Osadnicy ze Szwecji na Podkarpaciu

[M.Olbrycht]

Witam,

poszukuję informacji nt.osadników ze Szwecji na Podkarpaciu.

W mojej rodzinie utrzymuje się taka legenda, jednak bez żadnych dokumentów, podobno dotyczy to żołnierzy pozostałych po wojnach polsko-szwedzkich w okolicach Krosna na Podkarpaciu, stąd chciałbym to sprawdzić.

Będę wdzięczny za wskazówki, gdzie szukać informacji i czy są ewentualnie jakieś publikacje, mogą być zagraniczne.

Pozdrawiam
Marcin

* Moderacja Regulamin: Na tym Forum każdy post podpisujemy: imieniem, lub imieniem i nazwiskiem. Jeżeli każdorazowe podpisywanie postu jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis, który jest widoczny pod każdym wysłanym postem jak wstawić podpis. (JarekK)

[Marszycki]

To obszar o którym piszesz.

Zygmunt Jaślar: Haczów, niezwykła osada szwedzko-niemiecka. Jasło 1938 (Hanshau, eine eigenartige schwedisch-dt. Siedlung, Jessel 1938
Dodatkowo
Wpisz w google
osadnictwo szwedzkie na Podkarpaciu lub potop szwedzki na Podkarpaciu lub Szwedzi na Podlarpaciu.
Sporo www.
Stefan

[piotr_nojszewski]

Ta książka jest dostępna w sieci

http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/doccontent?id=2764

[Shalom]

W mojej rodzinie też jest taka legenda - że nazwisko Szpinger wywodzi się od jakiegoś wojskowego szwedzkiego.
Jednak, jak udało mi się przeczytać, bardzo często rodziny polskie zamieszkujące Wielkopolskę, a noszące niemieckie nazwiska, chcąc odciąć się od tych korzeni, tworzyły takie opowieści. Niemniej jednak, z pewnością część takich opowieści jest prawdziwa.

[Krystyna.waw]

często rodziny polskie zamieszkujące Wielkopolskę, a noszące niemieckie nazwiska, chcąc odciąć się od tych korzeni, tworzyły takie opowieści

Odcinanie się od niemieckich korzeni mogło być motywowane polskim patriotyzmem. Prusak w rodzinie to wstyd i hańba. I tak Scharlipp z Brandenburgii po przyjeździe do Szczebrzeszyna - via Żnin - z czasem stał się Szarlipem, francuskim żołnierzem Napoleona...

[M.Olbrycht]

Dziękuję za lekturę na temat Haczowa, szkoda że nie ma jakiegoś spisu szwedzkich osadników, ale domyślam się, że jako jeńcy wojenni, to by było utrudnione. Z drugiej strony czytałem kiedyś o żołnierzach Wazów, którzy pozostali w Polsce.

Co do szukania w google, to próbowałem i materiałów jest raczej mało.

Czytałem, że odcinanie się od niemieckiego pochodzenia na rzecz szwedzkiego miała miejsce właśnie czasem na Podkarpaciu ze względu na próby hitlerowców przyciągnięcia Głuchoniemców do współpracy. Ciekawa ta historia o zmianie pochodzenia niemieckiego na francuskie:)

Szczerze powiedziawszy to trochę zagadka, czy rzeczywiście byli jacyś osadnicy szwedzcy, z nielicznymi wyjątkami, czy to raczej grupowe przerabianie pochodzenie niemieckiego na szwedzkie. Podobne spekulacje czytałem na miejscowości blisko Haczowa - Klimkówce obok Rymanowa.

Pozdrawiam
Marcin.

[Krystyna.waw]

Ciekawa ta historia o zmianie pochodzenia niemieckiego na francuskie:)

Moja rodzina nie jest odosobniona
http://genealodzy.pl/index.php?name=PNp ... iedle%F1cy
Poza tym jeszcze w rodzinnej legendy nie zrezygnowałam.
Jak Scharlipp na południu Brandenburgii mieszkał, to prawie w Saksonii.
A Saksonia wprawdzie walczyła przeciwko Napoleonowi, jednak po klęsce Prus pod Jeną (1806) przeszła na stronę Francji.
Jak się dobrze sfastryguje, dopchnie kolanem, to może mit żołnierza walczącego "po dobrej stronie" ocaleje?

