Pochodzenie nazwisk (cz.7)

[Gawroński_Zbigniew]

Ścieżka poszukiwań prowadzi mnie do staroniemieckiej podstawy *"Vid-". Dokładnie wygląda to tak: Gockie "vidus" stworzyło starowysokoniemieckie "vitu" i anglosaksońskie "vudu" = las, puszcza, knieja, gestwina, ostęp. Podstawa ta wchodzi w skład kilkuset imion na całym obszarze naturalnego powstawania i rozwoju języków germańskich i kilkudziesięciu tysięcy nazwisk na tym samym obszarze. Samych imion kobiecych niemiecki indeks imion starych wylicza mi 46. Np. Haldwidis, Otwid, Sardvidis, Teudwit itd. Męskich około 10 stron w dwóch szpaltach na każdej stronie. Moje ulubione niemieckie wyszukiwarki nazwisk też wskazują, że nazwisko Wied pochodzi od starosaksońskiego *"widu-" = las.

Druga moim zdaniem najprostsza etymologia, to po prostu od słowa Wied/Wiedwol/Bierhol/Bülow = wilga (taki piękny żółty ptak). Nie wiedzieć czemu Niemcy wymyślili sobie cały szereg dziecięcych wierszyków onomatopeicznych o wildze. Np taki: Wied hol’, Bier hol’ Herr von Bülow. (mniej więcej: „przynieś wilgo, przynieś piwo panu z Wilgowa!)

Sprawdzę jeszcze czy jest w ogóle taka podstawa wud- niemieckich nazwisk z taką podstawą jest jak na lekarstwo...

Już wszystko jasne. Jeśli przyjąć za podstawę tego nazwiska "wud-", to jest ona przekształcona podstawą "vod-" a oznacza ona z staroniderlandzkiego i staroduńskiego i wszystkich innych, które mają w alfabecie literę "ð"/"Ð" = łac: vehemens, rapidus = pol.: 1) gwałtowny, niepohamowany, 2) namiętny, 3) silny, mocny, 4) skuteczny, 5) stanowczy, natarczywy, energiczny, 6) niepokonany, 7) skrzętny, solidny. Od tej podstawy powstały między niewieloma innymi imiona: Wudamot, Wutold, Woda, Wodal, Wotan. Patrzę na tego Witolda i oczom nie dowierzam, ale słowniki nie kłamią!

źródła:http://www.deutsche-nachnamen.de/index.php/herkunft-a-z

"słownik pruski" często przeze mnie cytowany. i Altdeutsches Namenbuch- Bd1 Personennamen-1A-1856

Oczywiście znów się może okazać, że - co często bywa przy bardzo krótkich nazwiskach - cały powyższy wywód jest jak kijem po płocie, do niczego, bowiem pochodzenie nazwiska jest od zupełnie czego innego.

[Elzbietakober]

Witam dziękuję za odpowiedź.Nerytorycznie to wyjaśniam:inz.Petychorski Michał ur.w Radomyślu na Wołyniu pochodził z rodu Piatigorskich osiadłych z Kabardy na Kaukazie -na Wołyniu/książka S.Lozy "czy wiesz kto to jest." To brat mojej babki i staram się ustalić ich pochodzenie.A ponieważ dostęp do ukraińskich archiwów jest trudny,więc robię to w dostępnych miejscach.Zwlaszcza że w.w.wczesniej nazywał się Gonczaruk a dopiero po studiach w Paryżu w 1931 r zmienił je na Petyhorski.Pozdrawiam.Elzbieta

[Saper]

Dobry wieczór.
Ja ponawiam prośbę o informację o nazwisku Bartoś.
W metrykach pisanych po łacinie występuje Bartos.

[julia_jarmola]

Dobry wieczór.
Wg Kazimierza Rymuta nazwisko Bartoś jest pochodną od imienia Bartłomiej : Barta 1213., ...Bart -osz 1206....,Bart -oś, Bart- owiec 1478.
Możliwe jest także pochodzenie od barta- topór.
Pozdrawiam,
Julia.

[Gawroński_Zbigniew]

Dobry wieczór.
Ja ponawiam prośbę o informację o nazwisku Bartoś.
W metrykach pisanych po łacinie występuje Bartos.

