Pochodzenie nazwisk (cz.7)

Pochodzenie (etymologia) nazwisk

Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie

luck194

Sympatyk
Posty: 12
Rejestracja: czw 12 lis 2015, 01:53

Rozważania o genezie nazwiska Kujszczyk.

Post autor: luck194 »

Witam serdecznie!
Poszukuję informacji na temat nazwiska Cyprowski.
Za wszelkie informacje z góry dziękuję!
Wladyslaw_Moskal

Sympatyk
Posty: 1631
Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58

Pochodzenie nazwiska Cyprowski

Post autor: Wladyslaw_Moskal »

[quote="luck194"]Witam serdecznie!
Poszukuję informacji na temat nazwiska Cyprowski.
Za wszelkie informacje z góry dziękuję![/quote/

Witam,
wedlug zalaczonych map rozmieszczenia nazwiska Cyprowski w Polsce, mozna wydzielic dwa rejony wystepowania nazwiska;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/cyprowska.html
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/cyprowski.html
kazdy z tych rejonow moze miec inne pochodzenie nazwiska.

Podaj wiecej informacj o miejscu zamieszkania przodkow, chyba masz jakies dane kim byli , wyznanie..

Wladyslaw
Sroczyński_Krzysztof

Sympatyk
Posty: 372
Rejestracja: pt 23 cze 2017, 20:47
Lokalizacja:

Pochodzenie nazwiska Cyprowski

Post autor: Sroczyński_Krzysztof »

Witam wszystkich.
Zaglądając tutaj nabrałem nadziei na pomoc.
Interesuje mnie nazwisko Ponichtera (zapisywane czasem Ponichter) , jedyne co jest pewne to pochodzenie kurpiowskie.
Nie pisałbym - jednak nigdy dotąd nie znalazłem sensownej odpowiedzi.
Mam kuzynkę (o tym nazwisku) która spotkała francuza uważającego że jest to nazwisko francuskie i według niego przywędrowało do Polski z Napoleonem.
Kiedyś mnie "zatkało" - dziś wiem że to bzdura. Napoleon to początek XIX wieku a nazwisko jest już znane przed rokiem 1748 w Białymbłocie (dziś parafia Poręba-Kocęby) a więc do tych czasów i wydarzeń było jeszcze daleko.
Staje się więc możliwa wędrówka ale w drugą stronę.
Profesor Maria Żywirska wskazuje w swojej książce na pochodzenie kurpiowskie i tyle wiem.
Ja zastanawiałem się nad kombinacją "PO NICHT ER" - lecz czy to ma sens ?
Krzysztof
Wladyslaw_Moskal

Sympatyk
Posty: 1631
Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58

Pochodzenie nazwiska Ponichtera

Post autor: Wladyslaw_Moskal »

Witam,

to i kilka podobnych nazwisk prawdopodobnie pochodzi od slowa ;
"poniechać " = przestać o czymś myśleć, zrezygnować z czegoś [ Słownik języka polskiego ].

Wg mnie to ktos , kto zrezygnowal z pracy, porzucil zawod, itp . W windzie kiedys slyszalem takie "wspolczesne" okreslenie; - nie pracuje, bo biznes mu niewypalil.

Nie wykluczam "podrzutek"- ale to chyba zbyt dalekie porownanie ?

Pozdrawiam - Wladyslaw
Sroczyński_Krzysztof

Sympatyk
Posty: 372
Rejestracja: pt 23 cze 2017, 20:47
Lokalizacja:

Pochodzenie nazwiska Ponichtera

Post autor: Sroczyński_Krzysztof »

Dzięki - to i tak wiele.
Wiem że to sprawy nie załatwia , jednak to najlepsze co do tej pory uzyskałem.
Dzięki jeszcze raz. :-)
Krzysztof
Wladyslaw_Moskal

Sympatyk
Posty: 1631
Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58

Re: Pochodzenie nazwiska Ponichtera

Post autor: Wladyslaw_Moskal »

Sroczyński_Krzysztof pisze:Dzięki - to i tak wiele.
Wiem że to sprawy nie załatwia , jednak to najlepsze co do tej pory uzyskałem.
Dzięki jeszcze raz. :-)
W 2002 r. nazwisko Poniechter miala tylko 1 osoba [ Poniechtera tez 1 osoba].