[Shalom]

Odcinanie się od niemieckich korzeni mogło być motywowane polskim patriotyzmem.

Oczywiście, najczęściej właśnie tak było.

[M.Olbrycht]

To obszar o którym piszesz.

Zygmunt Jaślar: Haczów, niezwykła osada szwedzko-niemiecka. Jasło 1938 (Hanshau, eine eigenartige schwedisch-dt. Siedlung, Jessel 1938
Dodatkowo
Wpisz w google
osadnictwo szwedzkie na Podkarpaciu lub potop szwedzki na Podkarpaciu lub Szwedzi na Podlarpaciu.
Sporo www.
Stefan

Przeczytałem powyższą pozycję, raz jeszcze dzięki!
Generalnie zachęcam do lektury, gdyż można tam znaleźć wiele interesujących wątków nt.historii Podkarpacia z punktu widzenia małej miejscowości oraz wiele, zwłaszcza niemieckobrzmiących nazwisk i osób.

W kwestii Szwedów znalazłem tam tylko dwie wzmianki:
- s.9 i 19 - Autor podaje za innym źródłem, że w XVI wieku sprowadzono do wsi jeńców szwedzkich, ale bez podania konkretnych osób. Jednocześnie wskazuje na niektóre nazwiska (Materna, Rymar), że mogą mieć związek ze Szwedami. Brak przyczyn dlaczego by to miały być nazwiska szwedzkie. Generalnie większość mieszkańców wsi Haczowa jest pochodzenia niemieckiego.

Czytając też w innych źródłach w internecie o tym temacie doszedłem do wniosku, że nie ma spisu potomków Szwedów i chyba wszędzie (tj.w historii każdej miejscowości) będzie to wyglądało podobnie.

Z tego powodu lepiej szukać po kolei, krok po kroku, przodków kolejnych osób z drzewa genealogicznego niż od razu szukać docelowego spisu z jakimiś nazwiskami potomków Szwedów na Podkarpaciu. To też może wyjaśni sprawę, czy i gdzie na Podkarpaciu pojawili się osadnicy/ jeńcy ze Szwecji.



Pozdrawiam, Marcin.

[M.Olbrycht]

Powyższa książka Zygmunta Jaślara jako źródło informacji o szwedzkich jeńcach podaje pozycję Hippolita Stupnickiego "Galicja pod względem geograficzno-topograficzno-historycznym" (1849) (http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmeta ... ublication).

Obok Haczowa, znalazłem tam też inne miejscowości osiedlenia jeńców szwedzkich: Krościenko Niżne i Suchodół (obecnie dzielnice Krosna), Iskrzynię i Iwonicz. Wszystkie miejscowości są w bliskiej okolicy, w odległości 15 km od Krosna.

Pozdrawiam, Marcin.

[mmaziarski]

Wykaz nazwisk jakie znajdują się w indeksach z ksiąg ślubów zawartych
w Haczowie w latach 1786-1889. W tym czasie zawarto 2250 małżeństw.

