Witam.
Czy ktos z forumowiczow posiada informacje o spisach rewizyjnych sprzed roku 1795? Konkretnie chodzi o I, II, III i IV spis. Czy te dokumenty się zachowaly i czy jest do nich dostep?
Pozdrawiam M
Spisy rewizyjne I, II, III, IV
Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie
W większości się zachowały:
https://ru.wikipedia.org/wiki/Ревизские_сказки
Trzy pierwsze przechowywane są w RGADA, późniejsze w archiwach tzw. Podmiotów Federacji Rosyjskiej:
https://ru.wikipedia.org/wiki/Субъекты_ ... _Федерации
Te z Ziem Zabranych są w LVIA w Wilnie, NIAB w Mińsku i LVVA w Rydze. Stan zachowanie jest różny. Nie wiem jak to wygląda na Ukrainie.
https://ru.wikipedia.org/wiki/Ревизские_сказки
Trzy pierwsze przechowywane są w RGADA, późniejsze w archiwach tzw. Podmiotów Federacji Rosyjskiej:
https://ru.wikipedia.org/wiki/Субъекты_ ... _Федерации
Te z Ziem Zabranych są w LVIA w Wilnie, NIAB w Mińsku i LVVA w Rydze. Stan zachowanie jest różny. Nie wiem jak to wygląda na Ukrainie.
Pozdrawiam
Marek
PS: W wiadomościach poprzez PW proszę zaznaczać opcję "Powiadom e-mailem".
Marek
PS: W wiadomościach poprzez PW proszę zaznaczać opcję "Powiadom e-mailem".
-
Arek_Bereza
- Posty: 5886
- Rejestracja: pt 26 cze 2015, 09:09
Elu,
Cały wątek o tym z pomocnikiem
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopi ... pisy.phtml
a za Forum Rodów Grodzieńskich
Spisy rewizyjne powstały w wyniku reformy podatkowej zapoczątkowanej w pierwszych dekadach XVIII wieku. W 1718 roku w Imperium Rosyjskim ukazem carskim z 26 XI wprowadzono podatek pogłówny i zarządzono tzw. pierwsza rewizję. Pierwsza rewizja została przeprowadzona na mocy ukazu Senatu z 22 I 1719 roku i trwała w zasadzie do 1727 roku. Początkowo rejestrowano tylko chłopstwo i tzw. jednodworców (traktowanych jako odrębną grupę pomiędzy chłopem pańszczyźnianym, a drobną szlachtą).
Po pewnym czasie zaczęto również spisywać tzw. ludność posadzką, czyli mieszkającą
w rzemieślniczo- handlowych dzielnicach miast „poza murami”. Spisywano także czeladź
i drobnych urzędników. Ze względu na małą precyzyjność ukazu do spisu włączono duchowieństwo, dworjaństwo, a nawet byłych żołnierzy i dragonów. Dopiero ukazem senatu z 5 VII 1721 roku zakres spisywanych grup społecznych unormowano, wyłączając ww. z rewizji dusz. Pierwszy spis dotyczył tylko ludności męskiej z części Imperium.
Spis chłopów prywatnych sporządzali właściciele ziemscy, chłopów państwowych
i cerkiewnych spisywali starostowie i ekonomowie. Magistraty spisywały mieszkańców miast, a jednodworcy sami siebie. W 1722 roku uzupełniono spis o ludność nieujętą
w pierwszym etapie.
Druga rewizja została przeprowadzona w latach 1743-1747 na podstawie ukazu
i instrukcji carycy Elżbiety z 16 XII 1743 roku – wszelkie prace spisowe powierzono armii. Kolejne spisy miały być wykonywane co 15 lat. Stworzono specjalne powiatowe
i prowincjonalne kancelarie spisowe oraz przygotowano wzór protokołu spisowego. Rewizja objęła tylko mężczyzn i obszary zamieszkałe głównie przez ludność rosyjską.
