Zmiany form nazwisk, utrata końcówek -ski, -cki

boreasz · Post autor: **boreasz** » pn 30 cze 2025, 22:43

Dobry wieczór,
Dość powszechnie znane jest zjawisko w genealogii/historii polegające na dodawaniu do nazwisk końcówek typu -ski, -cki (np. Kowal -> Kowalski). Od jakiegoś czasu zastanawia mnie jednak czy zjawisko to zachodziło też w drugą stronę, tzn. czy ktoś świadomie, lub w wyniku przypadku/błędu urzędniczego, mógł "stracić" taką końcówkę nazwiska (np. Kowalski -> Kowal)? Czy ktoś z Was spotkał takie sytuacje w aktach metrykalnych albo zna je z innych źródeł? Będę bardzo wdzięczny za wszystkie odpowiedzi.
Pozdrawiam,
Franciszek

Giemza_Karol · Post autor: **Giemza_Karol** » pn 30 cze 2025, 23:19

W jednej parafii, którą indeksowałem, Kiełbasa został gajowym w majątku i zaczął się podpisywać w metrykach jako Kiełbasiński. Niestety dla niego, w treści aktu jest Kiełbasa, a podpis Kiełbasiński.
Mój kuzyn z XIX w. został ogrodnikiem dworskim i zaczął zgłaszać dzieci jako Giemziński. Jednak fucha nie była dziedziczna i wnuki były już zgłaszane jako Giemza.
Podobna sytuacja była z Nachylskim, który w kolejnym pokoleniu wraca do formy Nachyła.
Ale za to mój przodek Szymczak, zostaje stelmachem i kolejne dzieci zapisuje jako Szymański. Potem migrują do innej parafii jako Szymańscy i tam już nikt ich nie degraduje.

smn · Post autor: **smn** » wt 01 lip 2025, 18:19

Witaj!
Jedna z gałęzi mojej rodziny: XVIII/początek XIX wieku nosi nazwisko - "Jastrzębski". W połowie wieku XIX w metrykach zaczyna pojawiać się - "Jastrzębski vel Jastrząb", albo nawet tylko "Jastrząb", "Jastrzębowna". W końcu część rodziny nosi nazwisko Jastrzębski, a część Jastrząb.
Małgorzata

Andrzej_Dmytryszyn · Post autor: **Andrzej_Dmytryszyn** » wt 01 lip 2025, 20:29

Jan Nowodczyński, syn Walentego i Teresy z Nosarzewskich żeni się z Katarzyna Walasiewicz, córką Balcera i Marianny Pogońskiej (Ciechanów, 1821/2). Janowi i Katarzynie rodzi się, m.in., syn Jakub Nowotczyńki (Lekowo, 1828/56), który w roku 1862, jako wdowiec, pod nazwiskiem Nawotka, poślubia Rozalię Zkrzebównę (Skrzeba!), córkę Andrzeja i Salomei z Kalbarów (Ciechanów, 1862/2). Jakubowi i Salomei rodzi się syn Aleksy Nawotka (Ciechanów 1867/181), mój prapradziadek. I tak oto zginęło -ski, "o" zamieniło się w "a", natomiast "d" w "t"...