Witam,
tutaj jest wyjasnienie;
http://wiadomosci.onet.pl/kraj/naukowcy ... omosc.html
Pozdrawiam,
Wladyslaw
Dlaczego nikt nie nazywa sie Pies
Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie, adamgen
-
Wladyslaw_Moskal
- Posty: 1631
- Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58
-
mmaziarski
- Posty: 1034
- Rejestracja: ndz 30 mar 2008, 13:10
- Lokalizacja: Jasło
-
Pieniążek_Stanisław
- Posty: 923
- Rejestracja: pt 14 lip 2006, 15:34
- Lokalizacja: Gdynia
Dlaczego nikt nie nazywa sie Pies
Faktycznie. Nazwiska Pies nie wymienia Rymut w swoim Słowniku nazwisk. Jest natomiast nazwisko PIESEK. Najwięcej w okolicach Puław i Opola Lubelskiego
Staszek
Staszek
-
Worwąg_Sławomir
- Posty: 999
- Rejestracja: pn 15 lis 2010, 20:10
Dlaczego nikt nie nazywa sie Pies
Ale za to są Kundel, Jamnik, Chart, Psiur, Pudel, 5 tys. Burków no i prawie 17 tys. Owczarków!
Pozdrawiam
Sławek Worwąg
Sławek Worwąg
Dlaczego nikt nie nazywa sie Pies
"Najlepszym dowodem nieprzypadkowości w doborze podstawy apelatywnej jest np. fakt niezaprzeczony, a polegającu na unikaniu rzeczownika: pol. Pies, franc. Chien w nazewnictwie osobowym. Wyraz ten bowiem jest słabo nacechowany emocjonalnie ujemnie oraz jako neutralny semantycznie trudny do operacji metaforycznej..." ..." ściślej bezbarwność pejoratywna, niepopularny np. będzie wyraz pol. Pies..."
Wit Stosz 1966 r.
Naziwsko Rode występuje w Polsce (625 osób), żrodła podają: "...w przezwisku od średnio - dolno - niem. rode (por. ang. red) 'czerwony' lub rod (d)e dawniej pieś myśliwski, ogar, dziś pies samiec..."
Nazwiska Pomorzan: pochodzenie i zmiany, Tom 3
Wit Stosz 1966 r.
Naziwsko Rode występuje w Polsce (625 osób), żrodła podają: "...w przezwisku od średnio - dolno - niem. rode (por. ang. red) 'czerwony' lub rod (d)e dawniej pieś myśliwski, ogar, dziś pies samiec..."
Nazwiska Pomorzan: pochodzenie i zmiany, Tom 3
-
Tadeusz_Wysocki
- Posty: 1051
- Rejestracja: pt 23 lut 2007, 10:23
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
Dlaczego nikt nie nazywa sie Pies
Witaj Władziu i Kanado!
Dzięki za bardzo ciekawą notkę. Rzeczywiście PIES do dziś zanikł, choć jest notowany u Rymuta (Stasiu, jest w książce!) w jego "Nazwiska Polaków Słownik H-E" tom II str. 235> PIES - notowany od 1409 r.; również w Słowniku Najstarszych Nazwisk Polskich XII - XV w. Z. Kalety - PIES/PIESZ - od 1408, odap., ale uwaga - oba źródła podają, że wiele wystepujących do dziś odmian może pochodzić nie od PIES ale od PIESZ (n.osob.). Ten PIES rzeczywiście dostawał przez wieki strasznie pejoratywne znaczenia (ty psie niewierny!, itd.). Ale przecież setki innych nazwisk zanikło - dla uśmiechu i zadumy podam z tej samej strony najstarszych u Kalety inne nazwiska ponad naszego PSA:
PIERDOŁEK
PIERDZIOCH
PIERZYKOSZULA
PIEĆBRZUCH
PIJADŁO
itd.
"No i komu to przeszkadzało?!!"
Tadek
Dzięki za bardzo ciekawą notkę. Rzeczywiście PIES do dziś zanikł, choć jest notowany u Rymuta (Stasiu, jest w książce!) w jego "Nazwiska Polaków Słownik H-E" tom II str. 235> PIES - notowany od 1409 r.; również w Słowniku Najstarszych Nazwisk Polskich XII - XV w. Z. Kalety - PIES/PIESZ - od 1408, odap., ale uwaga - oba źródła podają, że wiele wystepujących do dziś odmian może pochodzić nie od PIES ale od PIESZ (n.osob.). Ten PIES rzeczywiście dostawał przez wieki strasznie pejoratywne znaczenia (ty psie niewierny!, itd.). Ale przecież setki innych nazwisk zanikło - dla uśmiechu i zadumy podam z tej samej strony najstarszych u Kalety inne nazwiska ponad naszego PSA:
PIERDOŁEK
PIERDZIOCH
PIERZYKOSZULA
PIEĆBRZUCH
PIJADŁO
itd.
