Pochodzenie nazwiska cz.9

[Sierzbista_karol]

Witam.
Bardzo proszę o etymologie nazwiska Królewski na terenie mazowsza.
Te nazwisko ma bardzo ciekawą historię zacznę od najblizszego przodka czyli prapraprababci
Julianna Chojnowska z domu Królewska urodzona w 1825 a zmarła 1900 jak na tamte czasy trzeba przyznać że dożyła bardzo ładnego wieku . Była córką Wiktorii Królewskiej urodzonej w 1796 roku data zgonu nieznana a ojcem był ktoś nieznany . Rodzicami Wiktorii byli Jacenty Królewski i Franciszka Siennicka szlachta prawdopodobnie właściciele wsi Łempinek.
Jednak oprócz tej etymologii nazwiska szukam coś o samej Wiktorii znalazłem tylko akty jej rodzeństwa i jej córki
Linki
https://kielakowie.com/parental_line.ph ... r=standard
Na genetece są imiona jej rodzeństwa i nawet rodziców z czego wynika że była najmłodsza
jeśli chodzi o link do aktu Julianny mam na innym urządzeniu później je przekopiuje tutaj.
Jednak było na nim zapisane bo mam zdjęcie że chrzestnym prawdopodobnie i na pewno zgłaszającym był jej brat Grzegorz.

[Tadeusz_Wysocki]

Karolu,

Dzięki, że przeniosłeś twój post do tego wątku, z etymologią źródła, podstawy nazwiska Królewski mam kłopot, nie znajduję w najstarszych zapisach, być może od stp 'król", ale może też od 'królik - zwierzę z rodziny zajęcy" - nie wiem.

Pozdrawiam,
Tadeusz

[Sierzbista_karol]

Tadeuszu ,
Może być to nazwisko Król pojawia się ono jako pierwsze w 1704 roku w tej parafii ( Raciąż ) ma inne odmiany Król Królak i pisownię .
Pozdrawiam

[Tadeusz_Wysocki]

Karolu, ja ci mogę tylko pomóc w dotarciu do źródła, podstawy rodzinnego nazwiska nazwiska i pokazaniu coś z tematu "Wędrowanie Nazwisk w Dawnej Polsce". Czy to się przyda w układaniu twoich rodzinnych puzzli - miejmy nadzieję.

Zróbmy badania krzyżowe dwu źródeł: Genetekę oraz słowniki najstarszych nazwisk w Polsce:

Geneteka: W twoim Raciążu nazwisko Król w Summariuszu Aflabetycznym od 1704:
1706 AU Michał Król o: Walenty m: Łucja
i kiedy w Raciążu zaczął się proces nadawania przyrostka -ski? - połowa XVIII w:
1744 Jacenty Królewski o: Szymon m: Małgorzata

A co z Mazowszem?: najstarszy zapis to rok 1590 - gł. płockie:
1590 Wawrzyniec Król o: Jan Król m: Małgorzata Król

Słowniki najstarszych nazwisk w Polsce. Weźmy np. "Słownik Najstarszych Nazwisk Polskich Pochodzenie Językowe" Instytut Slawistyki PAN (XII-XV Wiek) t. I str. 77 - kieruje do przydomków 'krol, król" 1397 - źródło: "Słownik Staropolski", red. S. Urbańczyk, t. I-XI, Wrocław 1953-2002.

Z tym źródłem wydaje się, że podstawą nazwiska Królewski był przydomek Krol, Król notowany od 1397 roku.

Teraz w tej układance z nazwiskami możesz przystąpić do analizy wędrówki twojego nazwiska i rodziny z Raciąża, może te informacje się przydadzą.

Pozdrowienia, Tadeusz

[Sierzbista_karol]

Tadeuszu ,
Mógłbyś podać link skąd korzystałeś z tego słownika będę wdzięczny
Pozdrawiam .

[Tadeusz_Wysocki]

Karolu,
Oczywiście, to co na razie mogłem uzbierałem w tym wpisie, patrz IV poz. 11 i 12, zbieram dalej (zainspirowałeś mnie, zaraz dodam też na końcu IV info o tym: "Słownik Staropolski", red. S. Urbańczyk, t. I-XI, Wrocław 1953-2002). I rzecz czasem ważna - jeśli w pierwszym słowniku danego nazwiska/przydomku nie ma, trzeba wyszukiwać słowa kluczowe w innych nazwiskach, tak, aby dotrzeć do źródła:

https://narodowa.pl/exhibits/ciekawe-li ... -do-ga-pa/

Miłego dnia,
Tadeusz

[ROMAN_B]

Karolu, dzień dobry.

