Polacy w Armii Pruskiej, Niemieckiej

[Adam35200623]

Dzień dobry,
w akcie ślubu mojego przodka Franciszka Koźbiała znalazła się następującą informację:
"zaślubieni: sławetni Franciszek Koźbiał, kawaler, 25 l., żołnierz pułku generała von Ploetz (...)"
Nadmienię, że ślub ma miejsce 30 kwietnia 1801 roku. w miejscowości Wiskitki (pod Żyrardowem) w mazowieckim.

Zakładam, że chodzi o Franza Heinricha Christiana von Ploetz, trudno mi znaleźć o nim jakieś informacje po polsku, jeśli już to pojedyncze strony po niemiecku, a na każdej w przybliżeniu ten sam tekst:
https://de.wikipedia.org/wiki/Franz_Hei ... von_Ploetz

Nie daje mi to jednak nawet punktu wyjścia do poszukiwania jakichś dodatkowych informacji o moim przodku. Być może ktoś z was wie coś więcej na temat Polaków pod dowództwem rzeczonego generała i zna jakieś dodatkowe źródła/akty/spisy lub chociaż materiały skąd można uzyskać więcej informacji

Pozdrawiam,
Adam

[Arek_Bereza]

Warszawa była wtedy pruska, Wiskitki też. Wzięli go do wojska
użyj google tłumacza, z linka z niemieckiej wiki wynika, że Ploetz:
Podczas wojny polskiej 1794/1795 powierzono mu kontrolę nad magazynami na Śląsku, a 2 kwietnia 1794 roku został szefem 42. pułku piechoty. Czerwiec 1798). Podczas rewii w Warszawie 25 czerwca 1802 roku otrzymał Pour le Mérite. 20 maja 1805 r. Został także mianowany generałem porucznikiem (patent z 25 maja 1805 r.). W IV wojnie koalicyjnej był tymczasowym dowódcą Warszawy 13 września 1806 r., A 22 listopada 1806 r. Objął dowództwo nad tamtejszym garnizonem. Kiedy zbliżył się Francuz, opuścił Warszawę, ponieważ wielu jego polskich żołnierzy zdezerterowało
Widać z AU dzieci Franciszka i Salomei, że w Księstwie Warszawskim udało mu się osiąść jako cywil czyli być może był w tej grupie dezerterów.
Ciekawa wydaje się ta luka w AU dzieci między 1809 a 1816. Czyżby udział w wojnie ?

[diabolito]

Jest opracowanie
Die Kampfhandlungen der Brandenburgisch-Preussischen Armee, 1626-1807,1964
autor Günther Gieraths

Większość stron dostępna w google books
https://books.google.pl/books?id=EloI8X ... &q&f=false

Widać z AU dzieci Franciszka i Salomei, że w Księstwie Warszawskim udało mu się osiąść jako cywil czyli być może był w tej grupie dezerterów.
Ciekawa wydaje się ta luka w AU dzieci między 1809 a 1816. Czyżby udział w wojnie ?

Niekoniecznie musiał być dezerterem. Nie wiem czy wszystkie, ale część oddziałów (jak np. 16 batalion w którym służył mój przodek) została po prostu rozwiązana.

[Adam35200623]

W kontekście udziału w wojnie, córka Bogumiła Antonina chrzczona była w lutym, czyli Franciszek musiał być już w Wiskitkach najpóźniej w połowie 1915 roku

Adam

[Arek_Bereza]

Napisałem, że być może był w grupie dezerterów a nie, że był dezerterem. To chyba różnica?
W połowie 1815 było już po wszystkim

[diabolito]

W kontekście udziału w wojnie, córka Bogumiła Antonina chrzczona była w lutym, czyli Franciszek musiał być już w Wiskitkach najpóźniej w połowie 1915 roku

Adam

Adamie, nie wiem czy dobrze Cię zrozumiałem, ale jeśli wnioskujesz, że żona przez okres jego służby była w Wiskitkach to niekoniecznie.

Przeglądałem księgi ze ślubami 16 batalionu fizylierów w czasie stacjonowania w Piotrkowie Trybunalskim. Widziałem śluby z pannami z okolic Włocławka i Chojnic (tam stacjonowali wcześniej). Przez cały okres garnizonowania chrzczą dzieci czyli są tam z żonami.

Napisałem, że być może był w grupie dezerterów a nie, że był dezerterem. To chyba różnica?
W połowie 1815 było już po wszystkim

No ja bym tam się do dezerterów nie przyłączał nawet jeśli bym był oficjalnie zwolniony ze służby.