Nazwisko Ponichter 96 osob , a nazwisko Ponichtera az 1365 osob;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/ponichtera.html

Z tego wynika, ze nazwisko Ponichtera powstalo dosyc dawno, na pywno dawniej niz dostepne sa metryki.

Pozdrawiam - Wladyslaw
Preacher
Posty: 1
Rejestracja: wt 30 sty 2018, 18:46

Post autor: Preacher »

Witam wszystkich
Jestem nowym użytkownikiem, mam nadzieję, że nie będzie nietaktem jeśli uderzę prosto z mostu :D

Poszukuję informacji o nazwisku Obas.

Jakie może być pochodzenie, co oznaczać, kiedy i w jakich okolicznościach trafiło do Polski itp?

Według informacji znalezionych w internecie - a zbyt wiele ich nie ma - występuje głównie w Nigerii, na Filipinach i Haiti (forebears.io, które nie podaje informacji o występowaniu w Polsce). Czyli niezły rozrzut. Polskie materiały jakie znalazłem jeśli już, to tylko uwzględniają jego istnienie, ani słowa o pochodzeniu. Może ktoś podejmie się wyzwania i jest w stanie znaleźć jakieś informacje, albo czegokolwiek się domyśla na podstawie istniejących informacji?

Pozdrawiam, Bartek
Ostatnio zmieniony wt 30 sty 2018, 22:51 przez Preacher, łącznie zmieniany 1 raz.
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

To, że nazwisko Abaz/Abas/Abbas/Obaz... jest na całym świecie wynika z tego, że pochodzi od arabskiego imienia męskiego Abbas. Nie znaczy to jednak kompletnie nic. Krótkie nazwiska mają to do siebie, że istnieją niezależnie od siebie w różnych kręgach kulturowych. To arabskie w różnistych odmianach oznacza: "zły/ponury lew". Myślę że jest to jednak całkowicie fałszywy trop.

Preacherze. Pamiętaj, żeby swoje posty podpisywać imieniem. Koniecznie, bo to za brak podpisu potrafią się ostro pióra posypać. ;) :) :)
Ostatnio zmieniony wt 30 sty 2018, 22:45 przez Gawroński_Zbigniew, łącznie zmieniany 1 raz.
Zbigniew
KasiaHH

Sympatyk
Posty: 25
Rejestracja: pn 27 lis 2017, 13:43
Lokalizacja: Warszawa

Post autor: KasiaHH »

Witam

Może ktoś mi pomoże w ustaleniu pochodzenia nazwiska Czałajewski?

Z góry dziękuję i pozdrawiam
Kasia
Szukam Zarębski, Całajewska, Karpiński, Frątczak okolice Krośniewic
Dzierzgwa, Gierczak Lipa
Wladyslaw_Moskal

Sympatyk
Posty: 1631
Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58

Pochodzenie nazwiska Obas

Post autor: Wladyslaw_Moskal »

Preacher pisze:Witam wszystkich
Jestem nowym użytkownikiem, mam nadzieję, że nie będzie nietaktem jeśli uderzę prosto z mostu :D
Poszukuję informacji o nazwisku Obas.

Jakie może być pochodzenie, co oznaczać, kiedy i w jakich okolicznościach trafiło do Polski itp?
Polskie materiały jakie znalazłem jeśli już, to tylko uwzględniają jego istnienie, ani słowa o pochodzeniu. Może ktoś podejmie się wyzwania i jest w stanie znaleźć jakieś informacje, albo czegokolwiek się domyśla na podstawie istniejących informacji?

Pozdrawiam, Bartek
Witam,

wedlug;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/obas.html
niezwykle rzadkie nazwisko Obas wystepuje w okolicy Debicy - okolo 4-5 rodzin i w Chorzowie - 1-2 rodziny.

Zakladam, ze nazwisko Obas [moze kiedys Obaś] pochodzi od nazwiska Obara, wystepujacego na wschod of Debicy.

Nazwisko Obara - pierwszy raz odnotowane w 1468 r., od dawnego obara ‘powalone drzewo sosnowe, część drzewa sosnowego oblana żywicą’, ze staropolskiego obarać się ’wahać się’.
To wg; http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=547

Na zachod of Debicy wystepuje nazwisko Obal = obalone drzewo.