Do informacji przekazanych przez Tadeusza o ewentualnej etymologii nazwiska Królewski zaproponuję Ci moje subiektywne spojrzenie na pochodzenie wspomnianego miana.

Rozważania o genezie nazwiska Królewski.

Nazwy osobowe zazwyczaj bywają wieloznaczne. Aby dokładnie ustalić etymologię nazwiska, trzeba mieć możliwość prześledzenia zapisów historycznych oraz dokumentów archiwalnych aby ustalić, jak nazwisko było zapisywane i od kiedy te zapisy się pojawiają.

Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Królewski odnotowano 144.
Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Królewska odnotowano 155.
W sumie daje to 299 osób [ mężczyźni i kobiety ], które nosiły nazwisko Królewski / Królewska na obszarze obecnej Polski w dniu 19 stycznia 2024 roku.
Biorąc to pod uwagę można stwierdzić, że jest to rzadka nazwa osobowa.

Na stronie Nazwiska polskie. Rozkład występowania nazwisk w powiatach [ opracowanie Zbigniew Bronek – Agencja Informatyczna. Dane pochodzą z publikacji: Kazimierz Rymut, Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku opartej na bazie PESEL z 2002 r oku ] możesz zobaczyć jak Nazwisko Królewski / Królewska występowało na obszarze Polski w poszczególnych powiatach.
Nazwisko Królewski [ 144 osoby w roku 2002 ]: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... 3%B3lewski
Nazwisko Królewska [ 163 osoby w roku 2002 ]: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... 3%B3lewska

Jak wspomniałem na wstępie nazwiska mogą być wieloznaczne. W mojej ocenie nazwa osobowa Królewski jak najbardziej może należeć do tej kategorii.
Zatem, miano Królewski:
1. może pochodzić od przymiotnika relacyjnego królewski. Przymiotnik relacyjny to taki przymiotnik utworzony od rzeczownika, wskazujący na jakąś właściwość określonego przedmiotu poprzez jego związek z innym przedmiotem, na przykład dworski [ dwór + -ski ]. Przymiotnik relacyjny królewski [ król + -ewski ] wskazuje na związek z królem albo królową. Inaczej mówiąc królewski to człowiek należący albo zależny od króla lub królowej. Biorąc to pod uwagę można z jakimś prawdopodobieństwem uznać, że nazwisko Królewski ma charakter przezwiskowy, i które powstało od przezwiska Królewski a ono od wyrazu pospolitego królewski;
2. może być strukturalną nazwą osobową utworzoną za pomocą strukturalnego przyrostka -ewski oraz miana Król [ Król + -ewski = Królewski ] na wzór i podobieństwo szlacheckiego [ odmiejscowego ] nazwiska w celu przydania mu godności;
3. może być nazwiskiem odmiejscowym typu szlacheckiego. W przypadku nazwiska szlacheckiego byłoby ono utworzone za pomocą posesywnego przyrostka -ski, który wskazuje na posiadanie wsi, osady, miasta, którego nazwa wskazana jest w podstawie słowotwórczej nazwy osobowej. Można rzec, że właściciel [ szlachcic ] konkretnej wsi, osady, miasta przyjmował nazwisko od nazwy miejscowości, której był posiadaczem. Biorąc pod uwagę nazwę osobową Królewski, która zbudowana jest z rdzenia Królew- i przyrostka -ski [ Królew- + -ski = Królewski ] taką miejscowością może być wieś o nazwie typu Królew albo Królewo lub o podobnie brzmiącej nazwie. Niezbyt daleko od Raciążka położona jest wieś o nazwie Królewo w gminie Joniec. Obie te miejscowości oddalone są od siebie około 39 km. Nie twierdzę, że Twoi krewni noszący nazwisko Królewski byli właścicielami wsi o nazwie Królewo w gminie Joniec od której wzięli nazwisko – to trzeba zbadać;
4. może być nieszlacheckim odmiejscowym nazwiskiem. Taka nazwa osobowa mówi nam tylko, że osoba nosząca tego typu miano pochodziła, mieszkała lub urodziła się w danej miejscowości. W przypadku nazwiska Królewski osoba nosząca to miano mogła pochodzić z miejscowości o nazwie typu Królewo, Królew lub o podobnie brzmiącej nazwie.

