Poprosiłbym o informacje na temat nazwiska Marszewski.
Moja babcia, pradziadkowie do 3xpra mieszkali w Bobrownikach nad Wisłą (KP), natomiast od 4xpra do póki co 6xpra w Gniewkowie (KP).
Wiesz gdzie mieszkali ,... a czym sie trudnili, jakie byly ich koligacje ?
Pozdrawiam - Wladyslaw
Przepraszam - podany wyzej link nie pracuje.
Oto dane z innych informacji Pana Gajla;
herby dla nazwisk Marszewski i Marszowski;
Marszewski h. Cholewa, Jastrzębiec, Poraj, Rogala, Półkozic, Wieniawa
Marszowski h. Cholewa, Jastrzębiec, Nowina, Półkozic
Dzień dobry.
Jestem zaskoczony taką liczbą hipotez co do pochodzenia tego nazwiska. Powiązań szlacheckich raczej nie oczekuję. Może był przodek ze zubożałej szlachty. Wydaje mi się, że pradziadkowie byli niepiśmienni (akta metrykalne o tym mówią, a także przsięga homogialna z 1831 roku z Bobrownik, gdzie mój 3xpradziadek Franciszek Marszewski "podpisuje się" stawiając krzyżyk. Jeżeli chodzi o zawody to Franciszek przez ponad 20 lat był leśnikiem w Bobrownikach, jego ojciec Sylwester był organistą a z kolei dziadek Wojciech miał w akcie zgonu napisane sławetny (fumatus) ale wiadomo jak to z tym określeniem jest. Potomkowie Franciszka to już tylko rolnicy. Odnalazłem jeszcze inne osoby (starszych od Wojciecha), w których Marszewscy trudnią się np. stolarką, rzeźnictwem i grawerstwem jednak nie mam póki co połączeń z nimi.
może ktoś z Państwa będzie znał pochodzenie dwóch nazwisk: Rybka i Macuga.
Oba nazwiska pochodzą z samego miasta, jak i również okolic Bobrownik. "Bobrowniki – dawne miasto, obecnie wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie ryckim, w gminie Ryki, leżąca tuż przy ujściu rzeki Wieprz do Wisły" - Wikipedia.
Wśród znanych mi Macugów "chodzi" mit, że nazwisko mają niby od jakichś ormiańskich książąt (?). Wedle mojej wiedzy Macugowie w XIX w. w większości zajmowali się uprawą ziemi ale nie tylko.
Rybkowie zaś to głównie rzemieślnicy, zdarzali się również oryle...
Nazwisko Byczyński. Wszystko wskazuje na to, że pochodzi od jednej z miejscowości poniżej. Ewentualnie od Bycza, Byczka, Byczenia.
Byczyna wieś Dobre radziejowski kujawsko-pomorskie 0862010 -ny byczyński
Byczyna część miasta Poddębice Poddębice poddębicki łódzkie 0976422 -ny
Byczyna wieś Poddębice poddębicki łódzkie 0710374 -ny byczyński
Byczyna miasto Byczyna kluczborski opolskie 0965275 -ny byczyński
Byczyna osada Miastko bytowski pomorskie 0748106 -ny
Byczyna część miasta Jaworzno Jaworzno Jaworzno śląskie 0991500 -ny
Byczyna-Kolonia kolonia Dobre radziejowski kujawsko-pomorskie 0862026 -ny-Kolonii
Byczynica przysiółek wsi Steblów Cisek kędzierzyńsko-kozielski opolskie 0492931 -cy
Nazwa Byczyna wg Rymuta pochodzi od… nazwy osobowej Bycza, ta od byka. Albo od niemieckich zdrobnień imion typu Pietschke, a te co już sam sprawdziłem od Albrecht i Piotr. Też jestem zdziwiony, ale tak stoi w Rymucie!
Słowo byk to samiec… niedźwiedzia i jelenia i było rzeczownikiem odczasownikowym od: byczeć/ryczeć.
Hipoteza: Byczyński = z Byczyny = z rykowiska jeleni. Albo tak jak napisałem wyżej.
-=-=-=-=
Nazwisko Macuga.
Usiłowałem dopasować nazwisko do jakiegokolwiek pochodzącego z Kaukazu i przyległości. Nic z tego. Może przodek i był księciem, ale nazwisko nie ma typowego dla regionu kształtu. Macuga moim zdaniem „powstało” znacznie bliżej. To dość popularne przezwisko, tożsame znaczeniowo ze sztucznymi słowami typu: macaj, macajło, dość powszechnie występujące wśród Rusinów po słowackiej i ukraińskiej stronie.
