Znaczenie nazwy miejscowości przy nazwisku szlachcica

Szlachectwo, heraldyka

Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie, adamgen

Krzysztof62

Sympatyk
Posty: 13
Rejestracja: wt 30 mar 2021, 18:31

Znaczenie nazwy miejscowości przy nazwisku szlachcica

Post autor: Krzysztof62 »

Witam,
czy ktoś mógłby wyjaśnić mi kwestię znaczenia nazwy miejscowości przy nazwisku szlachcica. Chodzi mi o to czy zapisanie miejscowości przy nazwisku (np. Iksiński z Woli) oznaczało, że szlachcic się tam urodził czy, że tam rezydował.

Pozdrawiam
Krzysztof
Korzeniewski_Jerzy

Sympatyk
Posty: 75
Rejestracja: wt 19 sty 2021, 23:32

Znaczenie nazwy miejscowości przy nazwisku szlachcica

Post autor: Korzeniewski_Jerzy »

Ale o jakim okresie czasowym i o jakim dokumencie mówimy?

Pozdrawiam Jerzy
Krzysztof62

Sympatyk
Posty: 13
Rejestracja: wt 30 mar 2021, 18:31

Re: Znaczenie nazwy miejscowości przy nazwisku szlachcica

Post autor: Krzysztof62 »

Korzeniewski_Jerzy pisze:Ale o jakim okresie czasowym i o jakim dokumencie mówimy?

Pozdrawiam Jerzy
Terminologia występująca w opracowaniach, dotyczy XVIII w.

Pozdrawiam
Krzysztof
henryk22

Sympatyk
Posty: 257
Rejestracja: pt 17 lis 2017, 09:34

Znaczenie nazwy miejscowości przy nazwisku szlachcica

Post autor: henryk22 »

To przeważnie znaczyło miejscowość, z której wywodził się ród. Np. potomkowie Mikołaja Reja określali się "z Nagłowic", choć już od pokoleń Nagłowice do nich nie należały.

Henryk
Krzysztof62

Sympatyk
Posty: 13
Rejestracja: wt 30 mar 2021, 18:31

Re: Znaczenie nazwy miejscowości przy nazwisku szlachcica

Post autor: Krzysztof62 »

henryk22 pisze:To przeważnie znaczyło miejscowość, z której wywodził się ród. Np. potomkowie Mikołaja Reja określali się "z Nagłowic", choć już od pokoleń Nagłowice do nich nie należały.

Henryk
Dziękuję bardzo
Pozdrawiam
Krzysztof
Mazewski_Tomasz

Sympatyk
Posty: 32
Rejestracja: śr 31 paź 2012, 14:19

Re: Znaczenie nazwy miejscowości przy nazwisku szlachcica

Post autor: Mazewski_Tomasz »

W księgach sądowych (ziemskich/grodzkich) w xviii w. określenie "z" odnosiło się raczej od miejscowości gdzie dany szlachcic mieszkał.
Większość nazwisk szlacheckich ma w sobie gniazdo rodowe.

Tomek
Krzysztof62

Sympatyk
Posty: 13
Rejestracja: wt 30 mar 2021, 18:31

Re: Znaczenie nazwy miejscowości przy nazwisku szlachcica

Post autor: Krzysztof62 »

Mazewski_Tomasz pisze:W księgach sądowych (ziemskich/grodzkich) w xviii w. określenie "z" odnosiło się raczej od miejscowości gdzie dany szlachcic mieszkał.
Większość nazwisk szlacheckich ma w sobie gniazdo rodowe.

Tomek
Dziękuję bardzo

Pozdrawiam
Krzysztof
henryk22

Sympatyk
Posty: 257
Rejestracja: pt 17 lis 2017, 09:34

Re: Znaczenie nazwy miejscowości przy nazwisku szlachcica

Post autor: henryk22 »

Mazewski_Tomasz pisze:W księgach sądowych (ziemskich/grodzkich) w xviii w. określenie "z" odnosiło się raczej od miejscowości gdzie dany szlachcic mieszkał.
Większość nazwisk szlacheckich ma w sobie gniazdo rodowe.
Tomek
To jest logiczne, ale tak nie było. Najbardziej znanym przykładem jest Mikołaj Rej, nie urodził się w Nagłowicach, ani tam nie mieszkał, a jednak był „z Nagłowic”. W księgach grodzkich lubelskich znalazłem jego potomków, mieszkali w powiecie lubelskim, ale zawsze byli „z Nagłowic” (de Naglowice). Przykład z 1612, Christophorus Rey, pewnie już wnuk:
https://szukajwarchiwach.pl/35/8/0/3/46 ... kjCysGG9fg
Znalazłem i inne przypadki. Wespazjan z Bończe Sienicki, nie wiem gdzie się urodził, ale w tej Bończy na pewno już nie mieszkał, a miał posiadłość w ziemi chełmskiej. Mimo to jego syn, zamieszkały we wsi Kanie w ziemi chełmskiej, prezentował się: Stefan z Bończe Sienicki.

Pozdrawiam Henryk
Ted_B

Sympatyk
Posty: 1264
Rejestracja: czw 18 lut 2016, 12:43

Post autor: Ted_B »

Witam!
Jeśli chodzi o "z" (łacińskie "de") to rację ma Henryk. Określenie to wskazuje miejsce skąd wywodził się dany ród (gniazdo rodowe).
Natomiast w przypadku nazwisk szlacheckich utworzonych od nazw miejscowości, to ta miejscowość może być zarówno gniazdem rodowym, albo i miejscem gdzie miał dobra.
Przykłady:
1. Wawrzyniec z Lipia Lipski - zarówno "z Lipia", jak i "Lipski" wskazują na gniazdo rodowe - miejscowość Lipie w ziemi rawskiej (dziś pow. kutnowski).
2. Wojciech z Kurozwęk Męciński - gniazdo rodowe Kurozwęki w pow. staszowskim, zaś Męcina w pow. limanowskim to miejsce posiadania dóbr. Niektórzy herbarze wspominają o istnieniu Męciny w województwie lubelskim.
Pozdrawiam!
Tadek
Krzysztof62

Sympatyk
Posty: 13
Rejestracja: wt 30 mar 2021, 18:31

Post autor: Krzysztof62 »

Ted_B pisze:Witam!
Jeśli chodzi o "z" (łacińskie "de") to rację ma Henryk. Określenie to wskazuje miejsce skąd wywodził się dany ród (gniazdo rodowe).
Natomiast w przypadku nazwisk szlacheckich utworzonych od nazw miejscowości, to ta miejscowość może być zarówno gniazdem rodowym, albo i miejscem gdzie miał dobra.
Przykłady:
1. Wawrzyniec z Lipia Lipski - zarówno "z Lipia", jak i "Lipski" wskazują na gniazdo rodowe - miejscowość Lipie w ziemi rawskiej (dziś pow. kutnowski).
2. Wojciech z Kurozwęk Męciński - gniazdo rodowe Kurozwęki w pow. staszowskim, zaś Męcina w pow. limanowskim to miejsce posiadania dóbr. Niektórzy herbarze wspominają o istnieniu Męciny w województwie lubelskim.
Pozdrawiam!
Tadek
Dzięki za wyczerpujące wyjaśnienie.
Pozdrawiam
Krzysztof
ODPOWIEDZ

Wróć do „Szlachta, herbarze”