Karolu, to tylko moje robocze hipotezy o możliwym pochodzeniu nazwiska Królewski.

Pozdrawiam – Roman.

[swigut]

Dodam, że w Małopolsce nazwisko Królewski posiadali potomkowie zasadźców wsi Królowa - później Królowa Polska i Królowa Ruska (Górna)

Tomek

[Tadeusz_Wysocki]

Karol, świetna odpowiedź Romana!

Teraz masz wiele wątków do zbadania historii swojej rodziny. i pamiętaj słowa Romana:

,,Aby dokładnie ustalić etymologię nazwiska, trzeba mieć możliwość prześledzenia zapisów historycznych oraz dokumentów archiwalnych aby ustalić, jak nazwisko było zapisywane i od kiedy te zapisy się pojawiają." - a więc przede wszystkim dokładny wywód genealogiczny - czeka cię dalsza droga długa i kręta, jak dla tych wszystkich, którzy postanowili zająć się genealogią, jesteś już bardzo daleko, gratulacje.

Powodzenia!
Tadeusz

[Mateusz3000]

Dzień dobry,
Zwracam się z prośbą o ustalenie pochodzenia nazwiska Mitoń. Nazwisko to występuje tylko w małopolsce, gdzie mieszkam i skąd pochodzą moi przodkowie. Najstarsze osoby z początku XVII wieku mają nazwisko zapisane jako Mitoniek. Będę bardzo wdzięczny za pomoc.

Pozdrawiam
Mateusz Mitoń

[Wladyslaw_Moskal]

Dzień dobry,
Zwracam się z prośbą o ustalenie pochodzenia nazwiska Mitoń. Nazwisko to występuje tylko w małopolsce, gdzie mieszkam i skąd pochodzą moi przodkowie. Najstarsze osoby z początku XVII wieku mają nazwisko zapisane jako Mitoniek. Będę bardzo wdzięczny za pomoc.

Pozdrawiam
Mateusz Mitoń

Witaj Mateuszu,

nazwiska Mitoń i Mitoński/-ska są unikalnymi nazwiskami w skali światowej i krajowej, jako bardzo rzadkie wystepuja tylko w Polsce, w rejonie Krakowa.

Wg prof K.Rymuta nazwisko Mitoń odnotowane pierwszy raz w 1636 r. [w 2002 r. 48 osób] pochodzi od niemieckiego nazwiska Mita lub imienia Dymitr. Nazwisko Mita jest nazwiskiem raczej słowiańskim, w 2024 r w Mołdawii nosiło je 1324 osobo, w Polsce 187 a tylko 18 osób w Niemczech. Nie wiem jak można udokumentować pochodzenie nazwiska Mitoń od imienia Dymitr. Nazwisko Mitoński pierwszy raz odnotowane w 1786 pochodzi od gwarowych słów mitenki/mitanki = rękawiczki z uciętymi palcami.

Zgadzam się z sugestią, ze nazwiska te maja związek z francuską nazwą rękawicy = miton, szczególnie z rękawicą zrobiona z drobniutkiej siatki stalowej , używanej przy obróbce tusz zwierzęcych i ryb.

Według mojej hipotezy, Mitoń mógł być francuskim rzeźnikiem lub handlarzem "żelaznych rękawic"przybyłym do Krakowa, mógł być miejscowym, ale przyjął francuskie nazwanie jako swoje nazwani/nazwisko. Mogl być producentem lub sprzedawca kobiecych, delikatnych rękawiczek bez palców.