=-=-=-=
Rybka. Tu chyba nie ma czego szukać. To zwykły apelatyw, tzn, od pospolitego słowa: ”rybka”.
-=-=-=-=
Nazwisko Kukiełka to również apelatyw ale ma znaczenia inne aniżeli się potocznie wydaje.
1. Kukieła/kukiełka to „bochen” gliny wymieszanej z sieczką słomianą z której budowano gliniane domy. Przezwisko Kukiełka zatem to inaczej „mularz” = stawiający gliniane domy, w odróżnieniu od murarza - stawiającego ceglane domy.
2. Kukiełka, Kukla, † Kukla, Kukla, Kupla, Kukiałka = okrągły bochenek, a szczególnie podługowaty chleba, kołacz z pszennej mąki: K. chrzestna = strucla 4 stopy długa,
pieczona na chrzciny.
-=-=-=
Lorentz/Lorenz to Wawrzyniec/Laurentius. Ale nie tylko. To również lirnik, płaczek, szlochający za opłatą na pogrzebie = osoba obsługująca pogrzeby ale nie grabarz. To była jeśli wierzyć źródłom nie taka zła fucha, za którą szło się w miarę swobodnie utrzymać.
-=-=-=
Kochman.
To tzw. berufname [beruf = zajęcie/powołanie + name = nazwanie] znane już od połowy 13 wieku w połowie niemczyzny. Oczywiście kucharz. Ze zwykłej ciekawości zobaczę czy ma może jakieś ukryte znaczenia… Nie widzę.
-=-=-=
Nazwisko Pisowodzki.
Ono wymyka się prostej analizie. Moim zdaniem, graniczącym z pewnością jest arcyciekawym zabytkiem, jednym z kilkudziesięciu, zachowanym przykładem „przetłumaczenia” miejscowych dialektów polskich na polski ogólnie zrozumiały. Jako dyżurny przykład podaję zawsze nazwiska typu Białobłocki. Pochodzi ono od złożenia białe = „staropolskie” błoto + błoto = „młodopolskie” błoto. Takim samym wydaje się nazwisko Pisowodzki. Od złożenia pisa + woda = rzeczułka (w dialekcie galindzko-kurpiowskim/sasińskim) + rzeczułka w dialekcie pomezańskim i pogezańskim. [Przykładem są nazwy rzek we wskazanych regionach i ich etymologia.]
Ostatnio zmieniony pt 04 sty 2019, 12:51 przez Gawroński_Zbigniew, łącznie zmieniany 1 raz.
Pieknie dziękuję za odpowiedzi dotyczące nazwiska Raróg czy istnieje jakąś wzmianka kto je nosił np jako pierwszy lub w jakich rejonach rozpoczęło się konkretnie ? Czy może jest szansa że jest w jakimś stopniu może szlacheckie ?? Pozdrawiam )
Rarog_Ola pisze:Pieknie dziękuję za odpowiedzi dotyczące nazwiska Raróg czy istnieje jakąś wzmianka kto je nosił np jako pierwszy lub w jakich rejonach rozpoczęło się konkretnie ? Czy może jest szansa że jest w jakimś stopniu może szlacheckie ?? Pozdrawiam )
Witam,
szkoda ze jako nowicjuszka, teraz swoj wpis przykleilas do obcego nazwiska, ale pieknie dziekujesz, wiec dalej pomoge.
1. Na Twoje pytanie; "czy istnieje jakąś wzmianka kto je nosił np jako pierwszy lub w jakich rejonach rozpoczęło się konkretnie ?", juz czesciowo zaznaczylem poprzednio;
"Takze znana od wiekow byla rzadka odmiana wędrownego sokoła zwanego "rarog" [ w łacinie "raro" = rzadko], od ktorego powstalo takze nieliczne, europejskie nazwisko Rarog"; https://forebears.io/surnames/rarog
Zatem z wysokim prawdopodobienstwem, nazwisko Rarog moglo powstac na Ukrainie.
2. Na nastepne pytanie; "czy może jest szansa że jest w jakimś stopniu może szlacheckie ?", odpowiem .. TAK !, bo istnieje szlachecki rod Rarogow, ale czy Twoje nazwisko mozna wiazac z tym rodem musisz juz sama odszukac.
