Przywilej abp. gnieźnieńskiego - lata 1777-1784

[Karol11]

Dzień dobry,

mój przodek Paweł Piasecki uzyskał w okresie 1777-1784 (wtedy abp. był Ostrowski https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografi ... mas-polski ) przywilej od abp. gnieźnieńskiego.

Skany:
[561] https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... d670287677
[562] https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... 14b20a850c
[563] https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... c25f6c3812

Oryginał zapewne przepadł; brak go w księgach miejskich. Ale może po stronie abp. zachował się jakiś regest (lub coś podobnego)?
Jak (i czego właściwie) szukać, aby dowiedzieć się więcej?

O ile rozumiem, przywileje takie nadawano, aby zachęcić do osiedlenia się. Czy jest jeszcze coś, co powinienem wiedzieć lub co rzuca się na myśl któremuś z Forumowiczów?

Włókę roli, której dotyczył przywilej, sprzedała wdowa po Piaseckim w 1808 r. za 2000 (200 + 900 + 900) zł. Jaką wartość miałaby dzisiaj ta suma? (I przy okazji: jaką wartość miałoby dzisiaj 55 dukatów [1803 r.]? skan [424] https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... 791fe70457 )


Pozdrawiam serdecznie
Karol

[Sroczyński_Włodzimierz]

1. w AAG

2. a na co chcesz przeliczać?:) scenariusz: zakopał brzęczącą monetę i potomek odkopał? zero - zabraliby wszystko;)

[Karol11]

Dziękuję za szybką odpowiedź! :)

Na odszukanie jakichkolwiek zakopanych monet nie liczę – to dziwny pomysł. Ale często w księgach miejskich natrafiam na różne sumy i chciałbym mieć (choćby niewyraźne) pojęcie, jakiego rzędu były to sumy.
Suma taka jak tu, 2000 zł, nie pojawia się w księgach za często.

Pozdrawiam
Karol

[Sroczyński_Włodzimierz]

ale na co chcesz przeliczać nie odpowiedziałeś:)
metal szlachetny?
nieruchomości? (to masz przecież:)
kilogramy soli, pszenicy, żywca?

[Karol11]

Hmmm.
Metal szlachetny może być :)
Ale i innymi nie pogardzę: nadmiar wiedzy przecież nie szkodzi :)

[Sroczyński_Włodzimierz]

talar Poniatowskiego (6 zł) ok. 16,6 g Ag
złoty dukat Poniatowskiego ok 3,5 g Au

ale to jest chyba do zgooglowania bez problemu?

[Karol11]

Tak, wiedziałem jak z dukatem. Jak ze złotym, nie wiedziałem - natrafiałem na wiele chaotycznych wiadomości, dotyczących często innych wieków.

Postaram się dowiedzieć jak wyglądałyby inne przeliczniki :)

Dziękuję za pomoc. :)

[Sroczyński_Włodzimierz]

Nie ma "przeliczników" uniwersalnych
Są ceny - w danym miejscu w danym czasie. Konkretne. Zmienne dla miejsc i czasu.
Dziś też trudno uzgodnić "koszyk do CPI" i dość często bywa zmienny...a i zarzutów o manipulację statystyką nie brak, wszędzie - w każdym regionie:)

[Karol11]

Tak - to właśnie, ówczesne ceny, mam na myśli.

Mówiąc przelicznik, chodziło mi o to ile wtedy trzeba było "przeliczyć" talarów lub dukatów, aby kupić np. żywność lub trzodę. Jak powiedziałem, wiedza (chyba :) nie szkodzi

Bo że nie ma jakichś przeliczników uniwersalnych, to w pełni się zgadzam. :)

Tu https://www.cpnbp.pl/__data/assets/pdf_ ... lotego.pdf na s. 45 ciekawe informacje.

[Sroczyński_Włodzimierz]

Centrum Pieniądza NBP jest jak najbardziej Ok, także stacjonarnie (wizyty nic nie zastąpi:) jaki np kanał YT, ale..

(nieprawda, że to co przed "ale" nie ma znaczenia)
ale nie uwzględnia lokalności. Daje syntetyczny obraz, bez wnikania takimi ogólnymi (fakt, że naprawdę dobrymi nie zmienia tego) opracowaniami w mikrorynki i zdarzenia "rok po roku" (a nawet częściej próbkowanych)
Niby pieniądz kruszcowy, ale zmienność cen spora na niewielkiej przestrzeni i czasu i miejsca , także i koszt pieniądza nieujednolicony , mocno rozbieżny. Chyba bardziej niż teraz ..zresztą i "teraz" ( drugiej dekady XXI w, a pewni i trzeciej) nie będzie łatwo wytłumaczyć za parę lat.
a przy okazji CP NBP - ja się dziwię, że temat (nie)stabilności instytucji finansowych i fałszerstw pieniądza w przełomowych czasach nie eksploatują bardziej. To w nawiązaniu do tematu "jak liczyć"- mógł ktoś pod koniec XVII wieku dostać fałszywe złotówki zagranicą tłuczone (bardzo prawdopodobne) albo do banku (no Teppera) złożyć zamiast "bezpiecznie" zakopać. I też kicha:)

A lepszej orientacji niż uzyskana z przejrzenia ksiąg ziemskich, grodzkich, notariatu ("konserwatorów hipotek"), ksiąg hipotecznych nie znajdziesz. Badawczo, solidnie..mało chętnych do pracy, publikacji nie oczekuj. Chyba, że my zrobimy:)

[Karol11]

Może zrobimy :)

Postaram się od teraz wypisywać dane dotyczące cen, ilekroć na nie trafię. Może się kiedyś komuś przydadzą.