Serdecznie pozdrawiam, Władysław

[Tadeusz_Wysocki]

Mateuszu,

Nasz Władysław dał ci bardzo cenną podpowiedź o znaczeniu i pochodzeniu twojego bardzo rzadkiego nazwiska Mitoń (nazwisko żyło, zmieniało w rodzinie ma Mitoniek, itp). Najpewniej praprzodek, który dostał przydomek i nazwisko był znanym w Krakowie producentem Mitonek - Mitynek - Mitenek - cytuję:
,,Charakterystyczne dla tego okresu są zwłaszcza długie rękawice, zakrywające całe ręce do sukni z krótkimi rękawami. Takie rękawiczki później zakładano do sukni balowych. Występowały one w postaci pięciopalczastej lub jako tzw. mitynki lub mitenki, rękawiczki bez palców, okrywające palce do połowy lub z jednym palcem i klapką zakrywającą pozostałe (znane już od przełomu XIV i XV wieku)" -
to była niezbędna część balowego ubioru każdej mieszczanki, szlachcianki, droga, wykonywana z różnych materiałów, ale zobaczmy te najdroższe, piękne, koronkowe, znajdziesz takie i inne mitynki na wielu portretach z różnych epok:

https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C4%99ka ... _20160.tif

Rzadkie i piękne nazwisko,

Pozdrawiam, Tadeusz

[Mateusz3000]

Dzień dobry,
Bardzo dziękuję Panie Władysławie oraz Panie Tadeuszu za poświęcony czas, informacje te są bezcenne.

Pozdrawiam
Mateusz

[ROMAN_B]

Dzień dobry,
Zwracam się z prośbą o ustalenie pochodzenia nazwiska Mitoń. Nazwisko to występuje tylko w małopolsce, gdzie mieszkam i skąd pochodzą moi przodkowie. Najstarsze osoby z początku XVII wieku mają nazwisko zapisane jako Mitoniek. Będę bardzo wdzięczny za pomoc.

Pozdrawiam
Mateusz Mitoń

Mateuszu, dobry wieczór.

Zauważyłem, że Władysław i Tadeusz już wypowiedzieli się na temat pochodzenia nazwy osobowej Mitoń. Ja, z mojej strony zaproponuję Ci nieco odmienne spojrzenie na genezę nazwiska Mitoń.

Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.

Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Mitoń odnotowano 42, w tym 22 mężczyzn i 20 kobiet. Zatem, jest to bardzo rzadkie nazwisko. W swoim poście między innymi napisałeś, cytuję: „Nazwisko to występuje tylko w małopolsce, gdzie mieszkam i skąd pochodzą moi przodkowie.”. W roku 2002 nazwa osobowa Mitoń występowała też: 1. w województwie podkarpackim w mieście Rzeszowie – 5 osób, w tym 2 mężczyzn i 3 kobiety; 2. w województwie kujawsko-pomorskim w powiecie bydgoskim – 5 osób, w tym 3 mężczyzn i 2 kobiety. W tym samym czasie w województwie małopolskim w powiecie wielickim i w mieście Krakowie zamieszkiwało 33 osoby o nazwisku Mitoń, w tym 15 mężczyzn i 18 kobiet. W sumie w tym 3 województwach w roku 2002 zamieszkiwało 43 osoby o nazwisku Mitoń. Szczegółowy rozkład występowania nazwiska Mitoń zobaczysz na mapie, którą zamieszczam pod linkiem: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... Mito%C5%84 Niemniej jednak nazwisko zapisane pod postacią graficzną Mitoń / Miton występowało w wielu miejscowościach i parafiach Małopolski na przestrzeni czasu. Możesz to zobaczyć w Genetyce: https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... rdertable=

W swoim poście napisałeś też, że [ cytuję ]: „Najstarsze osoby z początku XVII wieku mają nazwisko zapisane jako Mitoniek.”. Szkoda, że nie napisałeś gdzie to nazwisko występowało na początku XVII wieku – byłoby łatwiej. Na podstawie indeksów z Małopolski, które znajdują się w Genetyce, ustaliłem, że nazwa osobowa Mitoniek w zasadzie występuje tylko w parafii Krzeszowice w roku 1642 i 1646. W tej samej parafii w roku 1607 odnotowano nazwę osobową zapisaną pod postacią graficzną Mithoniek oraz w roku 1645 miano Mitonek. Te trzy nazwy osobowe, zapisane pod postacią graficzną Mitoniek, Mitonek, Mithoniek, zostały utworzone za pomocą przyrostka -ek i tematu Mitoni-, Miton-, Mithoni- [ Mitoń-+-ek=Mitoniek; Miton-+-ek=Mitonek; Mithoń-+-ek=Mithoniek ]. Przyrostek -ek tworzy patronimiczne i hipokorystyczne nazwy osobowe. Na obszarze Małopolski, w tym i w parafii Krzeszowice, występuje nazwisko Mitoń / Miton. Zatem nazwy osobowe Mitoniek / Mitonek należy uznać za pochodne od nich, a format -ek za pełniący funkcję patronimiczną. Tak więc Mitoniek / Mitonek to syn Mitonia / Mitona.

