Nazwisko: Kazubek

[Galinski_Wojciech]

Nazwisko Kazubek nie jest szeroko rozpowszechnione w Polsce. Według danych z bazy PESEL nosi je tylko 727 osób (w tym 360 kobiet i 367 meżczyzn). Pod względem liczebności zajmuje w Polsce pozycję 8815 (oznacza to, że prawie 9 tysięcy innych nazwisk występuje częściej niż nazwisko Kazubek).

Obecnie istnieją trzy główne gniazda rodu Kazubków: (i) Piaseczyńsko-warszawskie – ok. 250 osób, (ii) Lubartowsko-radzyńskie – ok. 150 osób, i (iii) Krotoszyńsko-gostynińskie – ok. 90 osób. W tych trzech gniazdach mieszka prawie 70% wszystkich Kazubków z Polski. Szczegółowe dane znajdują sie pod linkiem: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... ko=kazubek

Powstaje zatem pytanie czy wszyscy Kazubkowie w Polsce są ze sobą spokrewnieni. Mozna to pytanie sformułować również inaczej: czy istniał w przeszłości jeden mężczyzna który zaczął uzywać tego nazwiska a potem przekazał je wszystkim swoim potomkom? Ewentualnie: czy istniała w przeszłości niewielka liczba niezależnych od siebie założycieli poszczególnych rodów o nazwisku Kazubek. Jeżeli faktycznie tak było, to wszyscy mężczyźni noszący to nazwisko powinni mieć w swoim genomie ślady genomu założyciela/założycieli swojego rodu.

Nazwisko Kazubek jest notowanie w okolicach Warszawy od późnego średniowiecza:
W roku 1478 ks. Bolesław V sprzedaje za 500 kóp gr w półgr szl. Andrzejowi Kazubowi z Korytowa mieszcz. warsz. wieś Duchnów obejmującą 20 włók. W roku 1480 tenże ks. sprzedaje za 100 kóp temuż Andrzejowi będącemu już burmistrzem warszawskim zbytki lasu przy rolach wsi Duchnów. W roku 1502 przy podziale spadku po Andrzeju Kazubie jego syn Mikołaj dostaje połowę Duchnowa, a drugą połowę dostaje Małgorzata z dziećmi wdowa po Janie Kazubie [synu tegoż Andrzeja]. W roku 1509 sławetny Paweł Kazubek syn zm. Jana Kazuba z Warszawy zabezpiecza należność 100 kóp gr w półgr Mikołajowi Kazubowi, swemu stryjowi, na Duchnowie, który ma wspólnie z braćmi. W roku 1510 opatrzny Stanisław syn zm. Jana Kazuba ze Starego Miasta Warszawy zabezpiecza temuż stryjowi Mikołajowi należność 32 kóp gr w półgr pod przepadkiem na Duchnowie, który ma wspólnie z braćmi. W roku 1514 szlachetna i uczciwa Zofia córka zm. szlachetnego i sławetnego Jana Kazuba z Warszawy dziedziczy na Duchnowie wraz z mężem Maciejem Kierzkiem mieszcz. warsz. zabezpiecza należność 35 kóp gr w półgr na 2 włókach w Duchnowie swemu stryjowi Mikołajowi Kazubowi z Duchnowa rajcy warszawskiemu. W roku 1523 Kazub rozgranicza Duchnów od Wiązowna panów Radzymińskich. W 1525 szlachetny Andrzej syn zm. Jana Kazuba dziedzica z Duchnowa mieszcz. warsz. sprzedaje swój dział dziedz. w Duchnowie szl. Mikołajowi Kazubowi dz. z Duchnowa rajcy warsz. za 80 kóp gr. Źródło: http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=27030 .

Oczywiście, nie ma żadnych dowodów, że wszyscy Kazubkowie pochodzą od onego Kazuba (ale niektórzy może tak). Ja pochodzę (po kądzieli) z Piaseczyńskiej linii Kazubków i w tej rodzinie odkąd tylko pamiętam krąży legenda, że Kazubkowie z Piaseczna pochodzą od jeńców tureckich osadzonych na roli przez króla Jana Sobieskiego. I na tę opowieść również nie ma żadnych dowodów. Dokumenty dostępne w archiwach dowodzą, że nazwisko Kazubek jest notowane w okolicach Piaseczna i Lubartowa już w XVIII wieku i jest ono ustalone – to znaczy bez żadnych zmian przechodzi z ojca na dzieci. Osoby noszące to nazwisko określane są jako włościanie/gospodarze. Chociaż, wydaje się, że niektórzy bardziej zamożni Kazubkowie zaczynają w połowie XIX wieku używać nazwiska Kazubski jako bardziej szlachetnie brzmiącego. Dostępne akty stanu cywilnego (od początku XIX wieku) dowodzą, że Kazubkowie byli wyznania rzymsko-katolickiego.