[Sroczyński_Włodzimierz]

Źródła z cenami relatywnie od niedawna są dostępne. Na pewno już te dostępne wymagają krytycznego opracowania, ale bardzo dużo nie budzi mocnego zainteresowania (choćby pracą przy publikacji) Czego "dowodem" forum, wybiórczym ale jakoś oddaje.
Fajnie, że Cię zainteresowało na tyle, że będziesz notował. Ja zachęcam nawet głębiej - do specjalnego , nie przy okazji, docierania do źródeł w pakietach. By te liczby coś mówiły - na tle.
W 1781-1790 1000 sztuk cegieł kosztowało we Lwowie ponoć 1040 groszy -> ok. 101,3 g srebra
w Warszawie 97 gramy, w Krakowie 74 gramy, w Gdańsku 186 gram
czy taka sama cegła? nie wiem:)

Wódka (jaka??) za garniec (3,8 dm3) 8-12 gram srebra
jaja kopa: od 6-9 g srebra
ćwierć woła 21 gram srebra w Lublinie 1771-1780
a około 120 dm3 pszenicy 50-60 g srebra, żyta 40-50 gram

na podstawie GUS "Historia Polski w liczbach" Warszawa 2006

ale jaj tam parę grubych nieścisłości namierzyłem:(

[Pędziwiatr_Maria]

Szanowny Panie Karolu

Jeśli chodzi o oryginał z ksiąg miejskich, niestety na razie nie orientuję się, jakby można pomóc, natomiast co do wartości monet używanych w tamtych okresie, myślę, że mogę nieco objaśnić sytuację, skoro kolega nie był w stanie pomóc

Pieniądze na terenie Polski po III rozbiorze do czasu wprowadzenia postanowień kongresu wiedeńskiego w 1815 roku obiegały nadal wg standardów ukształtowanych w drugiej połowie XVIII stulecia. Po pokoju w Tylży w 1807 roku wartość realna nowego dukata (monety złotej) i złotego polskiego (monety srebrnej) księstwa niczym nie odbiegała od typów bitych po kolejnych reformach czasów stanisławowskich z lat: 1766, 1787 i 1794, zarówno pod względem próby, jak i masy.

Oznacza to, że od 1787 roku (reforma monetarna) do wspomnianego 1815 roku:

1 złoty polski = 1/6 talara o masie 5,026 g odpowiadał 2,687 g czystego srebra (próba 0,5381). 2000 złp odpowiadało 5374 g czystego kruszcu (jeśli by brać samą wartość srebra pod uwagę). Przy obecnej wartości srebra 18,86 USD za uncję (uncja trojańska = 31,1034 g) wartość tych 2000 złp to 3258,60 USD, czyli na dzisiejsze polskie złote 2000 starych złotych polskich = 15 970,56 zł.

1 dukat = 18 złp o masie 3,4897 g odpowiadał 3,429 g czystego złota (próba 0,9826). W związku z tym w 55 dukatach waga czystego złota to 188,595 g. Biorąc pod uwagę dzisiejszy kurs złota za uncję otrzymujemy 10 013,85 USD za 55 dukatów, czyli ze względu na obecny kurs dolara amerykańskiego to ok. 49 067,87 zł.

Pozdrawiam Maria

[Sroczyński_Włodzimierz]

Myślę, że spot papierowy nie jest dobrą miarą wyceny złota, a szczególnie srebra stąd wyliczenia oparte na LBMA czy odpowiednikach jest myląca,
Nie da rady kupić bulionowego (nie mówiąc o innych) złota czy srebra po ww "dzisiejszych" cenach. A i sprzedać od ręki można znacznie wyżej niż spot (szczególnie srebro). +30% nie jest niezwykłym osiągnięciem.
a VAT na srebro ..ok pomińmy;)

To po pierwsze

Więc - nie tylko ze względu "kolega nie potrafił pomóc" wypadałoby coś zweryfikować. A arytmetyka chyba nie jest problemem? Mnożyć też musimy w ramach pomocy?

Uwaga do poprzedniego postu aktualna - warto usunąć nieregulaminowo umieszczony.
Nie ma za co

P.S. z tymi "na dziś" wycenami i rynkami finansowymi to bywa mylące - jest taki wątek "kartka z kalendarza" a tam ku pamięci wpis o ujemnej cenie baryłki ropy....nie tak dawno temu :)

[Karol11]

Bardzo dziękuję Pani Marii za odpowiedź! :)

Tego, że od 1787 do 1815 r. nie zmieniło się wiele, już się domyśliłem, ale Pani przystępnie wszystko mi potwierdziła, za co jestem wdzięczny :)

A mnożenie, jak domyślił się Kolega, już samemu wykonałem. I mu również wdzięczmy jestem za jego uwagi :) I jak najbardziej zgadzam się z nimi, są wszystkie wartościowe.

Korzystając z okazji, czy może podzielić się Pani wiedzą, jak wyglądało to z monetami po 1815 r.?
Ta sama rodzina Piaseckich sprzedaje w czerwcu 1818 r. młyn za 3000 złotych polskich i browar za 500 złotych polskich. Ile było to gram srebra/złota?

Pozdrawiam serdecznie
Karol