Dobry wieczór,
Czy ktoś z Was może polecić lub posiada jakieś publikacje dotyczące nazwisk równych nazwom miejscowości, nieposiadających typowej końcówki -ski? Prof. Rymut poświęca im krótki opis w "Nazwiskach Polaków", chciałbym wiedzieć o nich więcej. Sam mam w moim drzewie genealogicznym przypuszczalnie kilka takich nazwisk, zależy mi, aby wiedzieć jacy ludzie mogli je przyjmować i w jakich okolicznościach, a także dlaczego z czasem nie przyjęli oni końcówki -ski lub innej podobnej.
Pozdrawiam,
Franciszek
Nazwiska równe nazwom miejscowości
Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie
Nazwiska równe nazwom miejscowości
Znam nazwiska równe nazwom miejscowości , ale to miejscowości otrzymywały nazwy od nazwiska mieszkańca . W okolicach leśnych lub nadrzecznych powstawały tzw. pustkowia zamieszkałe przez jedną rodzinę . Takie pustkowia nazywane były po prostu od nazwiska mieszkańca.
Przykładowo na południowy wschód od Kalisza były takie pustkowia : Lis (obecnie część Kalisza) , Lipka , Krzywda , Maślak , Przepiórka , Chodyła, Guzdek , Biernaty, Duleby, Jonas , Molki, Szulety itd. W księgach metrykalnych z XIX stulecia większość mieszkańców nosiła nazwiska tożsame z nazwami pustkowi . Niektóre pustkowia zanikły , niektóre przekształciły się w wioski , niektóre nadal są jednozagrodowymi przysiółkami.
Pozdrawiam
Janusz
Przykładowo na południowy wschód od Kalisza były takie pustkowia : Lis (obecnie część Kalisza) , Lipka , Krzywda , Maślak , Przepiórka , Chodyła, Guzdek , Biernaty, Duleby, Jonas , Molki, Szulety itd. W księgach metrykalnych z XIX stulecia większość mieszkańców nosiła nazwiska tożsame z nazwami pustkowi . Niektóre pustkowia zanikły , niektóre przekształciły się w wioski , niektóre nadal są jednozagrodowymi przysiółkami.
Pozdrawiam
Janusz
Re: Nazwiska równe nazwom miejscowości
https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/4971boreasz pisze:Dobry wieczór,
Czy ktoś z Was może polecić lub posiada jakieś publikacje dotyczące nazwisk równych nazwom miejscowości, nieposiadających typowej końcówki -ski? Prof. Rymut poświęca im krótki opis w "Nazwiskach Polaków", chciałbym wiedzieć o nich więcej. Sam mam w moim drzewie genealogicznym przypuszczalnie kilka takich nazwisk, zależy mi, aby wiedzieć jacy ludzie mogli je przyjmować i w jakich okolicznościach, a także dlaczego z czasem nie przyjęli oni końcówki -ski lub innej podobnej.
Pozdrawiam,
Franciszek
https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/b ... _XVI_w.pdf
https://rcin.org.pl/Content/39455/WA243 ... L_0000.pdf
pozdrawiam
Anka
Re: Nazwiska równe nazwom miejscowości
Franciszek
No to akurat Rymut ma niewiele tu do rzeczy .
Rymut to onomastyk a nie genealog .
Onomastyka nie zajmuje się pochodzeniem rodów i rodzin ale pochodzeniem wyrazów od których utworzono nazwy własne . Z pracy Pana Rymuta nie dowiemy się skad pochodziła rodzina ale od jakiego wyrazu utworzono dane nazwisko .
Niestety mam negatywne zdanie o pracach onomastyków.
To zwykłe wróżbiarstwo.
Pozdrawiam
Kamil
No to akurat Rymut ma niewiele tu do rzeczy .
Rymut to onomastyk a nie genealog .
Onomastyka nie zajmuje się pochodzeniem rodów i rodzin ale pochodzeniem wyrazów od których utworzono nazwy własne . Z pracy Pana Rymuta nie dowiemy się skad pochodziła rodzina ale od jakiego wyrazu utworzono dane nazwisko .
Niestety mam negatywne zdanie o pracach onomastyków.
To zwykłe wróżbiarstwo.
