Ustalenie obywatelstwa pradziadka

[Mlodzina_lks]

Witajcie,

Chciałbym prosić o pomoc w znalezieniu dokumentów potwierdzających niemieckie obywatelstwo mojego pradziadka.

Z relacji mojego dziadka wynika, że mój pradziadek posiadał obywatelstwo niemieckie, nie zachowały się jednak żadne dokumenty potwierdzające ten fakt. Dziadek w chwili śmierci ojca miał 3 lata, żona pradziadka zmarła ponad 30 lat temu. Nie ma domu rodzinnego gdzie możnaby znaleźć jakiekolwiek dokumenty, nie mam też zbytnio osób z dalszej rodziny do których mógłbym się zwrócić o pomoc. Przeszukałem dokumenty w znanych mi archiwach i znalazłem garść ifnormacji na jego temat.

Pradziadek - Arnold Gronert, urodził się w 1905 r. w Łodzi, poniżej znalazłem jego akt urodzenia:
https://metryki.genealodzy.pl/index.php ... 1-1634.jpg

Rodzice: Bronisław Gronert i Emilia (Otylia, imię różnie odczytywane) Jeger, miał troje rodzeństwa:
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... rdertable=

Nieznana jest data śmierci pradziadka, na grobie na cmentarzu widnieje data 1945r., akt zgonu został sporządzony w 1950 r. wyrokiem sadu, którym został uznany za zmarłego. Według relacji dziadka, pradziadek został w 1945 r. zabrany przez "policje" i nikt go już nigdy nie widział, nie wiadomo kiedy i gdzie zmarł. Nie wiadomo, czy chodziło o gestapo czy UB.

Moje pytanie, czy bylibyście w stanie podpowiedzieć, gdzie, z powyższymi danymi, można szukać informacji, dokumentów, potwierdzających niemieckie obywatelstwo pradziadka. Do jakich instytucji mogłbym się zgłosić o pomoc lub jakie archiwa przejrzeć?

[Tomasz_Lenczewski]

Do Archiwum Państwowego w Łodzi i do IPN w Łodzi. W publikowanym na stronie internetowej inwentarzu AIPN w Łodzi są akta kilku członków rodziny Gronertow przeważnie źon w sprawach o przyjęcie niemieckiej listy narodowościowej. Sugerowałbym o napisanie bezpośrednio do archiwum w sprawie pradziadka, bo inwentarz internetowej nie jest pełny https://inwentarz.ipn.gov.pl/showDetail ... age=2&url=[|typ=0]
Pozdrawiam

[janusz59]

W 1905 roku Łódź była częścią Rosji. Po odzyskaniu niepodległości wszyscy mieszkańcy posiadający wcześniej obywatelstwo Rosji uzyskiwali obywatelstwo Polski. W akcie urodzenia i akcie ślubu nie ma nic , że Bronisław był obcym obywatelem. Po 1939 roku osoby z pochodzeniem niemieckim mogły się ubiegać o wpisanie na jedną z czterech Volkslist.
W miejscowości, gdzie mieszkał przed wojną powinna być kartoteka meldunkowa lub księga ludności. Tam była podawana przynależność państwowa.
Widzę w akcie ślubu, że Bronisław pochodził z Turku. Może w aktach stanu cywilnego przodków zachowały się wpisy o obcym obywatelstwie.
Ale tak naprawdę opis Bronisława w akcie ślubu jako zapasnego sołdata ( żołnierza rezerwy) wyklucza obce obywatelstwo , bo obcych obywateli nie brano do wojska.

Pozdrawiam
Janusz

PS. Polecam artykuł w Wikipedii "Volkslista".

[Mlodzina_lks]

Tomasz, Janusz, wielkie dzięki za tak szybkie i precyzyjne odpowiedzi.
Na podstawie Waszych podpowiedzi wydaje mi się, że można wysnuć następujące wnioski.
Pradziadkowie nie byli obywatelami niemieckimi z pochodzenia, ale prawdopodobnie podpisali volkliste w trakcie II wojny światowej przez co mogli otrzymać niemieckie obywatelstwo, z tego wynikałyby akty sprawy karnej w IPNie przeciwko prababci.
Rozumiem, że muszę złożyć oficjalny wniosek do IPNu spełaniając wszystkie procedury, żeby otrzymać koię tych akt i ewentualnie akt dziadka, jezeli takowe istnieją.
Czy istnieją archiwa, które zawierają dane osób wpisanych na volkliste? Domyślam się, że po stronie polskiej jedynie IPN wchodzi w grę, a czy jest podobny instytut po stronie niemieckiej, gdzie możnaby się zwrócić o weryfikację wpisów na lisęt narodowościową osób podanych z imienia i nazwiska?

