genealodzy.pl

Bardzo dziękuję!
Mimo, że przeglądałem różne księgi łacińskie, wcześniej się nie spotkałem z nim lub nie zwróciłem uwagi na nie, stąd wynikło moje pytanie na forum.

Rafale.
Taki dopisek był zazwyczaj stosowany gdy dziecko rodziło się wcześniej niż 9 miesięcy po ślubie. Najczęściej dziewczyna była "naruszona" przez późniejszego męża.
Staszek

PS. W podobnych zapisach stosowano także dopisek "deflorata"

U siebie w rodzinie też mam przypadek, że rodzi się (nie mam aktu, a wielka szkoda - brak rocznika w AP), ale niestety potem umiera dziecko nieślubne, z tym, że nosi nazwisko ojca. Przy zgonie jest zapisane, że "ojciec Józef w wolnym stanie pozostający, matka Ludwika Makowska niezamężna". Potem zresztą ta para pobiera się i dochowują się potomstwa.
Ciekawa jestem jak mógł brzmieć zapis w akcie urodzenia - czy od razu ojciec uznał dziecko za swoje i dał mu soje nazwisko?
Dziecko zmarło w Parafii św. Jana, ale w niej się nie urodziło i w żadnej nie znalazłam na szwa.

A co dochodzenia ojcostwa przez dziecko, to kiedyś znalazłam zapis prawny, że dziecko może szukać matki, ale w żadnym przypadku ojca. Oczywiście dotyczyło to czasów, w których żyli.

A wątek bardzo ciekawy,

Dodam jeszcze, że przeglądając akta Ozorkowa z lat tuż po Powstaniu Styczniowym, to jest wysyp dzieci panieńskich, tak gdzieś 1 na 5 urodzin. I rodzą kobiety od 20 do 40 roku życia. Później już tylko sporadycznie, czyli zgodnie z normą.

Pozdrawiam
Dorota
PS. Czy jest szansa dotarcia do alktów Parafii NMP w Warszawie - jeżeli nie ma ich skanów na szwa?

Pieniążek_Stanisław pisze:Rafale.
Taki dopisek był zazwyczaj stosowany gdy dziecko rodziło się wcześniej niż 9 miesięcy po ślubie. Najczęściej dziewczyna była "naruszona" przez późniejszego męża.
Staszek

PS. W podobnych zapisach stosowano także dopisek "deflorata"

Dziękuję. Jednak z tego co mi wiadomo, w tym przypadku kobieta ta wychodziła za mąż dopiero kilka lat po urodzeniu tego dziecka.

Mam takie pytanie, czy normą było czy też wyjątkiem dość dziwne wg mnie zapisywanie nazwiska matki dziecka nieślubnego. Chodzi mi konkretnie o coś takiego, że nazwisko matki stanu wolnego zapisywano w formie nazwiska kobiety zamężnej.
Dla przykładu. Rodzi się dziecko, dajmy na to Antonina a jej matka to Eleonora Wrona. W akcie normalnie chyba powinna być napisane Eleonora z Wron (lub Wronów) albo Wronówna. Jednak zapisane jest Wronowa. I takich przypadków spotykam sporo, że jesli już jest w jakiś sposób nazwisko odmieniane to zawsze na formę nazwiska kobiety zamężnej pomimo, że jest ona panną.
To taka forma przyjęta czy dowolność zapisu stosowana przez tego konkretnego ksiedza? W innej parafii widziała zapisy bez odmian tylu z Wron (Wronów), z Komarów a nie Komarowa itd.

mam podobne wrażenie - nie jest to norma, a raczej lokalny zwyczaj (czy wręcz nie lokalny, może przez jednego człowieka , jednego urzędnika praktyka stosowana)

Ja mam obserwację odwrotną do obserwacji Dominiki. Pisałam o tym w "jak poprawnie wpisać", ale post się "zgubił".

Ksiądz wszystkie nazwiska matek nieślubnych dzieci zapisywał w formie nazwisk kobiet niezamężnych, z końcówką -ówna, -anka itp. Dzieci tych kobiet zapisywał tak samo. Np. matka Eleonora Wronówna, dziecko - Antonina Wronówna (posługuję się przykładem Dominiki). W ten sposób ksiądz zapisywał urodzenia, śluby i zgony, ale tylko dzieci nieślubnych.
No właśnie. Dzieci, nie dziewczynek, jak się okazało.
Szczytem pomysłowości (?) byli dla mnie Joachim Kaczorszczonek, a jego matka - Magdalena Kaczorszczonka. Nazwisko Kaczorszczonek(-nka?) dziwne, ale możliwe. Tylko, że w tej parafii nie występuje, ani w tej formie, ani jako Kaczor/Kaczka/Kaczorek. Jest natomiast Kaczorowski.
Pytanie, czy ksiądz tak daleko zagalopował się w chęci wyróżnienia nieślubnego dziecka, że przypisał żeńską formę do męskiego nazwiska?
Dodam, że rzecz się działa w okolicy Płocka, przełom XVIII i XIX w.