Spis dotyczył zarówno ludności podlegającej opodatkowaniu, jak i zwolnionej od płacenia (ujęci w dwóch osobnych spisach).
Trzecia rewizja odbyła się w 1762 roku na mocy ukazu senackiego z 28 XI 1761 roku. Zrezygnowano z prac specjalnych rewizorów, a ich obowiązki powierzono organom władzy gubernialnej, prowincjonalnej i wojewódzkiej. Wprowadzono po raz pierwszy drukowaną formę formularza oraz ujęto w spisie kobiety. Nie rejestrowano ludności zwolnionej
z podatków. Rewizyjne skazki miały być oddane do właściwych kancelarii po upływie
5 miesięcy, a kancelarie miały przesłać wykonane zestawienia do senatu do końca 1762 roku. Terminy nie zostały dotrzymane – dopiero w czerwcu 1764 roku rewizję zakończono
i na jej podstawie rozpoczęto zbieranie podatków. Dużą rolę w opóźnieniu odegrały rozruchy chłopskie i ukaz Piotra III o nadaniu wolności dworjaństwu. Spis po raz pierwszy objął całe terytorium Imperium Rosyjskiego.
Czwarta rewizja została przeprowadzona 1781 roku na mocy manifestu z 16 XI 1781 roku. Nie spisywano ludności zwolnionej z podatków, ale informacje o nich zbierano
w kancelariach gubernialnych. Rewizję zakończono pod koniec 1782 roku.
Znamienna dla narodu polskiego wydaje się dopiero piąta rewizja, ponieważ poszerzona została terytorialnie o ziemie przyłączone do Imperium Rosyjskiego na skutek dwóch kolejnych rozbiorów Rzeczypospolitej. Ukaz zapowiadający rewizję został wydany
23 VI 1794 roku. Rewizję zakończono na początku 1796 roku. Spis był dosyć rozbudowany – na obszarach w których już wcześniej były robione spisy należało zaznaczyć wszelkie zmiany, które nastały od poprzedniego spisu. Rejestr tych zmian miał dotyczyć każdej osoby – należało podać takie dane jak np. data śmierci lub zmiana stanu prawnego
w odniesieniu do chłopów (oddany w rekruty, zbiegł, wyzwolony, sprzedany).
W jednej z rubryk zapisywano imiona i nazwiska, a w drugiej wiek (osobno dla mężczyzn
i kobiet). Na przyłączonych do Imperium obszarach dawnej Rzeczypospolitej wprowadzono dwujęzyczność formularza spisowego – zapewne dzięki temu spisy wydawały się bardziej uporządkowane i zrozumiałe. Teoretycznie przyjęto zasadę ujednolicania pisowni imion i nazw miejscowości, jednak w rzeczywistości bywało z tym różnie. Zniekształceniu ulegały nie tylko imiona, ale również nazwiska i wiek. To ostatnie spowodowane było zapewne powszechną niewiedzą ówczesnego społeczeństwa o swojej dokładnej dacie urodzenia. Ukaz spisowy nie przewidywał konieczności weryfikacji wieku
w księgach metrykalnych, tak więc przyjmowano go tylko i wyłącznie na podstawie ustnego oświadczenia. Być może dlatego w ówczesnym spisie większość lat wyrażających wiek kończy się równą liczbą zakończoną zerem lub piątką. W spisie pominięto znaczną część ludności zamieszkującej rubieże Imperium – znaczący wpływ na powyższe miała słabość władzy centralnej na nowo zajętych obszarach. Na obszarze dawnej Rzeczypospolitej obowiązywał zmodyfikowany – pięciokolumnowy układ spisu. W dwóch pierwszych kolumnach zamieszczano imię i nazwisko w dwóch wersjach językowych
(polskiej i rosyjskiej) pozycję w rodzinie. W trzeciej i czwartej kolumnie wiek (osobno mężczyzny i kobiety). W piątej kolumnie – również w dwóch wersjach językowych – nazwę zajęcia głowy domu. W spisie można było również odnaleźć informacje o historii danej miejscowości i jej właścicielach.