[Sroczyński_Włodzimierz]

Podpisuj posty choćby imieniem (nikt nie sprawdza tego z dokumentami:)

Wnioski to będziesz wyciągał z dokumentów, kierując się zasadami m.in. opisanymi powyżej.
Zgromadź dokumenty, a pytania przeformułuj - tj doprecyzuj, gdy będziesz zlecał kwerendę- jak widzisz istotne jest "kiedy" w pytaniu "jakie" :)

literatury sporo, zasób nie tylko IPNu, APów też, sądów już rzadziej

[Tomasz_Lenczewski]

Swego czasu w Archiwum Państwowym w Łodzi była kartoteka osób, które wpisały sie na listę narodowościowa niemiecką. Z udostępnianiem jej było trudno. W okresie PRL „cieszyła się” zainteresowaniem, gdyż osoby pragnące uzyskać obywatelstwo niemieckie suka¡y tam swoich krewnych. To osobny temat. Natomiast w IPN znajduję szereg spraw dotyczących powojennych procesów, których było mnóstwo. Napisz zarówno do AP w Łodzi, jak i do IPN.Takich uniwersalnych archiwów nie ma. VL była takim niedoskonałym tworem, wielostopniowymi z okresu niemieckiego w stosunku do pełnego obywatelstwa niemieckiego.

[Mlodzina_lks]

Dobrze Panowie, dziękuje bardzo za pomoc. Nakierowaliście mnie bardzo na właściwe tory. Będę szukał w podanych instytucjach.

Pozdrawiam!

moderacja (elgra)
Zgodnie z regulaminem i przyjętym zwyczajem prosimy o podpisywanie swoich postów nazwiskiem i imieniem lub przynajmniej imieniem.
Jeżeli każdorazowe podpisywanie postów jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis. https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... 5276#75276

[Braun_Beata]

Rozważyłabym jeszcze jedną rzecz: Urodził się w Łodzi w 1905 r., ale jego przodkowie (dziadkowie, pradziadkowie ...) skądś przybyli jako osadnicy. Może zawierali związki małżeńskie z osobami tej samej narodowości, wyznawali tę samą religię, np. protestantyzm. Stąd przekonanie, że nie byli Polakami, nie uważali się za Polaków.
Beata

[Sroczyński_Włodzimierz]

A tematem jest narodowość i samookreślenie się, poczucie przynależności czy obywatelstwo?

[janusz59]

Rozważyłabym jeszcze jedną rzecz: Urodził się w Łodzi w 1905 r., ale jego przodkowie (dziadkowie, pradziadkowie ...) skądś przybyli jako osadnicy. Może zawierali związki małżeńskie z osobami tej samej narodowości, wyznawali tę samą religię, np. protestantyzm. Stąd przekonanie, że nie byli Polakami, nie uważali się za Polaków.
Beata

Pradziadek Arnolda Karol Gronert ożenił się z Polką (akt ślubu 4/1843 Russocice). Pochodzili z Głogowskich Holendrów- dzielnicy wsi Głogowa (teraz gmina Władysławów , powiat turecki) , wioski olęderskiej . W zdecydowanej większości Olędrzy byli pochodzenia niemieckiego. Wśród tych Niemców bywali katolicy i ewangelicy. Katolicy poprzez kontakty z katolikami Polakami częściej się polonizowali.Ojciec Karola Augustyn ożenił się w 1808 w Russocicach , czyli byli w Polsce już od dawna.

Pozdrawiam
Janusz

[Mlodzina_lks]

A tematem jest narodowość i samookreślenie się, poczucie przynależności czy obywatelstwo?

Pierwotnie poszukiwania rozpocząłem w związku z potencjalną możliwością starania się o obywatelstwo dla rodziny, w związku z informacjami w rodzinie na temat przodków pochodzenia niemieckiego. Z tym, że nie miałem żadnych konkretów zabierając się za ten temat, bo osoby mogące posiadać bardziej konkretne informacje już nie żyją.

Dziękuje za kolejne wiadomości w celu pomocy w poszukiwaniach.

Pokopałem trochę dalej, udało mi się dojść do połowy XIX wieku, jeszcze dwa pokolenia wcześniej, z tym że przodkowie również mieszkali na ziemi łódzkiej, która była w tym czasie w zaborze rosyjskim.

W toku poszukiwań i dzięki pomocy w powyższych postach doszedłem do wniosku, że ewentualne obywatelstwo niemieckie musiało być spowodowane podpisaniem listy narodowościowej w czasie II wojny światowej, na co nakierował mnie Tomasz_Lenczewski, dlatego też próbuje uzyskać kopię tych dokumentów z IPN.

Pozdrawiam

moderacja (elgra)
Zgodnie z regulaminem i przyjętym zwyczajem prosimy o podpisywanie swoich postów nazwiskiem i imieniem lub przynajmniej imieniem.
Jeżeli każdorazowe podpisywanie postów jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis. https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... 5276#75276