Chyba Obara w poszukiwaniu zwalonych drzew zabieral do pomocy malego syna zwanego Obaś i kiedy dorosly syn zastapil ojca, zostalo przy nim zdrobnienie Obaś - obecnie Obas jako nazwisko.

Chociaz nazwisko Obas jest bardzo rzadkim i lokalnym nazwiskiem, sadze, ze jest to polskie nazwisko, skoro wystepuje pomiedzy polskimi, bliskoznacznymi nazwiskami Obara i Obal.

Pozdrawiam - Wladyslaw

PS
Zgadzam sie z uwagami Pana Zbigniewa pod wpisem Bartka.
Paulina_W

Sympatyk
Posty: 602
Rejestracja: pn 29 wrz 2014, 16:46

Post autor: Paulina_W »

Witam,
moja 7xprababka urodzona ok. 1740 roku nosiła nazwisko Despet. Czy wywiedzenie nazwiska od słowa despekt to jedyna droga? Nazwisko z parafii Tarnów i Skrzyszów.
Serdecznie pozdrawiam i życzę dobrego dnia.
jsbialek
Posty: 1
Rejestracja: śr 08 sty 2014, 10:31

Post autor: jsbialek »

Nie wiem, czy można się doszukać związków pomiędzy nazwiskiem Obas, a nazwiskiem Oboz.
Na wschód od Tarnowa leży miasto i gmina Sędziszów od drugiej wojny zwany Sędziszowem Małopolskim. W gminie tej mieszka obecnie około 40 osób o nazwisku Oboz. Są to wszyscy mieszkańcy w Polsce, mający takie nazwisko.
Pozdrawiam - Jacek
Wladyslaw_Moskal

Sympatyk
Posty: 1631
Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58

Pochodzenie nazwiska Despet.

Post autor: Wladyslaw_Moskal »

Paulina_W pisze:Witam,
moja 7xprababka urodzona ok. 1740 roku nosiła nazwisko Despet. Czy wywiedzenie nazwiska od słowa despekt to jedyna droga? Nazwisko z parafii Tarnów i Skrzyszów.
Serdecznie pozdrawiam i życzę dobrego dnia.
Serdecznie witam Pania,

1. gratuluje odkrycia kto byl 7xprababcia w czasach, kiedy wielu nie wie jak sie nazywali dziadkowie,
2. przedstawie hipoteze, ale musze przygotowac post, ktory wpisze nieco pozniej.

Wladyslaw
ROMAN_B

Sympatyk
Posty: 1249
Rejestracja: ndz 08 sty 2012, 20:36

Ponichter, Ponichtera - rozważania o genezie nazwiska.

Post autor: ROMAN_B »

Witaj Krzysztofie!

Rozważania o pochodzeniu i znaczeniu nazwiska Ponichter – Ponichtera.