Na terytorium obecnej Białorusi po raz pierwszy spis rewizyjny został przeprowadzony
w 1782 roku (tylko w części wschodniej – Witebsk i Mohylew), a następnie w 1795-96, 1815-16, 1811, 1833-34, 1850, 1857-58 lat. Począwszy od 1811 spisy sporządzano oddzielnie dla każdej klasy społecznej. Spisy dotyczące chłopów są zgrupowane w porządku alfabetycznym według nazwisk właścicieli majątków. W spisach uzupełniających pojawia się ludność wcześniej nie spisana – w znacznej mierze jest to polska szlachta, która nie została zatwierdzona przez Deputacje i Heroldie szlacheckie.
Reforma zapoczątkowana w 1719 roku spełniła swoje zadanie i znacząco zwiększyła dochody państwowe. Bez większych zmian funkcjonowała przez kolejne 160 lat, w trakcie których przeprowadzono dziesięć rewizyjnych spisów ludności w 10-20 letnich odstępach – wyjątek stanowiły VI i VII rewizja, przeprowadzone w latach 1812-1815. W zależności od okresu i obszaru spisów, pojawiają się w nich następujące grupy społeczne: Шляхта, Однодворцы, Граждане, Мещане, Мещане-христиане, Вольные люди, Крестьяне, Государственные крестьяне, Церковнослужители, a także Иностранцы, Евреи, Евреи фабриканты ремесленники, Евреи-земледельцы, Татары.
źródło: https://www.rodygrodzienskie.pl/zasoby- ... ne-skazki/
na stronie Rodów (pod ww. linkiem) info o zasobie
W Narodowym Historycznym Archiwum Białorusi w Grodnie
(Национальный Исторический Архив Беларуси В Г. Гродно)
możemy odnaleźć następujące zasoby dotyczące Guberni Grodzieńskiej
Гродненский уезд (powiat grodzieński)
Белостокский уезд (powiat białostocki)
Бельский уезд (powiat bielski)
Брестский уезд (powiat brzeski)
Волковысский уезд (powiat wołkowyski)
Кобринский уезд (powiat kobryński)
Пружанский уезд (powiat prużański)
Слонимский уезд (powiat słonimski)
Сокольский уезд (powiat sokólski)
Cały wątek o tym z pomocnikiem
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopi ... pisy.phtml
a za Forum Rodów Grodzieńskich
Spisy rewizyjne powstały w wyniku reformy podatkowej zapoczątkowanej w pierwszych dekadach XVIII wieku. W 1718 roku w Imperium Rosyjskim ukazem carskim z 26 XI wprowadzono podatek pogłówny i zarządzono tzw. pierwsza rewizję. Pierwsza rewizja została przeprowadzona na mocy ukazu Senatu z 22 I 1719 roku i trwała w zasadzie do 1727 roku. Początkowo rejestrowano tylko chłopstwo i tzw. jednodworców (traktowanych jako odrębną grupę pomiędzy chłopem pańszczyźnianym, a drobną szlachtą).
Po pewnym czasie zaczęto również spisywać tzw. ludność posadzką, czyli mieszkającą
w rzemieślniczo- handlowych dzielnicach miast „poza murami”. Spisywano także czeladź
i drobnych urzędników. Ze względu na małą precyzyjność ukazu do spisu włączono duchowieństwo, dworjaństwo, a nawet byłych żołnierzy i dragonów. Dopiero ukazem senatu z 5 VII 1721 roku zakres spisywanych grup społecznych unormowano, wyłączając ww. z rewizji dusz. Pierwszy spis dotyczył tylko ludności męskiej z części Imperium.
Spis chłopów prywatnych sporządzali właściciele ziemscy, chłopów państwowych
i cerkiewnych spisywali starostowie i ekonomowie. Magistraty spisywały mieszkańców miast, a jednodworcy sami siebie. W 1722 roku uzupełniono spis o ludność nieujętą
w pierwszym etapie.