Pozdrawiam
Kamil
Re: Nazwiska równe nazwom miejscowości
Witaj Franciszku,
jeżeli podejrzewamy, że nazwisko utworzono od nazwy miejscowości, to cennych informacji mogą dostarczyć nam m.in. publikacje:
1. Borek H., Opolszczyzna w świetle nazw miejscowych, Opole 1972.
2. Tenże, Górny Śląsk w świetle nazw miejscowych, Opole 1988.
3. Chojnacki W., Słownik polskich nazw miejscowości w b. Prusach Wschodnich i na obszarze b. wolnego miasta Gdańska wg stanu z 1941 roku, Poznań 1946.
4. Czopek-Kopciuch B., Adaptacje niemieckich nazw miejscowych w języku polskim, Kraków 1995.
5. Hrabec S., Nazwy geograficzne Huculszczyzny, Kraków 1950.
6. Kamińska M., Nazwy miejscowe dawnego województwa sandomierskiego, cz. I-II, Wrocław 1964-1965.
7. Kopertowska D., Nazwy miejscowe województwa kieleckiego, Kraków 1984.
8. Kosyl Cz., Nazwy miejscowe dawnego województwa lubelskiego, Wrocław 1978.
9. Kowalik-Kaleta Z., Staropolskie nazwy osobowe motywowane przez nazwy miejscowe, Wrocław – Warszawa – Kraków 1981.
10. Makarski W., Nazwy miejscowości dawnej ziemi sanockiej, Lublin 1986.
11. Malec M., Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa 2003.
12. Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa-Wrocław 1991.
13. Nazwy miast Pomorza Gdańskiego, red. H. Górnowicz i Z. Brocki, Wrocław 1978.
14. Nazwy miejscowe Polski. Historia. Pochodzenie. Zmiany, red. K. Rymut, Kraków 1997-2003.
15. Rospond S., Słownik nazw geograficznych Polski zachodniej i północnej, cz. I polsko-niemiecka, cz. II niemiecko-polska, Wrocław 1951.
16. Tenże, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984.
17. Rymut K., Nazwy miast Polski, Wrocław – Warszawa – Kraków 1987.
18. Rzetelska-Feleszko E., Duma J., Językowa przeszłość Pomorza Zachodniego na podstawie nazw miejscowych, Warszawa 1996.
19. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, reprint Warszawa 1986. Dostępny w Internecie pod adresem: http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/
20. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Indeks nazwisk, opr. Sz. Konarski, Warszawa 1995.
21. Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce, t. I-III, Warszawa 1980-1982.
Łączę serdeczne pozdrowienia –
Lidia
jeżeli podejrzewamy, że nazwisko utworzono od nazwy miejscowości, to cennych informacji mogą dostarczyć nam m.in. publikacje:
1. Borek H., Opolszczyzna w świetle nazw miejscowych, Opole 1972.
2. Tenże, Górny Śląsk w świetle nazw miejscowych, Opole 1988.
3. Chojnacki W., Słownik polskich nazw miejscowości w b. Prusach Wschodnich i na obszarze b. wolnego miasta Gdańska wg stanu z 1941 roku, Poznań 1946.
4. Czopek-Kopciuch B., Adaptacje niemieckich nazw miejscowych w języku polskim, Kraków 1995.
5. Hrabec S., Nazwy geograficzne Huculszczyzny, Kraków 1950.
6. Kamińska M., Nazwy miejscowe dawnego województwa sandomierskiego, cz. I-II, Wrocław 1964-1965.
7. Kopertowska D., Nazwy miejscowe województwa kieleckiego, Kraków 1984.
8. Kosyl Cz., Nazwy miejscowe dawnego województwa lubelskiego, Wrocław 1978.
9. Kowalik-Kaleta Z., Staropolskie nazwy osobowe motywowane przez nazwy miejscowe, Wrocław – Warszawa – Kraków 1981.
10. Makarski W., Nazwy miejscowości dawnej ziemi sanockiej, Lublin 1986.
11. Malec M., Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa 2003.
12. Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa-Wrocław 1991.
13. Nazwy miast Pomorza Gdańskiego, red. H. Górnowicz i Z. Brocki, Wrocław 1978.
14. Nazwy miejscowe Polski. Historia. Pochodzenie. Zmiany, red. K. Rymut, Kraków 1997-2003.
15. Rospond S., Słownik nazw geograficznych Polski zachodniej i północnej, cz. I polsko-niemiecka, cz. II niemiecko-polska, Wrocław 1951.
