Poborowy w zaborze rosyjskim

Wzajemna pomoc w poszukiwaniu zasobów i informacji historyczno-genealogicznych Gdzie szukać zasobów: informacji o żołnierzach, powstańcach, list osób poległych i pomordowanych, zaginionych osób, jeńców, obozy, wojsko

Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie

Awatar użytkownika
jan2024

Sympatyk
Posty: 302
Rejestracja: czw 16 sty 2025, 23:28

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: jan2024 »

po chwili.
Poszperałem.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Karabin_Mosin
.....................
https://allegro.pl/produkt/karabin-sztu ... 1972526126
................
Ten pierwszy karabin to z wyposażenia około 1900 roku. Też było co się uczyć obsługi
podobne były w 1939 roku w II RP a i w czasie II Wojny światowej np. na filmach widać jak się z niego strzelało
Tan drugi to mój ,,Kałach" muszę sobie kupić :lol:
przy okazji zobaczyłem że dzisiejszy Prezydent urodzony w 1983 roku to jak ja byłem w wojsku to on miał 5 lat.
Rozumiem czemu cieszył się jak dziecko jak go przewieźli w czołgu= prochu nie wąchał
......................
Pozdrawiam.
Jan
Awatar użytkownika
jan2024

Sympatyk
Posty: 302
Rejestracja: czw 16 sty 2025, 23:28

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: jan2024 »

Agato
Zadałaś pytanie czy w zaborze rosyjskim uczono w wojsku pisać i czytać?
Być może w końcu brano 21 letniego mężczyznę na 25 lat potem 15 lat może ich uczono.
W królestwie Galicji i Lodomerii dzieci szły do szkoły w wieku 6 lat i miały darmową szkołę przez 6 lat.
Volksschule= Szkoła Ludowa po polsku.
Potem była Real Schule szkoła ponad podstawowa.
dla przykładu Tato JP2.
.....................
Obrazekhttps://zapodaj.net/plik-cmje7DJxpC

..............................
Real Schule była już płatna.
Zatem dzieci w Galicji umiały czytać i pisać.
Co do Rosji zastanawiają mnie ,,Chłopi" Reymonta tam toczy się dyskusja czy uczyć dzieci w szkole w Lipcach.
Być może byli analfabetami choć i pojawia się,, przeczytam jakby było drukowane i idą do organisty aby przeczytał pismo urzędowe.
Niestety jak na razie fachowców od Zaboru Rosyjskiego z około 1900 roku brak.
W Galicji w oryginale jest pobór chłopców nie wcześniej niż 18 lat, szli do wojska na 3 lata i w wieku 21 lat mogli pozostać w Wojsku jako zawodowy Tak Karol Wojtyła w 1900 roku został zawodowym żołnierzem.
Mnie też w PRL proponowano aby zostać zawodowym.
..................
Zwróć uwagę co do Galicji brano wszystkich na 3 lat chyba, że były wyjątki np jedyny opiekun żywiciel.
W ten sposób przeszkoleni wojskowo byli wszyscy jak w PRL to był gigantyczna armia wyszkolonych.
W Rosji przecież 21+25=46 lat po wojsku kto to był wrak bez żony? lub dopiero wtedy brał ślub?
Nawet po reformie bliżej 1900 roku 21+15= 36 lat tez stracony czas. Ale zapewne w Rosji mieli ludzi mnogo.
I nie brano do wojska wszystkich mężczyzn. W Lipcach w wojsku był tylko Grzela brat Antka.
......................
Pozdrawiam.
Jan
Jan.Pacek

Sympatyk
Posty: 54
Rejestracja: pn 13 sty 2025, 15:00

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: Jan.Pacek »

Janie,
temat postu nosi tytu "Poborowy w zaborze rosyjskim".
Jak się do tego tematu mają:
- data urodzenia prezydenta,
- zwyczaje w zaborze austriackim
- opisy twojej służby wojskowej?
krakers

Sympatyk
Posty: 263
Rejestracja: wt 08 wrz 2015, 01:36

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: krakers »