Zycze powodzenia w poszukiwaniach genealogicznych - Wladyslaw
P.S.
Herbarz polski Kaspra Niesieckiego, - jest taka informacja;
Walenty Rarog, wielką odwagą przy dobywaniu Smolenska, wslawiony, na sejmie 1638 r nobilitowany.
W swoim poście z dnia 31.12.2018 roku napisałaś: „Dobry wieczór, mnie interesuje pochodzenie mojego nazwiska Raróg wiem że to sokół itp Ale może coś więcej da się powiedzieć na temat właśnie tego rzeczownika jako nazwiska.”.
Do przetoczonej już dyskusji o etymologii nazwiska Rarog dołożę moje „trzy grosze”. Te grosze to moje bardzo subiektywne spojrzenie na genezę nazwiska Rarog / Raróg.
Rozważania o etymologii nazwiska Rarog / Raróg.
Każde współczesne nazwisko to zagadka etymologiczna, w tym i nazwa osobowa Rarog czy Raróg, która kryje w sobie pochodzenie konkretnej nazwy [ wyrazu, nazwania ], jego źródłosłów oraz zmiany ich znaczenia i formy w miarę upływu czasu. Rozszyfrowanie polega na odtworzenie wyjściowej postaci wyrazu, wykrycie przypuszczalnego znaczenia pierwotnego, wyjaśnienie jego dalszego rozwoju semantycznego i objaśnienie struktury morfologicznej. Badania etymologiczne opiera się często na analizie porównawczej. Bywa, że nie da się jednoznacznie ustalić pochodzenia i znaczenia konkretnej nazwy osobowej i dlatego mogą istnieć obok siebie różne genezy tego samego miana. Czasami pomocna bywa ludowa etymologia, która zazwyczaj próbuje określać pochodzenie wyrazów na podstawie podobieństwa ich formy dźwiękowej [ wymowy, brzmienia ] do innych wyrazów. Najtrudniej jest stwierdzić co znaczyła określona nazwa, nazwanie, przezwisko czy przydomek w danym miejscu i czasie i dlaczego konkretna osoba została w taki sposób nazwana.
Nielekko jest bez szerszego kontekstu lub innych dodatkowych informacji wnioskować o pochodzeniu nazwiska Rarog / Raróg. W mojej ocenie tylko wszechstronna kwerenda różnych źródeł, w tym dokumentów historycznych, genealogicznych, słownikowych czy językoznawczych może, choć nie musi, odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstała konkretna nazwa osobowa oraz rozwiać różne dylematy odnoszące się do pochodzenia społecznego albo etnicznego osób noszących miano Rarog czy Raróg. Bo jak mówił profesor Kazimierz Rymut: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Natomiast, profesor Aleksander Brückner wielokrotnie pisał, że „my dziś nie rozumiemy znaczenia różnych słów używanych dawniej”. Pamiętać też trzeba, że niektóre słowa mogą pochodzić z różnych historycznych dialektów języka polskiego, w tym i gwary albo z jakiegoś innego języka. Nie można też wykluczyć, iż wspomniane miano jest reliktem wywodzącym się z języka słowiańskiego.
Z mojej perspektywy nazwisko Rarog czy Raróg utworzono przy pomocy sufiksu -og / -óg od podstawy słowotwórczej Rar-. Zapisać ten proces można tak: Rar + og / óg = Rarog / Raróg. W takim razie nazwa osobowa Rarog / Raróg jest derywatem. Derywat [ także: formacja słowotwórcza, wyraz pochodny, motywowany lub fundowany ] – podzielna jednostka słowotwórcza, pochodna formalnie i semantycznie od jakiegoś leksemu [ podstawy słowotwórczej ]. Derywaty są zawsze konstrukcjami dwuczłonowymi: składają się z tematu słowotwórczego [ części podstawy obecnej w wyrazie pochodnym słowotwórczo ] oraz formantu [ znaku formalnego przekształcenia wyrazu podstawowego w derywat ].