"No i komu to przeszkadzało?!!"
Tadek
Tadeusz Wysocki
PolTG23
+
http://www.narodowa.pl/recepcja.htm
motto:
"Zbierać przemijające okruchy przeszłości, bo z nich teraźniejszość, przyszłość i wytłumaczenie wszystkiego" (tw)
PolTG23
+
http://www.narodowa.pl/recepcja.htm
motto:
"Zbierać przemijające okruchy przeszłości, bo z nich teraźniejszość, przyszłość i wytłumaczenie wszystkiego" (tw)
-
Wladyslaw_Moskal
- Posty: 1631
- Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58
Dlaczego nikt nie nazywa sie Pies
W USA i Kanadzie na preriach porosnietych trawa, uzywano psow do transportu tyczek do namiotow, zywnosci i malych dzieci;
http://esask.uregina.ca/entry/travois.html
Psow uzywali Indianie, zanim przejeli konie od hiszpanskich kolonizatorow i pies byl wielkim przyjacielem dla Indian - jeszcze jest dla Eskimosow, chociaz sniezne skutery wypieraja juz psy.
Dlatego wsrod Indian Dakoty [USA] i Aberty[Kanada], nazwiska majace w czlonie dog=pies sa do dzis rozpoznawalne, np;
Red-Dog [Czerwony-Pies], Little-Dog [Maly-Pies], Young-Dog [Mlody- Pies], Fast-Dog [Szybki-Pies], Blak-Dog [Czarny-Pies],
czy tez bardzo metaforyczne - Virgil Charles Dog With Horns [Pies z Rogami] lub Myrna Dolores Red Dog-Bucher [Czerwony Pies-Rzeznik ... moze byl uzywany ten pies do polowan?].
Chyba wszedzie przyjazne odczucie przekladalo sie na przezwisko/nazwisko, natomiast negatywne odczucie, w dawnym znaczeniu [bo wspolczesnie moze byc juz inaczej], z reguly nie przyjmowalo sie jako popularne przezwisko/nazwisko.
Wladyslaw
http://esask.uregina.ca/entry/travois.html
Psow uzywali Indianie, zanim przejeli konie od hiszpanskich kolonizatorow i pies byl wielkim przyjacielem dla Indian - jeszcze jest dla Eskimosow, chociaz sniezne skutery wypieraja juz psy.
Dlatego wsrod Indian Dakoty [USA] i Aberty[Kanada], nazwiska majace w czlonie dog=pies sa do dzis rozpoznawalne, np;
Red-Dog [Czerwony-Pies], Little-Dog [Maly-Pies], Young-Dog [Mlody- Pies], Fast-Dog [Szybki-Pies], Blak-Dog [Czarny-Pies],
czy tez bardzo metaforyczne - Virgil Charles Dog With Horns [Pies z Rogami] lub Myrna Dolores Red Dog-Bucher [Czerwony Pies-Rzeznik ... moze byl uzywany ten pies do polowan?].
Chyba wszedzie przyjazne odczucie przekladalo sie na przezwisko/nazwisko, natomiast negatywne odczucie, w dawnym znaczeniu [bo wspolczesnie moze byc juz inaczej], z reguly nie przyjmowalo sie jako popularne przezwisko/nazwisko.
Wladyslaw
-
Tadeusz_Wysocki
- Posty: 1051
- Rejestracja: pt 23 lut 2007, 10:23
- Lokalizacja: Warszawa
- Kontakt:
Dlaczego nikt nie nazywa sie Pies
Świetne spostrzeżenia, a więc analiza lokalizacji czy występowania nazwisk może nam dać również informacje o dawnych zwyczajach, obyczajach i kulturze danego szczepu/klanu/narodu. Widać wyraźnie, że w dawnej Polsce pies nie był szanowany jako zwierzę przydatne wyżej niż inne zwierzęta domowe, być może tylko do polowań - stąd Rymut obok nazwiska PIES (not. od 1409) podaje o wiele starsze PSARZ - ten, co opiekuje się psami - (te notowane aż od 1210).
A lektura najstarszych notowanych nazwisk w Polsce z opracowania prof. Zofii Kalety wcale nie jest genealogiczną perwersją i stratą czasu, jest tam wiele kapitalnych staropolskich nazwań/nazwisk już dawno zanikłych i coś nam mówiących o tamtych czasach i obyczajach, oto tylko kilka przykładów:
Jest bardzo dużo nazwisk od określeń charakteru czy zajęcia danej osoby, np.