Witaj Agato,

Wsród dokumentów z CAW znalazł się życiorys spisany przez mojego krewnego i kartę ewidencyjną dla oficerów wraz z przebiegiem służby wojskowej począwszy od 1 lipca 1914 roku.
Tam znalazłam informację, że w 1914 roku ukończył 8 klas II Gimnazjum w Tyfilisie (dzisiejsze Tbilisi) zakończone maturą. 5 grudnia 1914 roku został przydzielony do 113 baonu 6 kompanii Armii Carskiej. Miał wówczas skończone 21 lat. 15 stycznia 1915 roku został przeniesiony do Szkoły Chorążych w Tyfilisie a w lutym 1916 roku do Duszetskiej Szkoły Chorążych . 1 maja 1916 roku został mianowany chorążym z rozkazu Kaukaskiego Wojennego Okręgu.
W Armii Carskiej służył więc od 5 grudnia 1914 roku do 14 grudnia 1917.
15 grudnia wstąpił do III Korpusu Wojska Polskiego na Ukrainie. Musisz pamiętać, że trwała wówczas I Wojna Światowa, no i Rewolucja Październikowa dała pewnie możliwość wystąpienia z Armii Carskiej. Jak podaje Wikipedia po reformie w 1874 roku czynna służba w Rosji trwała 6 lat, reszta w rezerwie.
Dla mnie sprawy wojskowości podobnie jak dla Ciebie są czarną magią, więc cytowałam to co znalazłam w teczce wojskowej.
Największym zaskoczeniem była informacja o gimnazjum w Gruzji, podczas gdy jego rodzice i młodsze rodzeństwo mieszkało wówczas na Lubelszczyźnie. Dlaczego skończył szkołę tak daleko od rodziny pozostanie tajemnicą. Gdzieś wyczytałam, że mobilizacji podlegał najstarszy z synów, może był więc to nakaz jakichś rosyjskich urzędów w czasach zaborów i przygotowanie do przyszłej służby, albo rodzice wiedząc, że służba go nie ominie zdecydowali, że tak będzie najlepiej i wysłali go na "koniec świata" ( choć nie byli zamożni) , żeby skończył szkołę średnią i trafił do wyższej szkoły wojskowej w tym samym mieście - nie wiem.
Pozdrawiam

Agnieszka
Irena_Powiśle

Sympatyk
Ekspert
Posty: 2437
Rejestracja: sob 22 paź 2016, 23:36

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: Irena_Powiśle »

1 - tyle razy był ten temat omówiony na forum.
Na forum istnieje opcja "szukaj na forum" - nikt o tym nie wie????

2 - pobór do wojska carskiego dla rocznika np 1874 - nie w wieku 21 lat.

Według reformy roku 1874 rekruci - to mężczyźni którzy na dzień 01.stycznia odpowiedniego roku mieli pełnych 20 (nie 21!) lat.
to znaczy że swój 21-ty rok życia spędzili już w wojsku carskim. Ale do wojska trafili i w wieku lat 20 też, w zależności od daty urodzenia.
Rekrutacja odbywała się na początku listopada.

W latach 1872-1874 można było po po prostu zrobić opłatę i nie iść do wojska.
Po reformie roku 1874 - już nie.

Kogo nie brali do wojska - jedynego syna w rodzinie.
Chorych lub kto "nie pasował" danym fizycznym - wzrost, waga ect.

rekrutacja działa przez losowanie.
Wszyscy kandydaci losowali - kto miał bilet z pewnym numerem, szedł do wojska.
kto miał bilet z innym numerem - został zapisany do ruszenia pospolitego do wieku lat 40.

Dla Królestwa Polskiego zasady były trochę inne niż dla innych terenów imperium - chodzi o komisjach poborowych. Np obowiązek to 2 członkowie od gminy ect.

Istniały oraz zasady inne, np kandydaci do lejb-gwardii mieli określony wzrost, rysy ect.

Służba już nie trwała 25 lat, była znacznie krótsza.
Imperium już nie potrzebował dość dużego wojska, wojen już nie było, były dalej ekspansje na tereny Kaukaskie, tereny Azji Środkowej ect, w tym celu potrzeby w dużym wojsku już nie było.
No i duże wojsko potrzebowało dużego zaopatrzenia.
Pozdrawiam,
Irena
Aga_ta

Sympatyk
Posty: 14
Rejestracja: wt 16 gru 2025, 17:31

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: Aga_ta »

Do Ireny

Bardzo dziękuję za fachową pomoc. Mam wyrzuty sumienia że odciągnęłam takiego Eksperta od poważniejszych zadań.
Proszę przyjąć moje najlepsze życzenia na święta i na cały nowy rok !
Pozdrawiam
Agata
Awatar użytkownika
jan2024

Sympatyk
Posty: 302
Rejestracja: czw 16 sty 2025, 23:28

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: jan2024 »

