Pochodzenie nazwisk (cz.2) [*]
Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie
- Ewa_Szczodruch

- Posty: 4159
- Rejestracja: ndz 10 gru 2006, 17:22
- Lokalizacja: Toruń
Witaj Agnieszko
Dobrowolski (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od nazw miejscowych Dobra Wola (kilka wsi) lub od wyrażenia dobra wola.
Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
Rusciński (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od ruszt, rust ‘część paleniska; powała; krzywica’.
Rysiński (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od staropolskiego rys ‘rysa’ lub od nazwy miejscowej Rysiny (konińskie, gmina Kłodawa, Kramsk).
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
c. d. n.
Dobrowolski (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od nazw miejscowych Dobra Wola (kilka wsi) lub od wyrażenia dobra wola.
Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
Rusciński (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od ruszt, rust ‘część paleniska; powała; krzywica’.
Rysiński (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od staropolskiego rys ‘rysa’ lub od nazwy miejscowej Rysiny (konińskie, gmina Kłodawa, Kramsk).
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
c. d. n.
Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch
- Ewa_Szczodruch

- Posty: 4159
- Rejestracja: ndz 10 gru 2006, 17:22
- Lokalizacja: Toruń
ciąg dalszy dla Agnieszki:
Szufladowicz (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od szuflada ‘wysuwana część mebla’.
Woykowski, (Wojkowski 1398) – od nazw miejscowych Wojkowice, Wojkowo (kilka wsi).
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Szufladowicz (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od szuflada ‘wysuwana część mebla’.
Woykowski, (Wojkowski 1398) – od nazw miejscowych Wojkowice, Wojkowo (kilka wsi).
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch
-
Boroch_Marek

- Posty: 53
- Rejestracja: wt 09 paź 2007, 10:35
Witam
Pani Ewo, bardzo proszę o wyjaśnienie pochodzenia nazwisk:
Klimkowski
Bernacki
Boroch
Boruch
Czy te 2 ostatnie nazwiska mogą mieć wspólne pochodzenie ? Osób o nazwisku Boruch jest w Polsce 4 x więcej niż Boroch. W dokumentach z XIX w. nazwiska występują raz pisane przez O , a raz przez U. Jeśli mają wspólne pochodzenie , to które od którego pochodzi ?
Pozdrawiam
Marek Boroch
Pani Ewo, bardzo proszę o wyjaśnienie pochodzenia nazwisk:
Klimkowski
Bernacki
Boroch
Boruch
Czy te 2 ostatnie nazwiska mogą mieć wspólne pochodzenie ? Osób o nazwisku Boruch jest w Polsce 4 x więcej niż Boroch. W dokumentach z XIX w. nazwiska występują raz pisane przez O , a raz przez U. Jeśli mają wspólne pochodzenie , to które od którego pochodzi ?
Pozdrawiam
Marek Boroch
- Ewa_Szczodruch

- Posty: 4159
- Rejestracja: ndz 10 gru 2006, 17:22
- Lokalizacja: Toruń
Witaj Marku
Bernacki (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od nazw miejscowych Biernacice, Biernaty, Biernatki (kilka wsi).
Boroch (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od imion złożonych typu Borzysław, Borzymir lub od apelatywu bór.
Boruch 1136 – w grupie nazwisk pochodzących od imion złożonych typu Borzysław, Borzymir lub od apelatywu bór, później od imienia żydowskiego Boruch.
Klimkowski 1691 – od nazwy miejscowej Klimkówka (krośnieńskie, gmina Rymanów).
Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
Bernacki (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od nazw miejscowych Biernacice, Biernaty, Biernatki (kilka wsi).
Boroch (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od imion złożonych typu Borzysław, Borzymir lub od apelatywu bór.
Boruch 1136 – w grupie nazwisk pochodzących od imion złożonych typu Borzysław, Borzymir lub od apelatywu bór, później od imienia żydowskiego Boruch.
Klimkowski 1691 – od nazwy miejscowej Klimkówka (krośnieńskie, gmina Rymanów).
Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch
-
karulska_ewa