W swoim pocie między innymi napisałeś: „(…). Interesuje mnie nazwisko Ponichtera (zapisywane czasem Ponichter) , jedyne co jest pewne to pochodzenie kurpiowskie. (…). Mam kuzynkę (o tym nazwisku) która spotkała francuza uważającego że jest to nazwisko francuskie i według niego przywędrowało do Polski z Napoleonem.
Kiedyś mnie "zatkało" - dziś wiem że to bzdura. Napoleon to początek XIX wieku a nazwisko jest już znane przed rokiem 1748 w Białymbłocie ( dziś parafia Poręba-Kocęby ) a więc do tych czasów i wydarzeń było jeszcze daleko. (…).”.
Rozumiem, że chodzi Ci o wieś Białebłoto, która w XVIII wieku znajdowała się na obszarze Puszczy Białej. Obecnie to 3 wsie o nazwie Białebłoto – Kobyla, Białebłoto – Stara Wieś, Białebłoto – Kurza, które położone są obok siebie w okręgu o średnicy 3 km, w gminie Brańszczyk, w powiecie wyszkowskim, w województwie mazowieckim. Napisałeś, iż w tej wsi nazwisko Ponichtera występowało już przed rokiem 1748 i jest to nazwisko kurpiowskie.
Kurpie w Puszczy Białej [ dawniej nazywana też Puszczą Biskupią ] pojawili się w kilku falach osadniczych w trzeciej dekadzie XVIII wieku. Akcję osadniczą przeprowadzili biskupi płoccy, którzy do swoich wyludnionych dóbr między Brokiem a Pułtuskiem sprowadzili w latach 1730 – 1790 kilkaset rodzin kurpiowskich z obszaru Puszczy Zielonej. Na terenie Puszczy Białej Kurpie wytworzyli grupę ludności, którą dziś określa się Kurpiami Białymi. Ludność ta wytworzyła własne stroje, tworzyła podobną architekturę do Kurpiów z Puszczy Zielonej a z czasem ich gwara zaczęła trochę się różnić od dialektu Kurpiów z Puszczy Zielonej.
Wspomnę, iż Puszcza Zielona [ dawniej Zagajnica ] to pierwotne siedlisko wszystkich Kurpiów. Puszcza ta obszar lasów położonych w dorzeczu środkowej Narwi na Równinie Kurpiowskiej. Granice tej puszczy wyznaczają rzeki: Pisa [ od wschodu ], Narew [ od południa ] oraz Orzyc [ na zachodzie ] . Północne krańce sięgają dawnej granicy Prus Wschodnich. Obecna nazwa Puszcza Kurpiowska pochodzi od zamieszkującej ją ludności, Kurpiów. Kurpie z Puszczy Zielonej [ dawniej Puszcza Zagajnica ] mówili i mówią właściwą, tą prawdziwą gwarą kurpiowską, która nazywana jest też zielonokurpiowskim dialektem.
„(…). W ciągu XVIII wieku przybyło na teren Puszczy Białej około 300 osadników kurpiowskich, którzy osiedlili si we wsiach: Grabowiec, Borsuki, Cieńsza, Ochudno, Limany, Skłudy, Ponikiew, Tocznabiel, Pniewo, Trzcianka, Budy, Tuchlin, Poręba, Knurowiec, Przyjmy P, Osuchowa, Białebłoto, Udrzynek, Przyjmy B., Dudy, Dudowizna, Wiśniewo, Małkinia Dolna, Małkinia Górna, Błednica, Sumiężne, Laskowizna, Nagoszewo, Grabownica, Kuzkowizna, Kacpury i Ciuraj. Rozmieszczenie osadników kurpiowskich następowało zgodnie z generalnym planem odbudowy wyludnionych terenów. Na pierwszym miejscu postawiono uzupełnienie stanu liczebnego wsi starych, wyniszczonych bądź przez zarazę, bądź te w wyniku działa wojennych. W materiale archiwalnym spotykamy akta lokacyjne największej wówczas wsi Osuchowa liczącej 49 osad ludzkich, Grabownicy i Poręby. Poza tym reaktywowano zniszczone ośrodki gospodarki leśnej, miejsca wypalania potażu czy pędzenia smoły. Taki był początek wsi Białebłoto, zasadzonej w 1747 roku „na majdanie, gdzie kiedy popioły palono" .
Kurpiowie osiedlali się w Puszczy Białej na podstawie pisemnego, imiennego zezwolenia; mogli krudować zarośla przez wyznaczony okres, pomiar gruntów i ich oczynszowanie następowały dopiero po pewnym czasie. Otrzymywali tzw. przywilej. (…). O ile Kurpiów osadzano na prawie czynszowym, to chłopi, dawni poddani biskupów płockich, nadal odrabiali pańszczyznę. Różnica polegała te na tym, że kurpiowski czynszownik otrzymywał co najmniej jedną włók gruntu, a chłop pańszczyźniany pół lub ćwierć włóki. A więc Kurpie byli ludem wolnym, pańszczyzny nieznającym. Zasadzano ich więc we wsiach albo na łanach wolnych od pańszczyzny. Największe skupisko wsi zasadzonych Kurpiami przypada na rdzeń Puszczy, pomiędzy Brokiem, Wyszkowem a Ostrowią. Bardzo dużo rodzin kurpiowskich zamieszkało w Osuchowej, Nagoszewie, Białymbłocie, Porębie. Obszar zasadzony przez Kurpiów ciągnął si wąskim pasem od Tocznejbieli i Borsuków na zachodzie, po Małkini na wschodzie. Na Puszczy Białej pojawiły si wówczas nazwiska kurpiowskie, takie jak: Deptuła, Samsel, Ponichtera, Deluga, Reluga, Najmoła, Zyśk, Duda, Kacpura, Kukwa, Sztorc, Jechna. (…).” [ za Wincenty Szydlik: 800 lat osadnictwa na Puszczy Białej na przykładzie Osuchowej; Rocznik Mazowiecki 16/2004, strona 259 – 273. ]
„(…). Kurpie przybyli do Puszczy Białej większymi rodami. W wielu wsiach w okresie ich zasadzania powtarza się nazwisko Deptułów, Samslów, Ponichterów, Delugów, Zysków czy Najmołów. Często ojciec i synowie czy dwaj bracia dali początek osadzie. Tak było w wypadku Tocznej Bieli, gdzie osiedliło si dwóch braci Lesińskich, czy Białego Błota, zajętego przez czterech Ponichterów. (…).” [ za Maria Żywierska: Kurpie w Puszczy Białej, strona 198 ].

