Witam.
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Stankiewicze z Przyjaciółmi nazwisko Tałajkowski tak jest opisane: „Tałajkowski - od podstawy tal , por. talać ‘toczyć’, tal ‘kawałek gruntu’, od niemieckiej nazwy osobowej Tal.”.
Pawle, można spojrzeć na pochodzenie nazwiska Tałajkowski trochę w inny sposób. Moim zdaniem nazwisko Tałajkowski jest nazwiskiem derywowanym przy pomocy sufiksu –kowski. Rdzeniem tego nazwiska jest temat Tałaj [ Tałaj + kowski = Tałajkowski ]. Format –kowski w tym nazwisku, w mojej ocenie, jest przyrostkiem strukturalnym przy pomocy, którego utworzono nazwisko na wzór i podobieństwo polskiego nazwiska szlacheckiego. Jaki był tego powód, tego nie wiem? Przypuszczam, że mogło chodzić o przekonanie, iż nazwiska typu szlacheckiego są nazwiskami zaszczytnymi i prestiżowymi.
Skoro nazwisko Tałajkowski jest nazwiskiem sufiksalnym, to pierwotnym nazwiskiem mogła być forma Tałaj. Pawle, pytasz czy nazwisko Tałajkowski może pochodzić z Rosji? Tego nie wiem. Nazwisko to utworzono, może spolonizowano, przy pomocy polskiego przyrostka –kowski. Zatem, aby stwierdzić z jakiego języka pochodzi nazwisko, do jakiej narodowości należał jego właściciel wymaga to trochę badań historycznych i kwerendy genealogicznej. Może ustalenie z jakiego języka może pochodzić temat nazwiska, to jest jego rdzeń – Tałaj. Z tego co napisała p. Ewa Szczodruch w swojej etymologii wynika, że nazwisko może mieć polskie lub niemieckie korzenie. Tak więc, wynika z tego, że etymologia tego nazwiska jest niejasna. Trochę zagmatwam też pochodzenie nazwiska Tałąjkowski. Można postawić hipotezę, że nazwisko to w pierwotnej formie brzmiało Tałaj i może pochodzić z języka rosyjskiego i powinno się go zapisać jako Талай.
Po rosyjsku nazwisko Tałajkowski można zapisać jako Талайковский [ Талай + ковский = Талайковский ]. Przyjmując, że nazwisko Tałajkowski [ Талайковский ] powstało z rosyjskiego nazwiska Талай [ Tałaj ] i polskiego przyrostka –kowski, jest zatem hybrydą rosyjsko – polską.
Według rosyjskich etymologów nazwisko Талай [ po polsku Tałaj ] może brać swój początek od: „Фамилия Талай ведет свое начало от прозвища Талай. Прозвище Талай, скорее всего, восходит к диалектному глаголу «талашиться», который в некоторых областях употребляется в значении «суетиться, метаться». Вполне возможно, что основатель рода был человеком суетливым, беспокойным, за что и получил прозвище Талай, которое позже перешло в официально закрепленную фамилию.”.
http://www.ufolog.ru/names/order/%D0%A2 ... 0%B0%D0%B9
Powyższy tekst po polsku można pobieżnie przetłumaczyć: Nazwisko Tałaj bierze swój początek od przezwiska Tałaj. Przezwisko Tałaj, najprawdopodobniej, pochodzi od dialektalnego czasownika ‘талашиться’, który w pewnych rejonach znaczy „krzątać się, uwijać się; miotać się”. Można powiedzieć, że założyciel rodu był człowiekiem stale czymś zajętym [ zaaferowanym ], niespokojnym [ rozbieganym ] za co otrzymał przezwisko Tałaj, które później przeszło w oficjalne nazwisko.
Jest też informacja o historii nazwiska Талай [ po polsku Tałaj ], która brzmi:
„Фамилия Талай относится к типу достаточно малораспространенной на пространстве России и ближнего зарубежья. В сохранившихся значимых старинных дневниках люди с этой фамилией были известными деятелями из русского тульского духовенства в 15-16 в., имевших хорошую царскую привелегию. Изначальные корни фамилии можной увидеть в перечне переписи Всея Руси во время царствования Ивана Грозного. У правителя имелся особый реестр уважаемых и лучших фамилий, которые даровались придворным только в случае особых заслуг или награды. В следствии чего указанная фамилия сохранила личное первичное значение и является уникальной.”.
http://onomastikon.ru/proishogdenie-familii-talaiy.htm
Z powyższego teksu wynika, że nazwisko Талай [ po polsku Tałaj ] należy do rzadkich nazwisk w Rosji i krajach sąsiednich. Nazwisko to można było odnaleźć w starych dziennikach [ pamiętnikach ] gdzie opisywane było jako nazwisko znanych i bardzo znaczących duchownych w Tule w XV i XVI wieku, mających przywilej carski. Pierwotnie nazwisko to można odnaleźć w spisie ludności całej Rosji za panowania Iwana Groźnego. Władca posiadał specjalny rejestr szanowanych i lepszych nazwisk, które przyznawane były sądownie przez cara za specjalne zasługi czy w nagrodę. Dzięki czemu nazwisko zachowywało pierwotne i niezmienne znaczenie.
Przyjmując, to co twierdzą rosyjscy etymolodzy o historii nazwiska Талай [ po polsku Tałaj ] to osoba, która otrzymała je od cara był kimś znaczącym, bogatym i szanowanym.
Pawle, czy osoba o nazwisku Tałajkowski [ po rosyjsku Талайковский ] lub jej przodkowie nosili pierwotnie nazwisko Tałaj [ po rosyjsku Талай ] tego nie wiem. Pawle, nie mogę też jednoznacznie powiedzieć, że nazwisko to ma rosyjskie korzenie. Niemniej jednak nazwisko Талай [ Tałaj ] uznawane jest przez Rosjan jako nazwisko rosyjskie. Jest to tylko robocza hipoteza, która wymaga weryfikacji. Aby to sprawdzić powinno się odnaleźć pierwszą osobę noszącą nazwisko Tałajkowski i sprawdzić jak nazywał się jej ojciec i jak nazywała się ta osoba przed przyjęciem nazwiska Tałajkowski. To już pozostawiam Tobie, oczywiście jeżeli uznasz, że moje ustalenia mogą mieć coś wspólnego z Twoim przodkiem o nazwisku Tałajkowski.
Pawle, może ktoś jeszcze poda inne etymologie nazwiska Tałajkowski?
Pozdrawiam – Roman.
Również podziwiam p. Romana. Ja sam skupiam się raczej na bliższych okolicach słowiańszczyzny z naciskiem na Prusy i okolice oraz tzw. Pomorze Zachodnie, liczone aż po Kilonię.