Jest w Polsce jeszcze rzadsze nazwisko, które brzmi Midoń. Jak informuje Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Midoń odnotowano 2, w tym 2 mężczyzn i 0 kobiet. W roku 2002 nazwa osobowa Midoń występowała w zasadzie tylko w województwie opolskim, w powiecie opolskim. W powiecie opolskim zamieszkiwały 3 osoby, w tym 2 mężczyzn i 1 kobieta. Jedna osoba zamieszkiwał w innym powiecie na terenie Polski. W sumie w roku 2002 osób o nazwisku Midoń na obszarze Polski było 4. Szczegółowy rozkład występowania nazwiska Midoń zobaczysz na mapie, którą zamieszczam pod linkiem: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... Mido%C5%84 Dr. Aleksander Stekert w Krakowie w roku 1897 nakładem własnym opublikował opracowanie noszące tytuł „Przydomki Polskie, Litewskie i Rusińskie”. Autor tej publikacji pod pozycją 1375 na stronie 77 napisał, że przydomek Midon / Midoń należał do Radwańskich herbu Radwan, którzy też nosili kilka innych przydomków. Radwańscy herbu Radwan wywodzą się ze wsi Radwanowice, która obecnie położona jest w gminie Zabierzów, w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim. Radwanowice należały do parafii Rudawa, która też obecnie znajduje się w gminie Zabierzów. Edward Kulisiewicz w artykule noszącym tytuł „Nazwisko z dodatkowym członem wyróżniającym jako jeden ze sposobów identyfikacji mieszkańców parafii Rudawa k. Krakowa od połowy XVI do XIX w.” też wspomina o Radwańskich, którzy oprócz innych przydomków mieli też przydomek Midon / Midoń. Przydomek ten zaistniał w XVI wieku. Autor tekstu pisał [ cytat ]: „Bartolomeus Midoń alter”, „Midoń-aliter, Bartolomeus Midon Alter”, Midoń-Radwański, Bartolomeus Midoń Radwanski”. O Midoniach ze wsi Radwanowice w parafii Rudawa wspomina też dr hab., prof. UJD Urszula Wójcik w opracowaniu pt. „Od Midoniów do Mitońskch, od Bartosza do Bartosiewiczów. Historyczne nazwiska mieszkańców Radwanowic”, które ukazało się w periodyku Onomastica LXVII, 2023. Na stronie 128 i 129 autorka pisała [ cytuję ]: „Midoń 1588  — nazw. niejasne, być może od niem. n. os. Midde (: ap. midde ‛pośrednik, rozjemca’) lub motywowane ap. miód (: psł. *medъ) → Mitoński 1786 (ubezdźwięcznienie). Współcześnie nazwisko bardzo rzadkie na terenie Polski (ok. 127 osób), w Radwanowicach nazwisko o dużej frekwencji (ponad 20 osób). Starsi mieszkańcy wioski często w kontaktach nieformalnych używają pierwotnej formy Mitonie.”. Na stronie 129 Urszula Wójcik pisze też [ cytuję ]: „Z grupy nazwisk odimiennych do współczesności w Radwanowicach przetrwało siedem, z czego największą frekwencją cieszy się nazwisko Walczowski, następne w kolejności to Mitoński i Zdziech, (…)”. Natomiast na stronie 138 autorka tekstu pisze [ cytuję ]: „Do nazwisk identyfikujących szlachtę na podstawie adnotacji w księgach metrykalnych możemy zaliczyć takie formy, jak: Bagiński, Baranowski, Bartosiewicz, Brachowski, Broniewski, Gajosiewicz, Klemensiewicz, Mitoński, Podlejski, Przepiórka, Rachwał, Ropiel, Walczowski, Zdziech, Zwoliński. Część z nich (Baranowski, Bartosiewicz, Mitoński, Walczowski, Zwoliński) w odczuciu lokalnej mikrowspólnoty (w granicach rudawskiej parafii) uchodzi za typowe nazwiska związane z Radwanowicami.”.