Już to pisałem. To jest węgierski wariant - jeden z około pół tysiąca występujący w Europie od aramejskiego imienia “Bar-Thalmay”(תולמי‎‎‎‎‎-בר‎‎) = syn Talameja/Talamiego = syn "Pełnego zmarszczek". Polskie: Bartłomiej.

Poza tym podstawa *'bart" ma sporo niemieckich znaczeń z których najważniejsze to:
Bart, Pricke, Proecke : kij na którym żebracy/wędrowcy nosili swój węzełek.
Bart... tzw niemieckie spitzname czyli skrócone nazwisko od dowolnej miejscowości z podstawą Bart... .
Bardus/Bartus = poeta
Barta = topór
Bart = broda
Bart = gigant, wielki.
bard/bart - od gockiego beraht = lśnić, jaśnieć.


Osobiście wątpię, czy któreś jest sensowne w Polsce oprócz węgierskiego i identycznego, ze zmiękczeniem: Bartoś, naturalnie pochodzącego z Serbołużyc skąd się rozszedł do Czech i na Śląsk. Niemniej to tylko hipoteza, bowiem - co często tu pada - zawsze może być inna etymologia, której nie dojdziemy, jeśli nie dowiemy się kiedy i w jakich okolicznościach po raz pierwszy miana użyto jako nazwiska.

[Wladyslaw_Moskal]

Dzień dobry, dziękuje serdecznie za poświęcony czas i obszerne wyjaśnienia!

Dodam tylko, że nazwisko występuje w województwie świętokrzyskim. Wywodzi się z jednej parafii (Wszechswiete) aczkolwiek nie ma w niej lat wcześniejszych niż rok 1797. Nie występowało w parafiach sąsiednich, bądź nie ma z nich ksiąg metrykalnych.

Najstarsza osoba z mojego drzewa, która je nosiła urodziła się około 1770r. Do czasów obecnych nazwisko to nie ulegało zmianom, cały czas zapisywane było jako "Kołbut". Potomkowie 'rozeszli" się do sąsiednich parafii i również w dniu dzisiejszym najwięcej osób z tym nazwiskiem mieszka po sąsiedzku, czyli w Ostrowcu Świętokrzyskim.
Nie wiem na ile to wiarygodne dane ale w Polsce ponoć mieszkają tylko 34 osoby z tym nazwiskiem (strona nazwiska-polskie.pl)

Watek litewski do dziś pozostaje tajemnicą

Jeszcze raz bardzo dziękuję i pozdrawiam, miłego dnia!

Roksana,

porownaj rozmieszczenie dwoch nazwisk w Polsce - Kołbut i Korbut;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... o%C5%82but
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... sko=Korbut
Glowne centra tych nazwisk sa tak blisko siebie, ze mozna przyjac lokalna podmiane litery "r" w litere "ł".

Nazwisko Korbut jest nazwiskiem starszym, powstalym od celtycko-slowianskiego slowa "korb" = koszyk. Juz bardzo dawno na ziemiach obecnej Polski nastepowala podmiana "r" na "ł", widoczna w innych polskich nazwiskach.

Korba lub Kołba, Korbut lub Kołbut to dawne, juz polskie nazwania kogos, kto robił koszyki [tlumacz Google; Scots-Gaelic korb = Polski koszyk].
Wystepowanie nazwiska Korba w Europie;
Poland 1,736 [osob]
Ukraine 552
Slovakia 247
Russia 217
Czech Republic 173
Turkey 129
France 60
Germany 48
England 30
Belarus 22
Serbia 18

Nazwisko Korbut jest takze nazwiskiem szlacheckim, zawedrowalo na Litwe i niektorzy jezykoznawcy nie uwzgledniajac rozmieszczenia juz slowianskich nazwisk Korba i Kołba w Polsce, twierdza, ze nazwisko Korbut jest nazwiskiem litewskim.

To chyba tlumaczy ten "tajemniczy watek litewski" w Twojej rodzinie, ale ... Kołbut w Polsce ma tak blisko do Korbuta .. . Cala moja hipoteze zostawiam Tobie do przemyslenia.