Z treści powyżej cytowanych publikacji wynika, że nazwisko Ponichtera należy do kurpiowskich osadników przybyłych do Puszczy Białej z obszaru Puszczy Zielonej. Osadnikami tymi byli czterej Ponichterowie, którzy zostali osadzeni na majdanie Białebłota [ Białe Błota ] w roku 1747 roku. To już trochę danych mamy, które mówią o pochodzeniu nazwiska Ponichtera. Kurpie z Puszczy Zielonej i Puszczy Białej nazywali siebie samych Puszczakami. Nazwę Kurp [ Kurpie ] nadali tej grupie inni mieszkańcy innych regionów. Określenie to ma pochodzić od chodaków [ butów ], których używali Kurpie, i które nazywali ‘kurpsi’. Chodaki te były wyplatane z lipowego łyka. Wyraz Kurp, Kurpie oraz kurpsi kojarzy się z staropruskim słowem Curpe [ Kurpe ]. Słowem tym określano drewniany trep z łykiem oplecionym wokół łydki. Taki rodzaj obuwia noszono w Prusach i bardzo podobny na Kurpiach. W Słowniku prusko – polskim znajduje się pruskie słowo kurpi, w polskiej wymowie kurpis, które znaczy but [ za portal Prusaspira – Stowarzyszenie Prusów. Prusowie w Polsce ]. Zatem, kurpiowskie słowo kurpsi może mieć coś wspólnego z pruskim słowem kurpi [ po polsku kurpis ]?
Jeszcze w okresie międzywojennym „Puszczaki” powszechnie wstydzili się tego, że są nazywani Kurpiami, swoje pochodzenie skrzętnie ukrywali, a określenie „Kurp” traktowali jako obraźliwe. Według Słownika języka Polskiego pod redakcją W. Doroszewskiego Puszczak to „< mieszkaniec okolic Ostrołęki i Myszyńca, w dawnych puszcz Białej i Zielonej; Kurp >: Kraina Puszczaków była przyrodzoną twierdzą na tym pograniczu położonym między Prusami, a dzielnicą Jadźwingów.”. W takim razie nazwa osobowa Ponichtera [ Ponichter ] pochodzi z języka Kurpiów z Puszczy Zielonej. Kurpie mówią gwarą kurpiowską. Gwara kurpiowska to gwara języka polskiego obejmująca swoim zasięgiem Mazowsze północno – wschodnie. Historycznie łączy się z ciągiem gwar mazowieckich, zachowała sporo cech archaicznych. Na te tereny została przyniesiona przez przodków Kurpiów, Mazurów, w związku z czym wykazuje wiele wspólnych cech z gwarą mazurską, która na Mazurach prawie całkowicie zanikła. Istnieje także pogląd, iż gwara kurpiowska jest częścią dialektu prusko – mazurskiego, odrębnego od dialektu mazowieckiego [ za Leszek Czyż: Gwara kurpiowska – formy ocalania i promocji ]. Mowa mazurska to zespół gwar używanych przez Mazurów jeszcze co najmniej do lat 70 XX wieku [ sporadycznie do dziś ]. Dialekt ten wywodzi się ze staropolszczyzny, a dokładniej jej wersji mazowieckiej. Gwara ta pozostawała jednak przez bardzo długi czas w izolacji od języka polskiego, bowiem Mazury aż do 1945 nie znajdowały się w granicach Polski, a osadnicy z Mazowsza przybywali na te tereny już od XIII wieku [ w niektórych miejscach nawet wcześniej ]. Osadnicy ci, wspólnie z niemieckojęzycznymi i litewskojęzycznymi zasymilowali zamieszkujących tu Prusów, a powstała mieszanka zyskała właśnie miano dialektu mazurskiego.