Na chwilę zatrzymam się przy nazwisku Mitoński. Ta nazwa osobowa została utworzona od tematu Mitoń do którego dodano przyrostek -ski [ Mitoń + -ski = Mitoński ]. Prof. Urszula Wójcik we wspomnianym wyżej opracowaniu twierdzi, że miano Mitoński, powstałe w roku 1786, jest ubezdźwięcznioną nazwą osobową, która powstała od nazwiska Midoń. Ubezdźwięcznienie [ desonoryzacja ] – upodobnienie fonetyczne polegające na tym, że spółgłoska dźwięczna traci dźwięczność. Upodobnieniom tym ulegają głównie spółgłoski dźwięczne, które mają swoje odpowiedniki różniące się jedynie dźwięcznością. W nazwie osobowej Midoń występuje dźwięczna spółgłoska d, która utraciła swoją dźwięczność na rzecz bezdźwięcznego odpowiednika w postaci spółgłoski t [ d > t ]. Tym sposobem z nazwy osobowej Midoń powstała miano Mitoń.

Konkluzja.

Nazwisko Mitoń jest ubezdźwięcznioną formą nazwy osobowej Midoń. Zatem, obie te formy mają tą samą etymologię. Według prof. Urszuli Wójcik nazwisko Midoń jest niejasną nazwą osobową, która „być może powstała od niem. n. os. Midde (: ap. midde ‛pośrednik, rozjemca’) lub motywowane ap. miód (: psł. *medъ)”.

Kończąc dodam, że Radwanowice oddalone są od wsi Krzeszowice około 7 km. Tak bliska odległość obu wsi bez wątpienia mogła sprzyjać migracji nazwiska Midoń [ Mitoń ] z Radwanowic do Krzeszowic. Migracja wspomnianej nazwy osobowej mogła też nastąpić na większe odległości – ludzie zmieniali swoje miejsca zamieszkania z różnych powodów.


Pozdrawiam – Roman.

[Mateusz3000]

Dzień dobry,
Zwracam się z prośbą o ustalenie pochodzenia nazwiska Mitoń. Nazwisko to występuje tylko w małopolsce, gdzie mieszkam i skąd pochodzą moi przodkowie. Najstarsze osoby z początku XVII wieku mają nazwisko zapisane jako Mitoniek. Będę bardzo wdzięczny za pomoc.

Pozdrawiam
Mateusz Mitoń

Mateuszu, dobry wieczór.

Zauważyłem, że Władysław i Tadeusz już wypowiedzieli się na temat pochodzenia nazwy osobowej Mitoń. Ja, z mojej strony zaproponuję Ci nieco odmienne spojrzenie na genezę nazwiska Mitoń.

Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.

Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Mitoń odnotowano 42, w tym 22 mężczyzn i 20 kobiet. Zatem, jest to bardzo rzadkie nazwisko. W swoim poście między innymi napisałeś, cytuję: „Nazwisko to występuje tylko w małopolsce, gdzie mieszkam i skąd pochodzą moi przodkowie.”. W roku 2002 nazwa osobowa Mitoń występowała też: 1. w województwie podkarpackim w mieście Rzeszowie – 5 osób, w tym 2 mężczyzn i 3 kobiety; 2. w województwie kujawsko-pomorskim w powiecie bydgoskim – 5 osób, w tym 3 mężczyzn i 2 kobiety. W tym samym czasie w województwie małopolskim w powiecie wielickim i w mieście Krakowie zamieszkiwało 33 osoby o nazwisku Mitoń, w tym 15 mężczyzn i 18 kobiet. W sumie w tym 3 województwach w roku 2002 zamieszkiwało 43 osoby o nazwisku Mitoń. Szczegółowy rozkład występowania nazwiska Mitoń zobaczysz na mapie, którą zamieszczam pod linkiem: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... Mito%C5%84 Niemniej jednak nazwisko zapisane pod postacią graficzną Mitoń / Miton występowało w wielu miejscowościach i parafiach Małopolski na przestrzeni czasu. Możesz to zobaczyć w Genetyce: https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... rdertable=