- Posty: 61
- Rejestracja: pt 13 lut 2009, 12:27
- Ewa_Szczodruch

- Posty: 4159
- Rejestracja: ndz 10 gru 2006, 17:22
- Lokalizacja: Toruń
Witaj Ewo
Ellmann (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od niemieckiej nazwy osobowej Elmann, ta od imienia germańskiego Athilman.
Karulski (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od imienia Karol. Imię pochodzenia germańskiego, od karl ‘mąż, małżonek’, notowane w Polsce od XIII wieku w formach Karol, Karl, Karul, a także bardziej spolszczonej Karzeł.
Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
c. d. n.
Ellmann (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od niemieckiej nazwy osobowej Elmann, ta od imienia germańskiego Athilman.
Karulski (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od imienia Karol. Imię pochodzenia germańskiego, od karl ‘mąż, małżonek’, notowane w Polsce od XIII wieku w formach Karol, Karl, Karul, a także bardziej spolszczonej Karzeł.
Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
c. d. n.
Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch
- Ewa_Szczodruch

- Posty: 4159
- Rejestracja: ndz 10 gru 2006, 17:22
- Lokalizacja: Toruń
ciąg dalszy dla Ewy:
Rytlewski (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od niemieckiej nazwy osobowej Rütel, ta od nazwy ter. Rütel, ze średnio-wysoko-niemieckiego riutili ‘małe karczowisko’.
Świderski 1410 – od nazw miejscowych Świder (część Otwocka, warszawskie), Świdry (częste).
Wolańczyk (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od niemieckiej nazwy osobowej Voland, ta od imienia złożonego Volknand lub Fahland, ze średnio-wysoko-niemieckiego valant ‘diabeł’.
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Rytlewski (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od niemieckiej nazwy osobowej Rütel, ta od nazwy ter. Rütel, ze średnio-wysoko-niemieckiego riutili ‘małe karczowisko’.
Świderski 1410 – od nazw miejscowych Świder (część Otwocka, warszawskie), Świdry (częste).
Wolańczyk (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od niemieckiej nazwy osobowej Voland, ta od imienia złożonego Volknand lub Fahland, ze średnio-wysoko-niemieckiego valant ‘diabeł’.
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch
Ewa Szczodruch, powołując się na autorytet prof. Kazimierza Rymuta, napisała / pisze:Wolańczyk […] ze średnio-wysoko-niemieckiego valant ‘diabeł’.
Wolanie, to nowi mieszkańcy ‘na jakiej osadzie’ zakładanej na zasadzie wolizny (wolnizny).
„Ktokolwiek na woli osiadł, a wysiedziawszy lata na wolność od robocizny lub czynszu naznaczone odszedł, powinien za wszystkie lata bez zapłaty wysiedziane zapłacić. […] Kiedy człowiek wolny przyszedł za którego pana i siadł na woli, a wysiedziawszy wolą, abo nie wysiedziawszy do końca, chciał przecz iść, tedy pierwej ma zasłużyć panu tyle, ile ich na woli siedział, a nie robił” (zob. Słownik języka polskiego, ułożony pod red. Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwiedzkiego. Warszawa 1919, t. VII. T-Y, s. 686).
Łączę pozdrowienia –
Virg@
- Aftanas_Jerzy

- Posty: 3287
- Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52
Nazwisko WOLAŃCZYK może mieć pochodzenie wariantowe:
1. od nazwy osobowej (Wolimir,Voland),
2. od 'woleć', 'wola'
3. od nazwy miejscowej - liczne miejscowości z "Wola" i pochodnymi, w tym WOLANY (2 miejscowości w Polsce).
K. Rymut wymienia to nazwisko już w pracy z 1991 roku "Nazwiska Polaków"(str 296). Jest to "słownik gniazdowy" nazwisk, który w latach następnych był rozwinięty i wydany w 2001 roku już w postaci słownika etymologiczno-historycznego w 2 tomach.
1. od nazwy osobowej (Wolimir,Voland),
2. od 'woleć', 'wola'
3. od nazwy miejscowej - liczne miejscowości z "Wola" i pochodnymi, w tym WOLANY (2 miejscowości w Polsce).
K. Rymut wymienia to nazwisko już w pracy z 1991 roku "Nazwiska Polaków"(str 296). Jest to "słownik gniazdowy" nazwisk, który w latach następnych był rozwinięty i wydany w 2001 roku już w postaci słownika etymologiczno-historycznego w 2 tomach.
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Jerzy Aftanas
- Aftanas_Jerzy

