest po łacinie, nic nie wiemy. Zatem, jest to najprawdopodobniej jakieś nazwisko zapisane po łacinie. Tylko czy jest to nazwisko polskie czy wywodzące się z innego kręgu językowego?
Nazwisko Kusnitius / Kuznitius można spotkać na Górnym Śląsku w drugiej połowie XVII wieku w mieście Bytom. Otóż w latach 1671 – 1680 burmistrzem miasta Bytom był niejaki Jan Franciszek Kuznitius. Skoro osoba nosząca nazwisko Kuznitius była pod koniec XVII wieku burmistrzem Bytomia, to zapewne należała do wpływowej i bardzo znaczącej rodziny.
W roku 2010 w Krakowie nakładem Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce Katowice Panewniki ukazało się w ramach serii Szkoła Serafińska (6) opracowanie pod redakcją Antoniego Barciaka i Witosława J. Sztyka OFM, które nosiło tytuł „750-lecie przybycia Braci Mniejszych do Bytomia”. W rozdziale pt. „Rola i oddziaływanie franciszkańskiego klasztoru w Bytomiu od końca XVII do początku XIX wieku w świetle Księgi brackiej”, którego autorem jest Antoni Barciak, na stronie 51 czytamy: „(…). Na karcie tytułowej, obok tytułu Liber Confraternitatis Sacratissimi Scapularis B(eatissi)mae Virginis Mariae ad Ecclasiam Bytomensem S(ancti) Nicolai Fr(atrum) Mino(rum) S(ancti) Francisci Conuentualium erecte et fundate, znajduje się także informacja o założeniu Bractwa w dniu 4 października, czyli w dzień św. Franciszka 1674 roku, z inicjatywy ówczesnego gwardiana Konstantego Plichty, którego miał wspierać sędzia ziemski bytomski Wacław Kamieński. Należy tu dodać, że bytomski klasztor był miejscem obrad sejmiku ziemskiego bytomskiego. Innym pismem dopisano jeszcze, że Bractwo zostało założone, gdy burmistrzem był Jerzy Kuznitius (Kuźnicki), który został wybrany także na przełożonego (prior) Bractwa. (…)”.
Z tego fragmentu dowiadujemy się, że nazwisko Kuznitius jest nazwiskiem polskim i brzmi ono Kuźnicki.
W rozdziale noszącym tytuł „Inskrypcje w kościele franciszkanów w Bytomiu”, którego autorem jest Zdzisław Jedynak, na stronie 84 znajduje się przypis nr 13, który brzmi: „13. W Bibliotece Śląskiej zachował się rękopis (Zbiory Specjalne, sygn. 611 III) – księga wpisów do tego bractwa. Informacja o Wacławie Kamieńskim jako patronie bractwa znajduje się na karcie 3 tej księgi. Księgę sporządził, ujmując w niej kopie wpisów z 1674 roku Jan Kuznitius (Kuźnik?) w 1695 roku. Posiada ona ozdobne inicjały i kaligraficznie wypisane karty tytułowe odnośnie założenia w 1674 i 1695 roku.”.
Z tego przypisu dowiadujemy się, że w roku 1695 w Bytomiu żył Jan Kuznitius (Kuźnik?).
Z tych dwóch cytatów dowiadujemy się, że nazwisko zapisane po łacinie jako Kuznitius na język polski tłumaczone jest raz jako Kuźnicki a raz jako Kuźnik. Przy czym forma Kuźnik jest niepewna.
Źródło w formie elektronicznej:
http://prowincja.panewniki.pl/czasopisma/plik_38.pdf
W roku 1920 w Warszawie nakładem wydawnictwa M. Arcta ukazał się „Słownik Staropolski” autorstwa Antoniego Krasnowolskiego i Władysława Niedźwiedzkiego. W słowniku tym pod literą K znajduje się hasło Kuźnik. Według tego słownika słowo Kuźnik to kowal.
Od siebie dodam, że osoba nosząca nazwisko Kuźnik mogła pracować w kuźni i zajmować się obróbką żelaza albo być właścicielem kuźni / kuźnicy i być może zajmował się wytopem i obróbką plastyczną żelaza i innych metali. Kuźnica do wielka kuźnia, w której wytopione z rudy metale uzdatniano lub przerabiano za pomocą młota poruszanego kołem wodnym.