[Arek_Bereza]

zdaje się, że to spór jałowy. Po ślubie chyba wyszedł ze służby
Kolejne dzieci rodzą się 1801, 1802,1804 i 1807 itd. Częstotliwość dość duża jak na żołnierza stacjonującego gdzieś tam Chojnice, Włocławek czy Piotrków.
W aktach chrztu z 1802 (Kazimierz Franciszek) i 1804 (Marianna Anastazja) nie jest tytułowany żołnierzem (może nie dowodzi ale jednak jest prawdopodobne, że już nim nie był).
Jeśli jest w służbie po 1809 to przecież nie w pruskim wojsku, to chyba oczywiste

[diabolito]

Arku,
nie spór, taki żarcik rzuciłem

I absolutnie nie sugerowałem, że Chojnice, Włocławek i Piotrków w tym przypadku. Tak było u mojego przodka, który służył w 16 batalionie.
W publikacji, którą wcześniej zalinkowałem, są wymienione miejsca i okresy stacjonowania poszczególnych oddziałów/batalionów/pułków. Może to coś pomoże.

[rysiu]

Poszukuję danych odnośnie służby wojskowej w okresie pierwszej wojny św. mojego dziadka August Kloskowski ur.29.08.1883 Bruss kreis Konitz .Rysiu.

[Bukała_Kacper]

Witam,

mój przodek Karol Fryderyk Brykner pojawia się w Żarkach (powiat myszkowski) jako świadek w aktach urodzeń. Akta te dotyczą przybyłych do miasta po III rozbiorze Prusaków. Karol pojawia się jako świadek na akcie z 1797 roku obok innych osób, które określono jako żołnierzy huzarskich. W innym akcie z kolei świadków opisano jako żołnierzy pruskich. W 1797 roku Karolowi rodzi się nieślubny syn ze szlachcianki Marcjanny Wężyk, który umiera w 1798. Sam Karol poślubia wspomnianą Marcjannę w Żarkach w roku 1799. Od tego momentu Karol jest wymieniany jako chirurg lub cyrulik. W roku 1801 pojawia się jako świadek w Mstowie. Tam też w kwietniu 1803 rodzi mu się kolejny syn, jednak po miesiącu umiera zarówno on jak i matka Marcjanna. Na kolejny ślad Karola trafić można w parafii Lgota Wielka, gdzie w sierpniu 1803 bierze kolejny ślub, tym razem ze szlachcianką Elżbietą Fiałkowską. W 1804 rodzi mu się córka Karolina (Kobiele Wielkie), a w marcu 1806 Anna (Niedośpielin). Tutaj Karol Fryderyk Brykner znika z kart historii. Anna umiera w domu matki w Częstochowie w 1809 roku. Elżbieta jest już wtedy zapisana jako wdowa.

Od dłuższego czasu zastanawiało mnie czy zniknięcie/śmierć Karola mogła być związana z wkroczeniem na te tereny wojsk napoleońskich, jednak nie mogłem znaleźć żadnych innych informacji. Postanowiłem więc cofnąć się do miejsca w którym pojawia się pierwszy raz Karol Fryderyk i tak trafiłem na zapiski określające go jako pruskiego żołnierza huzarskiego. Starałem się znaleźć jakieś informacje dotyczące stacjonowania wojsk pruskich w Żarkach po III rozbiorze, lecz nie trafiłem na nic ciekawego. Być może jednak ktoś z forumowiczów jest w posiadaniu jakichś cennych informacji. Za jakiekolwiek dane lub pomoc byłbym niezmiernie wdzięczny!

1797 rok - świadkowie opisani jako żołnierze huzarscy:
https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... -G9T?i=204

1798 rok - świadkowie opisani jako żołnierze pruscy:
https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... -2YP?i=205


Pozdrawiam
Kacper Bukała

[sagan]

[...]
Od dłuższego czasu zastanawiało mnie czy zniknięcie/śmierć Karola mogła być związana z wkroczeniem na te tereny wojsk napoleońskich, jednak nie mogłem znaleźć żadnych innych informacji. Postanowiłem więc cofnąć się do miejsca w którym pojawia się pierwszy raz Karol Fryderyk i tak trafiłem na zapiski określające go jako pruskiego żołnierza huzarskiego. Starałem się znaleźć jakieś informacje dotyczące stacjonowania wojsk pruskich w Żarkach po III rozbiorze, lecz nie trafiłem na nic ciekawego. Być może jednak ktoś z forumowiczów jest w posiadaniu jakichś cennych informacji. Za jakiekolwiek dane lub pomoc byłbym niezmiernie wdzięczny!
[...]