ŻOŁTOBRZUCH (od 1487, odap.) już dawno zanikłe,
pobliski PASIBRZUCH też już nie występuje (choć któryś z tłumaczy Smerfów świetnie to wykorzystał),
ciekawe WOZIMĄKA (od 1481, odap.) już nie występuje, ale dlaczego znaczeniowo pobliskie WOZIWODA ostało się licznie gł. w poł. Polsce?
brzydkie GOWIENKO (od 1481, odap.) też już nie ma, choć ostało się w formie GOWIENKOWSKI
dwuwyrazowe, popularne w dawnej Polsze np. ŹLE WLAZŁ (od 1459, odap.), KSIĄDZ BIAŁY (od 1441, odap.), SZALONY WÓJT (od 1428, odap.), KOZI ROD (od 1404, odap., od nasz ród, nasze plemię), czy Z KRZYWĄ ŻONĄ (1269-1273, odap.) i wiele innych - też przepadły.
Warto byłoby zebrać te zanikłe nazwiska i opisać na ich podstawie obyczaje w dawnej Polsce - ciekawe który student językoznawstwa zrobi na tym magistra czy doktora
Miłej wiosny dla Ciebie w Kanadzie i dla wszystkich w Polsce.
A lektura najstarszych notowanych nazwisk w Polsce z opracowania prof. Zofii Kalety wcale nie jest genealogiczną perwersją i stratą czasu, jest tam wiele kapitalnych staropolskich nazwań/nazwisk już dawno zanikłych i coś nam mówiących o tamtych czasach i obyczajach, oto tylko kilka przykładów:
Jest bardzo dużo nazwisk od określeń charakteru czy zajęcia danej osoby, np.
ŻOŁTOBRZUCH (od 1487, odap.) już dawno zanikłe,
pobliski PASIBRZUCH też już nie występuje (choć któryś z tłumaczy Smerfów świetnie to wykorzystał),
ciekawe WOZIMĄKA (od 1481, odap.) już nie występuje, ale dlaczego znaczeniowo pobliskie WOZIWODA ostało się licznie gł. w poł. Polsce?
brzydkie GOWIENKO (od 1481, odap.) też już nie ma, choć ostało się w formie GOWIENKOWSKI
dwuwyrazowe, popularne w dawnej Polsze np. ŹLE WLAZŁ (od 1459, odap.), KSIĄDZ BIAŁY (od 1441, odap.), SZALONY WÓJT (od 1428, odap.), KOZI ROD (od 1404, odap., od nasz ród, nasze plemię), czy Z KRZYWĄ ŻONĄ (1269-1273, odap.) i wiele innych - też przepadły.
Warto byłoby zebrać te zanikłe nazwiska i opisać na ich podstawie obyczaje w dawnej Polsce - ciekawe który student językoznawstwa zrobi na tym magistra czy doktora
Miłej wiosny dla Ciebie w Kanadzie i dla wszystkich w Polsce.
Tadeusz Wysocki
PolTG23
+
http://www.narodowa.pl/recepcja.htm
motto:
"Zbierać przemijające okruchy przeszłości, bo z nich teraźniejszość, przyszłość i wytłumaczenie wszystkiego" (tw)
PolTG23
+
http://www.narodowa.pl/recepcja.htm
motto:
"Zbierać przemijające okruchy przeszłości, bo z nich teraźniejszość, przyszłość i wytłumaczenie wszystkiego" (tw)
-
Aftanas_Jerzy
- Posty: 3287
- Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52
Witam!
Przeczytałem notkę w Onecie o tej konferencji 'naukowej' (?) i odnoszę wrażenie, że tezy tam wysnuwane są pochopne, bo chyba nie oparte na wynikach z głębszych badań.
Podam kilka przykładów, przeczących tym wnioskom, a opartych na pobieżnym tylko przeglądzie "psich nazwisk" z terenu Polski, Rosji, Ukrainy:
1. Rosja, Ukraina, Białoruś - ПЕС (pol. Pies) i pochodne: ПЕСКИН, ПЕСКОВ, ПЕСКОВСКИЙ,
Językoznawcy rosyjscy podają, że derywaty te rzadko pochodzą od "piasku" oraz nazw miejscowych (miejscowość Pieski = Piaski), a częściej od imienia starosłowiańskiego 'Piesko'- zdrobnienie od "pies".
Współczesne przykładowe występowanie: ПЕС (pol. Pies)- na Ukrainie - 26 przypadków (i tu analogia z Polską); Mińsk na Białorusi - 241; Rostów n. Donem w Rosji -643.
2. Polskie nazwiska szlacheckie (wg Gajla) pochodne od Pies: Piesek, Pieskiewicz, Pieskowski, Piesiorowski, Piesielski , a także Piesiewicz.