Nazwisko Kuźnicki może mieć trzy genezy:
1. jest nazwą osobową utworzoną od nazwiska Kuźnik poprzez dodanie do rdzenia Kuźni– sufiksku –cki [ Kuźni + cki = Kuźnicki ]. W takim przypadku jest to nazwisko strukturalne, które mogło być utworzone na wzór i podobieństwo nazwiska szlacheckiego;
2. jest nazwiskiem odmiejscowym [ szlacheckim ] utworzonym od nazwy miejscowości Kuźniki i podobnych;
3. jest nazwiskiem odmiejscowym [ nieszlacheckim ] utworzonym od nazwy miejscowej Kuźniki i podobnych. W tym przypadku nazwisko oznacza osobą urodzoną, mieszkającą lub pochodzącą z takiej miejscowości.
To tylko moje rozważania i informacje dotyczące ewentualnej genezy nazwiska Kusnitius / Kuznitius [ Kuźnicki, Kuźnik ].
Może ktoś coś doda jeszcze na temat etymologii nazwisk, o które pytasz.
Pozdrawiam – Roman.
Pytasz o etymologię nazwiska Kusnitius / Kuznitius. Na pierwszy rzut oka jest to nazwisko zapisane po łacinie, przynajmniej ja tak uważam. O taki spojrzeniu na to nazwisko może świadczyć łacińska końcówka w tym nazwisku. Nie wspomniałeś gdzie to nazwisko występowało i w jakim czasie się pojawiło w dokumentach. Tak więc oprócz nazwiska, które moim zdaniem zapisane jest po łacinie, nic nie wiemy. Zatem, jest to najprawdopodobniej jakieś nazwisko zapisane po łacinie. Tylko czy jest to nazwisko polskie czy wywodzące się z innego kręgu językowego?
Nazwisko Kusnitius / Kuznitius można spotkać na Górnym Śląsku w drugiej połowie XVII wieku w mieście Bytom. Otóż w latach 1671 – 1680 burmistrzem miasta Bytom był niejaki Jan Franciszek Kuznitius. Skoro osoba nosząca nazwisko Kuznitius była pod koniec XVII wieku burmistrzem Bytomia, to zapewne należała do wpływowej i bardzo znaczącej rodziny.
W roku 2010 w Krakowie nakładem Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce Katowice Panewniki ukazało się w ramach serii Szkoła Serafińska (6) opracowanie pod redakcją Antoniego Barciaka i Witosława J. Sztyka OFM, które nosiło tytuł „750-lecie przybycia Braci Mniejszych do Bytomia”. W rozdziale pt. „Rola i oddziaływanie franciszkańskiego klasztoru w Bytomiu od końca XVII do początku XIX wieku w świetle Księgi brackiej”, którego autorem jest Antoni Barciak, na stronie 51 czytamy: „(…). Na karcie tytułowej, obok tytułu Liber Confraternitatis Sacratissimi Scapularis B(eatissi)mae Virginis Mariae ad Ecclasiam Bytomensem S(ancti) Nicolai Fr(atrum) Mino(rum) S(ancti) Francisci Conuentualium erecte et fundate, znajduje się także informacja o założeniu Bractwa w dniu 4 października, czyli w dzień św. Franciszka 1674 roku, z inicjatywy ówczesnego gwardiana Konstantego Plichty, którego miał wspierać sędzia ziemski bytomski Wacław Kamieński. Należy tu dodać, że bytomski klasztor był miejscem obrad sejmiku ziemskiego bytomskiego. Innym pismem dopisano jeszcze, że Bractwo zostało założone, gdy burmistrzem był Jerzy Kuznitius (Kuźnicki), który został wybrany także na przełożonego (prior) Bractwa. (…)”.
Z tego fragmentu dowiadujemy się, że nazwisko Kuznitius jest nazwiskiem polskim i brzmi ono Kuźnicki.
W rozdziale noszącym tytuł „Inskrypcje w kościele franciszkanów w Bytomiu”, którego autorem jest Zdzisław Jedynak, na stronie 84 znajduje się przypis nr 13, który brzmi: „13. W Bibliotece Śląskiej zachował się rękopis (Zbiory Specjalne, sygn. 611 III) – księga wpisów do tego bractwa. Informacja o Wacławie Kamieńskim jako patronie bractwa znajduje się na karcie 3 tej księgi. Księgę sporządził, ujmując w niej kopie wpisów z 1674 roku Jan Kuznitius (Kuźnik?) w 1695 roku. Posiada ona ozdobne inicjały i kaligraficznie wypisane karty tytułowe odnośnie założenia w 1674 i 1695 roku.”.