Pozdrawiam - Wladyslaw

[Saper]

Dziękuję za informację

[Baprowski_Bartłomiej]

Dobry wieczór, poszukuję informacji na temat nazwiska Baprawski. Do roku 1800 w księgach z parafii Krasne oraz Bogate (powiat przasnyski) występuje sporo osób o tym nazwisku, niestety w latach wcześniejszych jest jest już problem. Od ok. 1750 pojawiają się pojedyncze metryki na nazwisko Baprawiak oraz Bapraski. Być może wcześniej to nazwisko miało inną formę.

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Pozdrawiam,
Bartek

[Wladyslaw_Moskal]

Dobry wieczór, poszukuję informacji na temat nazwiska Baprawski. Do roku 1800 w księgach z parafii Krasne oraz Bogate (powiat przasnyski) występuje sporo osób o tym nazwisku, niestety w latach wcześniejszych jest jest już problem. Od ok. 1750 pojawiają się pojedyncze metryki na nazwisko Baprawiak oraz Bapraski. Być może wcześniej to nazwisko miało inną formę.

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Pozdrawiam,
Bartek

Bartek,

piszesz; być może wcześniej to nazwisko miało inną formę. Zgadzam sie z Toba, ale nie wiem czy Ty sie zgodzisz z moja hipoteza.

Profesor Alina Naruszewicz-Duchlińska powolujac sie na prof. K.Rymuta i Slownik warszawski pisze tak; nazwisko Baprowski można uznać za formę z ubezdźwięcznieniem głoski b > p pochodną od nazwiska Babrowski, to z kolei pochodzi od czasownika babrać: 1. gmerać, grzebać, 2. licho malować, bazgrać, 3. szperać w czym, 4. brudzić, robić szkodę, 5. marudzić, guzdrać, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 1999, t. I, s. 12, Słownik warszawski, t. I, s. 79.
http://www.genezanazwisk.pl/about-us

Wedlug mnie, wiele ale bardzo rzadkich polskich nazwisk wywodzi sie od nazwania/nazwiska Babraj, ktory mogl sie "babrac" z solanka [= podgrzewac solanke] w okolicach Bochni, aby pozyskac sól;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... sko=babraj

Babraj jest najliczniejszym i najstarszym nazwiskiem, sadze, ze Baprowski oraz Baprawski powstaly od Babraja. Po wielu, wielu latch kiedy te powiazania zostaly zapomniane, moglo dochodzic do form Baprawiak i Bapraski, ktore obecnie juz nie istnieja.

Dopisek;
Chociaz w obecnych czasach nazwanie/nazwisko Babraj i nazwiska pochodne brzmia dziwnie, przed stosowaniem gorniczych metod przy pozyskaniu soli, pozyskanie soli z solanki bylo bardzo dochodowe o czym swiadczy zakonczenie nazwiska Baprawski, z reguly zwiazane ze szlachetnoscia i bogactwem.
Jedna z przyczyn naplywu Celtow na slowianskie terytoria bylo poszukiwanie soli niezbednej w celtyckim nawyku spozywania duzej ilosci miesa, bo byli oni dobrymi hodowcami zwierzat domowych.

Pozdrawiam - Wladyslaw

[Gawroński_Zbigniew]

Dobry wieczór, poszukuję informacji na temat nazwiska Baprawski.

Ja sugerowałbym przejrzeć jakieś obszerne indeksy, słowniki, jeśli takie są z językiem łemkowsko/bojkowsko/rusińskim. Sugerowałbym również aby zamiennie z literą W traktować traktować pierwszą literę nazwiska: Baprowski/Waprowski. Wczoraj poszukiwałem dłużej czegokolwiek sensownego o nazwisku i poza skupiskiem Baprowskich na styku Ukrainy i Słowacji niewiele znalazłem.

Edit:
Pozwolę sobie na analizę zakładając wspomnianą oboczność. Waprowski jest dość typowym chociaż też rzadkim nazwiskiem z obszaru dzisiejszej Białorusi. Ma tylko kilka wariantów. O nim jednak można napisać co nieco z dużym prawdopodobieństwem skutecznego „trafienia” we właściwe pochodzenie słowa.