Wcześniej wspomniałem, że nazwa osobowa Ponichtera / Ponichter pochodzi z gwary kurpiowskiej z obszaru Puszczy Zielonej. Tylko co ta nazwisko znaczy? Czy jest to polskie miano, czy raczej jest ono hybrydą językową? Może to językowa hybryda polsko – pruska lub jest to staropruskie miano, albo pochodzi z innego języka? Wiemy jak w języku ogólnopolskim kiedyś została zapisana nazwa osobowa, która została wypowiedziana w gwarze kurpiowskiej. Oznacza to, że nazwa osobowa Ponichter(a) została zapisana ze słuchu. Tu powstaje pytanie, czy pisarz poprawnie zapisał [ oddał ] w ogólnopolskim języku brzmienie miana wypowiedzianego w gwarze kurpiowskiej? To pytanie pozostawiam bez odpowiedzi. Niemniej jednak w roku 1747 metryki w kościołach były spisywane po łacinie.
Wiemy też, że przynajmniej w roku 1747 były cztery osoby o nazwisku Ponichter(a), które przybyły z Puszczy Zielonej do Puszczy Białej w ramach akcji osadniczej prowadzonej przez biskupów płockich, i które zostały osadzone na majdanie we wsi Białebłota [ Białe Błota ].

Moim zdaniem nazwisko Ponichter na pierwszy rzut oka może być zbudowane z tematu Ponich- oraz sufiksu -ter [ Ponich + ter = Ponich–ter; Ponichter ]. W języku polskim, w zasadzie trudno spotkać przyrostek -ter. Format -ter to bardzo, bardzo stary sufiks. Należy on do pierwotnych formatów wywodzących się z praindoeuporejskiego języka. Był on powszechnym przyrostkiem tworzącym nazwy pokrewieństwa. Jak pisała dr hab. Mirosława Siuciak i dr hab. Katarzyna Wyrwas „Z kolei najdawniejszym i powszechnym sposobem tworzenia nazw pokrewieństwa było dodawanie do takich właśnie podstawowych, pierwotnych sylab przyrostka -ter, który widać zarówno w rekonstruowanej praindoeuropejskiej *mater, łacińskiej mater, matere, niemieckiej Mutter, angielskiej mother, jak również w określeniach innych członków rodziny – łacińskie frater ‘brat’, pater ‘ojciec’, greckie thygater ‘córka’, prasłowiańskie dъšti, dъštere ‘córka’. W języku prasłowiańskim z praindoeuropejskiego *mater rozwinęła się forma M. *mati, D. *matere, która następnie w języku staropolskim miała postać M. mać i formy odmiany D. macierze, CMs. macierzy, B. macierz, N. z macierzą.”.
Jan Powierski w roku 1978 w Komunikatach Mazursko – Warmińskiego nr 4 na stronach 567 – 623 opublikował opracowanie pt. Pierwszy tom nowego słownika języka pruskiego. Autor w swojej pracy omawia i uzupełnia informacje podane przez Władimira Toporowa w Prusskij jazyk, Slovar A – D , Moskva 1975. Na stronie 621 Jan Powierski napisał: „Duckti „córka” jest wyrazem pochodzącym od praindoeuropejskiego rdzenia dheugh- z sufiksem -ter, co w sumie pierwotnie oznaczało „zbieraczkę” (w związku ze społecznym podziałem pracy według płci?). Krótszy wariant dhuktér występuje w językach bałtosłowiańskich i germańskich, w tym bez -r- poza językiem pruskim także w litewskim i sporadycznie w słowiańskich. Wyraz rozszerzony o tzw. szwę występuje we wszystkich niemal pozostałych językach indoeuropejskich (ss. 387 n.). Brati (brate, bratrikai) „brat” jest wyrazem, pochodzącym od praindoeuropejskiego bhrater (z sufiksem jak w wyrazie poprzednim). Pokrewne wyrazy występują we wszystkich niemal językach indoeuropejskich, natomiast oboczna form a pruska z dodatkowym sufiksem -ik- występowała też w prasłowiańskim, zaś rozszerzenia o inne sufiksy – w językach wschodniobałtyjskich.”. Dodam, iż greckie słowo phrater oznacza "członek klanu"