Z tego przypisu dowiadujemy się, że w roku 1695 w Bytomiu żył Jan Kuznitius (Kuźnik?).
Z tych dwóch cytatów dowiadujemy się, że nazwisko zapisane po łacinie jako Kuznitius na język polski tłumaczone jest raz jako Kuźnicki a raz jako Kuźnik. Przy czym forma Kuźnik jest niepewna.
Źródło w formie elektronicznej:
http://prowincja.panewniki.pl/czasopisma/plik_38.pdf
W roku 1920 w Warszawie nakładem wydawnictwa M. Arcta ukazał się „Słownik Staropolski” autorstwa Antoniego Krasnowolskiego i Władysława Niedźwiedzkiego. W słowniku tym pod literą K znajduje się hasło Kuźnik. Według tego słownika słowo Kuźnik to kowal.
Od siebie dodam, że osoba nosząca nazwisko Kuźnik mogła pracować w kuźni i zajmować się obróbką żelaza albo być właścicielem kuźni / kuźnicy i być może zajmował się wytopem i obróbką plastyczną żelaza i innych metali. Kuźnica do wielka kuźnia, w której wytopione z rudy metale uzdatniano lub przerabiano za pomocą młota poruszanego kołem wodnym.
Nazwisko Kuźnicki może mieć trzy genezy:
1. jest nazwą osobową utworzoną od nazwiska Kuźnik poprzez dodanie do rdzenia Kuźni– sufiksku –cki [ Kuźni + cki = Kuźnicki ]. W takim przypadku jest to nazwisko strukturalne, które mogło być utworzone na wzór i podobieństwo nazwiska szlacheckiego;
2. jest nazwiskiem odmiejscowym [ szlacheckim ] utworzonym od nazwy miejscowości Kuźniki i podobnych;
3. jest nazwiskiem odmiejscowym [ nieszlacheckim ] utworzonym od nazwy miejscowej Kuźniki i podobnych. W tym przypadku nazwisko oznacza osobą urodzoną, mieszkającą lub pochodzącą z takiej miejscowości.
To tylko moje rozważania i informacje dotyczące ewentualnej genezy nazwiska Kusnitius / Kuznitius [ Kuźnicki, Kuźnik ].
Może ktoś coś doda jeszcze na temat etymologii nazwisk, o które pytasz.
Pozdrawiam – Roman.
Rozważania o genezie nazwiska Kusnitius, Kuznitius.
Dziękuję za ciekawą i dającą do myślenia odpowiedź 
Nazwisko to pojawiło mi się w okolicy Bytomia (a konkretnie w Lipinach) w 60 i 70-tych latach XIX wieku (w aktach pisanych po polsku). Karolina Kusnitius występuje w nich jako żona Konstantyna Zdechlika.
Obecnie nazwisko w zapisie Kuznicius występuje jeszcze w Polsce w jednym powiecie http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/kuznicius.html
Nazwisko to pojawiło mi się w okolicy Bytomia (a konkretnie w Lipinach) w 60 i 70-tych latach XIX wieku (w aktach pisanych po polsku). Karolina Kusnitius występuje w nich jako żona Konstantyna Zdechlika.
Obecnie nazwisko w zapisie Kuznicius występuje jeszcze w Polsce w jednym powiecie http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/kuznicius.html
Szukam informacji o rodzinach:
Sułek (powiat bocheński: Nowy Wiśnicz - Łomna), Bojanek (powiat zawierciański: Podlesice, Kroczyce; powiat myszkowski: Żarki, Myszków), Pawluk (Ukraina, powiat bóbrecki: Stare Sioło; i Lwów)
Sułek (powiat bocheński: Nowy Wiśnicz - Łomna), Bojanek (powiat zawierciański: Podlesice, Kroczyce; powiat myszkowski: Żarki, Myszków), Pawluk (Ukraina, powiat bóbrecki: Stare Sioło; i Lwów)
Rozważania o genezie nazwiska Kusnitius, Kuznitius.
Witam,
Jestem ciekawa pochodzenia nazwiska Kliczber (pisanym również: Klyczber, Kliczberg).
Pozdrawiam serdecznie,
Beata
Jestem ciekawa pochodzenia nazwiska Kliczber (pisanym również: Klyczber, Kliczberg).
