Pochodzenie nazwisk (cz.7)

[ROMAN_B]

Witaj Krzysztofie.

Nazwisko Polański nosili Polacy i Żydzi.
Profesor Kazimierz Rymut w opracowaniu pt. „Nazwiska Polaków. Słownik historyczno – etymologiczny”, które zostało wydane w Krakowie, w roku 2001 przez Wydawnictwo naukowe DWN stwierdza, że nazwisko Polański pochodzi od nazw miejscowych Polany, Polana. Pierwszy raz notowane było w roku 1379.
Ja, bym dodał jeszcze takie miejscowości i inne miejsca o nazwie typu: Polan, Polań.
Linki do stron Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich:
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... m_VIII/561
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... m_VIII/562
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... m_VIII/563
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... m_VIII/564
Link do miejscowości o nazwie Polana w Polsce, Ukrainie oraz innych nazw geograficznych Polana:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Polana_(u ... acznienie)
Na naszym forum w lutym 2017 roku ukazał się watek pt. „Polana, parafia”. Dotyczył on w zasadzie rzymskokatolickiej parafii Przemienienia Pańskiego we wsi Polana [ Polana – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Czarna ]. W jednym z postów Jerzy Bachur wspomina, że
w roku 2009 ukazała się książka Teofila Wojciechowskiego pt. „Polana, wieś bieszczadzka. Dzieje cywilne i Kościelne". W następnym poście napisał on, że „Książka opisuje dzieje Polany od początków jej istnienia w XV w do czasów obecnych. Autor bazuje na bogatym zasobie źródeł archiwalnych państwowych i kościelnych. Co do nazwiska: Polańscy (przybrali nazwisko od Polany) występują jako gałąź rodu Ternowskich h. Sas z Tarnawy, szesnastowieczni kniazie Polany oraz właściciele sąsiednich wsi. Imiennie występują Iwan Polański i Michał Polański (I poł. XVII w.). (…). Autor przypuszcza, że Polańscy po 1620 r ufundowali cerkiew w Lutowiskach.”.
We wspomnianym wątku znajdziesz więcej informacji. Link:
https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... highlight=
Wieś Polana.
„Polana powstała w połowie XV wieku, w czasach panowania Kazimierza Jagiellończyka. Trwała wówczas intensywna kolonizacja dorzecza górnego Sanu, w sobieńskich dobrach Kmitów i hoczewskich dobrach Balów. Polana była lokowana na surowym korzeniu na prawie wołoskim. Wieś powstała w należących do zamku sobieńskiego dobrach Kmitów, herbu Szreniawa. Z sąsiednich wsi jedynie Chrewt, Tworylne, Żurawin mają nieco starszą metrykę od Polany.
1486 r. - Pierwsza wzmianka w dokumentach o wsi Polana. W tym czasie właścicielem zamku Sobień był Stanisław Kmita a kniaziem Polany (jej sołtysem) Iwanko. W 1486 r. Polana była już zasiedziałą wioską z zakończonym 24 letnim okresem zwolnień od wszelkich świadczeń. Ulga taka przysługiwała nowolokowanym wsiom. Przypuszczalnie już w czasie pierwszej lokacji fundowana była parafia prawosławna. (…).”
Więcej pod linkiem:
http://www.polana.9com.pl/index.php/par ... ejowpolany