Druga rewizja została przeprowadzona w latach 1743-1747 na podstawie ukazu
i instrukcji carycy Elżbiety z 16 XII 1743 roku – wszelkie prace spisowe powierzono armii. Kolejne spisy miały być wykonywane co 15 lat. Stworzono specjalne powiatowe
i prowincjonalne kancelarie spisowe oraz przygotowano wzór protokołu spisowego. Rewizja objęła tylko mężczyzn i obszary zamieszkałe głównie przez ludność rosyjską.
Spis dotyczył zarówno ludności podlegającej opodatkowaniu, jak i zwolnionej od płacenia (ujęci w dwóch osobnych spisach).
Trzecia rewizja odbyła się w 1762 roku na mocy ukazu senackiego z 28 XI 1761 roku. Zrezygnowano z prac specjalnych rewizorów, a ich obowiązki powierzono organom władzy gubernialnej, prowincjonalnej i wojewódzkiej. Wprowadzono po raz pierwszy drukowaną formę formularza oraz ujęto w spisie kobiety. Nie rejestrowano ludności zwolnionej
z podatków. Rewizyjne skazki miały być oddane do właściwych kancelarii po upływie
5 miesięcy, a kancelarie miały przesłać wykonane zestawienia do senatu do końca 1762 roku. Terminy nie zostały dotrzymane – dopiero w czerwcu 1764 roku rewizję zakończono
i na jej podstawie rozpoczęto zbieranie podatków. Dużą rolę w opóźnieniu odegrały rozruchy chłopskie i ukaz Piotra III o nadaniu wolności dworjaństwu. Spis po raz pierwszy objął całe terytorium Imperium Rosyjskiego.
Czwarta rewizja została przeprowadzona 1781 roku na mocy manifestu z 16 XI 1781 roku. Nie spisywano ludności zwolnionej z podatków, ale informacje o nich zbierano
w kancelariach gubernialnych. Rewizję zakończono pod koniec 1782 roku.
Znamienna dla narodu polskiego wydaje się dopiero piąta rewizja, ponieważ poszerzona została terytorialnie o ziemie przyłączone do Imperium Rosyjskiego na skutek dwóch kolejnych rozbiorów Rzeczypospolitej. Ukaz zapowiadający rewizję został wydany
23 VI 1794 roku. Rewizję zakończono na początku 1796 roku. Spis był dosyć rozbudowany – na obszarach w których już wcześniej były robione spisy należało zaznaczyć wszelkie zmiany, które nastały od poprzedniego spisu. Rejestr tych zmian miał dotyczyć każdej osoby – należało podać takie dane jak np. data śmierci lub zmiana stanu prawnego
w odniesieniu do chłopów (oddany w rekruty, zbiegł, wyzwolony, sprzedany).
W jednej z rubryk zapisywano imiona i nazwiska, a w drugiej wiek (osobno dla mężczyzn
i kobiet). Na przyłączonych do Imperium obszarach dawnej Rzeczypospolitej wprowadzono dwujęzyczność formularza spisowego – zapewne dzięki temu spisy wydawały się bardziej uporządkowane i zrozumiałe. Teoretycznie przyjęto zasadę ujednolicania pisowni imion i nazw miejscowości, jednak w rzeczywistości bywało z tym różnie. Zniekształceniu ulegały nie tylko imiona, ale również nazwiska i wiek. To ostatnie spowodowane było zapewne powszechną niewiedzą ówczesnego społeczeństwa o swojej dokładnej dacie urodzenia. Ukaz spisowy nie przewidywał konieczności weryfikacji wieku
w księgach metrykalnych, tak więc przyjmowano go tylko i wyłącznie na podstawie ustnego oświadczenia. Być może dlatego w ówczesnym spisie większość lat wyrażających wiek kończy się równą liczbą zakończoną zerem lub piątką. W spisie pominięto znaczną część ludności zamieszkującej rubieże Imperium – znaczący wpływ na powyższe miała słabość władzy centralnej na nowo zajętych obszarach. Na obszarze dawnej Rzeczypospolitej obowiązywał zmodyfikowany – pięciokolumnowy układ spisu. W dwóch pierwszych kolumnach zamieszczano imię i nazwisko w dwóch wersjach językowych
(polskiej i rosyjskiej) pozycję w rodzinie. W trzeciej i czwartej kolumnie wiek (osobno mężczyzny i kobiety). W piątej kolumnie – również w dwóch wersjach językowych – nazwę zajęcia głowy domu. W spisie można było również odnaleźć informacje o historii danej miejscowości i jej właścicielach.
