Pochodzenie nazwiska cz.9
Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie
-
Maciej_Szym
- Posty: 9
- Rejestracja: ndz 16 cze 2024, 22:07
- Lokalizacja: USA
Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.
Dobry wieczor,
Interesuje mnie pochodznie nazwiska Churst (Szczucin) inne pisownie zapisane w aktach metrykalnych (Chwor?)(Wedlug pani genealog).
Oraz nazwisko Szmist (inne warianty to Smist oraz Smistek?) (Szczucin)
Dziekuje za pomoc,
Maciej
Interesuje mnie pochodznie nazwiska Churst (Szczucin) inne pisownie zapisane w aktach metrykalnych (Chwor?)(Wedlug pani genealog).
Oraz nazwisko Szmist (inne warianty to Smist oraz Smistek?) (Szczucin)
Dziekuje za pomoc,
Maciej
- Tadeusz_Wysocki

- Posty: 1053
- Rejestracja: pt 23 lut 2007, 10:23
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.
Witaj Romanie,
tośmy, razem z Władysławem , nazwisko - przydomek - określenie osobowe praprzodka po raz pierwszy tak nazwanego i zanotowanego jako Mitoń / Midoń, rozebrali do końca, jako ta trójca święta, pozostaje jeszcze nasza Ewa Szczodruch, czuwająca nad nami wszystkimi, jak Anioł święty.
Ale chyba nie, bo teraz pozostaje temat kim był ten praprzodek Mitoń / Midoń? Rzecz wyobraźni. A więc mógł być producentem lub handlarzem pięknych dla kobiet rękawiczek balowych Mitynek, Mitonek, może innych rękawic, być może przybył ze wschodu jako Dymitr, ale też z zachodu, ponieważ był świetnym rozjemcą, w dalszej kolejności od nazwy miodu (bartnik w przepastnych krakowskich lasach), itd. - ja bym się skłaniał do miodu, bo najbardziej "lokalny" i najbardziej słodki.
Świetna gra z wyobraźnią, z tą etymologią nazwisk.
Miłego lata dla wszystkich, tam, gdzie jedziemy, pamiętajmy o lokalnych najzdrowszych miodach
Tadeusz
P.S. Jeszcze pytanie do Mateusza: czy w cechach rodzinnych została skłonność do miodu? A może do rozjemstwa, ugody? To by potwierdzało źródło nazwiska (ale nie musi). To musiał być też na placu boju dzielny praprzodek, bo w kolejnym pokoleniu nadano mu w nazwisku przyrostek -ski, i za zasługi tytuł szlachecki, - w procesie nadawanie nazwisk i dodawania przyrostków -ski, jak opisywał to Długosz, do zanotowania przez wszystkich, ale to przez wszystkich zainteresowanych etymologią nazwisk:
“Długosz podaje, że w Polsce za czasów Władysława Jagiełły nastał zwyczaj tworzenia nazwisk od posiadłości, t.j. przez dodanie końcówki przymiotnikowej “ski” lub “cki”. Zwyczaj ten upowszechnił się w drugiej połowie XV wieku, najprzód u średniej szlachty, bo panowie pisali się jeszcze po staremu: Łukasz z Górki, Jan na Tęczynie i t. p. Nazwiska atoli na “ski” i “cki”, tworzone już i w XIV wieku z nazw wsi rodzinnej lub dziedzicznej, o ile syn dziedziczył po ojcu tę samą wioskę, z której powstało nazwisko. Jeżeli zaś osiadł w innej, to i nazwisko nowe mu dawano, a tak zdarzało się, że każdy w innej wsi zamieszkały, synowie i ojciec, innych używali nazwisk”.
tośmy, razem z Władysławem , nazwisko - przydomek - określenie osobowe praprzodka po raz pierwszy tak nazwanego i zanotowanego jako Mitoń / Midoń, rozebrali do końca, jako ta trójca święta, pozostaje jeszcze nasza Ewa Szczodruch, czuwająca nad nami wszystkimi, jak Anioł święty.
Ale chyba nie, bo teraz pozostaje temat kim był ten praprzodek Mitoń / Midoń? Rzecz wyobraźni. A więc mógł być producentem lub handlarzem pięknych dla kobiet rękawiczek balowych Mitynek, Mitonek, może innych rękawic, być może przybył ze wschodu jako Dymitr, ale też z zachodu, ponieważ był świetnym rozjemcą, w dalszej kolejności od nazwy miodu (bartnik w przepastnych krakowskich lasach), itd. - ja bym się skłaniał do miodu, bo najbardziej "lokalny" i najbardziej słodki.
Świetna gra z wyobraźnią, z tą etymologią nazwisk.
