Protestanci w katolickich parafiach

[SeremakAllan]

Witam
Czy ktos przypadkiem moze posiada wiedze na temat tego czy dokumenty dotyczace osoby wyznania protestanckiego w Polsce mozna znalezc w katolickich parafiach? Mieszkam cale zycie w Szwecji wiec nie jestem zbyt zapoznaly z tym jak to w polsce dokladnie.
Dziekuje z gory!

[Sroczyński_Włodzimierz]

np
* w przypadku mieszanych małżeństw - akt mógł być spisany w obu
* często tzw (zwana nazwą zespołu) "parafia katolicka" obejmuje okres sprzed 1826 roku z włączonymi aktami stanu cywilnego gminy cywilnej /wielowyznaniowej
* księgi pochówków (także wcześniejsze, sprzed ASC) na miejscowych katolickim cmentarzu bywało, że z zasady obejmują wszystkie chrześcijańskie pochówki (parafia i cmentarz niekatolicki daleko, więc i kwatera wydzielona, nie tylko pojedyncze groby)
* i klasycznie "w zasadzie nie, ale zdarzało się i w poszczególnych parafiach (szczególnie chyba przed 1836) a także pojedyncze wpisy w miejscach, gdzie w zasadzie nie zdarzało się"
czyli znaleźć można, ale warto szukać wcześniej gdzie indziej - nawet w bardzo oddalonych protestanckich
region, czas - ma znaczenie

[Ted_B]

Witam!
Potwierdzając to co napisał Włodzimierz - poszerzam również na lata późniejsze 1850-70.
Przykłady ASC urodzeń spisywanych w kościołach rzymsko-katolickich oraz ASC zgonów spisywanych jednocześnie w obu kościołach poniżej:
https://www.cieslin.pl/rodzina-knautow- ... okumentow/
Pozdrawiam!
Tadek

[Agnieszka_Kluzek]

W parafii, którą obecnie indeksuję, co roku mam w indeksach urodzenia "niekatolickie" - szczególnie zimą. Parafia z okolic Mielca. Do miejscowości przybyło sporo tzw. osadników reformy józefińskiej przed 1800 rokiem. A że do najbliższej parafii ewangelickiej mieli trochę daleko, swój kościół zbudowali ponad 50 lat po przybyciu, a dziecko trzeba było w miarę szybko ochrzcić to szło się, gdzie było bliżej. Nawet dziecko samego pastora zostało ochrzczone przez katolickiego proboszcza - pastorowi urodził się syn, niestety 3 miesiące po śmierci ojca, więc katolicki proboszcz wyraźnie zaznaczył co i jak i że to on go ochrzcił. Było też kilka chrztów protestanckich zapisanych w metrykach katolickich, ale wyraźnie zapisane jest, że chrztu dokonał taki a nie inny pastor. Takie moje doświadczenie uwzględniające jedną wiejską niezbyt dużą parafię, raptem 200 urodzeń rocznie, czasem i znacznie mniej.

[Tedy44]

Witam Allan,
W parafiach katolickich w województwie łódzkim takie wpisy ewangelików było normalne. Koloniści wyznania protestanckiego byli osiedlani bardzo często w miejscach bardzo odległych od parafii ewangelickiej. Zapisy chrztów, małżeństw i zgonów ewangelików znajdują się zarówno w kościelnych katolickich księgach łacińskich jak i księgach cywilnych prowadzonych w parafiach katolickich. Zapisy te dokonywane były w parafiach katolickich również przed 1808 rokiem. Np w parafii katolickiej Rzgów (koło Pabianic) są wpisy osób wyznania protestanckiego już od 1800. Przy wpisach zawsze dodawana była formułka, że osoba jest „wyznania luterskiego”. Przykładem takich zapisów są parafie katolickie i pobliskie kolonie osadników na ziemi rawskiej i w okolicach Łodzi. Parafie ewangelickie w Rawie Mazowieckiej, Piotrkowie Trybunalskim, Pabianicach powstały dopiero ok. 1827-1830. W tamtym okresie chyba najbliższą parafia ewangelicką dla tych kolonistów była parafia w Ilowie (na płn-zachód od Sochaczewa), odległa od niektórych kolonii nawet o kilkadziesiąt kilometrów.
Pozdrawiam
Tedy

[Bozenna]

Dobry wieczor,

Temat bardzo interesujacy.
Tak, protestanci byli chrzczeni w parafiach katolickich na przelomie XVIII i XIX wieku.
Mam kilka aktow z parafii katolickich: Plock, Samogoszcz, Warszawice, Nasielsk, z lat 1796-1808.

