"Spis Szlachty Królestwa Polskiego" -pytanie

[Tomasz_Lenczewski]

Co do herbów nigdy nie możemy być pewni. Herb był sprawą prywatną legitymujących się zwłaszcza

[Robert_Kostecki]

Barszcz, Misiewicz, Rusinek i Żybka, to przydomki Mężyńskich z Mężenina w dekanacie Sarnackim, prawdopodobnie herbu Kościesza. O przypuszczalny herb trzeba zapytać ekspertów badających dzieje szlachty z pogranicza Mazowsza i Podlasia, bo tylko oni są w stanie podejść krytycznie do tematu.
Mężyński (Mężeński) Marcin z Mężenina h. Kościesza (zm. ok. 1598), poseł, kasztelan wiski. Był synem Stanisława, zwanego Rusinkiem, dziedzica Mężenina-Wierzch Olszanki. W 1564 został podsędnikem ziemi zambrowskiej. Posłował na kilka sejmów z Księstwa Mazowieckiego. Zgromadził znaczne dobra. Oprócz rodowego Mężenina znalazły się w jego posiadaniu Rutki, w których zbudował kościół, część wsi Ożary i innych w ziemi łomżyńskiej, poza tym Serbowo (nabyte w 1570), część wsi Orlikowa, Wityni i Karwowa-Zabłocia w ziemi wiskiej. Żoną jego była zapewne Zofia Gołąbek Jezierska z ziemi łukowskiej. Małżeństwo miało syna Maksymiliana, studenta Akademii Krakowskiej, w r. 1586 ożenionego z córką Łukasza Górnickiego. Nawiasem mówiąc, Łukasz, był synem ubogich mieszczan z Bochni - Marcina Góry (tak też się pierwotnie i sam nazywał) i Anny Gąsiorkówny. Królowi Zygmuntowi Augustowi zawdzięczał nobilitację, nadaną mu listem potwierdzającym w 1561 roku wraz z herbem Ogończyk, którym się odtąd pieczętował, odcinając się od mieszczańskiego pochodzenia.

Na przykład w 1444 roku występuje szlachetny Mroczesław z Mężenina. Ale, czy herbu Kościesza? W 1465 roku na terenie Olszewa odnotowuje się Mirzona i Krystyna Mężeńskich herbu Kościesza (z sąsiedniego Mężenina). Mężeńscy wykupują dobra Bończów, z czasem zmieniając nazwisko na Olszewski herbu Kościesza.
Podobno nazywali się pierwotnie Mąż (Mansz, Mansch). Ich rodzinnym gniazdem jest wieś Mężenino nad rzeką Soną, w powiecie ciechanowskim, parafia Ciemniewko, gmina Sońsk. Majątek ten uległ później podziałowi na Mężenino Węgłowice i Mężenino Kłoski. Po przeniesieniu się na Podlasie, założyli tam wieś Mężenino (dzisiaj Mężenin), w parafii Rutki, gm. Śniadowo, pow. Zambrów. „Założyli tę osadę Jan i Stefan synowie Mikołaja z Męźenina (ciechanowskiego), pierwotnie na włókach 10-ciu, kupionych w roku 1466 od sukcesorów Konrada z Zaćwiaczyna, między granicami Rutek, Dębnik, Waloch i Idźków. W latach 1517-26 Bartłomiej Mężeński: 1517 procesuje się z Dominikiem, plebanem z Łubina (ADS D 1, 90); 1526 świadczy na dokumencie erekcyjnym par. w Dziadkowicach (AA Białystok, Akta Archidiakonatu Białostockiego, sygn. 2.1.9).

Trzeba by przeglądnąć popisy studentów Uniwersytetu Krakowskiego z XVI wieku i wszelkie opracowania dotyczące, np. nagany szlachectwa, itp. z interesującego regionu, np.:
- Russocki S., Mazowieckie rody gniazdowe. Kilka uwag w sprawie ich genezy i charakteru, „Przegląd Historyczny, z. 1, t. 52, 1961.
- Russocki S., Elementy wspólnoty w osadach drobnoszlacheckich Mazowsza (XV-XIX w.), „Zeszyty Naukowe UW w Białymstoku”. Zeszyty 19. Humanistyka. Tom IV. Dział II – Prace Historyczne, Białystok 1977.
- Semkowicz W., Mazowieckie przywileje rodowe z XIV i XV w., [w:] Archiwum Komisji Historycznej AU, tom 11, Kraków, 1909 - 1913.

[dzika_jagoda]

dziękuję za taką obszerną informację

Trudno mi powiedzieć skąd się wzięli Mężeńscy w Chmielowie koło Parczewa (bo Mężenin jest dosyć daleko)
ale 1 z moich żeńskich przodków ,którzy występują w mojej genealogii po kądzieli nosi takie nazwisko

https://ksiegimetrykalne.pl/viewer/#par ... 8_0217.jpg

pod dużym wyrazem Februarius widnieje małżeństwo Felicjana z Anną Mężeńską
niestety bezskutecznie szukałam dzisiaj cały dzień w aktach chrztu pisanych odręcznie po łacinie
Anna urodziła się najprawdopodobniej ok.1765 roku ,gdyż w 1814 r. w dniu ślubu syna Antoniego miała 49 lat

a z mężczyzn o tym nazwisku w Chmielowie widnieją tylko Sebastian i Antoni

pozdr.
Jagoda