Pochodzenie nazwisk (cz.7)

[Ewa_Szczodruch]

Witam

Mysyk - w grupie nazwisk pochodzących od mysz, możliwe też od imion ma My-, typu Myślibor.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

[Radomir_Pyzik]

Romanie, nie da się opisać, jak jestem wdzięczny za Twój wysiłek.
"Przerzucam temat", z różnym natężeniem i różnymi metodami, już od około 20 lat. Można powiedzieć, że nadal "wiem że nic nie wiem", ale nie uważam tych poszukiwań za bezowocne, bo czegoś jednak uczą. Jeśli coś "wiem", to chyba tylko to, że istotnie moi Nasuro byli przybyszami z zewnątrz, bo nie chce mi się wierzyć, że rdzenne dla tego obszaru nazwisko ocalałoby jednie w dwóch, położonych niemal płot w płot wsiach. Po części potwierdza to rodzinne przekazy, obdrapane jednak z bajkowych naleciałości. Przyznam jednak, że wątku "hugenocko-francuskiego" nie zarzuciłem nawet po klęsce poszukiwań nazwiska "Nasuroux" , ale po odkryciu, że na przełomie XVI/XVII wieku obszar Smorgoni był istnym zagłębiem kalwinizmu. To pozwoliło mi na dodanie dwóch do dwóch i...
Dziękuję też za sugestię dotyczącą DNA. Czasem sprawy niby oczywiste umykają. Choć akurat w tym przypadku będę musiał namówić kogoś z krewniaków lub - jak to powiadają na Bialorusi - odnofamilcow - bo sam jestem oddalony od dwa urodzenia od linii męskiej.

[ROMAN_B]

Romanie swego czasu napisałeś mi wręcz elaborat odnośnie pochodzenia nazwiska Tetkowski/Tetek

Od tego czasu pojawiło się u mnie kilka hipotez i jedną z nich jest znalezione w XVII i XVIII wiecznych metrykach nieco inne nazwisko:

Keccak, Ketcak, Kietek, Ketek

Później nazwisko to nie występuje. Czy jest możliwe, że wyewoluowało ono do postaci Tetek? Mam w tej chwili kilka takich śladów.

Witaj Kamilu!

Sprawdziłem, faktycznie skreśliłem kilka zdań na temat ewentualnej genezy tego nazwiska.
http://genealodzy.pl/index.php?name=PNp ... 455#407455
Z Twojego obecnego postu wyczytałem, że jednak zapoznałeś się moja wcześniejszą odpowiedzią na Twoją prośbę, choć wcześniej nie zauważyłem żadnej reakcji z Twojej strony.

Kamilu, pytasz mnie czy nazwisko zapisywane w metrykach pod postaciami: Keccak, Ketcak, Kietek, Ketek mogło przekształcić się w postać Tetek? W XVII i XVIII wieku ludność mieszkająca na obszarach wiejskich [ i nie tylko ] zazwyczaj nie potrafiła czytać i pisać. Przeważnie mówiła ona miejscową gwarą a nazwiska były zapisywane ze słuchu. Pisarz jak słyszał tak zapisał nazwisko. Często bywało, że osoby piszące metryki i inne dokumenty popełniały błędy lub przekręcały nazwiska. Bywało też, że same źle usłyszały brzmienie nazwiska i w zmienionym brzmieniu zapisały go w metryce. Czasami urodzenie dziecka zgłaszały inne osoby niż jego rodzice i takie osoby mogły błędnie wymówić nazwisko dziecka a pisarz zapisał go pod taką postacią. To samo mogło dotyczyć i innych przypadków, np. zgonów czy ślubów. Jak zauważyłeś mogło być wiele przyczyn zamiany nazwiska z jednego na drugie. Lista przyczyn może być dłuższa. Ja, wymieniłem tylko niektóre z nich. Ludzie przemieszczali się z miejsca na miejsce a i czasami zmieniały się też osoby sporządzające metryki i tym samym nazwy osobowe mogły zmieniać swój zapis graficzny. Tak więc przyczyn, które mogły spowodować zmianę graficznego obrazu jakiegokolwiek nazwiska mogło być wiele. Moim zdaniem tylko wszechstronna kwerenda genealogiczna, badanie historycznych dokumentów oraz inne pośredczone dowody mogą, choć nie muszą, potwierdzić lub zaprzeczyć wymianę jednej na drugą formę zapisu graficznego nazwiska, przezwiska czy przydomka.