W swoim poście napisałeś też, że [ cytuję ]: „Najstarsze osoby z początku XVII wieku mają nazwisko zapisane jako Mitoniek.”. Szkoda, że nie napisałeś gdzie to nazwisko występowało na początku XVII wieku – byłoby łatwiej. Na podstawie indeksów z Małopolski, które znajdują się w Genetyce, ustaliłem, że nazwa osobowa Mitoniek w zasadzie występuje tylko w parafii Krzeszowice w roku 1642 i 1646. W tej samej parafii w roku 1607 odnotowano nazwę osobową zapisaną pod postacią graficzną Mithoniek oraz w roku 1645 miano Mitonek. Te trzy nazwy osobowe, zapisane pod postacią graficzną Mitoniek, Mitonek, Mithoniek, zostały utworzone za pomocą przyrostka -ek i tematu Mitoni-, Miton-, Mithoni- [ Mitoń-+-ek=Mitoniek; Miton-+-ek=Mitonek; Mithoń-+-ek=Mithoniek ]. Przyrostek -ek tworzy patronimiczne i hipokorystyczne nazwy osobowe. Na obszarze Małopolski, w tym i w parafii Krzeszowice, występuje nazwisko Mitoń / Miton. Zatem nazwy osobowe Mitoniek / Mitonek należy uznać za pochodne od nich, a format -ek za pełniący funkcję patronimiczną. Tak więc Mitoniek / Mitonek to syn Mitonia / Mitona.

Jest w Polsce jeszcze rzadsze nazwisko, które brzmi Midoń. Jak informuje Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Midoń odnotowano 2, w tym 2 mężczyzn i 0 kobiet. W roku 2002 nazwa osobowa Midoń występowała w zasadzie tylko w województwie opolskim, w powiecie opolskim. W powiecie opolskim zamieszkiwały 3 osoby, w tym 2 mężczyzn i 1 kobieta. Jedna osoba zamieszkiwał w innym powiecie na terenie Polski. W sumie w roku 2002 osób o nazwisku Midoń na obszarze Polski było 4. Szczegółowy rozkład występowania nazwiska Midoń zobaczysz na mapie, którą zamieszczam pod linkiem: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... Mido%C5%84 Dr. Aleksander Stekert w Krakowie w roku 1897 nakładem własnym opublikował opracowanie noszące tytuł „Przydomki Polskie, Litewskie i Rusińskie”. Autor tej publikacji pod pozycją 1375 na stronie 77 napisał, że przydomek Midon / Midoń należał do Radwańskich herbu Radwan, którzy też nosili kilka innych przydomków. Radwańscy herbu Radwan wywodzą się ze wsi Radwanowice, która obecnie położona jest w gminie Zabierzów, w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim. Radwanowice należały do parafii Rudawa, która też obecnie znajduje się w gminie Zabierzów. Edward Kulisiewicz w artykule noszącym tytuł „Nazwisko z dodatkowym członem wyróżniającym jako jeden ze sposobów identyfikacji mieszkańców parafii Rudawa k. Krakowa od połowy XVI do XIX w.” też wspomina o Radwańskich, którzy oprócz innych przydomków mieli też przydomek Midon / Midoń. Przydomek ten zaistniał w XVI wieku. Autor tekstu pisał [ cytat ]: „Bartolomeus Midoń alter”, „Midoń-aliter, Bartolomeus Midon Alter”, Midoń-Radwański, Bartolomeus Midoń Radwanski”. O Midoniach ze wsi Radwanowice w parafii Rudawa wspomina też dr hab., prof. UJD Urszula Wójcik w opracowaniu pt. „Od Midoniów do Mitońskch, od Bartosza do Bartosiewiczów. Historyczne nazwiska mieszkańców Radwanowic”, które ukazało się w periodyku Onomastica LXVII, 2023. Na stronie 128 i 129 autorka pisała [ cytuję ]: „Midoń 1588  — nazw. niejasne, być może od niem. n. os. Midde (: ap. midde ‛pośrednik, rozjemca’) lub motywowane ap. miód (: psł. *medъ) → Mitoński 1786 (ubezdźwięcznienie). Współcześnie nazwisko bardzo rzadkie na terenie Polski (ok. 127 osób), w Radwanowicach nazwisko o dużej frekwencji (ponad 20 osób). Starsi mieszkańcy wioski często w kontaktach nieformalnych używają pierwotnej formy Mitonie.”. Na stronie 129 Urszula Wójcik pisze też [ cytuję ]: „Z grupy nazwisk odimiennych do współczesności w Radwanowicach przetrwało siedem, z czego największą frekwencją cieszy się nazwisko Walczowski, następne w kolejności to Mitoński i Zdziech, (…)”. Natomiast na stronie 138 autorka tekstu pisze [ cytuję ]: „Do nazwisk identyfikujących szlachtę na podstawie adnotacji w księgach metrykalnych możemy zaliczyć takie formy, jak: Bagiński, Baranowski, Bartosiewicz, Brachowski, Broniewski, Gajosiewicz, Klemensiewicz, Mitoński, Podlejski, Przepiórka, Rachwał, Ropiel, Walczowski, Zdziech, Zwoliński. Część z nich (Baranowski, Bartosiewicz, Mitoński, Walczowski, Zwoliński) w odczuciu lokalnej mikrowspólnoty (w granicach rudawskiej parafii) uchodzi za typowe nazwiska związane z Radwanowicami.”.