A pamiętam ten wpis i Twój dylemat

Teraz sobie też przypominam, że w tym co indeksuję cześc dzieci miało formę -owa w nazwisku. Czyli na przykładzie Kaczor dziecko nazywałoby się Anna Kaczorowa
Ot pomysłowość probostwa

Co do Twojego nazwiska to czy matka nie była przybyszem? W akcie urodzenia dziecka ksiądz by tego nie napisał a tylko miejsce zamieszkania, ale mogła być właśnie na wyrobku u kogoś albo coś w tym stylu. Dla mnie to nazwisko to Kaczor, bo dodawali końcówkę też szczanka niestety moje nazwisko też było by Słomińszczanka Gdyby była Kaczorowska to byłoby o w środku stawiam na Kaczor. a onek to raczej z gwary i to mazowieckiej bo u nas tak się właśnie mówi Jeleń byłoby Jelońszonko Jelońszczonka

raczej odwrotnie - tj ja to tak widzę
nie wyróżnienia, a zastosowania reguły nazwisko się dziedziczy bez wnikania
jedyne, które mógł Kaczorszczonek odziedziczyć to po matce - Kaczorszczance
wyróżnieniem byłoby wnikanie na ile Kaczorszczanka to Kaczorszczanka, ale jako spisującemu wypadało oświadczenia stawających/swiadków przyjąć
jak zeznali, że od Kaczorszczanki to co miał zapisać?:) co innego niż oświadczyli?
może powinien wyróżnić nieślubnego potomka i zmienić
lub nie wyróżniać i zadziałać jak opisujesz

tj w efekcie opisanym żadnego wyróżnienia, chęci wyróżnienia, czy chęci wyróżniania (i zagalopowania się w niej) nie widzę

Tylko myślę, że to dziecko to się raczej taką formą nazwiska potem nie posługiwało
No właśnie a co było później? Nie było kolejnych aktów?

Na pewno panna Kaczorowska
Kaczorszczanka -> Kaczor(ow)szczanka -> Kaczorowska
ksiądz skrócił (elizja) wewnętrze "ow" lub mu sie tak napisało z zapomnieeniem "ow"

Roman KK

Przyjmuję wszystkie pomysły ale najbliżej mi do Romana, też stawiam na Kaczorowską

W tym przypadku to chyba jednak było wyróżnienie. Bo dotyczyło nie jednego/kilku dzieci, ale wszystkich nieślubnych. Gdyby ksiądz chciał pisać nazwiska kobiet w formie "panieńskiej" powinien to robić także przy mężatkach (co się często zdarza w aktach np. ... z jego małżonki Anieli Wronówny, ślub Michała Wróbla z Anielą Wronówną, itp.)
Swoją drogą indeksowałam kiedyś parafię, gdzie ksiądz wszystkim nieślubnym dzieciom dawał na imię Józef, a dziewczynkom Marianna, i nic innego, na przestrzeni kilku lat. Może przypadek, a może i nie.

Nie, nie wiem, co było dalej, ani wcześniej, bo Magdalena Kaczorszczonka zmarła chyba przy porodzie, Joachim też - mam ich tylko w zgonach. Dysponuję jedynie sumariuszami, pisanymi zresztą dużo później, niż sporządzono akty. Ale nie sądzę, że to błąd przepisującego, raczej Kaczorszczonki były w aktach

Co do form jest jeszcze końcówka -aczka np. ... Ania Pawlaczka charakterystyczna m.in. dla terenów wschodnich.

Z Pawlak byłoby trudno zrobić Pawlszczankę czy coś w tym stylu ale Kaczorówna i chyba na wiele nazw pochodzących od rzeczowników pospolitych. Koral - Koralówna. Słońce - Słońcówna itd.

W sumie ciekawe zagadnienie

Dominiko, tam skąd ja pochodzę, Ania Pawlak byłaby tylko i wyłącznie Pawlakówną, nikt nie zastosowałby formy Pawlaczka Nie stosowano też u nas (przynajmniej nie pamiętam) innych końcówek. Natomiast dla mojej teściowej, która urodziła się pod Lwowem i obecnie mieszka w południowo wschodniej Polsce, Pawlakówna to Pawlaczka, a Pawlikówna - Pawliczka (może niefortunnie wybrałam na przykład nazwisko Pawlik, ale nie chcę posługiwać się autentycznym, podobnie brzmiącym, na którym tę formę nie raz słyszałam ).

u mnie na wsi nadal się używa wielu starych form. Ba. Ja nawet ze starszymi krewnymi mówię gwarą mazowiecką tzw. mazurzeniem.
Pawlaczka - Sami swoi tam tez była Pawlaczka w którejś części.
Ale też Rokicki - Rokicczanka, Pucek - Puckówna, Puckowa, Szumpur - Szumpurówna, Szumpurowa, Kostaniak - Kostaniakówna, Kostaniakowa. No takie formy to są normalnie używane powszechnie u nas.
Ale odbiegamy od tematu dzieci nieślubnych.
W jednej parafii, ktorej kawałeczek ledwo robię jest mnóstwo nieślubnych dzieci i chyba wynika to z faktu, że była tam spora fabryka cukru i do tego mnóstwo ludzi napływowych.