W całej słowiańszczyźnie kresowej do końca 18 wieku istniał zwyczaj nadawania dzieciom oprócz imienia chrzcielnego drugiego imienia niechrześcijańskiego, odnoszącego się do wierzeń, guseł i tradycji. Imię to zawsze miało charakter magiczny, życzeniowy. Imiona tradycyjne miały pełnić funkcję amuletu broniącego dziecko przed „złymi mocami”, zniechęcać złe moce, albo życzyć dziecku magicznych mocy. Męskie imię Wapor i Wapora (a od niego nazwisko Waprowski) ma charakter życzeniowy. Od Żmudzi po Ruś Halicką Dzik/Wapor jako imię dziecka był postrzegany jako życzenie, aby natura postrzegała takie dziecko jako własne i żeby obdarzyła je podobnymi cechami: odwagą, wytrwałością, walecznością i zdolnością do furii w obronie rodziny. Ponadto dzik był uważany jako atrybut ludzi obdarzonych darem prorokowania.
„I to by było na tyle”.

[Baprowski_Bartłomiej]

@Wladyslaw_Moskal - dziękuję za odpowiedź. Nie mam powodu żeby nie zgadzać się z tą hipotezą. Po prostu szukam wskazówek i każda informacja jest dla mnie ważna

@Gawroński_Zbigniew - interesujące jest to co Pan pisze. Na pewno zwrócę na to uwagę w swoich poszukiwaniach. Takiej formy nie brałem pod uwagę - bardzo dziękuję za odpowiedź.

Pozdrawiam,
Bartek

[Marszycki]

Witam
FamilyS w 1790 roku w Dobrkowie koło Pilzna podaje Szymona Florkiewicza i jego zonę Annę Preselyt !
Może ktoś pomoże?Co to za nazwisko?Hebrajskie?
Stefan

[Gawroński_Zbigniew]

Preselyt = preusse + liud = z Prus + lit/lyt/lid/liut/liut/lioz/leoz = współczesne niemieckie: beginen = mieć początek mieć korzenie/ albo tożsame z łac: obtinere = przynależeć, przypadać do.
czy jest hebrajskie? Wątpię.

Hipoteza podparta źródełkami z Niemiec, Rosji i książkami, które często cytuję.

[Wladyslaw_Moskal]

Witam
FamilyS w 1790 roku w Dobrkowie koło Pilzna podaje Szymona Florkiewicza i jego zonę Annę Preselyt !
Może ktoś pomoże?Co to za nazwisko?Hebrajskie?
Stefan

Panie Stefanie,

ja zakladam, ze zapis nazwiska Preselyt jest obarczony bledem ale korzenie tego nazwiska sa slowianskie.

Oto moja hipoteza, inna niz Pana Zbigniewa.

Na terenie Polski wystepuje bardzo stare nazwanie handlarz solą - Prasol. Prof. Alina Naruszewicz-Duchlińska przytacza takie opinie;
Nazwisko Prasol jest formą pochodną od staropolskiego określenia prasoł/prasół ‘handlarz solą’ („Prasół, który solą kupczy, płaci po złotemu”), zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 293, Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, t. IV, s. 974. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 584) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku: „Prasoł vel Prasol herbu Nieczuja”.
http://www.genezanazwisk.pl/content/prasol

W Polsce wystepuje zdrobnienie Prasolik, syn Prasola, a u naszych poludniowych sasiadow jest Praslička lub Přeslička;
https://forebears.io/surnames/praslička
https://forebears.io/surnames/přeslička

Byc moze bardzo rzadkie nazwisko Přeslič zostalo zapisane jako Preselyt.

O tym, ze istnieje nazwisko Přeslič swiadczy wystepowanie nazwiska Přesličková;
https://forebears.io/surnames/přesličková

Pozdrawiam - Wladyslaw

[Marszycki]

Dziękuję za wskazówki.Muszę dotrzeć do aktu urodzenia tego Florkiewicza w 1790 roku w Dobrkowie.Może to tylko błąd w odczytaniu nazwiska.