Jest sporo wyrazów, które zakończone są -óg lub -og, na przykład: wróg, złóg, głóg, róg, próg, stóg, twaróg, połóg, raróg, nałóg, piróg, pożóg, obłóg, odłóg, wyłóg, odnóg, pirog, batog, prolog, dialog itd.. Profesor Aleksander Brückner1 tak pisał o sufiksie -óg: „Przyrostek -óg tworzy rzeczowniki „czynu” lub „rzeczy”, np. raróg od raru, wrzasku czynionego skrzydłami w locie szumiącymi; piróg od piru, uczty, dla której go pieczono; ostróg, palisada, i ostroga od ostry; natóg od bata; inóg albo nóg „gryf”, bo on „odyniec”, tj. sam jeden zawsze: in znaczył przecież jeden; barłóg albo barłogo od barła mierzwy, podściółki; twaróg od twaru, jak fromage, fromaticus, od formy; Stribóg, r. 980, między bożkami Włodzimierza W.; trwoga od trwania. Przyrostek -óg pojawia się dla wszystkich trzech rodzajów; naszemu barłogowi odpowiada r. berłoga ( por. mój Słownik Etymologiczny i. h. v ). Tak samo urobiono nazwę kulturową boga ognia, Swaróg od swaru, gdy dla ognia matrialnego pozostała jego nazwa pierwotna, indoeuropejska. Rodzimy przyrostek -óg nie mógł przecież stworzyć nazwy boga ognia od nieistniejącej u Słowian nazwy boga słońca!!!”.
Jest wiele nazwisk, w których można doszukać się podstawy słowotwórczej Rar-, na przykład: Rar, Rara, Rarach, Raradowski, Rarajczyk, Rarak, Raran, Rarańska, Rarasiak, Rarat, Rarata, Rarczuk, Rarczyk, Rarczyńska, Rarda, Rardysz, Rarek, Rareta, Rarkowska, Rarniuk, Raro, Rarog, Rarogiewicz, Rarok, Rarolak, Raron, Raroń, Rarosz, Raroszewska, Rarot, Rarow, Rarowicz, Rarowski, Raróg, Rarów, Rarp, Rarpik, Rarski, Rartosz, Raruga, Raruk, Rarus, Raruszyńska, Raryta. Profesor Kazimierz Rymut2 pisał, że podstawa słowotwórcza rar- znaczy ‘wrzask, przenikliwy wrzask’.
Hipoteza.
Nazwa osobowa Raróg / Rarog pochodzi od przezwiska Raróg / Rarog a ono od słowiańskiego wyrazu pospolitego raróg / rarog ‘wrzask’. Zatem, przezwisko Raróg / Rarog mogło odnosić się do osoby wrzeszczącej albo bardzo głośno mówiącej. Również przeraźliwie krzyczącej lub wołającej.
Olu, to tylko moje subiektywne spojrzenie na genezę nazwiska Raróg / Rarog. Moją hipotezę oparłem na słowiańskim pochodzeniu i znaczeniu słowa raróg. Z założeniem, że zapis graficzny słowa raróg odpowiada graficznemu zapisowi słowa rarog. Biorąc to pod uwagę można uznać, że nazwa osobowa Raróg / Rarog jest bardzo starym mianem, które swoimi korzeniami sięga języka słowiańskiego. Może moje spojrzenie na etymologię nazwy osobowej Raróg / Rarog pomoże Ci w dalszych badaniach nad historią Twojej rodziny i nazwiska Rarog / Raróg.
Pozdrawiam – Roman.
Źródła:
1 – Aleksander Brückner: Kultura duchowa Słowian. Uwagi na marginesie pracy K. Moszyńskiego; Kwartalnik Historyczny, Rocznik LII, zeszyt 2; Nakładem Polskiego Towarzystwa Historycznego; Lwów 1938.
2 – Kazimierz Rymut: Nazwiska Polaków. Słownik historyczno – etymologiczny; Wydawnictwo Naukowe DWN; Kraków 2001.
Nazwiska mające w swej treści jakieś słowa znane w całej słowiańszczyźnie obok nazwisk bardzo krótkich, które występują przez współbrzmienie w różnych krajach i kulturach, są najtrudniejsze do interpretacji. Poniżej w treści wpisu hipoteza co do nazwiska Dydak zacnego współforumowicza: https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... 897#414897
Ja, tradycyjnie zacznę od zajrzenia w zasięg występowania nazwiska w słowniki starej polszczyzny i w co się da.
Krótki rzut oka w „kresowiana” naprowadza mnie na „znachora”. Dydak = dziad proszalny/znachor.