Witam,

W 1793 roku w wyniku II rozbioru Żarki znalazły się pod panowaniem pruskim, z okolicznych ziem utworzono wtedy tzw. Nowy Śląsk. Podobnie jak i wiele innych miast i miasteczek na terenie nowej prowincji - Prus Południowych, Żarki stały się siedzibą garnizonu wojsk pruskich. W latach 1796-1806 stacjonował tu jeden ze szwadronów/eskadronów (ew. jego część) 4 Pułku/Regimentu Huzarów Księcia Eugena von Württemberg (Husaren-Regiment Nr. 4, Eugen Prinz von Württember).

W latach 1796-1803 szwadrony HR nr 4 stacjonowały w Kępnie, Ostrowie, Krzepicach, Wieruszowie, Żarkach (Zoreck), Bolesławcu, Działoszynie, Pilicy, Wieluniu (tylko w 1796), Grabowej (od 1797) i Namysłowie; w latach 1804-1806 garnizony mieściły się w Namysłowie, Kępnie, Ostrowie, Olesnie (Rosenberg), Wieruszowie, Żarkach, Bolesławcu, Działoszynie, Pilicy i Wieluniu. (Podaję w oparciu o "Die Kampfhandlungen der Branderburgish-Preussischen Armee 1626-1807" G. Gieraths, Walter de Gruyter & Co, Berlin 1964, str. 275-278.)

W 1806 r. oddziały pruskie wyruszyły z garnizonów na ostatecznie przegraną kampanię przeciwko wojskom Napoleona. W czasie bitwy pod Auerstadt 4 Regiment Huzarów (pod dowództwem księcia Eugena von Württemberg) wchodził w skład brygady kawalerii dowodzonej przez G. L. von Blüchera. Pomimo liczebnej przewagi siły pruskie zostały pokonane przez dywizje francuskie marszałka L. Davout. Walcząca wtedy w awangardzie kawaleria Blüchera została doszczętnie rozbita a 4 Regiment Huzarów poddał się po przegranej bitwie.

Jest dosyć prawdopodobne, że Karol Fryderyk Brykner "zniknął z kart historii" ponieważ poległ w tej krwawej bitwie.

Mnóstwo ciekawych informacji na temat pobytu wojsk pruskich na terenach Prus Południowych w tamtych czasach znajdziesz w poniższych publikacjach:

Z. Włodarczyk, "Wojsko w mieście. Żołnierze Hohenzollernów w Prusach Południowych (1793–1806)", Acta Universitatis Lodziensis, Folia Historica, 103, 73-88 (2019)
https://czasopisma.uni.lodz.pl/historic ... /5583/5256

Z. Włodarczyk, "Translokacja eskadronu majora von Granera (4. pułk huzarów ks. Eugena von Württemberg) z Bolesławca do Radomska (1804)", Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 99, 171-180 (2017)
https://czasopisma.uni.lodz.pl/historic ... /3225/2823

Pozdrawiam,
Paweł

[Ted_B]

Witam!
Pawle! Prawie wszystko się zgadza - za wyjątkiem okresu 1793-96, gdzie uszczegółowię fakty.
1. Po II rozbiorze Polski Żarki, podobnie jak były powiat lelowski oraz północno-zachodnia część powiatu krakowskiego (ziemia olkuska) znajdowały się dalej w granicach II RP. Ale ...
2. Ziemie te przez 3 lata okupowane były przez wojska niemieckie (pruskie). Zgodnie z ustaleniami przy następnym zaborze miały one być przejęte przez Prusy. Czyli Targowica w całej krasie!
3. Po III rozbiorze (24.10.1795) formalnie wcielone zostały do prowincji pruskiej - do utworzonej nowej jednostki terytorialnej, tzw. Nowego Śląska ze stolicą w Żarkach. Nowy Śląsk istniał 12 lat, do 1807 r., gdy został wcielony do Księstwa Warszawskiego.
4. W wyniku nowego rozgraniczenia dokonanego przez Austrię i Prusy na początku 1796 r. (po zwycięstwach wojsk austriackich) część tych ziem leżąca na południe od min. miast Kromołów, Pilica, została zaanektowana przez Austrię i weszła do nowego kraju koronnego, tzw. Nowej Galicji (Galicji Zachodniej).
Pozdrawiam!
Tadek

[Bukała_Kacper]

Witam po dłuższej przerwie!