3. Nazwiska pochodne od synonimu "Sobaka" (СОБАКА): СОБАКИН, СОБАКОВ, СОБАКИНСКИЙ, СОБАКАРЕВ, СОБАКИНСКИХ, СОБАКАЕВ, САБАШНИКОВ, СОБАШНИКОВ, СОБАЧНИКОВ.
Występowanie liczne w Rosji, w tym znane rody bojarskie "Собакины" (z tego rodu była żona Iwana Groźnego) http://www.rulex.ru/01180329.htm
Na Ukrainie tylko 2 przypadki(nie przyjęło się).
W Polsce: szlacheckie nazwiska (wg Gajla i Dziadulewicza): Sobakowie i Sobaczkiewicze.
4. Nazwiska pochodne od przezwiska 'SUKA' (СУКA):
W Rosji: СУКИН, СУКИНОВ,
Na Ukrainie: CУКИН - 4 przypadki (Rosjanie?).
W Polsce: nazwiska szlacheckie wg Gajla: Sukowicz, Sukowski
5. Nazwiska pochodne od КОБЕЛЬ (Kobiel = samiec psa):
W Rosji: КОБЕЛЬ, КОБЕЛЕВ. Też od starego męskiego imienia słowiańskiego
Na Ukrainie i w Polsce nieznane słowo, a liczne nazwiska ukraińskie (Кобель-1058 nazwisk, Кобеля - 222) i polskie (szlacheckie- patrz Gajl), wywodzą się wg językoznawców od ukraińskiego i polskiego słowa: kobiela = kobiałka, koszyk.
6. Nazwisko Barbos (ukr.барбос) pochodzi od nazwy (rumuńskiego pochodzenia) psów pasterskich tzw " wilczarzy". Występuje tylko na Ukrainie .
Przeczytałem notkę w Onecie o tej konferencji 'naukowej' (?) i odnoszę wrażenie, że tezy tam wysnuwane są pochopne, bo chyba nie oparte na wynikach z głębszych badań.
Podam kilka przykładów, przeczących tym wnioskom, a opartych na pobieżnym tylko przeglądzie "psich nazwisk" z terenu Polski, Rosji, Ukrainy:
1. Rosja, Ukraina, Białoruś - ПЕС (pol. Pies) i pochodne: ПЕСКИН, ПЕСКОВ, ПЕСКОВСКИЙ,
Językoznawcy rosyjscy podają, że derywaty te rzadko pochodzą od "piasku" oraz nazw miejscowych (miejscowość Pieski = Piaski), a częściej od imienia starosłowiańskiego 'Piesko'- zdrobnienie od "pies".
Współczesne przykładowe występowanie: ПЕС (pol. Pies)- na Ukrainie - 26 przypadków (i tu analogia z Polską); Mińsk na Białorusi - 241; Rostów n. Donem w Rosji -643.
2. Polskie nazwiska szlacheckie (wg Gajla) pochodne od Pies: Piesek, Pieskiewicz, Pieskowski, Piesiorowski, Piesielski , a także Piesiewicz.
3. Nazwiska pochodne od synonimu "Sobaka" (СОБАКА): СОБАКИН, СОБАКОВ, СОБАКИНСКИЙ, СОБАКАРЕВ, СОБАКИНСКИХ, СОБАКАЕВ, САБАШНИКОВ, СОБАШНИКОВ, СОБАЧНИКОВ.
Występowanie liczne w Rosji, w tym znane rody bojarskie "Собакины" (z tego rodu była żona Iwana Groźnego) http://www.rulex.ru/01180329.htm
Na Ukrainie tylko 2 przypadki(nie przyjęło się).
W Polsce: szlacheckie nazwiska (wg Gajla i Dziadulewicza): Sobakowie i Sobaczkiewicze.
4. Nazwiska pochodne od przezwiska 'SUKA' (СУКA):
W Rosji: СУКИН, СУКИНОВ,
Na Ukrainie: CУКИН - 4 przypadki (Rosjanie?).
W Polsce: nazwiska szlacheckie wg Gajla: Sukowicz, Sukowski
5. Nazwiska pochodne od КОБЕЛЬ (Kobiel = samiec psa):
W Rosji: КОБЕЛЬ, КОБЕЛЕВ. Też od starego męskiego imienia słowiańskiego
Na Ukrainie i w Polsce nieznane słowo, a liczne nazwiska ukraińskie (Кобель-1058 nazwisk, Кобеля - 222) i polskie (szlacheckie- patrz Gajl), wywodzą się wg językoznawców od ukraińskiego i polskiego słowa: kobiela = kobiałka, koszyk.
6. Nazwisko Barbos (ukr.барбос) pochodzi od nazwy (rumuńskiego pochodzenia) psów pasterskich tzw " wilczarzy". Występuje tylko na Ukrainie .
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Jerzy Aftanas