Robercie, witaj.
Rozważania o genezie nazwiska Bucza – Buczyn.
Dołożę moje „trzy grosze” do dyskusji o ewentualnej etymologii nazwiska Bucza – Buczyn. Pan Zbigniew oraz pan Władysław szeroko omówili podstawy słowotwórcze, które można brać pod uwagę jako prawdopodobny temat, który determinował utworzenie wspomnianej nazwy osobowej.
Trudno jest bez szerszego kontekstu lub innych dodatkowych informacji wnioskować o pochodzeniu nazwiska Bucza - Buczyn. W mojej ocenie tylko wszechstronna kwerenda różnych źródeł, w tym dokumentów historycznych oraz genealogicznych może, choć nie musi, odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstała konkretna nazwa osobowa oraz rozwiać różne dylematy odnoszące się do pochodzenia społecznego albo etnicznego osób noszących miano Bucza - Buczyn. Bo jak mówił profesor Kazimierz Rymut: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Natomiast, profesor Aleksander Brückner wielokrotnie pisał, że „my dziś nie rozumiemy znaczenia różnych słów używanych dawniej”, w tym i pochodzących z gwary [ dialektu języka polskiego lub/i innego języka ] gdzie dane słowo było używane. Nie można też wykluczyć, iż wspomniane wyrazy są reliktem wywodzącym się z języka starosłowiańskiego [ słowiańskiego ], albo staropolskiego.
W mojej oczenie w mianie Bucza – Buczyn nie ma złożenia. Zacznę moje rozważania od nazwy osobowej Buczyn. Moim zdaniem nazwisko Buczyn jest sufiksalną nazwą osobową. Powstało ono poprzez dodanie do rdzenia‘bucz-’ przyrostka -yn. Zapisać to można w następujący sposób: Bucz + yn = Buczyn. Przyrostek -in / -yn tworzył w języku polskim przymiotniki dzierżawcze od imion. Dodawany był do imion zakończonych na -a [ również męskich ], co można dobrze pokazać na przykładach historycznych, bo na współczesnych trudno, np. nazwa miejscowa Cieszyn pochodzi od nazwy osobowej Ciesza. Natomiast Jadwiżyn od Jadwiga, Dorocin od Dorota, Rużyn od Róża. Profesor Stanisław Rospond uważał, że sam przyrostek -in / -yn tworzył najczęściej nazwy odśrodowiskowe, wskazujące na mieszkańców określonego obszaru; np. Białorusin, Tatarzyn [ dziś Tatar ]. Niemniej jednak sufiks -in / -yn występuje też we wschodniosłowiańskich mianach [ nazwiska białoruskie, ukraińskie, rosyjskie ]. Za przykład niech posłuży nazwa osobowa Złotuchin, która powstała od podstawy rzeczownikowej zołoto ‘po polsku złoto’. Informacje te wskazują, że miano Buczyn jest nazwiskiem o niezbyt jasnej etymologii – może mieć różne pochodzenie. Według mnie nazwa osobowa Buczyn może, choć nie musi, pochodzić od nazwy wsi i wskazywać na osobę wywodzącą się z tej miejscowości:
• Bucza – [ po ukraińsku Буча ] – wieś na Ukrainie, w rejonie kijowsko – swiatoszyńskim [ obwód kijowski ]. Zobacz Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego (…) tom XV, część 1, strona 254.
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... V_cz.1/254
lub
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bucza_(wie%C5%9B)
Nie można wykluczyć, iż miano Buczyn może być nazwiskiem prostym, równym nazwie wsi Buczyn. W Polsce jest kilka miejscowości o nazwie Buczyn, na przykład:
https://www.google.pl/search?q=Buczyn&o ... e&ie=UTF-8
W grę mogą też wchodzić też wsie o nazwie Bucze, na przykład:
https://www.google.pl/search?q=wie%C5%9 ... e&ie=UTF-8
Skoro Buczyn pochodzi od imienia [ przezwiska, przydomka ] Bucza to zobaczmy co może znaczyć słowo Bucza. Bucza prawdopodobnie może być mianem dopełniaczowym z pochodzenia, określające pochodzenie od ojca [ patronimiczna nazwa osobowa ], a więc mógł być Czesław od Bucza i Czesław [ czyj? ] Bucza. Inaczej mówiąc ojciec to Bucz a jego syn to Bucza. W nazwiskach częste były tak zwane zmiany paradygmatu [ dodane –a ], aby oddalić nazwisko od motywującego wyrazu pospolitego, a więc już w okresie staropolskim był: Dyla od Dyl, Krokosza od Krokosz, Rozuma od Rozum, Stracha od Strach. W takim razie mógł być Bucza od Bucz. Bucz wydaje się być przezwiskiem? Tylko co to przezwisko może znaczyć?
Słowo bucz było używane w języku staropolskim i znaczyło ‘dumny lub nieustępliwy’. Zatem, osoba nazywana Bucz mogła cechować się nieustępliwością w działaniu lub/i mieć poczucie własnej godności i wartości, albo mieć wygórowane mniemanie o sobie. Wynika z tego, że Bucz to raczej przezwisko osoby o wspomnianych przeze mnie cechach.
W języku starosłowiańskim istniało słowo bucza, którym nazywano ‘bystrą wodę’. Może to jest temat słowotwórczy będący podstawą nazwy osobowej [ przezwiska ] Bucza.
Kończąc dodam, iż nazwa osobowa Bucza – Buczyn może być jednym i tym samym nazwiskiem, które jedynie jest wariantem graficznym czy gwarowym miana Bucza lub Buczyn?
Robercie, to tylko moje rozważania i robocze hipotezy o genezie nazwiska Bucza – Buczyn. Wnioski i weryfikację pozostawiam już Tobie.
Pozdrawiam – Roman.
w mojej rodzinie jest nazwisko Goruk Gorski. Rodzina wyznania rzymskokatolickiego ale przyjechala w latach 20 tych z Piotrogradu. Skąd może być pochodzenie takiego nazwiska? 