Znam wyjaśnienie etymologii nazwiska Kazubek przedstawione przez prof. Rymuta ale w kontekscie opowieści o możliwym tureckim pra-przodku Kazubków z okolic Warszawy chciałbym zapytać uczestników tego forum o ich opinie dotyczące prawdopodobieństwa istnienia takiego przodka i porady dotyczace metod potwierdzenia/falsyfikacji hipotezy o jego istnieniu. A w szczególności, czy badanie Y-DNA może wnieść coś konkretnego do rozwiązania tej zagadki.

Wojtek

[Wladyslaw_Moskal]

Panie Wojciechu,

przeczytalem Pana spostrzezenia o nazwisku Kazubek i chcialbym dodac moje opinie, ktora moga Pana zaskoczyc.

Patrzac na mape rozmieszczenia nazwiska Kazubek w Europie;
https://forebears.io/surnames/kazubek
mozna stwierdzic, ze skoro nazwisko nie wystepuje na terenie Turcji, rodzinna opowiesc o jencach tureckich moze byc falszywa.
Najliczniej nazwisko Kazubek wystepuje na terenie Polski, zatem tutaj powstalo. A ze dotarlo do Francji, wskazuje na powiazania slowiansko-galijskie.

W Polsce istnieje liczniejsze nazwisko Kozubek;
https://forebears.io/surnames/kozubek
z powiazan i wystepowania nazwiska Kozubek wynika, ze jest to starozytne, znacznie starsze, slowianskie nazwanie/nazwisko niz Kazubek.

Powiazanie nazwiska Kazubek z rejonem Piasczna i nazwiska Kozubek z rejonem swietokrzyskim, daje duzo do myslenia, bo nazwisko Kazubek mozna wiazac z Mazowieckim Centrum, a nazwisko Kazubek ze Swietokrzyskim Centrum Metalurgicznym [te nazwania wprowadzone niedawno].
Co robili przodkowie noszacy te nazwiska?
Prof. K.Rymut twierdzi, ze nazwisko Kozubek pierwszy raz odnotowane w 1486 r., pochodzi od staropolskiego slowa "kozub" = ‘naczynie z kory’, też ‘uparty człowiek’, natomiast Pani Z. Kowalik-Kaleta z zespolem dodaje, ze "kozub" to ‘koszyk, łubianka’.
Wedlug mnie, robili kosze, ktore obkladane glina byly starozytnymi dymarkami.
Roznica w zapisie nazwan Kazubek - Kozubek, moze byc powiazana z lokalna, mlodsza wymowa w rejonie obecnego Piaseczna.

Nazwiska pochodzace od nazwy zawodu, np. kowal, stolarz, owczarz, itp, raczej trudno wywodzic od jednego protoplasty.

Pozdrawiam - Wladyslaw

[Sroczyński_Włodzimierz]

"Według danych z bazy PESEL nosi je tylko 727 osób (w tym 360 kobiet i 367 meżczyzn)"

według mnie w 2020 roku :
363 Kobiety + 2 Kazubek-Fuksiewicz
374 mężczyzn
737 + 2


" ...krąży legenda, że Kazubkowie z Piaseczna pochodzą od jeńców tureckich osadzonych na roli przez króla Jana Sobieskiego. I na tę opowieść również nie ma żadnych dowodów. Dokumenty dostępne w archiwach dowodzą, że nazwisko Kazubek jest notowane w okolicach Piaseczna i Lubartowa już w XVIII wieku i jest ono ustalone – to znaczy bez żadnych zmian przechodzi z ojca na dzieci. "
to już jest materiał by myśleć o potwierdzeniu bądź zaprzeczeniu

" Dostępne akty stanu cywilnego (od początku XIX wieku) dowodzą, że Kazubkowie byli wyznania rzymsko-katolickiego."
a wcześniejsze wspominane w poprzednim fragmencie dokumenty? Nie pozwalają na kwerendę w księgach chrztów - w tym ew. zapisu o chrzcie niewiernego/poganina?

[Galinski_Wojciech]

Dziękuję za zainteresowanie sprawami związanymi z nazwiskiem Kazubek.