Hipotetycznie istnieją też inne możliwości powstania nazwiska Polański. Tak więc, nazwisko Polański mogło zostać utworzone od:
• Niemieckiego nazwiska Pohl, raczej od jego spolszczonej formy Pol z polskim nazwiskotwórczym [ strukturalnym ] przyrostkiem –ański [ Pol + ański = Polański ].
Dr hab. Alina Naruszewicz-Duchlińska, profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie tak opisuje genezę nazwiska Pohl: „Pohl. Nazwisko[1]: proste, równe niemieckiej nazwie etnicznej Pohl[2] ‘Polak’ H. Bahlow, Deutschen Namenlexicon. Familien und Vornamen nach Ursprung und Sinn erklärt, München 1967 s. 388. M. Gottschald (Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 469) łączy tę formę także ze słowiańskim apelatywem pole i imieniem Paulus.. Por. też Poll.”. Więcej pod linkiem:
http://genezanazwisk.pl/content/pohl
Dr hab. Alina Naruszewicz-Duchlińska tak mówi o etymologii nazwiska Poll: „Poll. Nazwisko proste, od Pol, hipokorystykum imienia Apolinary, Apoloniusz, Polikarp lub Paul, B. Mossakowska, Nazwiska mieszkańców Komornictwa Olsztyńskiego, Gdańsk 1993 s. 82, M. Czaplicka-Niedbalska, Nazwiska mieszkańców Bydgoszczy od II połowy XV wieku do I połowy XVIII wieku, Bydgoszcz 1996 s. 311. Por. też Pohl.”.
http://www.genezanazwisk.pl/content/poll
• Żeńskiego imienia Pola z nazwiskotwórczym strukturalnym sufiksem –ański.
Pola – zdrobnienie imienia Apolonia, od niedawna bywa nadawane jako samodzielne imię. Być może usamodzielniła się pod wpływem pomieszania zdrobnienia Apolonii z imieniem Paula, wymawianym w niektórych językach jako Pola.
• Od apelatywu polana z strukturalnym nazwiskotwórczym formatem –ański Polana to powierzchnia w obrębie lasu, pozbawiona drzew i porośnięta roślinnością zielną. W tym przypadku nazwisko by oznaczało mieszkańca polany, kogoś kto mieszkał na polanie.
• Od apelatywu polana ‘drwa, szczapy’ z strukturalnym nazwiskotwórczym formatem –ański. W tym przypadku nazwisko powstać mogło od przezwiska Polana, które może byś synonimem drwala lub kogoś kto zajmował się rąbaniem drewna?
• Od imienia Polan. Polan to imię celtyckiego pochodzenia, irlandzkie spieszczenie imienia Paweł. Polan to 'mały Paweł, Pawełek'. W tym przypadku nazwisko Polański utworzone mogło zostać poprzez dodanie strukturalnego nazwiskotwórczego sufisku –ski [ Polan + ski = Polanski / Polański ]. W takim razie byłaby to hybryda językowa. Format –ski był używany do polonizacji obcych nazw osobowych [ jest to mało prawdopodobne ale nie można tego z całą pewnością wykluczyć. Na ziemiach polskich znajdziemy także ślady obecności Celtów. Na Górnym i Dolnym Śląsku, w Małopolsce i na Kujawach pozostawili swój dorobek cywilizacyjny. Pierwsi Szkoci zjawili się na ziemiach polskich już w XIV wieku. Byli tkaczami. Jednak największa fala szkockiej emigracji dotarła do Polski na przełomie XVI i XVII wieku. Byli wśród nich kupcy, rzemieślnicy, naukowcy, żołnierze, ale i domokrążcy ].

Może ktoś doda inne podstawy, od których mogło powstać nazwisko Polański?
Wnioski i weryfikację pozostawiam już Tobie Krzysztofie. Może moje informacje i rozważania pomogą Ci w badaniach nad historią rodziny?

Pozdrawiam – Roman.

[Krzysztof_Polański]

Witam Panie Romanie,
dziękuję za treściwą dawkę wiadomości, muszę to wszystko "przetrawić" i zweryfikować z informacjami, które posiadam o swojej rodzinie. Zastanawia mnie to, że wg ustnych informacji nasi przodkowie z pradziada na dziada dziedziczyli nadania ziemskie w guberni podolskiej; być może przybyli z terenów o których Pan wspomina na Kresy Podolskie z terenów bieszczadzkich.
Pozdrawiam
Krzysztof

[nika_monache]

Dzień Dobry szukam jakichkolwiek informacji na temat nazwiska TAIPSKI pisane Taipski. Nie mam kopletnie pojęcia co to za nazwisko ale widnieje ich trochę w moim drzewie. Bardzo dziękuję za pomoc.
Monika

[Wladyslaw_Moskal]

Dzień Dobry szukam jakichkolwiek informacji na temat nazwiska TAJPSKI pisane Taipski w starszych dokumentach było też Taibski . Nie mam kopletnie pojęcia co to za nazwisko ale widnieje ich trochę w moim drzewie. Bardzo dziękuję za pomoc.
Monika

Pani Moniko,

powyzszy wpis nie zawiera istotnych informacji genealogicznych, aby ktos mogl Pani pomoc.
Z jakim rejonem Polski wiaze Pani te nazwiska ?
Z jakich lat te dokumenty Pani posiada ?
Z jakim wyznaniem/religia nalezy je wiazac ?

