KK1990, witaj.
Jesteś na forum od 2014 roku. Zatem, regulamin powinieneś znać. Nie raczyłeś podpisać swojego postu. Posty podpisuje się przynajmniej imieniem.
Hipotezy i rozważania o ewentualnej etymologii nazwiska Szefer.
Skoro napisałeś, że pochodzenie żydowskie nazwiska Szefer wykluczasz – to zapewne znasz żydowskie znaczenie słowa sefer [ szefer ]. Niemniej jednak przytoczę znaczenie terminu sefer, który może choć nie musi być podstawą słowotwórczą nazwiska Szefer. Autorzy Starego Testamentu mówiąc o całym zbiorze ksiąg świętych lub o jego fragmentach, posługują się terminem „księga”. Księga w języku hebrajskim to „ha sefer”
Sofer – w czasach biblijnych „uczony w Piśmie”; współcześnie żyd pełniący funkcję skryby, uprawnionego do przepisywania świętych pism [ sefer Tora, megillot ]; także wypisujący mezuzy, tefilin, gety i ketuby. Pergamin lub zwój przepisany przez sofera staje się czysty [ koszerny ]. Przed napisaniem tetragramu JHWH sofer miał obowiązek odbyć rytualną kąpiel w mykwie.
Sofer jest często mistrzem kaligrafii hebrajskiej. Dlatego żydzi polecają przepisywanie świętych tekstów soferowi, gdyż najmniejszy błąd lub kleks czyni święty tekst niekoszernym. Sofer używa do kreślenia wyłącznie prawdziwych gęsich piór specjalnie naciętych i wymodelowanych przy końcu, które działają tak samo jak wieczne pióra[potrzebny przypis]. Nie posiadają one jednak zbiorniczka na atrament, co zmusza sofera do częstego maczania pióra w kałamarzu, a w konsekwencji także zwiększa prawdopodobieństwo popełnienia błędu.
W szerszym znaczeniu, od okresu królewskiego, przez pierwsze wieki n.e. aż do czasów współczesnych, wykształciło się także zajęcie sofera, zatrudnionego przez konkretną gminę żydowską, do sporządzania oficjalnych dokumentów ([ ak np. ślub, rozwód, itd. ].
Praca sofera, zarówno kopisty świętych tekstów, jak i zwykłego notariusza, czy pisarza była z drugiej strony także w pewnej mierze zajęciem artystycznym – polegała na przygotowywaniu nie tylko poprawnych, ale także pięknych, zdobionych pism i manuskryptów.
Nazwa osobowa Szefer może być spolszczeniem niemieckiego nazwiska Schefer. Nazwisko Schefer występuje w Niemczech. Nazwisko to nosił Leopold Schefer [ ur. 30 lipca 1784 roku w Muskau, zmarł 13 lutego 1862 roku w Muskau ], niemiecki poeta , powieściopisarz i kompozytor , urodził się w małym miasteczku w Górnych Łużycach [ wówczas pod panowaniem saskim ], jedynym dzieckiem biednego wiejskiego lekarza.
Muskau to niemiecka miejscowość, która obecnie nosi nazwę Bad Muskau i jest to uzdrowiskowe miasto położone w kraju związkowym Saksonia nad Nysą Łużycką, w okręgu administracyjnym Drezno, w powiecie Görlitz, siedziba wspólnoty administracyjnej Mużaków. Po górnołużycku miejscowość ta nazywa się Mužakow lub Kupjel Mužakow. Natomiast w języku polskim nazywa się Mużaków.
Dlaczego nazwisko Szefer może być spolszczoną formą niemieckiego miana Schefer? Niemiecki znak „sch” to nasze „sz”. Zatem nazwa osobowa Schefer wymawiana jest jako Szefer.
Niemieckie nazwa osobowa Schefer, Schafer, Schäfer to pasterz, owczarz. Jest też nazwisko alzacko – lotaryngijskie Schaeffer albo Schaefer które oznacza też pasterza albo owczarza.
Według angielskiej etymologii nazwisko Schaefer ma następującą genezę: „Schaefer is an alternative spelling and cognate for the German word "Schäfer", meaning shepherd, which itself descends from the Old High German scāphare. Variants "Shaefer", "Schäfer" [ a standardized spelling in many German-speaking countries after 1880 ], the additional alternative spelling "Schäffer", and the anglicised forms "Schaeffer", "Schaffer", "Shaffer", "Shafer", and "Schafer" are all common surnames.
W Polsce występuje nazwisko Szeferowicz oraz Seferowicz. Oba nazwiska zbudowane są z tematu słowotwórczego Szefer- i Sefer- oraz przyrostka -owicz. Zapisać to można w następujący sposób: Szefer + owicz = Szeferowicz; Sefer + owicz = Seferowicz. Nie będę omawiał formatu -owicz bo nie ma on znaczenia dla genezy miana Szefer albo Sefer.
Ewa Nowak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu opublikowała artykuł pt.
„Funkcjonowanie nazwisk pochodzenia niemieckiego w siedemnasto- i osiemnastowiecznych rejestrach poznańskich podatników czopowego. Świadectwa polonizacji” w periodyku Poznańskie Studia Polonistyczne Seria Językoznawcza tom 19(39), zeszyt 1. Na stronie 137 pisze: „(…),Seferowicz ( nazwisko, które może pochodzić od apelatywu szafarz, ale także od niemieckiej nazwy osobowej Schaffer lub nazwiska Sefer od imienia złożonego Sigifrith ), (…).”.
• Szafarz to osoba zarządzająca dworem, majątkiem. Też w znaczeniu kupiec, albo w dawnej Polsce urzędnik podatkowy lub celny.
W roku 1897 ukazało się opracowanie Aleksandra Stekerta pt. Przydomki polskie, litewskie i Rusińskie, które zostało wydane nakładem autora. Na stronie 107 czytamy:
„2004. Sefer czy Szefer, pk. XVII 8. Marka Tolińskiego Dob. const. 1658 (IV) fol. 571).”.
„2005. Seferowicz, pk. XVII 8. Spendowskich h. Pobog (Const. 1676 (V) fol. 205.”.
Obiasnienie skrótów znajdziesz w przedmiotowej publikacji. Link do elektronicznej wersji:
http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain ... t?id=35282
Moim zdaniem nazwa osobowa Szefer jest mianem niejednoznacznym. Trudno jest zatem bez szerszego kontekstu lub innych dodatkowych informacji wnioskować o pochodzeniu tego nazwiska. Kończąc wypowiedź dodam, że w mojej ocenie tylko wszechstronna kwerenda różnych źródeł, w tym dokumentów historycznych oraz genealogicznych może, choć nie musi, odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstała konkretna nazwa osobowa oraz rozwiać różne dylematy odnoszące się do pochodzenia społecznego albo etnicznego osób noszących miano Szefer. Bo jak mówił profesor Kazimierz Rymut: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Natomiast, profesor Aleksander Brückner wielokrotnie pisał, że „my dziś nie rozumiemy znaczenia różnych słów używanych dawniej”.
Pozdrawiam – Roman.