Dziękuję z wypowiedzi w temacie
a do Jan. Pacek
pogaduch aby temat był widoczny ciągle na forum taki myk techniczny.
Od i cała historyja jak są posty to kiedyś trafi się fachowiec zainteresowany tematem no taki co ma wiedzę.
i w końcu się pojawiła
dołączę się do życzeń ale jak znam forum to jeszcze pojawi się wątek z życzeniami
......................
Pozdrawiam.
Jan
Aga_ta

Sympatyk
Posty: 14
Rejestracja: wt 16 gru 2025, 17:31

Poborowi z Warszawa lub okolic - kategoria I i umiejętności przydatne w taborach

Post autor: Aga_ta »

Co do informacji na Forum :)

Sporo wątków ‘wojskowych’ przeczytałam, ale diabeł tkwi w szczegółach.

1. Data poboru - „Według reformy roku 1874 rekruci - to mężczyźni którzy na dzień 01.stycznia odpowiedniego roku mieli pełnych 20 (nie 21!) lat.”
01. stycznia – wg. którego kalendarza?

2. Szkolenie podstawowe - wspominane na forum, ale na ogół bez datowania)
Nie udało mi się wyczytać jak długo ono trwało w okolicach 1900 r.

3. Lokalizacja
Moi poborowi są z Guberni Warszawskiej i samej Warszawy.

Czy ktoś pokusił się o jakiś własny risercz z tych terenów? A może mieliście w rodzinie poborowego z tego obszaru ?
Pozdrawiam
Agata
Zbig_Kowalski

Sympatyk
Nowicjusz
Posty: 146
Rejestracja: czw 26 sie 2021, 19:17

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: Zbig_Kowalski »

Dla pasjonatów tematu polecam na start: "Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii rosyjskiej w latach 1874-1913" - Jacek Legieć. ebook kosztuje chyba 15 zł.
Wcześniejszy okres to: "Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii carskiej w latach 1831-1873" - Wiesław Caban
A za darmo podstawowe informacje o poborze po 1874 są tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=TYfzRpBVkPs
------------
Pozdrawiam, Zbig
Aga_ta

Sympatyk
Posty: 14
Rejestracja: wt 16 gru 2025, 17:31

Jacek Legieć - "Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii rosyjskiej w latach 1874-1913"

Post autor: Aga_ta »

Zbig_Kowalski pisze: ndz 21 gru 2025, 16:17 "Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii rosyjskiej w latach 1874-1913" - Jacek Legieć. ebook kosztuje chyba 15 zł.
Czy w tej pozycji są odniesienia do obszaru obecnej aglomeracji Warszawskiej?
Pozdrawiam
Agata
Irena_Powiśle

Sympatyk
Ekspert
Posty: 2437
Rejestracja: sob 22 paź 2016, 23:36

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: Irena_Powiśle »

1 - według istniejącego kalendarza w wieku XIX na terenu imperium - juliańskiego
2 - kiedyś badałam ten temat, okres szkolenia na ile pamiętam nie więcej 2-3 miesięcy
3 - moi też. I co z tego?
rekrut mógł trafić gdziekolwiek na terenach imperium. Nie było reguły lub o tym nie znam.

Dodam:
1 - losowanie - 1 raz w życiu. to wszystko. Wylosował "pusty" bilet - jesteś wolny od wojska, raczej jesteś żołnierzem ruszenia pospolitego
2 - liczba rekrutów każdego roku była inna
3 - służba trwała (według reformy 1874 roku, istniały jeszcze poprawki roku 1888) - 6 lat w wojsku czynnym + 9 lat w rezerwie; marynarka - 7 lat czynnej + 3 rezerwy

W niedziele - obowiązkowa msza święta. W dużych miastach katolicy-poborowi chodzili do kościoła.

Do wojska nie byli pobrani nauczyciele, księdza, lekarze, weterynarze, farmaceuci, absolwenci Akademii Sztuk Pięknych.
Można było iść do wojska i bez losowania, według swojej woli. Wtedy służba była krótsza + różne ulgi, oraz można było dalej iść "na oficera" - oprócz Żydów.
Pozdrawiam,
Irena
Awatar użytkownika
Bodek

Sympatyk
Posty: 392
Rejestracja: śr 25 kwie 2007, 10:05

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: Bodek »

Dzień dobry
Jan.Pacek - dziękuję za wsparcie kilka postów wyżej zamieściłem podobną uwagę.