Pozdrawiam serdecznie,
Beata
http://historiajednegodrzewa.blogspot.com
Szukam aktu urodz. pradziadka Mikołaja Musztuk (s. Michała i Anny) ur. 12.12.1882 w Szechynie ok. Przemyśla (teraz Ukraina). Brak w parafiach: rzym.kat. w Medyce, grec.kat. w Medyce, grec.kat. dla miejsc. Torki
Szukam aktu urodz. pradziadka Mikołaja Musztuk (s. Michała i Anny) ur. 12.12.1882 w Szechynie ok. Przemyśla (teraz Ukraina). Brak w parafiach: rzym.kat. w Medyce, grec.kat. w Medyce, grec.kat. dla miejsc. Torki
-
Ewa_Szczodruch
- Posty: 4159
- Rejestracja: ndz 10 gru 2006, 17:22
- Lokalizacja: Toruń
Witam:)
Chołuj - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy chol-, por. rosyjskie cholit’ ‘czyścić’.
Hołuj - od goły; może też od golić ‘strzyc’.
Kliczber - od klicz, ze staropolskiego ‘zawołanie, okrzyk’, też ‘klitka, klucz’.
Kołdej - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy kołd-, por. kołda ‘żebrak, złodziej’.
Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
Marszałek 1389 - od marszałek ‘w średniowieczu: zarządca dworu królewskiego, później wysoki urzędnik państwowy, dziś: najwyższy stopień wojskowy’.
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Chołuj - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy chol-, por. rosyjskie cholit’ ‘czyścić’.
Hołuj - od goły; może też od golić ‘strzyc’.
Kliczber - od klicz, ze staropolskiego ‘zawołanie, okrzyk’, też ‘klitka, klucz’.
Kołdej - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy kołd-, por. kołda ‘żebrak, złodziej’.
Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
Marszałek 1389 - od marszałek ‘w średniowieczu: zarządca dworu królewskiego, później wysoki urzędnik państwowy, dziś: najwyższy stopień wojskowy’.
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch
Proszę o wyjaśnienie nazwiska Płaszczymąka (Bytom początek XIX w.)
Pozdrawiam
Piotr Sułek
Pozdrawiam
Piotr Sułek
Szukam informacji o rodzinach:
Sułek (powiat bocheński: Nowy Wiśnicz - Łomna), Bojanek (powiat zawierciański: Podlesice, Kroczyce; powiat myszkowski: Żarki, Myszków), Pawluk (Ukraina, powiat bóbrecki: Stare Sioło; i Lwów)
Sułek (powiat bocheński: Nowy Wiśnicz - Łomna), Bojanek (powiat zawierciański: Podlesice, Kroczyce; powiat myszkowski: Żarki, Myszków), Pawluk (Ukraina, powiat bóbrecki: Stare Sioło; i Lwów)
Bardzo serdecznie dziękujęEwa_Szczodruch pisze:Witam:)
Chołuj - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy chol-, por. rosyjskie cholit’ ‘czyścić’.
Hołuj - od goły; może też od golić ‘strzyc’.
Kliczber - od klicz, ze staropolskiego ‘zawołanie, okrzyk’, też ‘klitka, klucz’.
Kołdej - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy kołd-, por. kołda ‘żebrak, złodziej’.
Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
Marszałek 1389 - od marszałek ‘w średniowieczu: zarządca dworu królewskiego, później wysoki urzędnik państwowy, dziś: najwyższy stopień wojskowy’.
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Rozważania o genezie nazwiska Płaszczymąka.
Witaj Piotrze!
Pytasz o wyjaśnienie nazwiska Płaszczymąka, które występowało w Bytomiu na początku XIX wieku. Bardzo ciekawe nazwisko. Jest to nazwisko, które trudno spotkać w słownikach a tym bardziej ustalić jego znaczenie. Moim zdaniem nazwisko to zostało utworzone na wzór apelatywów złożonych i raczej pierwotnie było przezwiskiem osoby, która coś robiła [ rodzaj czynności lub/i regionalna ( miejscowa ) nazwa jakiego zawodu ]. Aby zilustrować Ci to zagadnienie podam kilka regionalnych przykładów takich nazwisk [ pierwotnie przezwisk ]. Zatem:
• Babrzymąka [ Babrzy + mąka ] < od babrać + mąka – pierwotnie było to przezwisko piekarza;
• Chwacimąka [ Chwaci + mąka ] < od chwacić w znaczeniu chwycić; chwycić + mąka – pierwotnie było to przezwisko młynarza;
• Palichleb [ Pali + chleb ] < od palić + chleb – pierwotnie było to przezwisko piekarza.