Jeżeli jest choć ćwiartka prawdy w tym, że część osób noszących to nazwisko miało odległego przodka gdzieś na terenie Azji Zachodniej, który jako jeniec został sprowadzony do Polski, to nazwisko Kazubek (w odniesieniu do tych osób) mogłoby pochodzić również od imenia wystepującego w tamtym regionie. Na przykład:
Qasymbek
Gender Masculine
Pronunciation Arabic: [qa'sɪm bəy] Persian: [ɢæʼsem beck]
Word/name Arabic, Turkish, Turkic
Alternative spelling Qāsimbek: Qaasimbek, Casimbek, Cassimbek, Kacembek, Kasembek, Kassembek, Kassimbek, Qasembek, Kasimbek, Qassimbek, Ghasembek, Kassambek Qasīmbek: Kaseembek, Kasseembek, Qaseembek, Kasimbek,
Qasymbek or Kasymbek (Arabic: قاسمبك‎‎, Kazakh: Қасымбек, Kyrgyz: Касымбек) is a Turkic masculine given name which is common in Kyrgyzstan and Kazakhstan. It is related to the Azerbaijani name Qasım bəy.
Źródło: https://alchetron.com/Qasymbek

Omyłki zdarzające się pomiędzy osobami mówiącymi różnymi językami są dość częste. Na przykład, dziadek Michaela Lesnicka (https://merid.org/team/staff/michael-lesnick/) na pierwsze pytanie zadane przez amerykańskiego urzędnika po przybyciu na Ellis Island odpowiedział „leśnik” bo myślał, że pytają go o zawód a to było pytanie o nazwisko. W ten sposób otrzymał nazwisko Lesnick które dalej przeszło na jego dzieci i wnuki. A zatem, nie wykluczone jest, że ewentualny przodek niektórych Kazubków był najpierw wołany po imieniu które potem stało się jego nazwiskiem lub też podał swoje imię kiedy pytano go o nazwisko.

Jeżeli istotnie jest ta ćwiartka prawdy w legendzie rodzinnej o której pisałem powyżej to pojawienie się tego tureckiego przodka na terenie Polski mogło mieć miejsce raczej w XVII niż XVIII wieku. Jakie zatem dokumenty mogły by to uprawdopodobnić i gdzie ich szukać?

W dalszym ciągu otwartym pozostaje pytanie czy w ogóle można tę legendę w jakiś sposób potwierdzić lub sfalsyfikować.

Wojtek

[Urbańska_Katarzyna]

Panowie Ł. M. Stanaszek i P. Komosa w swoim przewodniku po nadwiślańskim Urzeczu pisali: "Warto doda
ć ,że w okolicach Obór, podobnie zresztą jak w dobrach wilanowskich i otwockich, panowało dość powszechne przekonanie,że przodkowie pewnej części miejscowych rodów przybyli tu w czasach panowania króla Jana III Sobieskiego, jako tureccy jeńcy wojenni. Informację o domniemanej obecności Turków w rejonie Obór oraz tzw. wsi grymlowskich przekazał m.in.varsavianista Olgierd Budrewicz, który pisał w 1970 roku: „Okolica cieszy się zresztą od setek lat opinią niespokojnej. Kto wie, czy nie przyczyniła się do tego południowa krew „Turków” z Czernideł, Kopyt[ów] czy Gas[s]ów (to za króla Jana Sobieskiego ściągnięto tu jeńców tureckich, których ponoć
używano początkowo do jakichś robót publicznych, m.in. do budowy stawów w majątkuObory, a którzy potem pozostali tu dobrowolnie i spolszczyli się najdokładniej).” Czy zatem we współczesnych mieszkańcach podkonstancińskich wsi płynie turecko-tatarska krew? Mimo iż sami Urzeczanie są o tym przekonani, dziś trudno w pełni twierdząco odpowiedzieć na to pytanie, tym bardziej że źródła pisane milczą o tej egzotycznej kolonizacji."

źródło: https://www.academia.edu/42805624/Z_wizytą_na_Urzeczu

Piaseczno to już nie Urzecze, ale o krok od niego leżące. Chyba zatem trudno będzie znaleźć dokumenty potwierdzające lub obalające legendę o tureckich jeńcach, a tym bardziej o Kazubkach od nich się wywodzących. Pozostają badania DNA ...

O proszę: https://okolicekonstancina.pl/2017/11/2 ... -urzeczan/

Tak więc i badania DNA nie wykazały pokrewieństwa.
https://www.familytreedna.com/groups/ot ... ut/results

Wspominał Pan o Kazubskich ... tu o Kazubskich z Urzecza https://urzecze.pl/kazubski/