Na terytorium obecnej Białorusi po raz pierwszy spis rewizyjny został przeprowadzony
w 1782 roku (tylko w części wschodniej – Witebsk i Mohylew), a następnie w 1795-96, 1815-16, 1811, 1833-34, 1850, 1857-58 lat. Począwszy od 1811 spisy sporządzano oddzielnie dla każdej klasy społecznej. Spisy dotyczące chłopów są zgrupowane w porządku alfabetycznym według nazwisk właścicieli majątków. W spisach uzupełniających pojawia się ludność wcześniej nie spisana – w znacznej mierze jest to polska szlachta, która nie została zatwierdzona przez Deputacje i Heroldie szlacheckie.
Reforma zapoczątkowana w 1719 roku spełniła swoje zadanie i znacząco zwiększyła dochody państwowe. Bez większych zmian funkcjonowała przez kolejne 160 lat, w trakcie których przeprowadzono dziesięć rewizyjnych spisów ludności w 10-20 letnich odstępach – wyjątek stanowiły VI i VII rewizja, przeprowadzone w latach 1812-1815. W zależności od okresu i obszaru spisów, pojawiają się w nich następujące grupy społeczne: Шляхта, Однодворцы, Граждане, Мещане, Мещане-христиане, Вольные люди, Крестьяне, Государственные крестьяне, Церковнослужители, a także Иностранцы, Евреи, Евреи фабриканты ремесленники, Евреи-земледельцы, Татары.
źródło: https://www.rodygrodzienskie.pl/zasoby- ... ne-skazki/
na stronie Rodów (pod ww. linkiem) info o zasobie
W Narodowym Historycznym Archiwum Białorusi w Grodnie
(Национальный Исторический Архив Беларуси В Г. Гродно)
możemy odnaleźć następujące zasoby dotyczące Guberni Grodzieńskiej
Гродненский уезд (powiat grodzieński)
Белостокский уезд (powiat białostocki)
Бельский уезд (powiat bielski)
Брестский уезд (powiat brzeski)
Волковысский уезд (powiat wołkowyski)
Кобринский уезд (powiat kobryński)
Пружанский уезд (powiat prużański)
Слонимский уезд (powiat słonimski)
Сокольский уезд (powiat sokólski)
-
Arek_Bereza
- Posty: 5886
- Rejestracja: pt 26 cze 2015, 09:09
To tak realnie Ryga Cię interesuje i Dyneburg, bo przecież nie Troki (niemożliwe 
)
tu Ryga i coś niewielkiego z Dyneburga (bo to w ogóle spisy z Łotwy)
https://www.familysearch.org/search/cat ... %20Library
Dyneburg widzę tylko za 1897
https://www.familysearch.org/search/cat ... 1452708-50
)tu Ryga i coś niewielkiego z Dyneburga (bo to w ogóle spisy z Łotwy)
https://www.familysearch.org/search/cat ... %20Library
Dyneburg widzę tylko za 1897
https://www.familysearch.org/search/cat ... 1452708-50
-
Krzysztof_Wasyluk
- Posty: 766
- Rejestracja: śr 02 kwie 2008, 22:51
-
Arek_Bereza
- Posty: 5886
- Rejestracja: pt 26 cze 2015, 09:09
Krzysztofie,
Nie żebym aż tak wierzył wiki (do sprawdzenia więc) - ale powiat brzeski był w guberni grodzieńskiej
https://pl.wikipedia.org/wiki/Gubernia_grodzie%C5%84ska
ale... Brześć jak patrzę na mapę jest miastem leżącym niemal na granicy więc pewnie zależy co gdzie konkretnie. Z guberni grodzieńskiej (o ile wiem choć mogę się mylić) nie ma spisów rewizyjnych online. Jeśli są to chciałbym przejrzeć