Przejdźmy do nazwiska Płaszczymąka. Moim zdaniem jest to złożony apelatyw, który składa się z dwóch wyrazów, to jest płaszczy i mąka [ płaszczy + mąka = płaszczymąka ]. Jest też nazwisko Plaszczymąka i Plaszczymonka, Płaszczymonka. Profesor Kazimierz Rymut w swojej publikacji pt „Nazwiska Polaków. Słownik historyczno – etymologiczny” [ Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001 ] wymienia nazwisko: Plaszczymąka, Plaszczymonka, Płaszczymąka, Płaszczymonka i pisze, że nazwiska te powstały od staropolskiego plaski, dziś płaski; plaskać ‘uderzać o coś’. Tak więc wiemy już co znaczy słowo plaskać, płaskać ‘uderzać w coś’ oraz słowo monka = mąka.
W publikacji Bolesława Paździora pt. „10 000 porzekadeł w gwarze śląskiej”. Na stronie 15 czytamy: „Płaszczył monka - Janek Płaszczymąka pomłócił i zmielił.”. To chyba wyjaśnia co znaczy nazwisko, raczej przezwisko, Płaszczymąka.
Można postawić hipotezę, że osoba nazywana Płaszczymąka zajmowała się młóceniem zboża i mieleniem go na miejscu.
To tylko moje rozważania o ewentualnej genezie nazwiska [ przezwiska ] Płaszczymąka.
Może ktoś coś jeszcze dopowie o innej genezie tego nazwiska.
Pozdrawiam – Roman.
Pytasz o wyjaśnienie nazwiska Płaszczymąka, które występowało w Bytomiu na początku XIX wieku. Bardzo ciekawe nazwisko. Jest to nazwisko, które trudno spotkać w słownikach a tym bardziej ustalić jego znaczenie. Moim zdaniem nazwisko to zostało utworzone na wzór apelatywów złożonych i raczej pierwotnie było przezwiskiem osoby, która coś robiła [ rodzaj czynności lub/i regionalna ( miejscowa ) nazwa jakiego zawodu ]. Aby zilustrować Ci to zagadnienie podam kilka regionalnych przykładów takich nazwisk [ pierwotnie przezwisk ]. Zatem:
• Babrzymąka [ Babrzy + mąka ] < od babrać + mąka – pierwotnie było to przezwisko piekarza;
• Chwacimąka [ Chwaci + mąka ] < od chwacić w znaczeniu chwycić; chwycić + mąka – pierwotnie było to przezwisko młynarza;
• Palichleb [ Pali + chleb ] < od palić + chleb – pierwotnie było to przezwisko piekarza.
Przejdźmy do nazwiska Płaszczymąka. Moim zdaniem jest to złożony apelatyw, który składa się z dwóch wyrazów, to jest płaszczy i mąka [ płaszczy + mąka = płaszczymąka ]. Jest też nazwisko Plaszczymąka i Plaszczymonka, Płaszczymonka. Profesor Kazimierz Rymut w swojej publikacji pt „Nazwiska Polaków. Słownik historyczno – etymologiczny” [ Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001 ] wymienia nazwisko: Plaszczymąka, Plaszczymonka, Płaszczymąka, Płaszczymonka i pisze, że nazwiska te powstały od staropolskiego plaski, dziś płaski; plaskać ‘uderzać o coś’. Tak więc wiemy już co znaczy słowo plaskać, płaskać ‘uderzać w coś’ oraz słowo monka = mąka.
W publikacji Bolesława Paździora pt. „10 000 porzekadeł w gwarze śląskiej”. Na stronie 15 czytamy: „Płaszczył monka - Janek Płaszczymąka pomłócił i zmielił.”. To chyba wyjaśnia co znaczy nazwisko, raczej przezwisko, Płaszczymąka.
Można postawić hipotezę, że osoba nazywana Płaszczymąka zajmowała się młóceniem zboża i mieleniem go na miejscu.
To tylko moje rozważania o ewentualnej genezie nazwiska [ przezwiska ] Płaszczymąka.
Może ktoś coś jeszcze dopowie o innej genezie tego nazwiska.
Pozdrawiam – Roman.
-
Ewa_Szczodruch
- Posty: 4159
- Rejestracja: ndz 10 gru 2006, 17:22
- Lokalizacja: Toruń