Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie
Cześć!jart pisze:
Witku, z ust mi to wyjąłeś.
Właśnie! Już od jakiegos czasu bawię się tym pomysłem. Mam parę koncepcji ale wiadomo, że i tak krytyczny punkt to dobra wola dyrekcji ADP. Można by chyba wypracować jakiś plan, mając przede wszystkim na względzie ochronę oryginałów. Napiszę Ci maila wieczorem, albo najpóźniej jutro. Miałem już to zrobić jakiś czas temu, m.in. również w tej sprawie.Dzięki za ten wykaz - wynika z niego że w 1773 roku, zapisano 6 rodzin Kurpiów, płacących czynsz od urpawianej ziemi. Spotkalem w publikacjach informację, że tylu właśnie było meiszkańców Sumieżnego w tym czasie - 6 zagród. W księgach metrykalnych są jednak inne nazwiska innych osób, które musiały wtedy meiszkac w Sumięznym - bo np. w księdze małżeństw 1808 roku żeni się kawaler lat 28, syn obumarłego włoscianina z Sumieznego, co oznacza ze musialby sie urodzić w 1778 roku, a jego ojciec meiszkac tam wcześniej. Poza tym - inna lustracja, zlecona przez bp. Poniatowskiego w 1775 roku, a przeprowadzona w 1781 wykazała, że w Sumiężnym mieszkało wtedy 42 katolików.vitoo pisze:Z Sumiężnego w 1773 mamy 6 osiadłości oraz 7 czynszowników - Michał Bielski, Józef Zadrożny, Wojciechowa wdowa z synem, Szymon Zadrożny, Józef Pełtak z Szymonem Zadrożnym, Marcin Kaluta. Mieszkańcy opisani zostali jako "Kurpie" (co nie zawsze było ścisłe). Tak jak pisał Artur, te zasoby są w ADP. Sumiężne jest w obydwu lustracjach. Ale w 1785 nie podano chyba żadnych mieszkańców.
Tak zgadza się - chodzi rzecz jasna o dzierżawców. Żaden chłop nie był wówczas prawnym właścicielem całego gospodarstwa włącznie z ziemią. Natomiast wnioskując po tym co zawierają owe lustracje, we wsiach czynszowych biskupów płockich chłopi posiadali na własność chałupy oraz zabudowania.Sroczyński_Włodzimierz pisze:Tu bym polemizował
albo właściciel albo oczynszowany dzierżawca:)
Tyle, że trudno bez odniesienia do źródeł
"Kurpie" mogą być b.istotnym elementem, ale nie jako pochodzenie czy samoidentyfikacja, ale w odniesieniu do prawa posiadania, czyli genezy użytkowania danej nieruchomości. Czy na prawie bartnym czy innym -wolni ludzie, specyficznie oczynszowani "Kurpie", nieważne skąd. Taka hipoteza.
Z analogicznych lustracji "i okolic" (np supliki) dotyczących innych obszarów tego samego klucza powstała b. ciekawa praca dostępna w sieci (ale nie dla mnie w tej chwili). Anlaogicznych, ale AGADowskich lustracji płockich i "papierów b-a Poniatowskego". Skany (nie wiem czy wszystko, chyba nie ) w szwa powinny być, tj baza źródłowa do opracowania.
Udostępnienie z zasobu AD ..dobrze by było:)
To raczej podejrzenie, nie przekonanie - jeśli kawaler opisany jest jakom.jankowski pisze: Skąd przekonanie, że kawaler urodził się w tej wsi, a jego ojciec musiał mieszkać tam wcześniej?
Tak, chodzi o wizytację dekanatu Ostrowskiego.vitoo pisze:
Chciałbym też zapytać skąd informacja o lustracji z 1781 roku - nie słyszałem o takiej, chodzi zapewne o wizytację???
Witold
Dzięki w ogóle za wskazówkę o tych, nieznanych mi wcześniej, materiałach! Spróbuję ich dziś wieczorem poszukac.Sroczyński_Włodzimierz pisze:@ praca, no diabeł ogonem..a zgrywałem, może w weekend (jakbym jednak znalazł - wstawię). Dość obfite cytowanie z materiałów nieparafialnych z AD było też przy przywołanej kiedyś na forum, z okazji uregulowań opłat, pracy ("Studia płockie" sprzed 3-4 dekad?) ksiądz Grzybowski zdaje się, że serię o działalności biskupiej Poniatowskiego tam umieścił. Na pewno warto (też już przywoływaną na forum i także czerpiącą z AGADowskich "źródeł lustracyjnych Poniatowskiego"Andrzeja Woźniak "Małżeństwa chłopskie w XVIII-wiecznej wsi pańszczyźnianej" choć tytuł ..dyskusyjny
co do kwestii działania - chyba temat na oddzielny wątek, ale skoro podjąłbyś się prac (dlaczego nie koordynacji?) to po co Ci pośrednik? Tzn - jak najbardziej - ale skoro Zarządu "wsparcia" potrzebujesz - to raczej napisz maila do zarządu, albo pojaw się w Pułtusku:)
Trudno oczywiście wypowiadać mi się bez odniesienia do konkretnego przykładu nazwiska i miejscowości ale od razu mogę powiedzieć, że dla okresu przedrozbiorowego jakaś sumaryczna nobilitacja kurpiowskich czynszowników jest całkowicie nierealna, podobnie zresztą jak i uwłaszczenie i posiadanie gruntów na własność. Tak samo dla okresu Prus Nowowschodnich czy Ks. Warszawskiego. Nadania gwarantowały szereg przywilejów oraz wolność osobistą z prawem wychodu włącznie ale ziemia pozostawała własnością biskupów, po sekularyzacji skarbu królewskiego, a następnie rządową (stąd przecież brała się konieczność spisywania lustracji, ustalania wysokości i płacenia czynszów). Po raz pierwszy spotkałem się z informacją o tytułowaniu kurpiowskich czynszowników "szlachetnymi".m.jankowski pisze:Przy okazji, może ktoś się orientuje, czy po sekularyzacji dóbr biskupów płockich doszło do uwłaszczenia zamieszkujących je "kurpiowskich" gospodarzy? W znanych mi aktach notarialnych od lat 30. XIX wieku występowali oni jako "szlachetni". Zastanawiam się kiedy otrzymali prawa obywatelskie? A może wcale ich nie potrzebowali, bo "nobilitowały" ich nadania biskupie gwarantujące swobodne rozporządzanie nieruchomością.
