Pochodzenie nazwisk (cz.7)

[krzysiek1977]

Wielkie dzięki Krzysiek

[Paval]

O Chądzyniu u Chądzyńskich jest 150 stronicowa publikacja!

www.sterdyn.com.pl/asp/pliki/pobierz/Publikacja.pdf

Pobrać i czytać.

=-==-
Etymologia słowa Chądzyń.
Wydaje się pochodzić od podstawy chądź/chąś/chąź/chudź, która we wszystkich formach gramatycznych w kilkunastu słowach uznanych za wymarłe już w czasach tworzenia "Słownika Warszawskiego" odnosi się do robienia czegoś ukradkiem, albo kradzieży, albo po prostu złodzieja. Chąźba to kradzież zwłaszcza snopów z pola, dobytku, albo kara za tę kradzież. Chąźba to również sądzony jako złodziej.

-=-=
Zdaje się że najstarsi zanotowani Chądzyńscy byli miejscowymi urzędnikami królewskimi do ściągania podatków.

Dziękuję bardzo! Mieszkam w Białorusi, więc staropolskiego słowa nie wiem dokładnie. Co myślicie, dlaczego złodziej słowem nazywany wioskę?

[Gawroński_Zbigniew]

Dziękuję bardzo! Mieszkam w Białorusi, więc staropolskiego słowa nie wiem dokładnie. Co myślicie, dlaczego złodziej słowem nazywany wioskę?

Postaram się wytłumaczyć Ci jak powstawały nazwiska szlacheckie w dawnej Polsce i Litwie. Białoruś to w zasadzie historyczna Litwa. Nazwiska takie powstawały zazwyczaj na podstawie jakiejś legendy, tradycji rodzinnej, albo konkretnego wydarzenia, którego ofiarą albo autorem był pierwszy noszący to nazwisko.

Specjalnie dla Ciebie napiszę teraz kilka zdań takiej zmyślonej legendy o nazwisku Chądzyński. To jest zmyślona legenda, ale pokaże Ci o co chodzi i że wcale nie chodzi o to, że protoplasta Chądzyńskich był złodziejem.

"Król Polski i Litwy Władysław Jegajło przemierzał wraz z orszakiem traktem podróżnym z Kowna na Wawel w Krakowie. Wtem trakt został zatarasowany przez zewsząd wypychane wozy, staczane drzewa, tak, że orszak królewski znalazł się w potrzasku. Gwardia królewska szybko zrobiła jednak z tym porządek, a przed oblicze królewskie przywlokła autora tego zamachu.

Biedny rycerz speszony zaczął błagać króla o litość, bowiem stało się tak na skutek okropnej pomyłki, jaką zrobiła jego czeladź. Zasadzili się oni bowiem na złodziei, masowo kradnących bydło z postronków i snopy z pól królewskich, jego i kościelnych, i tym traktem uciekających w pobliską puszczę. Król wyraźnie rozbawiany tą sytuacją ogłosił, że oto od dnia dzisiejszego za obronę dóbr króla, kościoła i swoich ów rycerz zwany będzie Chądzyński jako że ze złodziejami dzielnie walcząc, przez swą nieuwagę o mało na króla nie napadł. Ponadto w nagrodę król ogłosił, że odtąd jego ród będzie sądził po liczne lata złodziei na mieniu i dobytku w kraju gdzie mieszka, a złodziei owych w miejscu tego zdarzenia, w nowo powstałej osadzie "Złodzieje" = Chądzyń..." .

Zapewniam Cię, że prawdziwych, historycznych tego rodzaju legend szlacheckich i herbowych są setki.

Pozdrawiam pięknie!

[Paval]

Zapewniam Cię, że prawdziwych, historycznych tego rodzaju legend szlacheckich i herbowych są setki.

Dziękuję bardzo, Zbigniew! I można znaleźć źródło legendy?

[Gawroński_Zbigniew]

Zapewniam Cię, że prawdziwych, historycznych tego rodzaju legend szlacheckich i herbowych są setki.

Dziękuję bardzo, Zbigniew! I można znaleźć źródło legendy?

To jest wymyślona legenda. Ja ją wymyśliłem, żeby Ci pokazać jak powstawały nazwiska.

[w_mulier]

Witam
Bardzo proszę o wyjaśnienie nazwisk: Skirka, Żwarycz, Pauk, Lubka, Głuszko.
Serdecznie pozdrawiam
Wojtek

[Ewa_Szczodruch]

Witam

Głuszko 1449 – od głuchy, od głuszyć.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Lubka 1498 – od lubić, luby lub od imion złożonych typu Lubomir.