Miłego lata dla wszystkich, tam, gdzie jedziemy, pamiętajmy o lokalnych najzdrowszych miodach
Tadeusz
P.S. Jeszcze pytanie do Mateusza: czy w cechach rodzinnych została skłonność do miodu? A może do rozjemstwa, ugody? To by potwierdzało źródło nazwiska (ale nie musi). To musiał być też na placu boju dzielny praprzodek, bo w kolejnym pokoleniu nadano mu w nazwisku przyrostek -ski, i za zasługi tytuł szlachecki, - w procesie nadawanie nazwisk i dodawania przyrostków -ski, jak opisywał to Długosz, do zanotowania przez wszystkich, ale to przez wszystkich zainteresowanych etymologią nazwisk:
“Długosz podaje, że w Polsce za czasów Władysława Jagiełły nastał zwyczaj tworzenia nazwisk od posiadłości, t.j. przez dodanie końcówki przymiotnikowej “ski” lub “cki”. Zwyczaj ten upowszechnił się w drugiej połowie XV wieku, najprzód u średniej szlachty, bo panowie pisali się jeszcze po staremu: Łukasz z Górki, Jan na Tęczynie i t. p. Nazwiska atoli na “ski” i “cki”, tworzone już i w XIV wieku z nazw wsi rodzinnej lub dziedzicznej, o ile syn dziedziczył po ojcu tę samą wioskę, z której powstało nazwisko. Jeżeli zaś osiadł w innej, to i nazwisko nowe mu dawano, a tak zdarzało się, że każdy w innej wsi zamieszkały, synowie i ojciec, innych używali nazwisk”.
Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.
Dzień dobry,
Zwracam się z prośbą o wyjaśnienie etymologii nazwiska Lisiak jak i Lesiak. Oba te nazwiska występują w mojej rodzinie od przynajmniej roku 1850, a myślę, że jeszcze dalej.
Pozdrawiam Adam
Zwracam się z prośbą o wyjaśnienie etymologii nazwiska Lisiak jak i Lesiak. Oba te nazwiska występują w mojej rodzinie od przynajmniej roku 1850, a myślę, że jeszcze dalej.
Pozdrawiam Adam
Pozdrawiam Adam
-
Mateusz3000

- Posty: 11
- Rejestracja: pt 26 kwie 2024, 16:44
Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.
Dzień dobry,
Panie Tadeuszu u nas w rodzinie niestety nie pozostała żadna skłonność do miodu ani do ugody. Serdecznie dziękuję wszystkim w dyskusji, którzy podzielili się swoimi teoriami. Teraz pozostało szukać w księgach, aby znaleźć potwierdzenie którejś z nich. Jeszcze raz dziękuję.
Pozdrawiam
Mateusz
Panie Tadeuszu u nas w rodzinie niestety nie pozostała żadna skłonność do miodu ani do ugody. Serdecznie dziękuję wszystkim w dyskusji, którzy podzielili się swoimi teoriami. Teraz pozostało szukać w księgach, aby znaleźć potwierdzenie którejś z nich. Jeszcze raz dziękuję.
Pozdrawiam
Mateusz
- Tadeusz_Wysocki

- Posty: 1053
- Rejestracja: pt 23 lut 2007, 10:23
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.
,,u nas w rodzinie niestety nie pozostała żadna skłonność do miodu ani do ugody."
Szanowny Mateuszu,
Zaiste świetna i szczera odpowiedź z rodzinną samooceną, co jest rzadkie, a więc pozostała mądrość, i to jest w rodzinie najcenniejsze.
Pozdrawiam serdecznie
Tadeusz
Szanowny Mateuszu,
Zaiste świetna i szczera odpowiedź z rodzinną samooceną, co jest rzadkie, a więc pozostała mądrość, i to jest w rodzinie najcenniejsze.
Pozdrawiam serdecznie
Tadeusz
-
Wladyslaw_Moskal

- Posty: 1631
- Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58
Pochodzenie nazwisk Chrust, Śmist i Śmistek.
Witaj Macieju,Maciej_Szym pisze:Dobry wieczor,
Interesuje mnie pochodznie nazwiska Churst (Szczucin) inne pisownie zapisane w aktach metrykalnych (Chwor?)(Wedlug pani genealog).
Oraz nazwisko Szmist (inne warianty to Smist oraz Smistek?) (Szczucin)
Dziekuje za pomoc,
Maciej
w Polsce i w Szczucinie w rejonie miasta Tarnów , nie było i nie ma nazwiska Churst. Jest bardzo rzadkie w Polsce nazwisko Chrust = "brushwood", nie występujące już w rejonie Tarnowa. Nazwisko Chrust wskazuje na kogoś, kto mieszkał w pobliżu suchych, małych krzewów = bushes.
Nazwisko Chwor nie istniało i nie istnieje w Polsce, istnieje podobne Czwortek czyli czwarty syn w rodzinie.
Nazwiska Szmist, Śmist i Śmistek mimo, ze bardzo rzadkie, istnieją w rejonie Tarnowa. Mogą to być polskie nazwiska zapisywane jako "niemieckie". Śmist i Śmistek to moga być nazwiska pochodzące od nazwiska Świstak = mamrot, który wydaje świst = whistle , jako ostrzeżenie = warning.
Pozdrawiam - Władysław
-
Mateusz3000

- Posty: 11
- Rejestracja: pt 26 kwie 2024, 16:44
Pochodzenie nazwisk Chrust, Śmist i Śmistek.
Dobry wieczór,
Mam jeszcze jedną prośbę, a mianowicie zależy mi na ustaleniu pochodzenia nazwiska Misiorowski. Przodkowie mojej babci Misiorowskiej pochodzili z Uścia Solnego, udało mi się dotrzeć do 1700 roku. Nazwisko to dawniej było zapisywane jako Mysiorowski.