Kamilu, jak wiesz ludzie mają różne wady wymowy, które spowodowane są różnymi przyczynami. Dawno temu nikt za bardzo takimi przywarami się nie przejmował i ich nie likwidował [ leczył, usprawniał ], jak dana osoba mówił tak mówiła. Czasami takie cechy były podstawą do nadawania różnych prześmiesznych przezwisk, które później stawały się nazwiskami. Tak też mogło być w przypadku nazwiska Tetek.
Wada wymowy, błędna wymowa, błędna wymowa jakieś głoski może być przyczyną, iż nazwisko ma inne brzmienie niż jego rzeczywiste brzmienie. Takie zjawisko mogło zaistnieć w przypadku nazwiska Ketek, które przeszło w brzmienie Tetek. Jest wada wymowy, która mogła spowodować zamianę jednego nazwiska w drugie. Wada ta nazywana się kappacyzm. Kappacyzm jest wadą artykulacyjną, w której zaburzona jest wymowa głoski k i k’. Deformacja polega na zamianie zwarcia językowo – podniebiennego zwarciem więzadeł głosowych, co powoduje powstanie brzmienia przypominającego spółgłoskę k. Wyraża ona się też zamianą głoski k na głoskę t, lub jej opuszczeniem. Oto kilka przykładów zmiany głosek k, k’ na t, t’:
• kura > tura,
• kiełbasa > tabasa,
• kogut > togut,
• kot > tot.
Może jedna z osób, która nosiła nazwisko Ketek miała powyżej wspomnianą wadę wymowy i zamiast wymawiać swoje nazwisko w brzmieniu Ketek wymawiała je w brzmieniu Tetek. I tym sposobem Ketek stała się Tetkiem. Hipotetycznie jest to jak najbardziej możliwe, ale czy tak było? Tego niestety nie wiem. Potwierdzenie czy zaprzeczenie każdej hipotezy wymaga wszechstronnej weryfikacji popartej dokumentami, które uwiarygodnią genealogicznie taką zamianę nazwisk. Niestety dokumenty nie powiedzą nam czy osoba ta miała wadę wymowy ale powiedzą nam, że taka zamiana miała miejsce.

Tak na szybko dodam, że bardzo często osoby spisujące metryki pomijały znaki diakrytyczne dostawiane do litery [ znak diakrytyczny, np. przecinek, ogonek lub kropka, dostawiany do litery ]. Taki znaki niosą ze sobą informację o sposobie wymawiania głoski oznaczonej tą literą. Może osoba o nazwisku zapisanym pod graficzną postacią Ketek w rzeczywistości nazywała się Kętek. Istnieje nazwisko Kętek. Kętek to zdrobnienie utworzone za pomocą przyrostka -ek od podstawy kęt [ kęt + ek = kętek ]. Słowo kęt pochodzi od słowa kąt albo od staropolskiego apelatywu kętny ‘kątowy’. Wśród wspomnianych przez Ciebie nazwisk są też takie: Keccak, Ketcak. Te nazwy osobowe zakończone są formatek -ak. Sufiks -ak w zasadzie tworzył nazwy istot małych, niedorosłych oraz młodych, na przykład: pisak, kociak, szczeniak, uczniak. W ten sposób powstały też niektóre nazwy własne, na przykład nazwiska Antoniak lub Baraniak. Sufiks -ak tworzył też odczasownikowe formacje mutacyjne, to jest derywaty należące do kategorii osobowych nazw wykonawców czynności. Kąt to też słowo oznaczające wieś, miejsce oddalone, odludne. Może osoba o nazwisku Keccak, Ketcak zajmowała się wymierzaniem miejsca na nowopowstające wsie, nazywane Kątami. Inną cechą przyrostka -ak jest to, iż był i jest on wykorzystywany do tworzenia nazw osobowych od miejsca pochodzenia czy zamieszkania, np. poznaniak, warszawiak oraz Wołyniak, Spiszak, Ślązak jak też Mazurczak, Mazurak. Jest w Polsce kilka miejscowości o nazwie Kęty. Może od tej miejscowości pochodzą nazwiska Keccak, Ketcak.
Nic nie wspomniałeś z jakiego regionu Polski pochodzą nazwiska na K oraz czy nie były one zapisane łaciną. Miana typu Keccak, Ketcak mogą być zamazurzonymi nazwani osobowymi. Z tego co pamiętam, a pamięć może być zawodna, to przy pomocy dwuznaku „cc” w łacinie oddawano polskie „cz”. Zatem nazwisko Ketcak powinno wymawiać się Ketczak, może Kętczak albo Kątczak.
Przyrostek -ek, -ak, z tego co już wiemy tworzył nazwy istot małych, młodych i niedorosłych. Tak więc pełnił też funkcję patronimiczną i tworzył odojcowskie nazwy osobowe. Zatem, w grę mogą wchodzić imiona, przezwiska, przydomki: Kecz, Ketcz, Kiet, Ket. Wśród wymienionych nazw jest i miano Kiet. W języku staropolskim wstępował apelatyw kieta, który znaczy „łańcuch”.
Kończąc, wspomnę tylko, że w grę może wchodzić niemieckojęzyczne pochodzenie nazwiska na K. Nazwy osobowe na K. mogą pochodzić od niemieckich nazwisk typu:
• Ketel, które pochodzi od średnio – dolno – niemieckiego apelatywu ketel [ kettel, kotel ] ‘kocioł’;
• Ketler, które pochodzi od średnio – dolno – niemieckiego Kettler w znaczeniu ‘kotlarz’.