Pauk – od staropolskiego pałuki ‘przykrycie wozu lub sań’, od nazwy regionu Pałuki lub od niemieckiej nazwy osobowej Pauk.

Skirka - od staropolskiego skierka ‘najmniejsza cząstka czegoś’.

Żwarycz – od zwarycz, zwarysz ‘robotnik w warzelni soli’.

Źródło: Kazimierz Rymut 'Nazwiska Polaków.Słownik historyczno - etymologiczny', Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2011

[Gawroński_Zbigniew]

Troszkę inne hipotezy w oparciu o inne źródła:

Nazwisko Głuszko i podobne (niektóre). Jest to, a w zasadzie było niezmiernie popularne czeskie imię męskie i żeńskie Hluša, Gluša, Gluza - zanotowane już w 1115 roku. Moim zdaniem obok innych znaczeń część nazwisk, a już zwłaszcza „pachnące” czeskim Śląskiem (dolnym) imiona/nazwiska z podstawą kończącą się na „-ko” mogą pochodzić od tego imienia. (źródło: „Sławianskij imienosłow” - Moroszkina.). Ps. czasownik „głuszyć” - już o tym kiedyś pisałem - na całym Wschodzie oznaczał i oznacza „mieć mocną głowę” = „móc wypić”.

Nazwisko Lubka. Jedna z pierwszych odnotowanych na terenie Czech księżniczek miała na imię Lubusza/Lubka. Imię to zanotowano już w 780 roku. Jest tożsame z męskim imieniem Luby - zanotowanym po raz pierwszy w 823 roku. Natomiast imię proste, męskie Liub/Lub/Liubek - też czeskie podobnie jak Gluša popularne onegdaj na jak by nie było czeskim Śląsku.

Nazwisko Pauk / Pauka / Paugstadt. Pruskie od łotewskiego „pauga” = karczycho/ o sztywnym karku = krnąbrny, uparty.

Nazwisko Skirka/Skirko. To może być zabytek pochodzenia szwedzkiego o karkołomnej historii. Od Ussikirkka = Nowa Cerkiew. Szwedzi w ramach „miłości nad swymi poddanymi” poddawali szczególnej eksterminacji wyznających prawosławie. Ci właśnie z terenów Finlandii i Karelii masowo uciekali na południe aż do Polski ówczasów tj. od 1650 roku i ich "potopowali" nie lat 5 jak Polskę ale do podboju tych terenów przez Rosję 50 lat później.

[Wladyslaw_Moskal]

[quote="Ewa_Szczodruch"]Witam Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch

Pani Ewo,

brakowalo Pani wypowiedzi i powyzszych zwrotow w tym watku.

Pomyslnosci w Nowym Roku !

Prosze czesciej odwiedzac Forum.


Wladyslaw

[Wojciechowska_Ewka]

Witam,
Bardzo proszę o wytłumaczenie pochodzenia nazwisk: Kubera i Popielas
Oba nazwiska spotkały się w połowie XIX w w Łasku Kolumna (łódzkie). Nazwisko Popielas przywędrowało z Księstwa Poznańskiego. Kubera - początek XIX w - "strażnik drogi miejskiej" w Łasku cokolwiek to znaczy?
z góry dziękuję
Ewa

[Gawroński_Zbigniew]

Witam Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch

Pani Ewo,

brakowalo Pani wypowiedzi i powyzszych zwrotow w tym watku.

Pomyslnosci w Nowym Roku !

Prosze czesciej odwiedzac Forum.


Wladyslaw

I ja się cichutko dołączam!!!

[Gawroński_Zbigniew]

Nazwisko Kubera:

Tu są „wszystkie zdrobnienia współczesne i warianty historyczne imienia Jakub zanotowane na terenie Polski:
Bednar, Buba, Bubek,, Bubiś,, Bubuś, Bunia, Bunio, Burski, Busiek, Busiu, Cube, Dżakobi, Dżakubek, Dżej, Dżejk, Dżejkob, Dżejkobi, Huba, Iacobo, Iacobus, Jackob, Jacob, Jacoppo, Jake, Jakobi, Jakobs, Jakobus, Jaksa, Jakubas, Jakubciu, Jakubczyk, Jakubek, Jakubiczek, Jakubik, Jakubko, Jakuboszczak, Jakubota, Jakubowski,Jakubson, Jakubu, Jakubuś, Jakup, Jakuś, Jaqb, Jay, Jayms, Jim, Jimmy, Kimo, Kjub, Kooba, Kub, Kuba, Kubacki, Kubaczek, Kubaczka, Kubak, Kubaka, Kubala, Kubalina, Kubalonek, Kuban, Kubanek, Kubanio, Kubano, Kubanos, Kubas,Kubasiński, Kubasz, Kubaszek, Kubańczyk, Kubcia, Kubcik, Kubcio, Kubciuś, Kubczyk, Kubczyn, Kubdziulek, Kubecki, Kubeczek, Kubejro, Kubek, Kuben, Kubencja, Kubencjusz, Kubens, Kubensik, Kubenty, Kuber, Kubera, Kuberro, Kuberson, Kubeszko, Kubeusz, Kubeł, Kubełek, Kubi, Kubica, Kubiczek, Kubik, Kubinek, Kubisko, Kubiszczo, Kubiszon, Kubisztal, Kubisław, Kubito, Kubix, Kubiś, Kubocha, Kubol, Kubolec, Kubolek, Kuboleusz, Kubon, Kubos, Kubosz, Kubosław, Kubota, Kubotek, Kubraczek, Kubski, Kubsko, Kubson, Kubster, Kubstor, Kubsz, Kubsztal, Kubsztyk, Kubsztyl, Kubu, Kubucha, Kubuchna, Kubula, Kubulec, Kubulek, Kubulin, Kubulinek, Kubulka, Kubulolek, Kubulutek, Kubulątko, Kubuncjusz, Kubunia, Kubunio, Kubusek, Kubusiaczek, Kubusiek, Kubusiowaty, Kubusiu, Kubusiątko, Kubusz, Kubuszek, Kubutek, Kubuń, Kubuś, Kubuśko, Kubzyk, Kukuś, Kusz, Qba, Qbasek, Qbon, Qbutek, Quba, Qubuchna, Skubi, Tubek, Yakub, Yakubas, Yaqb, Yaqp, Żakob.

Tak na moje oko bez sprawdzania, połowa tych wariantów to nazwiska jakie są w Polsce.

Nazwisko Popielas:

Lisy na terenie Polski i nie tylko, tworzą dwie odmiany siedliskowe: normalne rudzielce z białymi piersiami, jakie znamy z obrazków i popiele/popielasy z wyraźnie podpalaną sierścią i popielatymi piersiami. Z dzieciństwa pamiętam, że skóry popielasów były bardziej cenione jako „szlachetniejsze”. Oczywiście to nie jedyna najprostsza apelatywna etymologia - uważam. Możliwe, a w zasadzie równie prawdopodobne, że popielas to mieszkający we wsi służebnej zajmujący się konfekcjonowaniem popiołu do produkcji potażu, z którego później produkowano mydło.

[Wojciechowska_Ewka]

Zbyszku,
dziękuję
pozdrawiam
ewa

[Wladyslaw_Moskal]

Witam
Bardzo proszę o wyjaśnienie nazwisk: Skirka, Żwarycz, Pauk, Lubka, Głuszko.
Serdecznie pozdrawiam
Wojtek

Witam,

oto dwie inne hipotezy pochodzenia nazwisk Głuszko i Pauk ;

1. Nazwisko Głuszko
- zgadzam sie z pochodzeniem przytoczonym przez Pania Ewe, ale chcialbym zwrocic uwage na rozmieszczenie nazwiska Głuszko w Polsce;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... C5%82uszko
[pow. leski i przemyski oraz Ziemie Odzyskane],
i rozmieszczenie nazwiska Glushko w Europie;
https://forebears.io/surnames/glushko
Jest to slowianskie nazwisko z ukrainsko-rosyjskimi korzeniami.

2. Nazwisko Pauk -
nie jest nazwiskiem z korzeniami niemieckimi, a jest bardzo starym celtycko-slowianskim nazwiskiem;
https://forebears.io/surnames/pauk
poboczne nazwiska Paukov i Paukova potwierdzaja ta hipoteze.

Na terenie Polski nazwisko Pauk poprzez nazwisko Pauka, zostalo spolszczone do nazwiska Pałka;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... Pa%C5%82ka

co potwierdza prof. Alina Naruszewicz-Duchlińska;
http://www.genezanazwisk.pl/content/pa%C5%82ka
Te nazwiska mogły pierwotnie oznaczać np. wytwórcę pałek/lasek albo osobę posługującą się jakimś podparciem np. pałką, przy chodzeniu. Dodam, ze pałką/laską mogl sie poslugiwac pasterz owiec lub krow.

Pozdrawiam - Wladyslaw

[krzysieks]

Witam
Proszę o wyjaśnienie pochodzenia nazwiska Gręcz. Moi krewni o tym nazwisku bardzo często pojawiają się w okolicach Gniezna, we wsi Ganina, czy w parafii Strzyżewo Kościelne. W sąsiednich również. Ktoś z rodziny mi mówił, że pochodzi ono z Węgier.

Z góry dziękuję i pozdrawiam.
Krzysiek.