Pochodzenie nazwisk (cz.7)

[yolanda65]

Witam serdecznie. Proszę o wyjaśnienie pochodzenia nazwisk: Satyniak, Sar i Kucimaja. Dziękuję z góry. Jola Froncz

[Ewa_Szczodruch]

Witam

Za Rymutem:


Sar - w nazwiskach na Szar-, Sar- nastąpiło pomieszanie dwóch różnych podstaw: pochodzących od apelatywu szary ‘ciemnopopielaty’ i imienia Sara, notowanego w Pplsce od XIII wieku, pochodzenia hebrajskiego, od Sarah ‘księżniczka, panująca’.

Satyniak - od gwarowego satać ‘bardzo płakać’, może też od szata.

Kucimaja - prawdopodobmie od podstawy kut-, por. kutać ‘otulać, przygarniać ręką’, od staropolskiego kuta ‘habit zakonny’, kuty, kuć; od kucia ‘człowiek, który powoził u dziedzica’.

[Wladyslaw_Moskal]

[quote="Ewa_Szczodruch"]Witam

Za Rymutem:
Sar - w nazwiskach na Szar-, Sar- nastąpiło pomieszanie dwóch różnych podstaw: pochodzących od apelatywu szary ‘ciemnopopielaty’ i imienia Sara, notowanego w Pplsce od XIII wieku, pochodzenia hebrajskiego, od Sarah ‘księżniczka, panująca’.

Pani Ewo,

zgadzam sie z przytoczona wersja Profesora, ale w rejonie Sandomierza samca sarny z ladnie rozwinietym porozem zwano czasem "sar" - czyli samiec sarny, mysliwi nazywaja samca sarny; " kozioł";
https://pl.wikipedia.org/wiki/Sarna_eur ... male_p.jpg

Z uklonami - Wladyslaw

[Iwańczyk_Piotr]

Witam. Bardzo proszę o wyjaśnienie pochodzenia nazwiska Iwańczyk.
Pozdrawiam.
Piotr

[Gawroński_Zbigniew]

Moim zdaniem nazwisko Kucimaja to wtórnie spolonizowane z niemieckiego Katzmajej imię męskie Kazimierz, oczywiście zdrobnione i przekształcone do postaci jak widać.

To samo nazwisko w wersji kresowej pochodzi od czasownika "кучмить" (kuczmit'), odpowiadające współczesnemu "ерошить" = być rozczochranym, potarganym, wzburzonym. Jednak nazwisko odnosi się do włosów i do czapki ze skóry z włosiem skierowanym na zewnątrz. Kuczmy i kuczmaje to charakterystyczne wysokie czapki baranie.
-=-=-=


Pan sarna (zwierzę) to oczywiście sor/sar, ale i przy okazji antropoleksema w językach od staronordyjskiego po kaukaskie.

Panowie Iwanowie stali się Janami chyba dopiero w 18 wieku!

[Janiszewska_Janka]

Witam

Proszę o pomoc w rozszyfrowaniu nazwiska Walury/Walory, które pojawiło się w XVIII wieku w Siemowie wielkopolskim. Jest to chłopskie "zawołanie", które przekształciło się w nazwisko, ale zastanawiam się czy pochodzi od imienia Walery ( mam zdjęcia ksiąg od XVII wieku i takiego imienia nigdy tam nie było), czy raczej od imienia Walenty, które było tam częste.

Pozdrawiam
Janka

[Ewa_Szczodruch]

Witam

To jest oficjalna etymologia:

Walory, Walury - od imienia Walery, dość późno notowanego w Polsce, pochodzącego od łacińskiego Valerius. Oznaczało pierwotnie ‘człowieka z rodu Valeria’. Obocznie występuje postać Walerian (z łacińskiego Valerianus).

Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

[Janiszewska_Janka]

Witam

To jest oficjalna etymologia:

Walory, Walury - od imienia Walery, dość późno notowanego w Polsce, pochodzącego od łacińskiego Valerius. Oznaczało pierwotnie ‘człowieka z rodu Valeria’. Obocznie występuje postać Walerian (z łacińskiego Valerianus).

Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Bardzo dziękuję za wyjaśnienie znaczenia tego nazwiska.
Mam zdjęcia księgi metrykalnej pisanej po łacinie od 1615 roku i czytam je wielokrotnie ( znam język łaciński). Powiązanie aktów dotyczących kmieci przeważnie bez nazwisk, a tylko z zawołaniami nie jest proste, ale w zapisach chrztów w XVIII stosowano przez pewien czas zapisy dotyczące dziadków dziecka by zidentyfikować pochodzenie jego rodziców.
Przy zapisie Walury jest informacja Skorupczyk, a Skorupa/Skorupczyk to nazwisko tam występujące od 1615 roku.
Logiczne byłoby poszukiwanie Waleriusa Skorupy, ale takiego imienia nie stwierdziłam. Od XVIII wieku określenie Walury, Walory, Walery już tam występuje jako samodzielne nazwisko.
Mam tam bardzo ciekawe spostrzeżenia dotyczące zmian nazwisk w tej samej rodzinie.

Dziękuję i pozdrawiam
Janka

[Helenamot]

Witam.
Proszę o etymologię nazwiska: Gierejko. Handrysik, Kuliński.
Z góry dziękuję.
Pozdrawiam.
Helena

[Ewa_Szczodruch]

Witam

Gierejko - od imion typu Gerwazy, Gertruda, Gerard, także od grać, giera ‘gira’.

