Spotkanie w sprawie digitalizacji i indeksacji

[Nowik_Andrzej]

W dniu wczorajszym, 16.06.2010, odbyło się w APW spotkanie przedstawicieli PTG i WZI z przedstawicielami NAC.

P. Ryszard Wojtkowski, dyrektor APW, jako gospodarz otworzył spotkanie i przedstawił wzrost poszukiwań genealogicznych w archiwach państwowych oraz przeprowadzaną z NAC digitalizację warszawskich metrykaliów.

Następnie p. Wojciech Woźniak, zastępca dyrektora NAC, i p. Rafał Magryś, kierownik Oddziału Archiwistyki Zasobów Cyfrowych NAC, przedstawili ogólnie działalność NAC-u i sposób funkcjonowania systemu ZoSIA.

Oprócz p. Wojtkowskiego obecni byli również inni pracownicy APW i dziennikarze, którzy podczas przerwy przeprowadzili szereg krótkich wywiadów (zapewne będzie jakiś ślad medialny po spotkaniu). Środowisko genealogiczne reprezentowali: Marta Nalazek, Feliks Grabowski, Włodzimierz Sroczyński i niżej podpisany, z urzędu zastępujący nieobecnego (z bardzo ważnych przyczyn rodzinnych) Jacka Młochowskiego. Później nastąpiła dyskusja skoncentrowana wokół systemu ZoSIA.

Próbując podsumować wystąpienia i dyskusję:
Samo spotkanie było wyrazem współpracy środowiska genealogów i pracowników archiwów państwowych i warto podkreślić dużą życzliwość, jaką okazują obecni na spotkaniu archiwiści dla inicjatyw podejmowanych przez genealogów. Warto też na początku przypomnieć, że to p. Wojtkowski zaangażował się w udostępnianie warszawskich metrykaliów w Internecie, a pracownicy APW opracowali prosty i bardzo praktyczny system udostępniania skanów, który był używany do ich udostępniania na komputerach w pracowni naukowej, a dla PTG stał się punktem wyjścia do skonstruowania systemu udostępniania skanów w Internecie.

Z nowych informacji o systemie ZoSIA trzeba podkreślić, że udostępnionych w nim jest ponad 470 tys. skanów, do końca roku ta liczba ma przekroczyć milion. System umożliwia tworzenie kont wirtualnych, na których mogą być umieszczane skany z zasobów m. in. archiwów kościelnych, co otwiera nowe możliwości do współpracy tychże archiwów, NAC i genealogów. Przy okazji skanowania (z tzw. mikrofilmów – matek NAC) dokonywane są uzupełnienia brakujących klatek z oryginałów. System jest w całości oparty na otwartym oprogramowaniu (open source).

Lecz żeby te plusy do końca nie przesłoniły nam minusów systemu, w imieniu Zarządu PTG zgłosiłem następujące uwagi:

1. Korzystanie ze skanów w systemie ZoSIA ma właściwie tyle wad, co zalet ma system APW czy PTG, łącznie z brakiem możliwości linkowania i nazywanim plików wyłącznie wg kolejności skanów w jednostce (a nie nrów aktów, paginacji czy foliacji).
Odpowiedź: Zostanie wprowadzona możliwość linkowania, natomiast system posiada funkcję wprowadzania opisu skanu, dzięki czemu łatwiej będzie do nich dotrzeć.

2. Brak możliwości umieszczania w systemie, który sumuje dane z systemów SEZAM i IZA (pomijając zresztą PRADZIAD i ELA), pomocy archiwalnych jak indeksy do metrykaliów czy istniejące już indeksy osobowe lub geograficzne do innych typów akt.
Odp.: Można z systemem będzie skonfigurować wyszukiwarki pracujące na zewnętrznych bazach, z punktu widzenia których ZoSIA będzie pełnił (jak to brzmi! – ZoSIA będzie pełnił…) funkcję magazynu skanów (gdy oczywiście już będzie można do niego linkować).

3. Brak porządkowania akt na poziomie wyższego rzędu niż zespół archiwalny, jak metrykaliów z danego obszarów i okresu, co powinno mieć miejsce w przypadku tak zaawansowanych technologii cyfrowych.
Odp.: System daje pewne możliwości do budowy tego typu nakładek, lecz ich tworzenie znowu raczej pozostanie w gestii użytkowników.

4. Problem zgłoszony przez Jacka Młochowskiego: rozdzielczość niektórych skanów.
Odp.: Problemy tego typu są na bieżąco moderowane i poprawiane (dotyczy to np. aktów z warszawskiej parafii św. Barbary).