Najciekawszy akt jaki posiadam, to jest chrzest w parafii protestanckiej z 1805-ego roku, przepisany do ksiegi chrztow parafii rzymskokatolickiej w Piotrkowie Trybunalskim w 1820-tym roku.

Ciekawa jestem, gdzie w okolicy Piotrkowa Trybunalskiego byla parafia protestancka w 1805-tym roku?

Pozdrawiam,
Bozenna

[Tedy44]

Bożeno,
Korekta do poprzedniego postu:
Parafia ewangelicka w Piotrkowie była pierwotnie utworzona w roku 1796 i zamknięta w 1806. W roku 1827 została ponownie otwarta. W 1830 utworzono też parafię ewang. w Tomaszowie Maz.
Wcześniej chyba najbliżej była parafia ewang. w Kaliszu utworzona w 1795 no i oczywiście Iłów od 1775. Obydwie bardzo daleko o ok 100km. Zobacz stronę:
https://www.sggee.org/research/parishes ... story.html
Obejrzyj również stronę "Odessa". Są tam spisy nazwisk dzieci kolonistów z różnych miejscowości w łódzkim, które na początku XIXw. były wożone wiele kilometrów do parafii ewang. w Ilowie w celu konfirmacji.
Pozdrawiam
Tedy

[diabolito]

Bożeno, Teddy,

i ja dorzucę coś o Piotrkowie.
"Pierwszy ślad istnienia w Piotrkowie księdza ewangelickiego datuje się od roku 1793. Rok ten chyba można uważać za datę powstania parafii. W dniu 30 grudnia tegoż roku spisano pierwszy akt w księgach stanu cywilnego. Był to akt ślubu Fryderyka Schülera z Heleną Wolską" (ze strony http://www.piotrkow.luteranie.pl ). Jest to tylko pojedynczy wpis i to na marginesie.
"W roku 1798 lub 1799 pierwszy pastor opuścił Piotrków, albo zmarł, gdyż księgi stanu cywilnego prowadzone są od 23 lipca 1799 r. przez kapelana wojskowego Schramma." A to związane jest ze stacjonowaniem w Piotrkowie 16. Batalionu Fizylierów von Oswalda (1799-1806).

[Bozenna]

Dziekuje, Tedy za odpowiedz.
To wyjasnia istnienie mojego aktu chrztu z 1805 roku w parafii ewangelickiej w Piotrkowie.
Czy piotrkowskie ksiegi ewangelickie z lat 1796-1806 sie zachowaly?
Nie moge otworzyc strony "Piotrkow Luteranie", ktora proponuje Robert.

W Zdunskiej Woli byla tez parafia ewangelicka. Powstala w 1827 roku.
Mam akt z tej parafii z 1831 roku, spisany przez pastora Wilhelma Biedermanna.

Robercie,
Bardzo dziekuje za odpowiedz.
Czy moglbys przyblizyc historie "16 Batalionu Fizylierow von Oswalda"?
Czy ten batalion stacjonowal przedtem w Plocku?

Ferdynand Traugott Lebericht BEYER byl chirurgiem wojskowym w Plocku do 1803-ego roku. Nastepnie byl lekarzem obwodu piotrkowskiego.
W 1805-tym roku chrzcil dzieci w parafii ewangelickiej w Piotrkowie.
Szukam jego pochodzenia.

https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... cat=396512
Nie jestem pewna, czy ten link sie otworzy?
Na nastepnej stronie tej ksiegi jest tlumaczenie na polski niemieckiego tekstu tego aktu.

Serdecznosci,
Bozenna

[Sroczyński_Włodzimierz]

Robercie: taki babol z XVIII wiekiem i aktach stanu cywilnego nie oznacza, że w ogóle błąd na błędzie. Jakiś zapis (co prawda nie w ASC przed 1808 rokiem) pewnie był. Można żałować, że go nie widzimy na stronie którą podajesz (na marginesie czego on?) ale pewnie był i może jest.