Serdecznie pozdrawiam
Mateusz
Mam jeszcze jedną prośbę, a mianowicie zależy mi na ustaleniu pochodzenia nazwiska Misiorowski. Przodkowie mojej babci Misiorowskiej pochodzili z Uścia Solnego, udało mi się dotrzeć do 1700 roku. Nazwisko to dawniej było zapisywane jako Mysiorowski.
Serdecznie pozdrawiam
Mateusz
- Ewa_Szczodruch

- Posty: 4159
- Rejestracja: ndz 10 gru 2006, 17:22
- Lokalizacja: Toruń
Pochodzenie nazwisk Chrust, Śmist i Śmistek.
Witam 
Misiorowski - od miś ‘niedźwiedź, grubas’, od starszego Misz (z), z wtórną zmianą wygłosowego sz na ś.
Misiorowski - od dawnego misiarz ‘człowiek kastrujący zwierzęta’.
Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Misiorowski - od miś ‘niedźwiedź, grubas’, od starszego Misz (z), z wtórną zmianą wygłosowego sz na ś.
Misiorowski - od dawnego misiarz ‘człowiek kastrujący zwierzęta’.
Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch
-
Mateusz3000

- Posty: 11
- Rejestracja: pt 26 kwie 2024, 16:44
Pochodzenie nazwisk Chrust, Śmist i Śmistek.
Dzień dobry,
Pani Ewo bardzo dziękuję za szybką odpowiedź.
Pozdrawiam
Mateusz
Pani Ewo bardzo dziękuję za szybką odpowiedź.
Pozdrawiam
Mateusz
Rozważania o genezie nazwiska Misiorowski.
Mateusz3000 pisze:Dobry wieczór,
Mam jeszcze jedną prośbę, a mianowicie zależy mi na ustaleniu pochodzenia nazwiska Misiorowski. Przodkowie mojej babci Misiorowskiej pochodzili z Uścia Solnego, udało mi się dotrzeć do 1700 roku. Nazwisko to dawniej było zapisywane jako Mysiorowski.
Serdecznie pozdrawiam
Mateusz
Mateuszu, dobry wieczór.
Zauważyłem, że pani Ewa przekazała Ci informacje o etymologii nazwiska Misiorowski. Ja, z mojej strony nieco rozbuduję przypuszczalną genezę nazwy osobowej Misiorowski. Zaproponuję Ci też etymologię nazwy osobowej Mysiorowski i Misiurowski, która rzuci nieco światła na ich ewentualne pochodzenie.
Rozważania o genezie nazwiska Misiorowski, Mysiorowski, Misiurowski.
Uście Solne – wieś (dawniej miasto) obecnie położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Szczurowa, na prawym brzegu Raby, opodal jej ujścia do Wisły. W Uściu znajduje się parafia rzymskokatolicka.
Faktycznie w miejscowości Uście Solne występuje nazwisko Misiorowski, na przykład Jan Misiorowski, Ochotnicza Straż Pożarna w Uściu Solnym. http://www.szczurowa.nazwa.pl/artykuly/ ... solne.html
W Krakowie w roku 1906 nakładem Akademii Umiejętności ukazała się publikacja dr Zofii Daszyńskiej – Golińskiej pt. „Uście Solne. Przyczynki historyczno – statystyczne do dziejów nadwiślańskiego miasteczka. Studyum archiwalne”. W książce tej na stronie 64 przeczytasz ciekawą informację o rodzinie Misorowskich, to jest o mężu i żonie, i ich potyczkach z wymiarem sprawiedliwości w roku 1744. Link do książki, którą możesz przeczytać on-line albo pobrać na dysk własnego komputera i dopiero przeczytać: https://obc.opole.pl/dlibra/publication ... 14/content Polecam Ci te opracowania. Jest w nim bardzo dużo informacji o historii miasteczka, ludziach w nim mieszkających itp.
W mojej ocenie: 1. nazwisko Misiorowski powstało poprzez dodanie do tematu Misior- przyrostka -owski [ Misior- + - owski = Misiorowski ],
2. nazwa osobowa Mysiorowski została utworzona poprzez dodanie do tematu Mysior- przyrostka -owski [ Mysior- + -owski + Mysiorwski ].
Przyrostek -owski ma kilka funkcji. Gdy dodawany jest do rzeczownika:
1. tworzy przymiotnik relacyjny,
2. tworzy przymiotnik dzierżawczy,
3. rzeczownika – nazwy własnej – tworzy polskie nazwiska.
Nazwisko Misiorowski.
Pani Ewa już wyjaśniła jego przypuszczalną etymologię. Ja, trochę rozszerzę tą genezę. W mojej ocenie mogło powstać od nazwy osobowej:
1. Misior a ono od apelatywu misiarz. Misiarz to człowiek, który kastruje zwierzęta, ten co je misi. Zatem, misiarz to zawód. W takim razie Misior to nazwisko odzawodowe,
2. Misior, które mogło powstać od przezwiska Misior w znaczeniu miś [ niedźwiedź, grubas ]. Wobec tego pierwszy Misior to prawdopodobnie osoba dobrze zbudowana, można by powiedzieć gruba i silna.
Nazwisko Mysiorowski.
W swoim poście napisałeś, że „Przodkowie mojej babci Misiorowskiej pochodzili z Uścia Solnego, udało mi się dotrzeć do 1700 roku. Nazwisko to dawniej było zapisywane jako Mysiorowski.”. Z Twojej informacji wynika, że nazwisko Mysiorowski jest tożsame z nazwą osobową Misiorowski. W takim razie w mianie Mysiorowski musiałoby dojść do przejścia samogłoski Y w samogłoskę I [ y > i ]. Taki proces fonetyczny jest jedną z cech dialektu mazowieckiego, na przykład: dym > dim, ryby > ribi, syn > sin, byk > bik. Prof. dr hab. Halina Karaś tak pisała o samogłosce y: „Samogłoska y w gwarach. Spośród samogłosek jasnych największe różnice w gwarach w porównaniu z językiem ogólnym wykazuje samogłoska y. W Polsce północnej (Mazowsze, Mazury, Warmia, Suwalszczyzna, ziemia chełmińsko-dobrzyńska, Kociewie, Bory Tucholskie, Krajna) dokonało się zatarcie różnicy artykulacyjnej między i oraz y. Cecha ta ograniczona linią przechodzącą koło Suwałk, Lublina, Otwocka, Torunia, Złotowa, Gdańska sięga także Małopolski północnej (Pogranicze z Mazowszem, Lubelszczyzna). Samogłoska y brzmi jako yi, czyli głoska przednia, bardzo zbliżona do i bądź całkowicie z nią utożsamiona, z tym że nie miękczy poprzedzającej spółgłoski.”. Z tego co mi wiadomo Uście Solne nie leży w regionie opisanym przez prof. Karaś. Są to tylko moje czysto teoretyczne rozważania. Mateuszu, jeśli masz dowody, na przykład metryki, które świadczą, że Misiorowscy wcześniej nazywali się Mysiorowscy, to wszystko jest w porządku. Tak więc z jakiegoś powodu mogło dojść do wymiany samogłoski y w smogłoskę i [ y > i ] i tym sposobem miano Mysiorowski przeszło w nazwę Misiorowski. Jednak moim zdaniem utożsamianie nazwiska Mysiorowski z mianem Misiorowski wymaga pogłębionego badania. To już pozostawiam Tobie.
Jak napisałem powyżej nazwa osobowa Mysiorowski zbudowana jest z tematu Mysior- oraz przyrostka -owski [ Mysior- + owski = Mysiorowski ]. W mojej ocenie nazwisko Mysiorowski utworzone zostało poprzez dodanie do nazwy osobowej Mysior przyrostka -owski. Prof. Kazimierz Rymut w swojej publikacji pt. Nazwiska Polaków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991 twierdzi, że nazwisko Mysior znajduje się w grupie nazw osobowych, które powstały od mysz lub/i od imion na My- typu Myślibor. Internetowy słownik nazwisk w Polsce Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk tak definiuje pochodzenie miana Mysior: „Mysior, od gw. ap. mysior 'samiec myszy; szczur' , por. ap. myszur 'samiec myszy'” – nazwisko przezwiskowe.
Nazwisko Misiurowski.
Na podstawie indeksów parafii Uście Sole, które znajdują się w Genetyce, i z których wynika, że w tej parafii i w mieście Uście Solne występowała też nazwa osobowa Misiurowski. https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... rdertable=
Moim zdaniem miano Misiurowski powstało z tematu Misiur- oraz przyrostka -owski [ Misiur- + -owski = Misiurowski ].
Z jakimś prawdopodobieństwem temat Misiur- odpowiada nazwie osobowej Misiur. W takim razie nazwisko Misiurowski powstało od nazwy osobowej Misiur, która pochodzi od przezwiska Misiur a ono od wyrazu pospolitego misiur ‘miś’.
Miano Misiur niekoniecznie musi mieć polskie korzenie. Julia Krajcarz jest autorką książki noszącej tytuł „Aksak, Korsak i Bałłaban. Polskie nazwiska tatarskiego i tureckiego pochodzenia”, która wydana została przez Muzułmański Związek Religijny w Rzeczypospolitej Polskiej Najwyższe Kolegium Muzułmański we Wrocławiu w roku 1443/2021. Na stronie 76 autora wymienia nazwisko Misiura, które tak definiuje [ cytuję ]: „Misiura – słowo pospolite misiurka, czyli rodzaj hełmu typu wschodniego, złożonego ze sztywnej części metalowej, osłaniającej czaszkę, oraz czepca kolczego, przypiętego wokół z pozostawieniem części otwartej na twarz. Pochodzi od arabskiej nazwy Egiptu – Misr – z tureckiego Mısır (azerbejdżańskie Misir). Takie hełmy mieli posiadać mongolscy lub tureccy zdobywcy ziem Egiptu. Inne nazwiska: Miserski, Misiur, Misiurek, Misiurewicz, Misiurka, Misiurkiewicz, Misiurna, Misiurny, Misiuro, Misiurski, Missura.”. Biorąc to pod uwagę, miano Misiur [ Misiurowski ] z jakimś prawdopodobieństwem może mieć turecko – tatarskie pochodzenie.
Mateuszu, to tylko moje rozważania na temat możliwych etymologii nazwiska Misiorowski, Mysiorowski oraz Misiurowski.
Pozdrawiam – Roman.
-
Wladyslaw_Moskal

- Posty: 1631
- Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58
Pochodzenie nazwisk Mysiorowski i Misiorowski.
Witaj Mateuszu,
dodam i ja moja hipotezę.
Słownik, Nazwiska w Polsce IJP PAN, przy nazwisku Misior przytacza Zapisy historyczne; Misior, Mysior, Myszor 1569.
Pochodzenie od mysior , samiec myszy, szczur.
Zapisy z 1569 r. wskazują na nazwisko szlacheckie w różnym zapisie.
W powiecie tarnowskim występuje nazwisko Myszor. Myślę, że od nazwiska Myszor/Mysior powstało nazwisko Mysiorowski i współczesne Misiorowski w tym regionie, te nazwiska nie są potwierdzone jako szlacheckie.
Pozdrawiam - Władysław
dodam i ja moja hipotezę.
Słownik, Nazwiska w Polsce IJP PAN, przy nazwisku Misior przytacza Zapisy historyczne; Misior, Mysior, Myszor 1569.
Pochodzenie od mysior , samiec myszy, szczur.
Zapisy z 1569 r. wskazują na nazwisko szlacheckie w różnym zapisie.
W powiecie tarnowskim występuje nazwisko Myszor. Myślę, że od nazwiska Myszor/Mysior powstało nazwisko Mysiorowski i współczesne Misiorowski w tym regionie, te nazwiska nie są potwierdzone jako szlacheckie.
Pozdrawiam - Władysław
-
Mateusz3000

- Posty: 11
- Rejestracja: pt 26 kwie 2024, 16:44
Pochodzenie nazwisk Mysiorowski i Misiorowski.
Dzień dobry,
Panie Romanie oraz Panie Władysławie serdecznie dziękuję za poświęcony czas.
Pozdrawiam
Mateusz
Panie Romanie oraz Panie Władysławie serdecznie dziękuję za poświęcony czas.
Pozdrawiam
Mateusz
-
Wladyslaw_Moskal

- Posty: 1631
- Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58
Pochodzenie nazwisk Lisiak i Lesiak.
Witaj Adamie,Lesiak99 pisze:Dzień dobry,
Zwracam się z prośbą o wyjaśnienie etymologii nazwiska Lisiak jak i Lesiak. Oba te nazwiska występują w mojej rodzinie od przynajmniej roku 1850, a myślę, że jeszcze dalej.
Pozdrawiam Adam
nazwiska Lisiak i Lesiak według ; Słownik Nazwiska w Polsce IJP PAN, maja bardzo starą, odrębną etymologię;
- Lesiak, to człowiek żyjący w lesie (lub na skraju lasu),
- Lisiak, to młody lis, lisię.
Od Lesiak powstało slowensko-austriacko-chorwackie nazwisko Lesjak, a od Lisiak ukraińskie dosyć liczne nazwisko Lysiak i to potwierdza, ze są to stare prapolskie nazwania/nazwiska.
Pozdrawiam - Władysław
Rozważania o genezie nazwiska Lesiak, Lisiak.
Adamie, dobry wieczór.
Zauważyłem, że Władysław już podał Ci ewentualną etymologię nazwiska Lesiak oraz Lisiak. Ja, z mojej strony trochę rozbuduję ewentualną genezę tych nazw osobowych.
Rozważania o genezie nazwiska Lesiak oraz Lisiak.
Oba nazwiska w mojej ocenie zostały utworzone przy pomocy przyrostka -ak od tematu Lesi- oraz Lisi-[ Lesi-+ak=Lesiak; Lesi-+ak=Lsiak ].
Przyrostek -ak jest regionalizmem gramatycznym, początkowo występował na Mazowszu i był stosowany na oznaczenie istoty niedorosłej, na przykład źrebak. Następnie rozpowszechnił się na obszar północnej Polski i był bardzo produktywny w gwarach. Później wszedł do języka ogólnego, przede wszystkim jego obecność można zauważyć w słownictwie potocznym. Format ten ma przestrzeni czasu wytworzył wiele funkcji. Generalnie sufiks -ak:
• tworzy nazwy istot niedorosłych,
• tworzy spieszczenia,
• tworzy rzeczowniki osobowe od rzeczowników,
• tworzy rzeczowniki osobowe od przymiotników i imiesłowów przymiotnikowych,
• tworzy rzeczowniki materialne,
• tworzy nazwy narzędzi związanych z wykonywaniem określonych czynności,
• potocznie tworzy nazwy osób od skrótowców,
• w gwarze warszawskie tworzy rzeczowniki od innych części mowy,
• w gwarach tworzy nazwy miejsc.
Nazwisko Lesiak.
A.
Prof. dr hab. Alina Naruszewicz – Duchlińska o etymologii nazwiska Lesiak tak pisała [ cytuję ]: „Lesiak. Nazwisko Lesiak pochodzi od gwarowego określenia lesiak 'człowiek żyjący w lesie' (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 9) lub od rzeczownika las, czyli jak to wdzięcznie definiuje tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. II, s. 686 – ‘wielki obszar gruntu zarosły drzewami, zwykle dziko rosnącemi’, ale i przenośnie ‘gęste włosy, brwi’, czyli przezwisko będące podstawą nazwiska mogło odnosić się zarówno do stanu posiadania, miejsca zamieszkania, jak i wyglądu zewnętrznego. W formie Lesiak nie doszło do tzw. przegłosu, czyli prasłowiańskiego przejścia ě > a. Potencjalną – choć mniej prawdopodobną – podstawą nazwiska są także imiona Leś i Leszek. Etymologię tych imion wiąże się z czasownikiem lścić ‘działać podstępnie’, czasownik stał się podstawą imion złożonych Lścimir i Lścisław, a ich zdrobnieniami stały się Leś i Leszek (zob. J. Grzenia, Nasze imiona, Warszawa 2020, s. 179).”.
B.
Dr Agnieszka Raszewska – Klimas jest autorką publikacji noszącej tytuł „Wieloznaczność nazwisk Polaków, która wydana została w Łodzi w roku 2018 przez Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Autorka na stronie 97 pisała [ cytuję ]: „Formant ’ak ( czak), według Bubaka, pełnił funkcję deminutywną i ekspresywną, przywoływał kognitywne pojęcie istoty młodej, chłopca (Bubak, 1986, s. 75, 91), np. Błasiak, Jaszak, Krysiak. Sufiks ten w funkcji deminutywnej występował w słowotwórstwie apelatywnym, tworząc nazwy istot młodych, najczęściej zwierząt (GPSłow, s. 157), np. kociak, koźlak, psiak, ale także nazwy osobowe, np. Lesiak, Nowak, Skórzak, Stępniak, Wcześniak.”.
Natomiast na stronie 140 pisała [ cytuję ]: „nz. Lesiak I – n. os. Las, AnP, z suf. ’ak; nz. Lesiak II – ap. las ‘grunt z drzewa mi’, stp. ‘gaj’, SONP, z suf. ’ak; nz. Lesiak III – gw. lesiak ‘mieszkaniec okolic lesistych’, ‘niedołęga’, SONP;”.
C.
Prof. dr hab. Kazimierz Rymut w kilku swoich pracach pisał, że nazwisko Lesiak powstało od apelatywu [ słowa potocznego ] lesiak w znaczeniu osoby mieszkającej w lesie. W takim razie nazwa osobowa Lesiak powstała od przezwiska Lesiak a ono od wyrazu pospolitego [ gwarowego ] lesiak.
D.
Adamie w swoim poście nie podałeś gdzie występowało nazwisko Lesiak. Biorąc to pod uwagę zaproponuję Ci od kogo lub czego też mogła pochodzić nazwa osobowa Lesiak.
1.
Stanisław Cygan jest autorem Słownika gwary opoczyńskiej, który został wydany w Opocznie w roku 2018 przez Muzeum Regionalne w Opocznie i Miejską Bibliotekę Publiczną w Opocznie. Recenzentem opracowania była prof. dr hab. Halina Pelc.
Autor słownika na stronie 178 pod hasłem Lesiak pisze [ cytuję ]: „LESIAK ‘chwast polny, Equisetum arvense; in. skrzyp polny’. No to łoboda, grzdes, krwawnik, chabry, rumionek, lesiok. – Skrzyp polny to lesiok wołały. – Na skrzyp polny to mówili chrzestka. – Ale to jes różnica: chrzestka to jes co insego, bo chrzestka ci rośnie nizy, a tyn lisiok, bo u nos to lisiok mówili, no to znowu rosło to wysokie i takie miało pióra rzadkie. A krzestka to była tako siadło, tępo. [Dęba]”.
2.
Michał Mordoń jest autorem książki pt. „Chrześcijańskie dziedzictwo imiennicze utrwalone w nazwiskach mieszkańców Bielska Podlaskiego, Hajnówki i Siemiatycz”, która wydana została przez Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku w roku 2019.
Autor na stronie 104 podaje etymologię nazwiska Lesiak [ cytuję ]: „Lesiak < im. wschsł. Lesiak < cerk. Aleksandr, cerk. Aleksij (…); a. od wschsł. Les, Leś < cerk. Aleksandr, cerk. Aleksij; wschsł. Lesia < cerk. Jelisiej (…); por. też im. wschsł. ż. Lesia < cerk. Aleksandra (…).”.
Dodam, że nazwisko Lesiak w tym przypadku równe jest imieniu w formie derywowanej formantem -ak.
3.
Stefan Raumut: Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego; Nakładem Akademii Umiejętności w Krakowie; Kraków 1893.
Autor na stronie 91 umieścił hasło Lesôk, które tak definiuje [ cytuję ]: „Lesôk -a, m., Lesiak, Lasak. Lesôcé, szczep kaszubski, osiadły w powiecie kartuskim'., -a, m., Lesiak, Lasak. Lesôcé, szczep kaszubski, osiadły w powiecie kartuskim'.”.
Może Twoje nazwisko, Lesiak, oznacza osobę, która wywodziła się ze szczepu kaszubskiego Lesôcé, osiadłego w powiecie kartuskim?
4.
Biorąc pod uwagę jedną z funkcji przyrostka -ak, to nazwa osobowa Lesiak może oznaczać syna Lesia / Leszka. Zatem, ojciec to Leś / Leszek a syn to Lesiak.
Nazwisko Lisiak.
Prof. dr hab. Kazimierz Rymut jest autorem publikacji pt. Nazwiska Polaków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991. Według profesora nazwisko Lisiak znajduje się w grupie nazwisk utworzonych od miana Lis a ono od apelatywu lis [ str. 174 ].
Słowo lisiak ma też inne znaczenia, na przykład:
1. Lisiak 'młody lis': Lis, a samica to lisica, młode to lisiaki. [ zobacz: Mały słownika gwar polskich pod redakcją naukową Jadwigi Wornicz; wydanie II; Wydawnictwo Lexis, Kraków 2010, strona 125 ].
2. Lisiak ‘rodzaj piły do cięcia drewna, która swym kształtem przypomina lisi ogon’ [ zobacz: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego ].
W takim razie nazwisko Lisiak może:
• oznaczać syna Lisa [ ojciec Lis a syn jego Lisiak ]. Nazwisko Lis pochodzi od przezwiska Lis a ono od apelatywu lis ‘zwierzę albo gosienica’,
• może być motywowane wyrazem lisiak ‘rodzaj piły do drewna’. Podobnie jak nazwisko Motyka, które pochodzi od narzędzia nazywanego motyka.
Pozdrawiam – Roman.
Zauważyłem, że Władysław już podał Ci ewentualną etymologię nazwiska Lesiak oraz Lisiak. Ja, z mojej strony trochę rozbuduję ewentualną genezę tych nazw osobowych.
Rozważania o genezie nazwiska Lesiak oraz Lisiak.
Oba nazwiska w mojej ocenie zostały utworzone przy pomocy przyrostka -ak od tematu Lesi- oraz Lisi-[ Lesi-+ak=Lesiak; Lesi-+ak=Lsiak ].
Przyrostek -ak jest regionalizmem gramatycznym, początkowo występował na Mazowszu i był stosowany na oznaczenie istoty niedorosłej, na przykład źrebak. Następnie rozpowszechnił się na obszar północnej Polski i był bardzo produktywny w gwarach. Później wszedł do języka ogólnego, przede wszystkim jego obecność można zauważyć w słownictwie potocznym. Format ten ma przestrzeni czasu wytworzył wiele funkcji. Generalnie sufiks -ak:
• tworzy nazwy istot niedorosłych,
• tworzy spieszczenia,
• tworzy rzeczowniki osobowe od rzeczowników,
• tworzy rzeczowniki osobowe od przymiotników i imiesłowów przymiotnikowych,
• tworzy rzeczowniki materialne,
• tworzy nazwy narzędzi związanych z wykonywaniem określonych czynności,
• potocznie tworzy nazwy osób od skrótowców,
• w gwarze warszawskie tworzy rzeczowniki od innych części mowy,
• w gwarach tworzy nazwy miejsc.
Nazwisko Lesiak.
A.
Prof. dr hab. Alina Naruszewicz – Duchlińska o etymologii nazwiska Lesiak tak pisała [ cytuję ]: „Lesiak. Nazwisko Lesiak pochodzi od gwarowego określenia lesiak 'człowiek żyjący w lesie' (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 9) lub od rzeczownika las, czyli jak to wdzięcznie definiuje tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. II, s. 686 – ‘wielki obszar gruntu zarosły drzewami, zwykle dziko rosnącemi’, ale i przenośnie ‘gęste włosy, brwi’, czyli przezwisko będące podstawą nazwiska mogło odnosić się zarówno do stanu posiadania, miejsca zamieszkania, jak i wyglądu zewnętrznego. W formie Lesiak nie doszło do tzw. przegłosu, czyli prasłowiańskiego przejścia ě > a. Potencjalną – choć mniej prawdopodobną – podstawą nazwiska są także imiona Leś i Leszek. Etymologię tych imion wiąże się z czasownikiem lścić ‘działać podstępnie’, czasownik stał się podstawą imion złożonych Lścimir i Lścisław, a ich zdrobnieniami stały się Leś i Leszek (zob. J. Grzenia, Nasze imiona, Warszawa 2020, s. 179).”.
B.
Dr Agnieszka Raszewska – Klimas jest autorką publikacji noszącej tytuł „Wieloznaczność nazwisk Polaków, która wydana została w Łodzi w roku 2018 przez Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Autorka na stronie 97 pisała [ cytuję ]: „Formant ’ak ( czak), według Bubaka, pełnił funkcję deminutywną i ekspresywną, przywoływał kognitywne pojęcie istoty młodej, chłopca (Bubak, 1986, s. 75, 91), np. Błasiak, Jaszak, Krysiak. Sufiks ten w funkcji deminutywnej występował w słowotwórstwie apelatywnym, tworząc nazwy istot młodych, najczęściej zwierząt (GPSłow, s. 157), np. kociak, koźlak, psiak, ale także nazwy osobowe, np. Lesiak, Nowak, Skórzak, Stępniak, Wcześniak.”.
Natomiast na stronie 140 pisała [ cytuję ]: „nz. Lesiak I – n. os. Las, AnP, z suf. ’ak; nz. Lesiak II – ap. las ‘grunt z drzewa mi’, stp. ‘gaj’, SONP, z suf. ’ak; nz. Lesiak III – gw. lesiak ‘mieszkaniec okolic lesistych’, ‘niedołęga’, SONP;”.
C.
Prof. dr hab. Kazimierz Rymut w kilku swoich pracach pisał, że nazwisko Lesiak powstało od apelatywu [ słowa potocznego ] lesiak w znaczeniu osoby mieszkającej w lesie. W takim razie nazwa osobowa Lesiak powstała od przezwiska Lesiak a ono od wyrazu pospolitego [ gwarowego ] lesiak.
D.
Adamie w swoim poście nie podałeś gdzie występowało nazwisko Lesiak. Biorąc to pod uwagę zaproponuję Ci od kogo lub czego też mogła pochodzić nazwa osobowa Lesiak.
1.
Stanisław Cygan jest autorem Słownika gwary opoczyńskiej, który został wydany w Opocznie w roku 2018 przez Muzeum Regionalne w Opocznie i Miejską Bibliotekę Publiczną w Opocznie. Recenzentem opracowania była prof. dr hab. Halina Pelc.
Autor słownika na stronie 178 pod hasłem Lesiak pisze [ cytuję ]: „LESIAK ‘chwast polny, Equisetum arvense; in. skrzyp polny’. No to łoboda, grzdes, krwawnik, chabry, rumionek, lesiok. – Skrzyp polny to lesiok wołały. – Na skrzyp polny to mówili chrzestka. – Ale to jes różnica: chrzestka to jes co insego, bo chrzestka ci rośnie nizy, a tyn lisiok, bo u nos to lisiok mówili, no to znowu rosło to wysokie i takie miało pióra rzadkie. A krzestka to była tako siadło, tępo. [Dęba]”.
2.
Michał Mordoń jest autorem książki pt. „Chrześcijańskie dziedzictwo imiennicze utrwalone w nazwiskach mieszkańców Bielska Podlaskiego, Hajnówki i Siemiatycz”, która wydana została przez Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku w roku 2019.
Autor na stronie 104 podaje etymologię nazwiska Lesiak [ cytuję ]: „Lesiak < im. wschsł. Lesiak < cerk. Aleksandr, cerk. Aleksij (…); a. od wschsł. Les, Leś < cerk. Aleksandr, cerk. Aleksij; wschsł. Lesia < cerk. Jelisiej (…); por. też im. wschsł. ż. Lesia < cerk. Aleksandra (…).”.
Dodam, że nazwisko Lesiak w tym przypadku równe jest imieniu w formie derywowanej formantem -ak.
3.
Stefan Raumut: Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego; Nakładem Akademii Umiejętności w Krakowie; Kraków 1893.
Autor na stronie 91 umieścił hasło Lesôk, które tak definiuje [ cytuję ]: „Lesôk -a, m., Lesiak, Lasak. Lesôcé, szczep kaszubski, osiadły w powiecie kartuskim'., -a, m., Lesiak, Lasak. Lesôcé, szczep kaszubski, osiadły w powiecie kartuskim'.”.
Może Twoje nazwisko, Lesiak, oznacza osobę, która wywodziła się ze szczepu kaszubskiego Lesôcé, osiadłego w powiecie kartuskim?
4.
Biorąc pod uwagę jedną z funkcji przyrostka -ak, to nazwa osobowa Lesiak może oznaczać syna Lesia / Leszka. Zatem, ojciec to Leś / Leszek a syn to Lesiak.
Nazwisko Lisiak.
Prof. dr hab. Kazimierz Rymut jest autorem publikacji pt. Nazwiska Polaków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991. Według profesora nazwisko Lisiak znajduje się w grupie nazwisk utworzonych od miana Lis a ono od apelatywu lis [ str. 174 ].
Słowo lisiak ma też inne znaczenia, na przykład:
1. Lisiak 'młody lis': Lis, a samica to lisica, młode to lisiaki. [ zobacz: Mały słownika gwar polskich pod redakcją naukową Jadwigi Wornicz; wydanie II; Wydawnictwo Lexis, Kraków 2010, strona 125 ].
2. Lisiak ‘rodzaj piły do cięcia drewna, która swym kształtem przypomina lisi ogon’ [ zobacz: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego ].
W takim razie nazwisko Lisiak może:
• oznaczać syna Lisa [ ojciec Lis a syn jego Lisiak ]. Nazwisko Lis pochodzi od przezwiska Lis a ono od apelatywu lis ‘zwierzę albo gosienica’,
• może być motywowane wyrazem lisiak ‘rodzaj piły do drewna’. Podobnie jak nazwisko Motyka, które pochodzi od narzędzia nazywanego motyka.
Pozdrawiam – Roman.
Rozważania o genezie nazwiska Lesiak, Lisiak.
Nazwisko Lisiak oraz Lesiak występowało głównie w parafii Lubania (Gmina Sadkowice) oraz w parafii Mogielnica (Gmina Mogielnica). Jest to odpowiednio województwo łódzkie oraz województwo mazowieckie. Obie te parafie ze sobą sąsiadują.