Skoro sufiks -ter tworzył nazwy członków rodziny to miano Ponichter może być nazwą określającą jakiegoś członka szeroko rodzinnej rodziny. W takim razie format -ter mógł też tworzyć nazwy przynależnościowe określające wewnętrzne relacje w rodzinie. Zatem, Ponichter to może być nazwa osobowa mówiąca, iż osoba nosząca to miano przynależy do rodziny, klanu, rodu Ponicha.

Było imię Poniat, które notowane było już w średniowiecznych dokumentach. Imię Poniat to skrócona forma jakiegoś staropolskiego dwuczłonowego imienia. Pisał o tym imieniu profesor Jan Miodek w kontekście nazwy miejscowej Poniec. „Bardzo stary Poniec pochodzi od staropolskiego imienia Poniat, a utworzony został archaicznym, niezachowanym do czasów piśmienniczych przyrostkiem -j, który zmiękczył wygłosowe t: Poniatj zmienił się w Poniec. Imię Poniat natomiast, znane ze średniowiecznych dokumentów, kryje w sobie ten sam rdzeń, który ma w sobie czasownik niecić "rozpalać, zapalać". Wywodzą się od niego takie jeszcze nazwy miejscowe, jak Poniatowa w woj. lubelskim i Poniatowo w woj. mazowieckim (oczywiście, do tej rodziny wyrazowej należy też nazwisko Poniatowski).”.
Imię Poniat zbudowane jest z rdzenia Poni- oraz sufiksu -at [ Poni + at = Poniat ]. Imię Poniat jest skróconą formą jakiegoś złożonego imienia słowiańskiego. Takie imiona były tworzone za pomocą różnych zdrobniających [ spieszczających ] sufiksów i do takich formatów należy przyrostek -at. Było wiele przyrostków za pomocą, których tworzono hipokorystyki. Do najstarszych między innymi należy sufiks -ch i -sz. Imiona z tymi przyrostkami odnajdziemy w bulli papieskiej noszącej nazwę Bulla Ex commisso nobis a Deo, która została wydana 7 lipca 1136 roku w Pizie. Bulla ta nazywana jest Bullą gnieźnieńską i otwiera ona epokę piśmiennictwa polskiego. Bulla ta miedzy innymi wymienia takie imiona jak: Bolech, Uściech, Dobiesz czy Cirzpisz. W takim razie od jakiegoś złożonego imienia polsko – słowiańskiego, od którego utworzono też imię Poni–at, mogło zostać utworzone zdrobniałe imię Ponich za pomocą sufiksu -ch oraz imię Ponisz przy pomocy przrostka -sz. W Polsce obecnie mieszka około 117 osób o nazwisku Ponisz:
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/ponisz.html
Tak więc, pierwotnie nazwisko Ponichter może mówić, że osoba nosząca to miano należała do rodu [ rodziny ] Ponicha.
Dodam, że nazwa osobowa Ponichter może ale nie musi być słowiańskim mianem z uwagi na historyczne położenie Puszczy Zielonej, która graniczyła z historycznymi ziemiami Prusów i Jaćwingów. Prusowie to krewni Litwinów i Łotyszy. Tak więc jest z czego wybierać.

Nazwisko Ponichtera może być utworzone paradygmatycznie za pomocą końcówki rodzaju żeńskiego -a od przezwiska lub/i nazwiska Ponichter. Niewykluczona jest też derywacja fleksyjna: Ponichter > syn Ponichtera. Tak więc mogła to być pierwotnie forma genetywna utworzona za pomocą genetywnego formatu -a. Inaczej mówiąc jest to nazwisko typu dopełniaczowego. Nazwiska dopełniaczowe z pochodzenia należą do nazw osobowych zależnościowych i są tworzone od imienia lub nazwiska ojca: syn Ponichtera > Ponichtera – od nazwiska ojca Ponichter. Zatem, ojciec Ponichter, a syn jego Ponichtera.