Podsumowując:
Zaprezentowana wersja systemu ZoSIA jawi się jako połączenie systemów SEZAM I IZA z dołączoną funkcją udostępniania skanów poszczególnych jednostek na zasadzie ich magazynowania. Narzędzia do posługiwania się nimi przez genealogów, przynajmniej na tym etapie budowy systemu, muszą znajdować się poza nim, czego przykładem jest propozycja Włodzimierza Sroczyńskiego czy niżej podpisanego (o czym wspomina z dużym zażenowaniem ze względu na brak niemal jakiejkolwiek wiedzy z zakresu informatyki). Zacytowana przez przedstawicieli NAC zasada „taniego państwa” może okazać się stosunkowo droga w realizacji, gdy ZoSIA bez stosownej „protezy” nie będzie mogła genealogom przedstawić swojego wnętrza, choć pozostanie jej niewątpliwie urocza powierzchowność…

Andrzej Nowik

[Dławichowski]

Dzień dobry!
Wspaniała inicjatywa. Na ręce Pana Ryszarda Wojtkowskiego skladam podziękowanie za zauważenie potrzeb polskich genealogów. Także dla obaw archiwistów wyznaniowych jest to wspaniały przykład ukazujacy, że nikogo dobro jest nie naruszane poprzez udostępnianie metryk osób zmarłych. Ważny jest także klimat w osiaganiu wspólnego, społecznego wszak celu.
Odnoszę wrażenie że: "coraz lepiej się dzieje w państwie duńskim"
Krzycho z Koszalina

[Sroczyński_Włodzimierz]

Moje trzy grosze (kolejność przypadkowa) lterki dlatego żeby nie wiązać poniższego z wypowiedzią Andrzeja tzn 1<>A! B<>2 etc


A. Ad "obecne wybrane funkcje Zosi" czyli to, co zapewne najbardziej interesujące dla osób korzystających z szukajwarchiwach.pl jako magazynu skanów ASC

Prace nad powiększaniem zasobów skanów udostępnianych w szukajwarchiwach.pl trwają i będą kontynuowane. Pierwszej porcji poważnego uzupełnienia należy spodziewać nie wcześniej niż we wrześniu. Dotychczas stosowane procedury będą kontynuowane tzn. należy przypuszczać, że w pierwszej kolejności będą udostępniane skanu z mikrofilmów, prace nad digitalizacją ksiąg niezmikrofilmowanych wykonywane są równolegle. Z uwagi na inna technikę, jako wymagające więcej czasu i nakładów - nie należy oczekiwać zbliżonego tempa publikacji z tych źródeł (różnica rzędów wielkości w czasie i jak się wydaje kosztach)

W kwalifikacji materiałów do zeskanowania (a właściwie priorytetu/kolejności) były, są, i raczej będą uwzględniane m.in.:
- efekt bezpośredni stopień wykorzystywania (liczba użytkowników i inne nieilościowe parametru) danego zasobu
- umożliwienie dalszych prac nad danym zasobem (IMO: czy znaleźli się w "środowisku genealogów" chętni do wykonania indeksacji (to wniosek pośredni z subiektywnej oceny słów dotyczących zapowiedzi publikacyjnych - przykładowo na prawdopodobne w miarę szybką publikację niektórych z zasobów Oddziału Pułtusk ma wpływ wykonana indeksacja)

Zasady obowiązujące dziś w przewidywalnym horyzoncie czasowym pozostaną niezmienione (skrótowo: serwis "bezpłatny" tzn użytkownik indywidualny korzysta nie ponosząc opłat za dany skan.


B. Ad "jakich jeszcze funkcjonalności możemy się spodziewać w szukajwarchiwach.pl. Tzn co będzie dostępne dla osób korzystających z szukajwarchiwach.pl "detalicznie/amatorsko/prywatnie"

System jest elastyczny, możliwości są spore. Zarówno poprzez "osadzenie w serwisie" jak i współpracę z narzędziami zewnętrznymi, stworzonymi i działającymi niezależnie od NAC. Niezależnie ale powiązane (choćby poprzez zbiór danych na którym pracują: ASC:)

Co będzie to zależy od możliwości ale także od zindentyfikowanych potrzeb "zwykłych użytkowników" a pisząc wprost: czym większa Wasza aktywność w określeniu oczekiwań co do narzędzi, pomocy etc -tym większa szansa że produkt "szukajwarchiwach.pl" i powiązane z nim - będą przydatne. Jeśli użytkownicy nie wypowiedzą się co by się przydało, moim zdaniem, ZOSIA ograniczy się magazynu skanów, w którym mało kto sobie poradzi ze znalezieniem czegokolwiek.