- Posty: 3287
- Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52
Tadziu!
Jeśli o mnie idzie, to wolałbym abyś trochę ze mną podyskutował, bo czuję się tak, jak bym wysłał przetłumaczony akt (któryś z kolei), za który wysyłający już mi z góry i hurtem podziękował. Forum dyskusyjne zasadza się na dyskusji.
Eeee... tam....Mam chyba skrzywienie po pracy w Algierii. Tam, jak nie pogadasz, to nic nie kupisz ani nie załatwisz.
Jeśli o mnie idzie, to wolałbym abyś trochę ze mną podyskutował, bo czuję się tak, jak bym wysłał przetłumaczony akt (któryś z kolei), za który wysyłający już mi z góry i hurtem podziękował. Forum dyskusyjne zasadza się na dyskusji.
Eeee... tam....Mam chyba skrzywienie po pracy w Algierii. Tam, jak nie pogadasz, to nic nie kupisz ani nie załatwisz.
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Jerzy Aftanas
-
Wladyslaw_Moskal

- Posty: 1631
- Rejestracja: pt 25 kwie 2008, 02:58
czy ... za oceanem też są jakieś opracowania dotyczące etymologii nazwisk - oczywiście naszych. A może Ci z USA- mają takie opracowania.
Byly i sa takie opracowania na bazie danych prof. K. Rymuta i innych.
N.p.;
http://www.polishroots.com/Resources/Su ... fault.aspx
Ciekawe dane etymologiczne ma Ancestry dla nazwisk z calego swiata;
http://www.searchforancestors.com/surnames/origin/
przyklad o nazwisku Kowalski;
http://www.ancestry.com/facts/kowalski- ... aning.ashx
czy rzeczywiscie jest takie pochodzenie nazwiska Kowalski ?
http://www.ancestry.com/facts/kowalski- ... rigin.ashx
Zatem wole korzystac z polskich zrodel.
Pozdrawiam,
Wladyslaw
Byly i sa takie opracowania na bazie danych prof. K. Rymuta i innych.
N.p.;
http://www.polishroots.com/Resources/Su ... fault.aspx
Ciekawe dane etymologiczne ma Ancestry dla nazwisk z calego swiata;
http://www.searchforancestors.com/surnames/origin/
przyklad o nazwisku Kowalski;
http://www.ancestry.com/facts/kowalski- ... aning.ashx
czy rzeczywiscie jest takie pochodzenie nazwiska Kowalski ?
http://www.ancestry.com/facts/kowalski- ... rigin.ashx
Zatem wole korzystac z polskich zrodel.
Pozdrawiam,
Wladyslaw
- Aftanas_Jerzy