Handrysik - od imienia Henryk. Imię popularne w Polsce od średniowiecza jest pochodzenia germańskiego, od haima ‘ojczyzna’ + rihhi ‘potężny, mocny’.

Kuliński 1633 - od nazwy miejscowej Kulin (włocławskie, gmina Włocławek).

Źeódło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

[Iwańczyk_Piotr]

Panowie Iwanowie stali się Janami chyba dopiero w 18 wieku!

Chyba trochę wcześniej. Od połowy XVII w mam znalezionych członków własnej rodziny (na razie), a z innych źródeł wiem, że nazwisko Iwańczyk występowało przed 1700 rokiem. Choćby podany w "Genetece" Mateusz Iwańczyk ur. 1696 r (woj. mazowieckie).
Bardzo dziękuję za odzew i liczę, że może ktoś, coś jeszcze podpowie na temat rodowodu tego nazwiska.

[Gawroński_Zbigniew]

(...)

Chyba trochę wcześniej.

Ależ ja DOKŁADNIE TAK NAPISAŁEM. Przed 18 wiekiem same Iwany, później Jany a Iwany zostali na Kresach i dalej na wschód. Dość żartów, bo się jeszcze na mnie obrazisz. Zupełnie serio. Sam byłem zaskoczony, że u nas polskie imię Jan jest takie młode, że wcześniej wymawiano je "kresowo".

[Iwańczyk_Piotr]

(...)

Chyba trochę wcześniej.

Ależ ja DOKŁADNIE TAK NAPISAŁEM. Przed 18 wiekiem same Iwany, później Jany a Iwany zostali na Kresach i dalej na wschód. Dość żartów, bo się jeszcze na mnie obrazisz. Zupełnie serio. Sam byłem zaskoczony, że u nas polskie imię Jan jest takie młode, że wcześniej wymawiano je "kresowo".

Obrażać się nie ma o co ale też nie chce mi się wnikać, co rozumiesz przez "Iwany"... "Jany" itp. Myślę, że ta informacja jest czytelna jedynie dla Ciebie... i niech tak zostanie.

[Wladyslaw_Moskal]

Witam. Bardzo proszę o wyjaśnienie pochodzenia nazwiska Iwańczyk.
Pozdrawiam.
Piotr

Witaj Piotrze,

przytaczam etymologie Twojego nazwiska wg prof. K.Rymuta:
"Nazwisko Iwańczyk - pierwszy raz odnotowane w Polsce w 1644 r., pochodzi od imienia Jan. Imię pochodzenia hebrajskiego, od Jehöhanan ‘Jahwe jest łaskawy’. W językach słowiańskich adaptowane jako Iwan, Jan. Forma Iwan we wczesnym średniowieczu znana w całej Polsce, później na Kresach Wschodnich. Postać Jan notowana od początku XIII wieku".

Nazwisko musialo powstac wczesniej i musialo przez pare pokolen utrwalic sie w tej formie zanim je odnotowano w dokumenie odszukanym w 1644 r., co nie przekresla mozliwosci odkrycia zapisu tego nazwiska w starszych dokumentach, ktore ktos odkryje dzisiaj lub jutro.

Imie Jan nosili juz w starozytnosci wladcy Judei; Jan Hirkan I (?-104 p.n.e.), etnarcha Judei od 134 p.n.e. oraz Jan Hirkan II (?-30 p.n.e.), etnarcha Judei 63-40 p.n.e.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan

Zrodla angielskie wskazuja, ze dla imienia i nazwiska Jan istniala celtycka forma Ifan/Ivan; Ifan - wymowa [ˈiːvan], jezyk; Welsh=walijski czyli celtycki;
https://forebears.io/surnames/ifan
najazd myszka na Anglie lub Walie pokazuje ile osob nosilo to nazwisko w 2014 r.

Zatem na ziemiach obecnie polskich, w czasach przedpiastowskich z racji bliskich powiazan celtycko-prapolskich [uwazali sie za kuzynow, krewnych !!!] moglo wystepowac juz jako rodzime, polskie imie i nazwisko Iwan od ktorego powstalo Twoje nazwisko;
https://forebears.io/surnames/iwan

Moim zdaniem, nazwisko Iwańczyk jest czysto polskim, unikalnym w skali swiatowej nazwiskiem, ze starymi celtycko-slowianskimi korzeniami;
https://forebears.io/surnames/iwańczyk

Jesli do tej pory nie wierzysz mi w to co napisalem, popatrz na mape nazwiska Ivan;
https://forebears.io/surnames/ivan

Nazwisko Ivan nosi tysiace Rumunow, Slowakow i Hiszpanow w porownaniu do kilkuset Rosjan, gdzie popularne jest imie Iwan, ale nie nazwisko Iwan [sa pewne problemy na tej stronie z zapisem nazwisk !].
Klikniecie na Show All Nations i Phonetically Similar Names pokazuje w ktorych krajach europejskich wystepuje nazwisko Ivan, lub jak z biegiem czasu ulegl zmianie zapis nazwiska w danym kraju [flaga kraju], np we Francji Ivan, to takze Evain i to nazwisko nosilo 3298 osob. Nawet we Wloszech mieszka 359, a kiedys w Imperium Rzymskim, niewolnicy nie mieli wlasnych nazwisk.
Takie rozmieszczenie nazwiska Ivan w Europie mozna wiazac tylko z celtycko-slowianskimi powiazaniami panujacymi w starozytnym swiecie.

Pozdrawiam - Wladyslaw

[Iwańczyk_Piotr]

Władysławie, wielkie dzięki za takie dokładne opracowanie! Jestem wdzięczny!