Pierwszą grupą byli członkowie gminy (Gemeindemitglied). Tylko im ustawodawca przyznawał prawo swobodnego pobytu w gminie oraz udziału w prawach i korzyściach z tego wynikających i tylko na członków gminy nałożone zostały obowiązki i ciężary gminy.
Członkowie gminy dzielili się na dwie odrębne kategorie: przynależnych i uczestników.
Ważniejszą, bo dającą więcej uprawnień była kategoria przynależnych do gminy.
Oprócz praw przynależnym wszystkim członkom gminy, przynależni mieli prawo do wsparcia ze strony gminy w razie zubożenia lub niezdolności do pracy.
Tylko oni mogli uzyskiwać obywatelstwo miejskie, a w systemie wyborczym do rad gminnych pewnych kategorii przynależnych nie dotyczył cenzus majątkowy.
Kwestie związane z zagadnieniem przynależności regulowała państwowa ustawa z dnia 3 grudnia 1863 roku o prawie swojszczyzny (RGB 1863, nr 105), znowelizowana ustawą z dnia 5 grudnia 1896 roku o zmianie niektórych postanowień ustawy z dnia 3 grudnia 1863 roku tyczącej się urządzenia stosunków swojszczyzny (RGB 1896, nr 222).
Według jej przepisów, każdy obywatel państwa, na mocy „prawa swojszczyzny” (Heimatsrecht) musiał należeć do jakieś gminy.
Przynależność do określonej gminy powstawała „z mocy prawa” dziedziczona była po ojcu lub nieślubnej matce.
Tak więc, co do zasady, dana osoba, niezależnie od miejsca urodzenia i stałego lub czasowego zamieszkania, pozostawała przynależna do tej samej gminy, co jej ojciec, ewentualnie nieślubna matka. Zatem prawo przynależności do gminy (tzw. swojszczyzny) było dziedziczone.
Prawo przewidywało tylko jeden sposób zmiany dotychczasowej przynależności.
Nabyć przynależność można było przez „przyjęcie do gminy” (w ustawodawstwie oraz w praktyce na określenie tego faktu stosowano również pojęcia „przyjęcie do związku swojszczyzny” czy „przyjęcie do związku gminy”).
Rada gminy miała pełną swobodę przyznawania prawa przynależności, wedle swojego uznania, i od ich decyzji nie można było się odwołać.
(Podaję na podstawie:
Anna Zadora-Dąbrowska, Członkowie, przynależni i obcy – regulacja kwestii członkostwa gminy galicyjskiej w latach 1862-1918, na przykładzie gminy miejskiej Nowy Sącz, s, 179-186 [w:] Per aspera ad astra „Materiały z XVI Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów, t. VII, „Historia Polski pod zaborami”, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2008).
Łączę pozdrowienia –
Lidia
P.S.
Do Barbaba
O wiele milszą dla „starych” Genpolowiczek, i odpowiadającą prawdzie, byłaby forma:
Znalazłem, w zasobach archiwum forum dyskusyjnego „Genealogia Polska” („GENPOL.com”), wątek…
.
Przeprasza za niefortunne sformulowanie tematu i jednoczesnie dziekuje za obszerna odpowiedz