Przede wszystkim chciałbym bardzo podziękować za podane informacje. Pozwoliły mi powiększyć moją wiedzę historyczną o terenach z których pochodzą moi przodkowie. Rozjaśniła się także sytuacja dotycząca przybycia Karola Fryderyka do Żarek. Musiał on być felczerem jednego z przybyłych eskadronów huzarskich, aczkolwiek nie znalazłem żadnych nowych dokumentów w tej kwestii.

Udało mi się natomiast poznać jego dalsze losy. Pewnego razu przeglądając genetekę trafiłem na Karola Józefa Bryknera. Urodził się on 25 czerwca 1808 roku w folwarku dworskim we wsi Kaszewice. Jego rodzicami byli zmarły Karol Fryderyk i Elżbieta z Fiałkowskich. W akcie urodzenia podano także, że Karol był felczerem na dworze Graffa Henkla, pochodził z miasta Twardogóra na Śląsku, miał lat 40 i zmarł 26 czerwca 1808 roku (tutaj musiał się wkraść błąd). Mam pewność, że chodzi o te same osoby, ponieważ w akcie ślubu Karola Józefa wymienia się zmarłego Karola Fryderyka i żyjącą Elżbietę z Fiałkowskich zamieszkałą w Częstochowie.

W metrykach z parafii Kaszewice odnalazłem także akt zgonu Karola, według którego zmarł on nagle we wsi Kluki parafii Parzno 29 maja 1808 roku. Świadkowie podali, że był on ewangelikiem, miał 43 lata i pochodził z miasta Winnagóra na Śląsku. Najpewniej jednak chodzi o miasto Twardogóra, czyli ówczesne Festenberg.

Ciekawe czy Karol Fryderyk Brykner wziął udział we wspomnianej bitwie i powrócił na tereny Polski, czy może porzucił służbę (o ile było to możliwe) i zatrudniał się jako felczer w majątkach ziemskich.

Na familysearch w metrykach urodzeń z Twardogóry odnalazłem informację, że 15 kwietnia 1764 roku urodził się Carl Friedrich Gottlob Brickner. Karol Fryderyk w akcie ślubu z Elżbietą Fiałkowską w 1803 roku miał 39 lat, zatem data urodzenia mogłaby pasować, podobnie jak wiek podany w akcie zgonu. Oprócz tego w Twardogórze urodziły się jeszcze dwie osoby, Gottlieb Beniamin Brickner w 1766 roku i Christiana Sophia Brückner w 1768 roku. Myślę, że jestem na właściwym tropie, aczkolwiek nie mam pojęcia jak mogę potwierdzić moje domysły na obecnym etapie.

Trójka dzieci z Twardogóry:
https://www.familysearch.org/ark:/61903/1:1:QPNB-NML1
https://www.familysearch.org/ark:/61903/1:1:QPNB-8W9S
https://www.familysearch.org/ark:/61903/1:1:6FYH-KZM1

Pozdrawiam serdecznie
Kacper Bukała

[Komenda]

Dzien dobry, nie znalazłem podobnego wątku więc rozpoczynam ten. Mój przodek (Łukasz Markowicz) był w czasie III rozbioru Rzeczpospolitej wzięty do armii Pruskiej. To rok pomiedzy 1800-1810. Mieszkał w okolicach Łowicza miejscowość Grudze. Moja wiedza o tym pochodzi z aktu ślubu jego syna Błażeja z 1825. Łukasz prawdopodbnie urodził się w 1777 roku. Czy to moźliwe, że aż tyle lat przebywał w Armii? Bez żadnej wiedzy rodziny, gdzie obecnie jest? Co to był Kanton w Armii Pruskiej?
Akt nr 18 z 1825

https://metryki.genealodzy.pl/index.php ... ik=018.jpg

Marek Piotr Markiewicz

[Grazyna_Gabi]

O systemie kantonowym w armii pruskiej:
Tylko wersja niemiecka ale od czego jest google-tlumacz.
https://de.wikipedia.org/wiki/Kantonsystem
Moim zdaniem, mogl byc : zwerbowanym ochotnikiem lub sprzedany przez inna armie.

Pozdrawiam
Grazyna