Abrat,Adamczyk,Adamik,Albrycht,Antolik,Antoń,Antosz,Augustynowicz,
Baiger,Baigier,Bajgier,Bałon,Baran,Barczonka,Bargiel,Barszcz,Batycki,Bayger,Baygier,
Bemben,Betley,Bęben,Bidota,Biedroń,Bielecki,Bienkowicz,Bieszczad,Bieszczak,Błaż,
Błażejowski,Bober,Boczar,Bogacz,Boinowski,Borkowski,Brajarzonka,Brzezinski,Brzozowski,
Buczek,Budzyński,Burek,Bursztyn,Cetnar,Charlikowski,Chmielowski,Chrzanowski,
Cieplinski,Ciepły,Cimerman,Cimmerowicz,Cisowski,Cwenar,Cymerman,Cynkar,Czabania,
Czapor,Czekański,Czopura,Czysz,Czyż,Dembiec,Dembowicz,Denkiewicz,Dereń,Dębczonka,
Dębiec,Domaracki,Domaradzki,Dunay,Dyminski,Dyron,Dziedzic,Dziendzionka,Dziuba,
Eckert,Egierdt,Egiert,Ekiert,Faikel,Faikiel,Fakadec,Fakadey,Faydasz,Faykel,Fedyn,
Feikel,Feykel,Feykiel,Ficowski,Filar,Fleitasz,Foita,Folta,Futyma,Fydrych,Gabrielski,
Gaweł,Gazda,Gazdowicz,Gefert,Geffert,Gerlach,Giebułtowicz,Giemza,Gierlaszyński,
Glazar,Glazur,Gonet,Gorgoń,Goscienski,Grab,Graba,Grabik,Grabiński,Graboń,Gryszkiewicz,
Grzegorski,Guzik,Hallenburg,Hanas,Hanus,Haręzga,Hawrylec,Hawrysz,Hawryszyński,Ilek,
Inglot,Jagielski,Jakiel,Janicki,Janocha,Jantoń,Jarzynoski,Jaslar,Jastrząb,Jaworski,
Jędrusik,Jerzyk,Jlek,Jlko,Józefczyk,Jurczak,Kaczkoski,Kaczkowski,Kaczor,Kandefer,
Kapłon,Karamon,Karlikoski,Kasowicz,Kasprzyk,Kaszoski,Kaszowski,Kawa,Kelar,Kellar,
Kenar,Kędafar,Kieinar,Kiejnar,Kielar,Kielaroski,Kielarski,Kiellar,Kielnar,Kieynar,
Kijowski,Kilar,Kinal,Kinel,Kita,Klamudt,Klamut,Kłapkowski,Knap,Knaszka,Knaź,
Kochanowski,Kołatek,Kołodziej,Kołodziejczyk,Kondefer,Kopacz,Kowalik,Kowarzyk,Kozioł,
Kozłowski,Krasicki,Krasnicki,Kraus,Kraz,Krowiak,Krupa,Krzanowski,Krzysik,Krzywda,
Książkowicz,Kubasik,Kuczkowski,Kuzian,Kuznar,Kuźnar,Kwetkowa,Kwolek,
Landa,Laskoski,Lech,Lechowski,Lenart,Liczek,Link,Lipka,Liput,Lisik,Lomeski,
Lorenc,Lorens,Lysionka,Łanda,Łomecki,Łomeski,Łuxa,Madej,Malarz,Malinoski,
Malinowski,Malski,Marcikiewicz,Marcinkiewicz,Marczak,Marszałek,Mastyk,Materna,
Materniak,Maternowski,Matusz,Mermon,Michalak,Michałoski,Michałowski,
Mierzwiński,Mierzynski,Mikosz,Milan,Mindurski,Mirzynski,Morawicka,Moskal,
Mrozowski,Myćka,Myrda,Myrzenski,Naybar,Naygbar,Niemczyk,Niziołek,Nowak,
Nycz,Oberc,Olbrycht,Olbryt,Olszewski,Orłowski,Ostroski,Ostrowski,Pająk,
Parylak,Parysz,Pasternak,Paszkiewicz,Patla,Patyk,Pelc,Pelczar,Peleka,Pełdyak,
Peter.Pietranowicz,Pietrkiewicz,Pigon,Pikuła,Płatek,Pniewski,Podgórski,Podkul,
Poinar,Pojnar,Pola,Polar,Polnar,Polonka,Pontus,Poynar,Prach,Praisnar,Praysnar,
Praysner,Prayznar,Prayzner,Preisnar,Prohuniak,Prorok,Prugar,Przędzielski,
Przybylski,Przybyła,Pulnar,Puynar,Pyter,Pytlak,Pyzia,Rachel,Rachlicki,Raczynski,
Raichel,Raiza,Rajchel,Raus,Raychel,Rayza,Rosebaigier,Rosebayger,Rozebeigier,
Rozenbaygier,Rozenberg,Rozmaszoski,Rozmus,Rozmusz,Rozobaygier,Ruszel,
Rybinski,Rygiel,Rymar,Ryńczak,Rymarz,Rymarowicz,Rysz,Ryż,Rzepski,Sabik,Sarna,
Schmid,Schworc,Siedlecki,Siedlenski,Siedlinski,Sieniaski,Sieniawski,Sikora,
Simonka,Siniawski,Sitonski,Sitowski,Skarbek,Skubiszoski,Skublik,Skwara,Skwierz,
Skwirz,Slączka,Snieżek,Sokołowski,Sołtysik,Sowinski,Stadnik,Stafinski,Stanczonka,
Stanisz,Stapienski,Stapinski,Staroń,Starzek,Stasz,Staszczak,Stempek,Stencel,
Stepek,Stępek,Stolarz,Stryczniewicz,Sucharczonka,Swiderski,Szafran,Szaina,
Szajna,Szayna,Szczudłak,Szczupak,Szczur,Szlączka,Szmid,Szmiedt,Szmyd,Szuba,
Szuber,Szubert,Szul,Szumlanski,Szuwart,Szworc,Szwortz,Szyndlar,Szynglar,
Świątek,Tabisz,Tasz,Ternaski,Tłuszczak,Tokarski,Tomanionka,Tomkiewicz,
Tomkowicz,Trączkoszczonka,Trznadel,Turoski,Turowski,Twardowski,Typrowicz,
Uliasz,Ulma,Uma,Urbański,Wainar,Wais,Wajnar,Wawrika,Wawrzkiewicz,
Wawrzkowicz,Wawrzusik,Waynar,Ways,Weinar,Wengrzyn,Wesołowski,Weynar,
Węgrzyn,Węgrzynek,Widłak,Widoła,Wilusz,Winnicki,Wiśniowski,Wnęk,
Woicik,Woinowski,Woitalka,Woitun,Wojcik,Wojnowski,Wojtun,Wolanski,
Wolf,Woycicki,Woycik,Woynar,Woynoski,Woynowski,Woyton,Woytowicz,
Woytuń,Wróbel,Wulf,Wulw,Wuycik,Wuynowski,Wyrzykowski,Wysocki,
Wyżykowski,Zabawa,Zbygiel,Ziemianski,Zimak,Zimianski,Zimmerman,Ziólkowski,
Zubik,Zychowicz,Zywar,Żegli,Żelezniak,Żurek