16. Tenże, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984.
17. Rymut K., Nazwy miast Polski, Wrocław – Warszawa – Kraków 1987.
18. Rzetelska-Feleszko E., Duma J., Językowa przeszłość Pomorza Zachodniego na podstawie nazw miejscowych, Warszawa 1996.
19. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, reprint Warszawa 1986. Dostępny w Internecie pod adresem: http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/
20. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Indeks nazwisk, opr. Sz. Konarski, Warszawa 1995.
21. Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce, t. I-III, Warszawa 1980-1982.
Łączę serdeczne pozdrowienia –
Lidia
Re: Nazwiska równe nazwom miejscowości
Bardzo dziękuję za odpowiedzi. Na pewno zainteresuję się tymi pozycjami. Zastanawia mnie jeszcze dlaczego ta grupa nazwisk oparła się modzie na dodawanie sufiksu -ski?
Re: Nazwiska równe nazwom miejscowości
A dlaczego miały się oprzeć . Rycerze wracający na przykład z III Wyprawy Krzyżowej za zagrabione walory kupowali i osiedlali się u nas . Nazwiska nie do wymówienia jak pod Mławą w ciechanowskim naturalnie przyjmowali nazwiska od miejsc i na końcu było ski.
A to nie mieli co przyjmować , bo tak ich nazywano czy chcieli czy nie chcieli.
Pozdrawiam
Kamil
A to nie mieli co przyjmować , bo tak ich nazywano czy chcieli czy nie chcieli.
Pozdrawiam
Kamil
Re: Nazwiska równe nazwom miejscowości
Była sobie wieś Kamień gdzieś w Wielkopolsce (i jest do tej pory) .
Był sobie w tym czasie chłop gdzieś w Małopolsce , na którego nie mieli żadnego przezwiska pod ręką , ale przed jego chałupą stał wielki kamień . Nazywano go więc Kamień . Mamy więc nazwisko równe nazwie miejscowości . Ale związku między miejscowością a człowiekiem żadnego .
Nazwisko Kalisz pochodzi od zdrobnienia imienia Kalikst , a nie od miasta Kalisza . Tak jak Kaliszuk , Kaliszczuk.
Ciekawe , czy istnieje nazwisko Swędzieniejewice , a może Milanówek i Koluszki.
Pozdrawiam
Janusz
Był sobie w tym czasie chłop gdzieś w Małopolsce , na którego nie mieli żadnego przezwiska pod ręką , ale przed jego chałupą stał wielki kamień . Nazywano go więc Kamień . Mamy więc nazwisko równe nazwie miejscowości . Ale związku między miejscowością a człowiekiem żadnego .
Nazwisko Kalisz pochodzi od zdrobnienia imienia Kalikst , a nie od miasta Kalisza . Tak jak Kaliszuk , Kaliszczuk.
Ciekawe , czy istnieje nazwisko Swędzieniejewice , a może Milanówek i Koluszki.
Pozdrawiam
Janusz
Re: Nazwiska równe nazwom miejscowości
Zgadzam się, nazwisko Kamień może mieć różne etymologie. Ale np. nazwisko Bochnia jest raczej jednoznaczne, występuje ono zresztą do dzisiaj. To rzadkie przypadki, ale obecne.
moderacja (elgra)
Zgodnie z regulaminem i przyjętym zwyczajem prosimy o podpisywanie swoich postów nazwiskiem i imieniem lub przynajmniej imieniem.
Jeżeli każdorazowe podpisywanie postów jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis. https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... 5276#75276
moderacja (elgra)
Zgodnie z regulaminem i przyjętym zwyczajem prosimy o podpisywanie swoich postów nazwiskiem i imieniem lub przynajmniej imieniem.
Jeżeli każdorazowe podpisywanie postów jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis. https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... 5276#75276
-
Pawłowski_Henryk
- Posty: 408
- Rejestracja: śr 09 lut 2011, 17:01
Re: Nazwiska równe nazwom miejscowości
Ale na przykład miejscowość Harkabuz na Orawie jest ściśle związane z rodziną o nazwisku Harkabuz. Historia tej miejscowości wskazuje że nazwa pochodzi od pierwszego sołtysa tej miejscowości Bartłomieja Harkabuza . (rodziny nieszlacheckiej). Co ciekawe, czy raczej bardzo częste na Podhalu, Spiszu czy Orawie, potomkowie rodzin notowanych w XVI wieku nadal mieszkają w tych samych miejscowościach do dziś.