Kamilu, to tylko są luźne rozważania, daleko idące przypuszczenia, luźne hipotezy, które mogą mieć coś wspólnego z nazwami osobowymi Keccak, Ketcak, Kietek, Ketek. Z drugiej strony te miana mogą nie mieć nic wspólnego z przedstawionymi przeze mnie informacjami. Wszystko wymaga sprawdzenia, szczegółowej weryfikacji i dodatkowych informacji. To już pozostawiam Tobie, oczywiście gdy uznasz moje rozważania za choć trochę prawdopodobne. Może przedstawione przeze mnie informacje przydadzą Ci się do dalszych badań i stawiania dalszych hipotez.

Pozdrawiam – Roman.

[xtedek]

Romanie dla mnie każde takie rozważanie i hipotezy są niezwykle istotne za co serdecznie dziękuję. Poprzednie, chyba ponad rok temu również mi nie umknęło, wręcz przeciwnie, niestety z dokumentami jest bardzo słabo i pozostały raczej pozametrykalne a to często wiedza tajemna

Generalnie wszystko miejscowo dzieje się na pograniczu dwóch parafii mazowieckich - Malużyn i Sochocin. Z Malużyna nie ma i raczej nie będzie nic starszego niż 1784. Zostały mi jeszcze do zindeksowania najstarsze metryki z Sochocina bo chociaż z sumariusza nie wynikało nic ciekawego to Keccaka znalazłem w kilku miejscach jako świadka właśnie w Sochocinie.

Ten mój zapis jest raczej chronologiczny, według występowania w metrykach od najstarszego: Keccak, Ketcak, Kietek, Ketek

Szczerze powiem, że o wiele prostsze było dla mnie początkowe wyszukiwanie osób w metrykach, na boki i dodawanie ich do drzewa niż próba znalezienia jednego konkretnego nazwiska jak najdalej, po mieczu...

Tutaj przykładowo jeszcze jeden znaleziony - pierwszy skan, świadek - tym razem jeszcze inaczej - Kieccak, Sochocin rok 1680
https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cat=399432


Niestety w tej chwili zmiana nazwiska z Ketek na Tetek to na razie pojedyncze poszlaki, nic stuprocentowego. Jak kiedyś będę miał więcej czasu to rozpiszę sobie w arkuszu wszystkie wystąpienia i może wtedy jakoś to usystematyzuję. I tak jak wcześniej, odezwę się pewnie dopiero gdy będę wiedział coś więcej.