Manifestem z dnia 1 stycznia 1874 roku Car Aleksander II wprowadził powszechny obowiązek służby wojskowej..
W którym to napisano, że … Powoływano wszystkich młodych mężczyzn w wieku skończonych 21 lat.
Czyli jak się domyślam wiedza o powoływaniu w wieku 20 lat pochodzi z Internetu.
Tyle, że 20 lat dla poborowego obejmowało tylko jedną formacje wojskową.
Jazda patrz Kozacy. I tego już w Internecie nie napisano.
Tak jak Jan2024 w który usilnie twierdzi, że w Galicji – Austria wiek poborowego to 18 lat.
W internecie zapomniano wspomnieć, że wiek 18 lat wprowadzono dopiero 1 stycznia 1915 roku, BO? BO BYŁA WOJNA!!! A do tego czasu od 1868 roku obowiązywał wiek poborowego skończone 19 lat.
Rosjanie w kolejnych latach wojny też obniżali i podwyższali górny wiek poborowego, BO? Bo ginęli.
Jedyny kraj, który nie obniżył wieku poborowego to Prusy. Dlaczego? A dlatego, że w czasie pokoju wiek poborowego to skończone 17 lat. Chyba, że podczas wojny było inaczej, ale tego nie wiem.

Miłego wieczoru

Bogdan
Irena_Powiśle

Sympatyk
Ekspert
Posty: 2437
Rejestracja: sob 22 paź 2016, 23:36

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: Irena_Powiśle »

https://rusneb.ru/catalog/000199_000009_003545684/
p.11
11. Къ жеребью призывается ежегодно одинъ только
возрастъ населенія, именно молодые люди которымъ
къ 1-му января того года, когда наборъ производится,
минуло двадцать лѣтъ отъ роду.

Kozacy mieli swoje zasady. To inna formacja wojskowa.

PS Korzystam wyłącznie ze oryginałów dokumentów, kiedy o czymś piszę.
Pozdrawiam,
Irena
Zbig_Kowalski

Sympatyk
Nowicjusz
Posty: 146
Rejestracja: czw 26 sie 2021, 19:17

Re: Jacek Legieć - "Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii rosyjskiej w latach 1874-1913"

Post autor: Zbig_Kowalski »

Aga_ta pisze: ndz 21 gru 2025, 16:28
Zbig_Kowalski pisze: ndz 21 gru 2025, 16:17 "Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii rosyjskiej w latach 1874-1913" - Jacek Legieć. ebook kosztuje chyba 15 zł.
Czy w tej pozycji są odniesienia do obszaru obecnej aglomeracji Warszawskiej?
Zadajesz ogólne pytania to masz książkę opisującą ogólne procesy, prawa i statystyki. Odniesienie są bo gubernia warszawska była jedną z guberni KP z której Rosja brała pobór. Natomiast jak chcesz przez takie okrągłe kwestie dotrzeć do określonego nazwiska, to różne sprawy i drogi znalezienia informacji były opisywane na tym forum wielokrotnie i szkoda strzępić znów język zgadując o co ci chodzi i to pośród nostalgicznych wspominek o urokach komuszego LWP.

Zresztą czemu sama nie dokonasz swojego riserczu? W skanotece masz sporo materiałów na start.
L.p. Zespół Opis zespołu Zakres lat Ilość plików
1 1098 Warszawski Powiatowy Urząd do Spraw Powinności Wojskowej 1874-1917 81438
2 1103 Warszawski Urząd Miejski do Spraw Powinności Wojskowej 1874-1918 15645
------------
Pozdrawiam, Zbig
Aga_ta

Sympatyk
Posty: 14
Rejestracja: wt 16 gru 2025, 17:31

Re: Poborowy w zaborze rosyjskim

Post autor: Aga_ta »

Do Zbig
Dziękuję za info o książce :)
Patrząc po samych aktach, to aglomeracja Warszawska bardzo się różni od małych miejscowości.

Po co pytam o szczegóły poboru i okoliczne tematy? Próbuję wstępnie zweryfikować hipotezę - czy ci faceci (potencjalni krewni) pasują do mojej układanki genealogicznej bardziej lub mniej?
Co do riserczu – Pytam, z nadzieją, że ktoś to już zrobił. Ja nie jestem ani historykiem, ani archiwistą. Rosyjskiego nie znam.
Za cienka w uszach na taką robotę jestem.
Pozdrawiam
Agata
ODPOWIEDZ

Wróć do „Wojny i Powstania zbrojne, Wojsko..”