Pytanie o Ekonomów na przełomie XVIII I XIX.

[Polkownik]

Witam,

Zwracam się do Państwa z pytaniem, czy ekonom, w tym wypadku szlachetnie urodzony, mógł być osobą zamożną, czy też był nazwijmy to owczesnym średniakiem, jeśli chodzi o zarobki. Zastanowiło mnie to po sprawdzeniu metryk rodzinnych, ponieważ zauważyłem, że na przestrzeni lat rodzina cały czas się powiększała, a pomimo to wiele osób z rodziny mieszkało w tym samym domu tak od końca XVIII wieku do początku dwudziestego. I teraz pytanie, czy dom był tak duży, aby pomieścić dzieci ze swoimi rodzinami oraz wnuki itd. czy po prostu biedowali i wszyscy mieszkali w dwóch czy trzech izbach?

Jak Państwo myślicie?

Pozdrawiam,
Maciej

[kkrasinski]

A nie da się sprawdzić jak wyglądał wspomniany dwór? Ile miał izb itp.? Często na stronach danej miejscowości są zdjęcia historyczne, to można się zorientować, jak dużym budynkiem dysponowali przodkowie na początku XXw.

Natomiast jeśli chodzi o ekonomów, to raczej nie byli zamożni. Patrząc po metrykach, to często ich dzieci zostawały rzemieślnikami w miastach (szewc, krawiec, kowal itp.)

[PGorzechowski]

Witam, mój pradziad przez jakiś czas pełnił funkcję ekonoma w II poł. XVIII w. w ziemi dobrzyńskiej i był w miarę zamożny. Posiadał wiele działów ziemi w kilku lokalizacjach, które najczęściej wydzierżawiał. W różnych dokumentach był określany jako "generosus" i prowadził dość aktywne biznesowe życie. Także tu nie ma reguły.

[Polkownik]

Witam,

Jeśli chodzi o sprawdzenie jak wyglądał dom lub gdzie był umiejscowiony to jest problem, bo chodzi tu o miejscowość Barysz na Podolu. Nie znalazłem dokładnej mapy dawnego miasta a ilość zdjęć jest ograniczona. W spisie mieszkańców z XX w. jest informacja o osobach zamieszkujących dom, ale brak informacji o metrażu, wyglądzie samego budynku. Mój przodek, Piotr ekonom(XVIII.) , miał syna Jana(XIXw.) , który też był ekonomem a z kolei syn Jana był posesor fundi.

Pozdrawiam

Maciej

[Sroczyński_Włodzimierz]

Nie ma co "jak Państwo myślicie" a kwerendować we wspomnieniach, opisach, archiwach podworskich
a za pięć dni w Smardzowie pewnie jak co roku środowisko spotka się i będzie okazja do złapania języka z eksMazurów;)

[kkrasinski]

Panie Włodzimierzu, muszę w końcu przyznać, że jak dla mnie pisze Pan szyfrem, którego zrozumieć nie sposób

Pozdrawiam

[Sroczyński_Włodzimierz]

Myślę, że Maciej jako potomek mieszkańców miasteczka/wsi Barysz na Podolu nie będzie miał żadnych problemów w skorzystaniu ze wskazówki do niego kierowanej, a pozostali czytelnicy - jeśli będą zainteresowani - w minutę, dwie się dowiedzą.

[kaczkowski_witold]

Witam, mój pradziad przez jakiś czas pełnił funkcję ekonoma w II poł. XVIII w. w ziemi dobrzyńskiej i był w miarę zamożny. Posiadał wiele działów ziemi w kilku lokalizacjach, które najczęściej wydzierżawiał. W różnych dokumentach był określany jako "generosus" i prowadził dość aktywne biznesowe życie. Także tu nie ma reguły.

Potwierdzam, zetknąłem się z podobnym przypadkiem. W 1811 r Michał Kaczkowski był ekonomem w majątku Zameczek pod Przytykiem. , w 1813 zakupił sołectwo w Wierzbicy, a jego syn znaczny majątek Ossolin w Sandomierskiem

[Łucja]

Witam,

Jeśli chodzi o sprawdzenie jak wyglądał dom lub gdzie był umiejscowiony to jest problem, bo chodzi tu o miejscowość Barysz na Podolu. Nie znalazłem dokładnej mapy dawnego miasta a ilość zdjęć jest ograniczona. W spisie mieszkańców z XX w. jest informacja o osobach zamieszkujących dom, ale brak informacji o metrażu, wyglądzie samego budynku. Mój przodek, Piotr ekonom(XVIII.) , miał syna Jana(XIXw.) , który też był ekonomem a z kolei syn Jana był posesor fundi.

Pozdrawiam

Maciej

Barysz ma porównawczo do innych lokalizacji świetne źródła, z ciekawości sprawdziłam, dużo jest w internecie (coraz więcej). Już Wikipedia odsyła do mapy Miega, wystarczy kliknąć i Barysz jak na dłoni, mapy Miega są genialne, a to źródło wiele lat temu nie było znane (m.in. autorom różnych publikacji). Widać umiejscowienie Dworzyska (takiej nazwy jako części Barysza używa z kolei Oskar Kolberg). Googlebooks klikać polecam, fragmenty różnych publikacji się pokazują i potem można poszukać źródła. Oprócz książeczki o samym Baryszu i okolicach (Stanisława Puchała) jest także ciekawa publikacja Tomasza Kargola jako XIX tom "Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym. Barysz, Jazłowiec Jezierzany i Probużna". Większość pewnie znane już, ale to naprawdę jest dużo, to nie jest mało źródeł.

Myślę także, że ekonom na Podolu to coś innego niż ekonom w przeciętnych rolniczych okolicach (a regułą w rolnictwie jest nieurodzaj, warto wiedzieć). Podole to spichlerz Europy, plony zazwyczaj się udawały. Z pobieżnej nawet lektury tego co wyżej podałam wyłania się obraz, że głównym "narzędziem" tamtego rolnictwa byli ... ludzie. Czyli rola ekonoma co by nie mówić musiała być ważna, żeby to organizować.
Nie ma się co zastanawiać jak duży był dom, bo dom, w znaczeniu budynek był zapewne nie jeden. A na mapie Miega całkiem nieźle to wygląda.

Co do zamożności powiem tylko, że właściciele tych dóbr byli zamożni, bo dobra przynosiły dochody (plony, itd.). Odnoga moich Rościszewskich, która trafiła na Podole wzbogaciła się bardzo. To, że była to gospodarka ekstensywna też mi się wydaje pozycję ekonoma windowało w górę (podobnie jak Żydom źle się na Podolu nie powodziło). Jeden z moich Rościszewskich (brat prababci) był w pewnym okresie takim ekonomem w rejonie Kałusza (pocz. XX w.), zajrzę potem do tego co zostało (przez niego) napisane na ten temat, może będzie coś ciekawego. Coś mi po głowie tylko kołacze, że widział tam "potencjał" dla samodzielnej działalności, nie jako ekonom na cudzym (i chciał to wprowadzić w życie). Ale jak ktoś miał dobre układy z właścicielem pracodawcą (tak zrozumiałam, że pokolenia w tym Baryszu pracowały) to musiała to być dobra praca, ekonomowie zwykle często pracę zmieniali, a tutaj jak widać nie. Jest publikacja o ekonomach i innych dworskich oficjalistach, kolejne źródło (genealogia.okiem.pl prowadzi bazę oficjalistów). Może ta rodzina ekonomów była nawet nietypowa (pokolenia w tym samym miejscu - tak zrozumiałam, że było).

Łucja