Pozdrawiam Kamil

[_czyz]

Czy ktoś może spotkał się z nazwiskiem Wajger /okolice Warszawy/? Jakaś podpowiedz co do pochodzenia / kierunków poszukiwań? Dziękuje i pozdrawiam, krzysztof

[Adam.55]

Poszukuję informacji o nazwisku Gębka, kiedy zostało zanotowane po raz pierwszy?

Pozdrawiam.
Adam

[Wladyslaw_Moskal]

Poszukuję informacji o nazwisku Gębka, kiedy zostało zanotowane po raz pierwszy?

Pozdrawiam.
Adam

Wedlug prof K.Rymuta;

nazwisko Gęba pierwszy raz odnotowano w Polsce w 1136 r, a nazwisko Gębka ... w 1325 r.

Zobacz;
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=530

Ale ... Gębka ..... to syn Gęby !!

Pozdrawiam,
Wladyslaw

[Heuash]

Nazwisko Bernatowicz.

Z którego rejonu pochodzi te nazwisko i co oznacza?
Pozdrawiam, Tomasz.

[buniewicz]

Czy ktoś mógłby mi pomóc w odgadnięciu pochodzenia nazwiska Młodzikowski? Podobno jest w Herbarzu szlachty wołyńskiej, ale jeszcze będę drążył ten temat.

[Ewa_Szczodruch]

Za Rymutem:

Bernatowicz 1507 - w grupie nazwisk pochodzących od imienia Bernard, notowanego w Polsce od XII wieku, pochodzenia germańskiego, od Bernhard, to od beren ‘niedźwiedź’ i hard ‘mocny’.

Młodzikowski - od młody, młodzik.

[marzka]

Nazwisko Mielke- moźe ktoś pomoźe rozwikłać zagadkę skąd pochodzą moje korzenie?

[Renata91]

Pierwotna wersja nazwiska to Jarosieńscy, ewaluowało na Jaroszyński, Jaroszewski. Ciekawa jestem gdzie sa moje korzenie.
Pozdrawiam
Renata

[ROMAN_B]

Witaj Marzka.

Zauważyłem, że dołączyłaś do nas w dniu 24 listopada 2017 roku i jest to Twój pierwszy post. Chyba nie przeczytałaś regulaminu forum? Regulamin mówi, że posty powinny być podpisywane przynajmniej imieniem.

Rozważania o genezie nazwiska Mielke.

Nazwa osobowa Mielke na pierwszy ogląd przypomina niemieckie nazwisko z uwagi na sufiks -ke. Wniosek – miano Mielke jest derywatem. Skoro jest mianem sufiksalnym to zbudowane jest z rdzenia miel- i formatu -ke [ miel + ke = mielke ]. Niekoniecznie musi to być genetycznie niemieckie miano, może być zniemczone nazwisko za pomocą dolnoniemieckiego sufiksu -ke i niemieckiej ortografii. Dolnoniemiecki przyrostek -ke jest odwróconym polskim formatem -ek. W alfabecie niemieckim jest litera L a w alfabecie polskim litera Ł. Podstawiając literę Ł za literę L i dodając polski format -ek to powstanie miano Miłek. Miłek to chyba już polskie imię. Polski format -ek należy do grupy wielofunkcyjnych przyrostków tworzących zdrobnienia. Zatem, imię Miłek jest zdrobniałem imieniem. Skoro Miłek to zdrobnienie to od jakiego imienia pochodzi to zdrobnienie? Jest słowiańskie / staropolskie imię męskie Miłosław. Miłosław to dwuczłonowe imię złożone z członu Miło- ‘miły, miłujący’ oraz z członu -sław ‘sława’. Od dwuczłonowych imion słowiańsko – staropolskich powstawały zazwyczaj dwa imiona. Imiona te były tworzone za pomocą wielu formatów, w większości tworzących zdrobnienia. W przypadku imienia Miłosław mogły powstać dwa różne zdrobniałe imiona, to jest od pierwszego członu mogły powstać takie imiona jak: Miłek, Miłko albo Miłosz od drugiego Sławek, Sławko. Znaczenie imienia Miłosław - "miły sławie".