- Posty: 3287
- Rejestracja: śr 15 kwie 2009, 15:52
Władziu i Tadziu,
Większość języków Starego Kontynentu, w tym i słowiańskie - a także część języków Indii oraz Iranu - wywodzi się od wspólnego przodka: języka praindoeuropejskiego, którym posługiwano się ok. 3000 r. przed Chr. w rejonie Morza Czarnego. Tego nikt już nie podważa. Współczesny polski wywodzi się ze staropolskiego, a ten z prasłowiańskiego, a prasłowiański z praindoeuropejskigo. Na przykład : staropolski GRÓD pochodzi z funkcjonujacego w języku praindoeuropejskiem czasownika gherdh- ('otaczać, ogradzać') oraz rzeczownika ghordhos ('ogrodzenie, zagroda'). Stąd w wielu językach indoeuropejskich wyrazy oznaczające miejsca ogrodzone lub obwarowane ( miasta, zamki czy zagrody lub sady) nazywane były za pomocą tego właśnie rdzenia : np. polski 'gród', ros. gorod, ukr. horod, czes. hrad , czy ang. garden 'ogród', łacińskie hortus 'ogród', greckie khortos ‘zagroda’, litewskie gardas ‘ogrodzenie’. Mogę podac inne przykłady.
W rodzinie języków słowiańskich jesteśmy równoprawnym członkiem, ale nie można zaprzeczyć, że wiele słów z innych języków przeniknęło do naszego, i odwrotnie. Nie byliśmy i nie jesteśmy izolowaną samotna wyspą. Niektóre języki zachowały więcej słów starszych, które u nas albo uległy daleko posuniętej ewolucji, lub zostały zapomniane i czasem pozostały tylko w regionalnych gwarach.
Przez porównanie warstwy słownej innych języków (tych, które znam) próbuję wyjaśnić zagadki pochodzenia niektórych nazw osobowych, co do których istniejące wytłumaczenie budzi moje wątpliwości. Nie można w tym doszukiwać sie tendencyjności. Jest to "dociekanie przez porównania". Są to tylko próby amatora i nie mam pretensji jeśli ktokolwiek nie zgadza się z moim zdaniem. Chętnie przyznam rację, jeśli ktoś inny ma lepsze argumenty (patrz Władku naszą niedawną dyskusję o nazwisku z okolic Augustowa).
Wrócę do tematu w poniedziałek, bo teraz mam trochę innych obowiązków. Mam coś nowego na temat PYSKŁO.
Większość języków Starego Kontynentu, w tym i słowiańskie - a także część języków Indii oraz Iranu - wywodzi się od wspólnego przodka: języka praindoeuropejskiego, którym posługiwano się ok. 3000 r. przed Chr. w rejonie Morza Czarnego. Tego nikt już nie podważa. Współczesny polski wywodzi się ze staropolskiego, a ten z prasłowiańskiego, a prasłowiański z praindoeuropejskigo. Na przykład : staropolski GRÓD pochodzi z funkcjonujacego w języku praindoeuropejskiem czasownika gherdh- ('otaczać, ogradzać') oraz rzeczownika ghordhos ('ogrodzenie, zagroda'). Stąd w wielu językach indoeuropejskich wyrazy oznaczające miejsca ogrodzone lub obwarowane ( miasta, zamki czy zagrody lub sady) nazywane były za pomocą tego właśnie rdzenia : np. polski 'gród', ros. gorod, ukr. horod, czes. hrad , czy ang. garden 'ogród', łacińskie hortus 'ogród', greckie khortos ‘zagroda’, litewskie gardas ‘ogrodzenie’. Mogę podac inne przykłady.
W rodzinie języków słowiańskich jesteśmy równoprawnym członkiem, ale nie można zaprzeczyć, że wiele słów z innych języków przeniknęło do naszego, i odwrotnie. Nie byliśmy i nie jesteśmy izolowaną samotna wyspą. Niektóre języki zachowały więcej słów starszych, które u nas albo uległy daleko posuniętej ewolucji, lub zostały zapomniane i czasem pozostały tylko w regionalnych gwarach.
Przez porównanie warstwy słownej innych języków (tych, które znam) próbuję wyjaśnić zagadki pochodzenia niektórych nazw osobowych, co do których istniejące wytłumaczenie budzi moje wątpliwości. Nie można w tym doszukiwać sie tendencyjności. Jest to "dociekanie przez porównania". Są to tylko próby amatora i nie mam pretensji jeśli ktokolwiek nie zgadza się z moim zdaniem. Chętnie przyznam rację, jeśli ktoś inny ma lepsze argumenty (patrz Władku naszą niedawną dyskusję o nazwisku z okolic Augustowa).
Wrócę do tematu w poniedziałek, bo teraz mam trochę innych obowiązków. Mam coś nowego na temat PYSKŁO.
Ostatnio zmieniony sob 31 paź 2009, 14:18 przez Aftanas_Jerzy, łącznie zmieniany 1 raz.
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
Jerzy Aftanas
-
ateistka20
- Posty: 2
- Rejestracja: ndz 01 lis 2009, 15:02
- Ewa_Szczodruch

- Posty: 4159
- Rejestracja: ndz 10 gru 2006, 17:22
- Lokalizacja: Toruń
Witaj
Mierek 1585 – w grupie nazwisk pochodzących od mir ‘pokój’, od imion złożonych typu Mirosław lub od miara, mierzyć.
Nyczak (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od imienia Mikołaj. Imię, pochodzenia greckiego od nike ‘zwycięstwo’ + laos ‘lud’, znane w Polsce od XII wieku, adaptowane do języka polskiego jako Mikołaj, Mikułaj, Nikołaj.
Pasieta - nie znalazłam; może od pas, paść.
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Mierek 1585 – w grupie nazwisk pochodzących od mir ‘pokój’, od imion złożonych typu Mirosław lub od miara, mierzyć.
Nyczak (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od imienia Mikołaj. Imię, pochodzenia greckiego od nike ‘zwycięstwo’ + laos ‘lud’, znane w Polsce od XII wieku, adaptowane do języka polskiego jako Mikołaj, Mikułaj, Nikołaj.
Pasieta - nie znalazłam; może od pas, paść.
Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch