Dzierżawy królewszczyzn

[mrozowski_robert]

Witam,
Aleksander Flotfelt Kamieński jest opisany w akcie notarialnym z 1811 r., jako dzierżawca wsi królewskiej Porąbki w par. Bieliny Kapitulne. Niestety nie podano w którym czasie, wiadomo jednak, że musiało to być przed 1798 (zgon). Jednocześnie w drukowanych lustracjach ta osoba, ani ta wieś nie występują.
Gdzie szukać? - Księgi sądowe z okresu staropolskiego zniszczyli Niemcy.

[Tomasz_Lenczewski]

Może warto zacząć od historii tej miejscowości, a więc wszystkiego, co dotyczy ziemi sandomierskiej. Choćby Dekanat Sandomierski księdza Jana Wiśniewskiego. Królewszczyzny z chwilą rozbiorów stały się domenami państwowymi mocarstw zaborczych, choć trzymali je na początku jeszcze dotychczasowi dzierżawcy.

[Kamil0123]

NO najważniejszym źródłem będzie Słownik geograficzno -historyczny PAN a szczególnie opublikowane przez instytuty źródła dokumentów tak praktycznie od 1325 roku dostępne na RCIN .
Oczywiście wydanie cyfrowe.


Pozdrawiam

Kamil

[Andrzej75]

Jednocześnie w drukowanych lustracjach ta osoba, ani ta wieś nie występują.

A to nie było przypadkiem tak, że ta wieś za czasów I Rzeczypospolitej stanowiła własność kościelną (klucz kielecki) i własnością państwową stała się dopiero w 1789 r.?

[mrozowski_robert]

A to nie było przypadkiem tak, że ta wieś za czasów I Rzeczypospolitej stanowiła własność kościelną (klucz kielecki) i własnością państwową stała się dopiero po III rozbiorze i włączeniu tych terenów do Austrii?

Mogło tak być, sugeruję się aktem notarialnym, w którym podano, iż był on dzierżawcą tej wsi.

Co do ks. Wiśniewskiego jest opis w Dekanacie Opatowskim, lakoniczna i nic do sprawy nie wnosi, a z kolei Słownik dotyczy średniowiecza - o innym nie słyszałem.

A może ktoś wie, czy nie zachowały się jakieś lustracje tej parafii z tego czasu?

Serdecznie dziękuję za szybkie podpowiedzi.

[Andrzej75]

No to dzierżawcą tej wsi jako królewszczyzny mógł być dopiero po jej przejęciu na skarb państwa (czyli albo pod koniec I Rzpltej, 1789-95, albo pod zaborem austriackim, albo jedno i drugie).

[Sroczyński_Włodzimierz]

ale wtedy nie jako królewszczyzny:)

[Mciemala]

Polecam sprawdzić akta w AGAD, tam można odszukać, że około 1792/3 Skarb Koronny zarzadał tymi dobrami:
http://agadd2.home.net.pl/metrykalia/7/ ... 9_0017.htm
Dnia 17go Mca Maja przybywszy do Folwarku Porąbki zwanego, w Osobie W. Jana Zakrzewskiego kontrakt arędowny od Skarbu Kor za Summę rocznie opłacaną Złotych Polskich Trzy tysiące pięcdziesiąt maiącego zastalismy Wo Stanisława Służewskiego Folwark ten Subaręduiącego [...].
W 1789 dzierżawił Porąbki J.W. Jaworski starosta kielecki.

[mrozowski_robert]

Polecam sprawdzić akta w AGAD, tam można odszukać, że około 1792/3 Skarb Koronny zarzadał tymi dobrami:
http://agadd2.home.net.pl/metrykalia/7/ ... 9_0017.htm
Dnia 17go Mca Maja przybywszy do Folwarku Porąbki zwanego, w Osobie W. Jana Zakrzewskiego kontrakt arędowny od Skarbu Kor za Summę rocznie opłacaną Złotych Polskich Trzy tysiące pięcdziesiąt maiącego zastalismy Wo Stanisława Służewskiego Folwark ten Subaręduiącego [...].
W 1789 dzierżawił Porąbki J.W. Jaworski starosta kielecki.

Bardzo dziękuję, świetny trop - jednak królewszczyzna.
A w poprzednim wpisie chodziło mi oczywiście o akta wizytacji -).

Dopisek:
Dokument lustracji odszukany przez Michała znajduje się w księdze zawierającej Realności Biskupstwa niegdyś Krakowskiego w P.P. Chęcińskim i Wiślickim i jest realizacją (poprzez spisanie dóbr) decyzji Konfederacji Targowickiej z dn. 5-04-1793 [k. 1].
Wynika z tego, że dobra te były wcześniej własnością diecezji krakowskiej, a w tym czasie w dzierżawie bpa Kossakowskiego, i zostały przeznaczone na ponowną licytację w celu wyłonienia nowych dzierżawców.
Niestety spraw tych nie znam (Targowica i jej postanowienia w sprawach majątkowych), ale biorę się za Dzieje Diecezji Krakowskiej ks. Kumora i pewnie tam się wszystko wyjaśni.

[Andrzej75]

ale wtedy nie jako królewszczyzny:)

Formalnie, za Austrii, były to już „dobra kameralne”, ale myślę, że stara, przedrozbiorowa terminologia („królewszczyzna”, „wieś królewska”) utrzymywała się przez jakiś czas. Aleksander Kamieński umarł w Porąbkach w 1798 r. (chyba jako ich dzierżawca), a określono go potem jako „dzierżawcę wsi królewskiej”, czyli niewykluczone, że nie różnicowano przed- i porozbiorowego nazewnictwa dóbr należących do skarbu państwa.

[Sroczyński_Włodzimierz]

w tym przypadku może nie
najczęściej jednak w XIX wieku (zarówno do byłych królewszczyzn jak i dóbr kościelnych) chyba "wieś rządowa" "dobra rządowe"
także w "austriackim", choć najwyraźniej w Kongresówce

tzn IMO

[mrozowski_robert]

W 1789 dzierżawił Porąbki J.W. Jaworski starosta kielecki.

Raz jeszcze dziękuję, i mam pytanie: skąd wiadomo o Jaworskim?

[Marck57]

Może stąd?
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jed ... a/17089989

[Mciemala]

Może stąd?
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jed ... a/17089989

Tak, a konkretnie stąd:
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... e440d4f751

[mrozowski_robert]

Sprawa wsi Porąbki nieco się rozjaśniła po dotarciu do (zapomnianego przeze mnie) źródła - http://www.gospodarka-galicji.pl/slownik-miejscowosci/. Nie wiem czy o tym słowniku wspominał Kamil.