Chyba zaspokoiłem Twoją ciekawość – wnioski już pozostawiam Tobie. To tylko moja hipoteza. Może ktoś coś jeszcze doda.

Pozdrawiam – Roman.

[Ewa_Szczodruch]

Witam

Jarosieński - od nazwy miejscowej Jaroszyn (konińskie, gmina Lądek; lubelskie, gmina Puławy), Jaroszyńce (KrW).

Jaroszewski 1410 - od nazw miejscowych Jaroszewo, Jaroszów, Jaroszowice (kilka wsi).

Jaroszyński 1487 - od nazwy miejscowej Jaroszyn (konińskie, gmina Lądek; lubelskie, gmina Puławy), Jaroszyńce (KrW).

Mielke - w grupie nazwisk pochodzących od mleć, mielę, na Kresach Wschodnich od imienia Melentyj, z greckiego Meletios, lub od Melijan, z greckiego Aimilianos.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

[Wladyslaw_Moskal]

Witaj Marzka.

Zauważyłem, że dołączyłaś do nas w dniu 24 listopada 2017 roku i jest to Twój pierwszy post. Chyba nie przeczytałaś regulaminu forum? Regulamin mówi, że posty powinny być podpisywane przynajmniej imieniem.

Rozważania o genezie nazwiska Mielke.

Nazwa osobowa Mielke na pierwszy ogląd przypomina niemieckie nazwisko z uwagi na sufiks -ke. Wniosek – miano Mielke jest derywatem. Skoro jest mianem sufiksalnym to zbudowane jest z rdzenia miel- i formatu -ke [ miel + ke = mielke ]. Niekoniecznie musi to być genetycznie niemieckie miano, może być zniemczone nazwisko za pomocą dolnoniemieckiego sufiksu -ke i niemieckiej ortografii. Dolnoniemiecki przyrostek -ke jest odwróconym polskim formatem -ek. W alfabecie niemieckim jest litera L a w alfabecie polskim litera Ł. Podstawiając literę Ł za literę L i dodając polski format -ek to powstanie miano Miłek. Miłek to chyba już polskie imię. Polski format -ek należy do grupy wielofunkcyjnych przyrostków tworzących zdrobnienia. Zatem, imię Miłek jest zdrobniałem imieniem. Skoro Miłek to zdrobnienie to od jakiego imienia pochodzi to zdrobnienie? Jest słowiańskie / staropolskie imię męskie Miłosław. Miłosław to dwuczłonowe imię złożone z członu Miło- ‘miły, miłujący’ oraz z członu -sław ‘sława’. Od dwuczłonowych imion słowiańsko – staropolskich powstawały zazwyczaj dwa imiona. Imiona te były tworzone za pomocą wielu formatów, w większości tworzących zdrobnienia. W przypadku imienia Miłosław mogły powstać dwa różne zdrobniałe imiona, to jest od pierwszego członu mogły powstać takie imiona jak: Miłek, Miłko albo Miłosz od drugiego Sławek, Sławko. Znaczenie imienia Miłosław - "miły sławie".

Chyba zaspokoiłem Twoją ciekawość – wnioski już pozostawiam Tobie. To tylko moja hipoteza. Może ktoś coś jeszcze doda.

Pozdrawiam – Roman.

Panie Romanie, kiedy przygotowywalem moj wpis, Pani Ewa przytoczyla opinie prof K Rymuta.

Zatem dodam, ze nazwisko Miel - odnotowano w Polsce w 1445 r i prof K.Rymut umieszcza go razem z nazwiskiem Mielke.

Tutaj jest rozmieszczenie nazwiska Mielke w Polsce w 2002 r [takze wg prof K. Rymuta];
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/mielke.html

Wg amerykanskiego Foreberas;
http://forebears.io/surnames/mielke
Jest to nazwisko niemieckie . Mielke - moze to byc potomek kogos, kto cos mielil, moze syn kogos o imieniu Aemilius (pracowity), moze syn Milana (ukochanego), lub syn kogos o imieniu zaczynającym się od Mil- jak Milosław lub Milobrat.

Panie Romanie, w sumie ... potwierdza sie i Pana hipoteza.

Pozdrawiam,
Wladyslaw