Pochodzenie nazwisk (cz.4)

[Kaczmarczyk_Arleta_]

Witam prosiłabym o sprawdzenie etymologii takich nazwisk jak Kaczmarczyk, Rurański, Pluszczak, Barwicki, Lampa. Z góry dziękuję za poświęcony czas.

Pozdrawiam Arleta

[Ewa_Szczodruch]

Witam

Barwicki - od barwa ‘kolor’.

Kaczmarczyk 1588 - od karczma ‘gospoda, zajazd’.


Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Lampa - od lampa, w pochodnych też może od niemieckiej nazwy osobowej Lampert.

Pluszczak - od pluskać ‘uderzać o powierzchnię cieczy’, plusk w języku łowieckim ‘ogon’.

Rurański - od imienia Roland, notowanego w Polsce od XIII wieku, pochodzenia germańskiego Hrodland, od (h)ruod ‘sława, zwycięstwo’ + landa ‘kraj, ziemia’.

Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

[zentaur]

Dzień dobry,


Mam dwa pytania do pani Ewy i innych użytkowników forum:

Pierwsze pytanie dotyczy nazwiska Janiak. Na innej stronie genealogicznej znalazlem etymologię nazwiska a przy niej datę 1670. Moje pytanie dotyczy wlasnie tej daty. Co ona dokladnie oznacza? Czy to, że nazwisko pojawia się na terenie kraju dopiero w tym czasie, czy to, że z tego okresu są pierwsze pisemne zapiski dotyczące nazwiska, a sama forma osobowa mogła pojawiać sie wcześniej?

Drugie pytanie dotyczy nazwiska Oczkowska vel Kaczmarek. Oczywiscie wiem co oznacza vel, Kaczmarek jest tutaj nazwiskiem po mężu. Biorac jednak fakt, iż mamy do czynienia z rodzina chłopska (dość zamożną ale chłopska) stosowanie vel mnie zaskoczylo. Czy to byla powszechna praktyka wsrod (zamożniejszych) gospodarzy w 19 wieku? Czy byla to próba pokazania innego statusu czy zwykła chęć podkreslenia swojego starego nazwiska - w przypadku osoby wcześniej znanej we wsi pod innym nazwiskiem? Czy moze jakies inne powody byly dla takiej praktyki?

z góry dziękuje

andrzej janiak

[MalgorzataKurek]

1. W słowniku Rymuta data oznacza "pierwsze historyczne poświadczenie nazwiska", jak to sam autor określił, przy czym należy zaznaczyć, że (jak sam stwierdził) poświadczenie to niekoniecznie mogło występować w funkcji nazwiska. A przy tym "pierwszość" też jest dyskusyjna, gdyż sama w moim i mojego męża drzewach genealogicznych znalazłam kilka nazwisk występujących jako nazwiska wcześniej niż zaznaczono to w słowniku prof. Rymuta.
2. Najprostsze wyjaśnienie - w dawnych wsiach była mała różnorodność nazwisk. W jednej małej wsi było np. pięć rodzin o nazwisku Oczkowski. Jedna z nich miała karczmę, więc dla rozróżnienia, nazywano potomków karczmarza Oczkowskiego Kaczmarkami i niekoniecznie, a nawet najczęściej, nie byłoto nazwisko po mężu, tylko przydomek. Tak jak u współczesnych górali, gdzie mamy np. Bachledów Curusiów czy Księdzularzów itp. itd.
Pozdrawiam

[marek14]

Proszę o wyjaśnienie nazwiska
Macias
Murdza
Grzesik
Zamiela
Ścibisz
Zimny
Bednarski
Osiadły
Skonieczny
Batóg

[MalgorzataKurek]

Macias (1762) od imienia Maciej.
Murdza - od gwarowego murdzić 'wykrzywiać się'.
Grzesik (1527) - od imienia Grzegorz, notowanego w Polsce od XII w., pochodzenia greckiego, od gregorios "gorliwy, czuwający'.
Zamiela - od niemieckiej nazwy osobowej Samel, ta od imienia Samuel.
Ścibisz - od ścibić 'wtrącać się; wykonywać żmudną ręczną pracę' lub od imienia Ścibor.
Zimny (1395) - od przymiotnika zimny.
Bednarski (1785) - od bednarz 'wyrabiający beczki'.
Osiadły - od osiadły 'zamieszkały na stałe'.
Skonieczny (1526) - od skonieczny 'końcowy, mieszkający na skraju'.
Batóg - od batog 'bat'.
Wszystko wg cytowanego tu słownika Rymuta.
pozdrawiam

[marek14]

dziekuję

[amazonka]

łukianowski

[amazonka]

Łukianowski
Surma
Szeremeta

[Ewa_Szczodruch]

Witam

Łukianowski - od imienia Łucjan. Imię pochodzenia łacińskiego, od lux ‘światło, blask’, znane w Polsce od XIII wieku. W średniowieczu wymawiane było Łucyjan, Łuczan, na Kresach Wschodnich Łukijan.

Surma 1558 - od surma ‘dawny nstrument dęty’.


Szeremeta - od nazwy osobowej Szeremet, przejętej z języków wschodniosłowiańskich, ta z osmańskiego seremet ’unoszący się gniewem, nieuprzejmy, niegrzeczny’.

Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

[JurekGr]

Czy ktoś mi może pomóc ? jakie pochodzenie może mieć nazwisko Grdal?

Pozdrawiam

Jerzy Grdal

[Śmiech_Michał]

Proszę o wyjaśnienie nazwiska Zemler.

Dziękuje, Michał

[MalgorzataKurek]

Witam!
Grdal - od gwarowego grdać 'wydawać głos; wołać', porównaj z grdyka.
Zemler - prof. Rymut napisał tylko, ze tego typu nazwiska pochodzą od niemieckiej nazwy osobowej Semmeler. Sprawdzałam też w innych słownikach onomastycznych, ale nie znalazłam.
Pozdrawiam
Małgorzata Kurek

[Śmiech_Michał]

Prosiłbym jeszcze o te dwa nazwiska:

Kachlak
Redlak(Redlow)

Michał

[Ewa_Szczodruch]

Witam

Kachlak 1704 - od imion na Ka-, typu Kazimierz, Kasper, z przyrostkiem zdrabniającym ch-.

Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Redlak - od radło ‘dawne narzędzie rolnicze’.

Redłow - od radło ‘dawne narzędzie rolnicze’.

Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001