Na chwilę zatrzymam się przy nazwisku Mitoński. Ta nazwa osobowa została utworzona od tematu Mitoń do którego dodano przyrostek -ski [ Mitoń + -ski = Mitoński ]. Prof. Urszula Wójcik we wspomnianym wyżej opracowaniu twierdzi, że miano Mitoński, powstałe w roku 1786, jest ubezdźwięcznioną nazwą osobową, która powstała od nazwiska Midoń. Ubezdźwięcznienie [ desonoryzacja ] – upodobnienie fonetyczne polegające na tym, że spółgłoska dźwięczna traci dźwięczność. Upodobnieniom tym ulegają głównie spółgłoski dźwięczne, które mają swoje odpowiedniki różniące się jedynie dźwięcznością. W nazwie osobowej Midoń występuje dźwięczna spółgłoska d, która utraciła swoją dźwięczność na rzecz bezdźwięcznego odpowiednika w postaci spółgłoski t [ d > t ]. Tym sposobem z nazwy osobowej Midoń powstała miano Mitoń.

Konkluzja.

Nazwisko Mitoń jest ubezdźwięcznioną formą nazwy osobowej Midoń. Zatem, obie te formy mają tą samą etymologię. Według prof. Urszuli Wójcik nazwisko Midoń jest niejasną nazwą osobową, która „być może powstała od niem. n. os. Midde (: ap. midde ‛pośrednik, rozjemca’) lub motywowane ap. miód (: psł. *medъ)”.

Kończąc dodam, że Radwanowice oddalone są od wsi Krzeszowice około 7 km. Tak bliska odległość obu wsi bez wątpienia mogła sprzyjać migracji nazwiska Midoń [ Mitoń ] z Radwanowic do Krzeszowic. Migracja wspomnianej nazwy osobowej mogła też nastąpić na większe odległości – ludzie zmieniali swoje miejsca zamieszkania z różnych powodów.


Pozdrawiam – Roman.

Dobry wieczór,
Panie Romanie serdecznie dziękuję za wiadomość, jestem pod ogromnym wrażeniem Pańskiej wiedzy. Najdalej odszukałem mojego praprapradziadka Bartłomieja Mitonia. Urodził się on w 1878 roku w Kłaju (parafia Niepołomice), ale niestety nie udało mi się znaleźć księgi metrykalnej z tamtych lat, a za tym idzie jego rodziców. Chciałbym się jeszcze dopytać, ponieważ nie do końca rozumiem fragment wiadomości, cytuję: ,,Do nazwisk identyfikujących szlachtę na podstawie adnotacji w księgach metrykalnych możemy zaliczyć takie formy, jak: Bagiński, Baranowski, Bartosiewicz, Brachowski, Broniewski, Gajosiewicz, Klemensiewicz, Mitoński, Podlejski, Przepiórka, Rachwał, Ropiel, Walczowski, Zdziech, Zwoliński." Bardzo zaciekawiła mnie ta teoria i muszę przyznać, że zmotywował mnie Pan do zgłębienia tego tematu.

Pozdrawiam
Mateusz