[sirdaniel]

Szukając swoich przodków trafiłem również na pewne poszlaki szwedzkich osadników/jeńców w Studzianie i Dębowie (pod Przeworskiem), które można traktować jako bliźniacze wsie. Jest dosyć ciekawe opracowanie w dwóch książeczkach o tych miejscowościach gdzie wyczytałem o pojedynczych szwedzkich nazwiskach. Niestety było to dawno i nie pamiętam jakie to było nazwisko ale typowo szwedzkie (chyba końcówka -son/sen?)
Jeśli autor wątku szuka swojego pochodzenia, to jego nazwisko wywiódł bym od imienia Albrecht/Olbricht, które brzmią germańsko, może Szwedzi tez to używali ciężko powiedzieć.

[Sidor]

Podaję link do artykułu o Szwedach w Przemyślu. Co ważne, pod artykułem jest mnóstwo linków do innych artykułów z serii "Szwedzkimi śladami w Polsce". Może przybliżą Was do odpowiedzi...
https://www.poloniainfo.se/artykul.php?id=590

[M.Olbrycht]

W tym wątku swoich poszukiwań dochodzę do wniosku, że osadnicy ze Szwecji to raczej pojedyncze przypadki niż większa grupa osób, więc może to być masowa legenda, jeśli ktoś nie chciał być uważany za osobę niemieckiego pochodzenia.

Na chwilę obecną najbardziej w tym względzie przekonują mnie argumenty prof. W. Blajera z artykułu "Uwagi o stanie badań nad enklawami średniowiecznego osadnictwa niemieckiego między Wisłoką i Sanem", ale nie wykluczone, że można znaleźć nazwiska szwedzie na Podkarpaciu (jeden przypadek opisuje artykuł w Skarbach Podkarpacia nr 4/35 z 2012 r art. J.Danak-Gajda "Byli tu Szwedzi?").

[sirdaniel]

Nie jestem ekspertem od szwedów, ale wątpię aby istniało pojęcie osadnictwo szwedzkie w praktyce. Tez podzielę pogląd że to pojedyncze przypadki, ale na pewno istniały. Liczę też, że przypadki pozostania w Polsce Szwedów to raczej wiek XVII i XVIII. Niemieccy koloniści mieli kilka faz migracji.

O tak, pozwoliłem sobie zajrzeć do artykułu, bo temat osadnictwa mnie ciekawi i racja, mi wcześniej chodziło o nazwisko Superson.