C. Było to pierwsze (czy też jedno z pierwszych) spotkań. Wydaje się, (mi się tak wydaje;) celowym, aby grono potencjalnych współpracujących poszerzyć o nieobecnych 16 czerwca, a mających dużo do powiedzenia i zaoferowania.


D. Współpraca pomiędzy NAC, AP a pozostałymi grupami zainteresowanych, w moim odczuciu jest jak najbardziej możliwa (ba! konieczna), nie zastąpi i nie będzie miała negatywnego wpływu na "bileteralne kontakty". A prościej: niezależnie jak się będzie układać i kiedy poznamy wyniki kontaktów grona (obecnych na spotkaniu a także tych którzy zdecydują się w przyszłości na włączenie się) to dotychczas wypracowane sposoby działania będą nadal (z pożytkiem stosowane)


i moje subiektywne podsumowanie:
Współpraca będzie - z pożytkiem dla wszystkich.
Jakie owoce przyniesie? Kiedy? W jakiej formie będzie? za wcześnie, abym wyrobił sobie zdanie:)

[zmiana: dodane]
P.S. jeśli będę miał czas to kilka uwag dodam w części forum przeznaczonej tylko dla członków PTG

[Sroczyński_Włodzimierz]

odpowiedź na:
"Panie Włodzimierzu, może Pan się orientuje kiedy będą dostępnie skany ze św. Andrzeja Apostoła po 1900r ????
Pozdrawiam
Jarek"
http://www.genealodzy.pl/modules.php?op ... 8671#58671


"należy przypuszczać, że w pierwszej kolejności będą udostępniane skanu z mikrofilmów, prace nad digitalizacją ksiąg niezmikrofilmowanych wykonywane są równolegle. Z uwagi na inna technikę, jako wymagające więcej czasu i nakładów - nie należy oczekiwać zbliżonego tempa publikacji z tych źródeł"
taki pogląd mam ja - co nie musi odpowiadać prawdzie, ale starałem się wiernie przekazać informacje ew przedstawić tok rozumowania:)

co jest zmikrofilmowane, a co nie jest ?
na ogół (nie wiem jak z innymi zespołami) inwentarze dostępne w sieci dotyczące warszawskich ASC, podają prawdziwe informacje (choć niepełne)
tzn jeśli
jednostka "rok 1900" jest opisana jako zmikrofilmowana
jednostki "rok 1901"-...-"rok 1907" jest z adnotacją "brak mikrofilmu"
a rok 1908 nie występuje w inwentarzu elektronicznym -to należy przyjąć że 1908 nie jest zmikrofilmowany

przydługi wywód kończę krótkim
"moim zdaniem w tym roku nie będzie"

[stengiel_jarosław]

Dziękuję.
JS

[Młochowski_Jacek]

...w imieniu Zarządu PTG zgłosiłem następujące uwagi:
4. Problem zgłoszony przez Jacka Młochowskiego: rozdzielczość niektórych skanów.
Odp.: Problemy tego typu są na bieżąco moderowane i poprawiane (dotyczy to np. aktów z warszawskiej parafii św. Barbary).

Dotarła do mnie informacja, że skany z warszawskiej parafii św. Barbary zostały wymienione. W imieniu genealogów dziękuję za bardzo szybką reakcję. Muszę stwierdzić, że obserwując pracę, którą NAC wykonuje w ostatnim czasie, jestem pod wrażeniem. Szczególnie cieszy mnie tempo prac i fakt, że zasoby te dostępne dla wszystkich poszukujących nieodpłatnie. Są jeszcze rzeczy, które można i należy zrobić w kwestii poprawy dostępności. Związane są one z indeksacją i dopasowaniem na styku indeksy-skany. Wierzę, że przy chęci współpracy z obu stron uda się nam wspólnie badanie historii naszych rodów uczynić łatwiejszym i pełniejszym. Będąc na pogrzebie bliskiej mi osoby nie mogłem osobiście wziąć udziału w spotkaniu. Mam jednak nadzieję na kolejne spotkania robocze w przyszłości.

[Sroczyński_Włodzimierz]

notatka na stronie APW:
http://warszawa.ap.gov.pl/intro.html