Dodam, ze wg danych PESEL takie nazwiska nie wystepowaly na terenie Polski w 1990 i 2002 .

Wladyslaw

[nika_monache]

Rejon występowania to Mazowsze. Tyczy to moich praprapradziadków. 18- 19 wiek.Walenty Tajpski (1742-1812) żona Agnieszka Tajpska (domo Augustyniak zm.?-1814) ich córka Tekla Królak (domo Tajpska1783-?)(Jan Tajpski i Andzrzej Tajpski) kościół rzymskokatolicki. W starszych dokumentach pisane Taipski.
Monika

[Sroczyński_Włodzimierz]

a można coś więcej nt. zapisów dot. parafian sobikowskich sprzed 1808?

[witeki]

Dzień dobry,

Czy ktoś może wie jakie jest pochodzenie nazwiska Narloch ?
Czy to nazwisko Kaszubskie lub Szkockie ?

Witek

[nika_monache]

tzn, ostatni mam z 1812 akt zgonu Walentego Tajpskiego wydedukowałam z tekstu datę plus minus urodzin 1742(prawdopodobnie) oraz a akty zgonu dzieci i żony Agnieszki Taipskiej 1814 nie są dostępne nie wiem Nieprawidłowy link do zespołu jest tak mi pisze.

Monika

[Wladyslaw_Moskal]

Rejon występowania to Mazowsze. Dokładnie Sułkowice parafia Sobików Tyczy to moich praprapradziadków. Lata mniej więcej 1800. Np. Walenty Tajpski (1742-1812) żona Agnieszka Tajpska (domo Augustyniak zm.?-1814) ich córka Tekla Królak (domo Tajpska1783-?)(Jan Tajpski i Andzrzej Tajpski) kościół rzymskokatolicki. Zazwyczaj pisane są jako Taipski ale widniało też Taypski i Taybski. Ale najczęściej jest Taipski.
Monika

Wg danych PESEL i prof. K.Rymuta w 1990 r. w rejonie Warszawy istnialo nazwisko ;
Taraski, 475 osob w Polsce, w rejonie Warszawa:10 osob..

Jak widzisz, jest to bardzo rzadkie nazwisko w Polsce i w rejonie Warszawy, jest ono najbardziej zblizone do zapisow ktore podalas. Jesli Twoje nazwiska nie zostaly w "polkniete" przez nazwisko Taraski, zachowaj te stare zapisy. Jesli w koncu przeszly w … Taraski, chyba sa podstawy do zmiany zapisow.
Decyzja jest w Twoich rekach.

Wladyslaw

[nika_monache]

Dziękuję. Wiem że Taip to po litewsku "tak" ale jakos nie wiem nie mam pojecia zielonego gdzie i jak szukac dalej skąd ci taipscy się wzięli na Mazowszu. Bo nazwisko Taraski jakoś nie przypomina mi Taipskiego. Raczej nikt nie wymyśla dziwacznego nazwiska które nic nie oznacza. Może wcześniej przed 1800 było jeszcze inaczej zapisywane coś w stylu Taybsky. No nie wiem ale dziękuję. Monika

[marzec_jadwiga]

Akt zgonu Agnieszki nr 40 z 1814 (otwiera się bez problemu)
http://metryki.genealodzy.pl/metryka.ph ... =2&x=0&y=0

Jadwiga

[Gawroński_Zbigniew]

Moim zdaniem jest to nazwisko pochodzące od litewskiego narikautus = wydra bagienna, które się zgermanizowało do postaci Narog, Narloch i kilkunastu innych podobnych występujących w Prusach.

[Gawroński_Zbigniew]

Zdaniem Rosjan Taips to typowe litewskie nazwisko od imienia przedchrześcijańskiego Taips = tak, słucham/tak, mów.

[nika_monache]

Bardzo dziękuję za informację Panie Zbigniewie.
Monika

[Szczurowski_Piotr]

Raczej od pruskiego (bałtyjskiego) nārs (odwaga, śmiałość). Poświadczone źródłowo pruskie imiona prawdopodobnie idące od tego rzeczownika to Nariot w Prusach i Naruta na Mazowszu (możliwe, że to jedno i to samo imię).

PS