[diabolito]

Robercie: taki babol z XVIII wiekiem i aktach stanu cywilnego nie oznacza, że w ogóle błąd na błędzie. Jakiś zapis (co prawda nie w ASC przed 1808 rokiem) pewnie był. Można żałować, że go nie widzimy na stronie którą podajesz (na marginesie czego on?) ale pewnie był i może jest.

Włodku, to jest cytat ze strony http://www.piotrkow.luteranie.pl
Wiem, że nie były to akta stanu cywilnego, ale nie poprawiałem

To, że jest to zapis na marginesie wiem od pastora parafii w Piotrkowie.
Dokładnie napisał mi: "parafia posiada księgi metrykalne od 1826, a to o czym Pan pisze jest to tylko pojedynczy wpis i to na marginesie; nie mam również informacji o wcześniejszych księgach."

[Sroczyński_Włodzimierz]

Wiem, że to cytat. I wypowiadam się na temat wiarygodności źródła, że POMIMO takiego błędu (powtórzonego) i ogólnie enigmatyczności, braku możliwości analizy tekstu źródłowego - nie należy tego skreślać w całości
choć np zapis o małżeństwie ("gdzieś na marginesie, czegoś") NIEZAWARTYM u ewangelików, a gdzie indziej - i notatka o tym: mieści mi się w "scenariuszach do rozpatrzenia"

To, że ma "tylko (aż!) księgi ASC od 1826 to normalne - wcześniejsze gdyby miał to dopiero byłoby zdziwienie, ze ASC gminy są akurat u ewangelików (ale zdarza się, część ASC gminy Zamość jest w Muzeum, więc...) - po prostu ASC były prowadzone w parafii ewangelickiej od 1826, nie wcześniej:)

to , że nie ma wcześniejszych metrykalnych..no ale na czym ten zapis;)


na marginesie:
Dla mnie bardziej interesujące i większy "?" co było w czasie II Wojny, czy "niemiecki kościół protestancki" przejął, procedury, co z księgami (jak najbardziej to ASC-ki), proboszcz widać, że został "1934 - 1945: ks. Maximilian Petznik" ..co w związku z tym i jak wyglądała rejestracja (w tym kwestia "niemieckie cywilne USC w GG dla Niemców stworzone a EA"), jak i czym teraz jest to udokumentowane

[diabolito]

Bożenno,

link poprawiłem.

Księgi ewangelickie z lat 1796-1806 się zachowały i są to właśnie księgi prowadzone przez Schramma, kapelana wojskowego 16. Batalionu Fizylierów von Oswalda.
Natomiast nie wiem czy prowadził osobne księgi dla wojskowych i cywilów. Sprawdziłem księgi 16. BAtalionu (te mam) i nie występuje tam nazwisko Beyer.

16. Batalion Fizylierów utworzono w 1787 r
1787-1793 stacjonował w Konitz (Chojnice)
1796-1806 stacjonował w Piotrkowie
rozwiązany w 1807
Lista działań bojowych:
https://www.fotosik.pl/zdjecie/pelne/93e7a400e15fdd2f

Natomiast wracając do pytania w wątku. Moi przodkowie, luteranie ochrzcili córkę 26 stycznia 1801 r. najpierw w kościele katolickim w Piotrkowie a dopiero potem zostało wpisane w księgi ewangelickie 16. Batalionu. Może nie było kapelana wojskowego na miejscu? Chrzest odbył się 3 dni po narodzinach.

[Bozenna]

Robercie,
Dziekuje za szczegoly.
Piotrkow - ksiegi ewangelickie z lat 1796-1806 sie zachowaly?
Gdzie moglyby byc dostepne? Czy w sieci?
Serdecznie pozdrawiam,
Bozenna

[diabolito]

Przepraszam, ale źle napisałem.
Księgi protestanckie z lat 1799-1806 dla 16. Batalionu się zachowały.
Z informacji na stronie parafii w Piotrkowie wynika, że kapelan wojskowy 16. Batalionu prowadził księgi dla parafii. Wnioskuję, iż piszą o właśnie księgach wojskowych, bo w mailu do mnie pastor napisał "nie mam również informacji o wcześniejszych księgach [przed 1826]"
Niestety