Nie żebym aż tak wierzył wiki (do sprawdzenia więc) - ale powiat brzeski był w guberni grodzieńskiej
https://pl.wikipedia.org/wiki/Gubernia_grodzie%C5%84ska
ale... Brześć jak patrzę na mapę jest miastem leżącym niemal na granicy więc pewnie zależy co gdzie konkretnie. Z guberni grodzieńskiej (o ile wiem choć mogę się mylić) nie ma spisów rewizyjnych online. Jeśli są to chciałbym przejrzeć
Ryga jest na Raduraksti:
http://www.lvva-raduraksti.lv/en/menu/l ... /5513.html
Dyneburg jest bardzo zdekompletowany. Z informacji na Raduraksti:
Jeśli chodzi Panu o dostęp internetowy, to to wygląda nie za dobrze. W archiwum w Rydze jest więcej niż wystawili w internecie. Tu przeszkodą są pieniądze. Ktoś musi te materiały zdygitalizować, a ktoś inny musi jest opracować pod względem informatycznym – to wszystko kosztuje.
Jeszcze jedna uwaga – nie wiem od którego momentu, ale te skazki robiono w dwóch egzemplarzach. Więc coś gdzieś może jeszcze wypłynąć; być może w jakimś lokalnym archiwum albo w Petersburgu. Rosja była bardzo zcentralizowanym państwem.
http://www.lvva-raduraksti.lv/en/menu/l ... /5513.html
Dyneburg jest bardzo zdekompletowany. Z informacji na Raduraksti:
http://www.lvva-raduraksti.lv/en/about.htmlRevision lists of Latgale (Latvian part of province of Vitebsk) have survived incomplete. The Archives keep only revision lists of Rositten (Rēzekne) district for 1772, Ozupino village in Ludsen (Ludza) district for 1816 and 1834, private-owned estate Ozupino for 1850 and 1858, and only six files of the revision lists of Ludsen and Dunaburg (Daugavpils) districts for 1858.
Jeśli chodzi Panu o dostęp internetowy, to to wygląda nie za dobrze. W archiwum w Rydze jest więcej niż wystawili w internecie. Tu przeszkodą są pieniądze. Ktoś musi te materiały zdygitalizować, a ktoś inny musi jest opracować pod względem informatycznym – to wszystko kosztuje.
Jeszcze jedna uwaga – nie wiem od którego momentu, ale te skazki robiono w dwóch egzemplarzach. Więc coś gdzieś może jeszcze wypłynąć; być może w jakimś lokalnym archiwum albo w Petersburgu. Rosja była bardzo zcentralizowanym państwem.
Pozdrawiam
Marek
PS: W wiadomościach poprzez PW proszę zaznaczać opcję "Powiadom e-mailem".
Marek
PS: W wiadomościach poprzez PW proszę zaznaczać opcję "Powiadom e-mailem".
-
Krzysztof_Wasyluk
- Posty: 766
- Rejestracja: śr 02 kwie 2008, 22:51
No cóż, dawna ziemia brzeska została w III rozbiorze podzielona między Rosję i Austrię. Linią podziału był Bug. Czyli nici z poszukiwania na bazie wspomnianych rewizji dla terenów po lewej stronie Bugu. Mapki w wiki o ziemi grodzieńskiej są praktycznie po kongresowe, czyli po 1815 i dodatkowo zaciemniają obraz.
Krzysztof Wasyluk
-
Arek_Bereza
- Posty: 5886
- Rejestracja: pt 26 cze 2015, 09:09