Krzysztofie, przedstawiłem Ci moje hipotezy na temat pochodzenia i znaczenia nazwiska Ponichter i Ponichtera. Raczej są to daleko idące rozważania i przypuszczenia o ewentualnym pochodzeniu i znaczeniu tej nazwy osobowej. Wnioski już pozostawiam Tobie.


Krzysztofie, poniżej zamieszczam dwa linki do publikacji, które cytowałem na początku mojego postu:
1.
http://mazowsze.hist.pl/17/Rocznik_Mazo ... 004/12697/
2.
http://www.cyfrowaetnografia.pl/Content ... _XI-14.pdf
W tych publikacjach, w treści i przypisach, znajdziesz informacje w jakich archiwach znajdują się dokumenty odnoszące się do kurpiowskich osadników w Puszczy Białej o nazwisku Ponichtera.

Mam nadzieję, że moje rozważania o genezie nazwiska Ponichtera pomogą Tobie oraz Twojej kuzynce w dalszych badaniach nad historią rodziny.


Pozdrawiam – Roman.
Wladyslaw_Moskal

Sympatyk
Posty: 1631
Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58

Re: Pochodzenie nazwiska Despet.

Post autor: Wladyslaw_Moskal »

Wladyslaw_Moskal pisze:
Paulina_W pisze:Witam,
moja 7xprababka urodzona ok. 1740 roku nosiła nazwisko Despet. Czy wywiedzenie nazwiska od słowa despekt to jedyna droga? Nazwisko z parafii Tarnów i Skrzyszów.
Serdecznie pozdrawiam i życzę dobrego dnia.
Serdecznie witam Pania,

1. gratuluje odkrycia kto byl 7xprababcia w czasach, kiedy wielu nie wie jak sie nazywali dziadkowie,
2. przedstawie hipoteze, ale musze przygotowac post, ktory wpisze nieco pozniej.

Wladyslaw
Wg Słownika języka polskiego, slowo "despekt" to inaczej "urażenie czyjejś ambicji lub honoru".
Od slowa "despekt" wg prof. K. Rymuta nie powstalo zadne nazwisko w Polsce.

Natomiast od slowa "desperat" czyli wg slownika "człowiek zrozpaczony, który stracił nadzieję
i jest gotów na wszystko" mamy wedlug prof. K.Rymuta w Polsce 3 nazwiska - Desperak,
Desperat i Despet.

Nazwisko Desperat, prawdopodobnie jest najmlodsze i wystepuje na wschodzie Polski.
Natomiast nazwiska Desperak i Despet [ Twojej pra...babci i pra..dziadka] wystepuja prawie razem.
Pragne podkreslic, ze dla nazwiska Desperak, wspolczesne macierzyste slowo "desperat"
odpowiada francuskiemu = galijskiemu slowu "désespéré".

Nazwisko Despet, bardziej odbiega od wspolczesnego jezyka polskiego i francuskiego, dlatego uwazam ze
powstalo wczesniej, a kiedy ?

Oto moja hipoteza.

Z rejonu Wieliczki-Bochni od stuleci sol, ceniona wyzej od zlota, wywozono przez przelecze na poludnie Karpat.
Transportujacy sol mlodzi ludzie zostawiali dziadkow z malymi synami i czasem juz nie wracali z wyprawy
bo gineli w czasie rabunkowych napadow na transport soli warzonej ze slonych wod.

Ludnosc tubylcza uzywala jezyka slowianskiego, ale w tych czasach bardzo zblizonego do galijskiego jezyka Celtow.
Zwyczaje pogrzebowe tez byly przyjmowane od Celtow - raz w roku cale opole zbieralo sie aby oplakiwac zmarlych;
https://histmag.org/Zwyczaje-pogrzebowe-Celtow-884

Celtowie stosowali kenotafie, czyli groby zastepcze dla tych co zagineli - wlasnie przy takich
grobach, synowie oplakujacy zaginionych ojcow lub rodzicow mogli przyrzekac, ze sa gotowi
zrobic wszystko aby pomscic ich smierc. Sadze, ze wtedy takiego mlodzienca zwano "despet" i tak powstalo to slowiansko-galijskie nazwisko;
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/despet.html


Z uklonami Wladyslaw
Zablokowany

Wróć do „Pochodzenie nazwiska”