Indeks imion słowiańskich pokazuje Dydograda, Dydaka, Dydka. Sęk w tym, że nie potrafię nic o tych imionach znaleźć poza tym, że pojawiły się w zapiskach jakiegoś synodu prawosławnego w 14 wieku.
Słownik Warszawski:
Dydko, Im. Dydki, Didko, Dyd, Dydak, Detko,
Dzidko, Idko, Dydo
1. djabeł.
2. strach, straszydło; strach na dzieci, bobo, [bubacz]: Dydak na
słomianych nogach.
3. duch, przemieszkujący w górach.
4. rodzaj gry wiejskiej.
Zajrzyjmy do historii nazwisk: słownika najstarszych polskich nazwisk notowanych do 16 wieku.
W wersji Dytek, Dytko pojawia się już w roku 1324 w Makowie i Nowym mieście nad Dunajcem (nie wiem co to za miasto historyczne); następnego Dytkę mamy jako pisarza kurialnego opactwa w Tyńcu w 1334 roku. Ale też mamy w ciągu kilku zaledwie dekad ludków o tym nazwisku w Środzie Wielkopolskiej, Kruszwicy, Sandomierzu, Lęborku, Koźminie.
Ciekawe rzeczy podpowiada w mrowiu różnych wariantów słownik prasłowiański: Wszystkie te dytki, dzidki i podobne - nie wnikając w szczegóły czy czeski z polskiego, czy może z dolnołużyckiego, albo jeszcze innego - pochodzą od słowa dziad w znaczeniu przodek / antenat/ protoplasta. Ale nie tylko, ponieważ pochodzą od słowa dziedzina = kraj, miejsce urodzenia (pierwotnie oznaczało „spadek po dziadku”) i wtedy dydko równałoby się „ktoś stąd”.
Prawda, że ciekawe? A wszystko to nadaje się do kosza. Bo jeśli nazwisko nie powstało w konkretnym kontekście jako przezwisko od powyższych „dziadków, strachów, znachorów” itp. jest jak najbardziej pobożnym imieniem chrzcielnym, polską wersją zapisu biblijnego imienia Jakub. Imię Jakub „przyszło” do polski dwoma drogami; od wschodu w greckiej wersji Jakobos i się trochę spolszczyło, ale przyszło również w wersji świata zachodniego, a dokładniej franciszkańskiej wersji Didacus = Diego = Santiago = Xanti = grecki: Jacobus. Św. Didacus z Alkalii, noszący imię po Jakubie Apostole był fenomenem swych czasów za życia, a przede wszystkim po śmierci, ponieważ jego ciało z bogu znanych powodów zostało wyłączone, podobnie jak ciał kilkudziesięciu innych świętych, z procesu gnicia i rozkładu. Tzn. że relikwie tego świętego dzisiaj wyglądają tak jakby wczoraj zmarł. https://pl.wikipedia.org/wiki/Dydak_z_Alkali
Podsumowując wróćmy do wstępu. Wyglądający na swojskiego, polskiego dziada, diabełka, straszydło, znachora i Bóg raczy wiedzieć jeszcze kogo, Dydak = syn Dydko jest w istocie (co do etymologii słowa) hiszpańskim świętym, który stał się popularny za sprawą franciszkanów. Pozdrawiam pięknie.
Wow, super dziękuję. Szczerze jestem amatorem jeśli chodzi o jakiekolwiek genezy, genealogie itp. Dopiero odkryłam skąd pochodzą moje korzenie, od 1620 ślad jest pod Łowiczem. Tam też zauważyłam ludzie mają nazwiska roróg więc myślę, że odmiana mogła jak najbardziej się odbyć I niekoniecznie właśnie oznacza konkretnego sokoła. W aktach przodków pisane było Raróg Rarog. Niestety poza ten czas XVII wieku wstecz nic nie odkryłam. Co nie znaczy że to koniec A ludzie którzy nosili to nazwisko to cały czas było wloscianie, rolnicy.
Rarog_Ola pisze:Wow, super dziękuję. Szczerze jestem amatorem jeśli chodzi o jakiekolwiek genezy, genealogie itp. Dopiero odkryłam skąd pochodzą moje korzenie, od 1620 ślad jest pod Łowiczem. Tam też zauważyłam ludzie mają nazwiska roróg więc myślę, że odmiana mogła jak najbardziej się odbyć I niekoniecznie właśnie oznacza konkretnego sokoła. W aktach przodków pisane było Raróg Rarog. Niestety poza ten czas XVII wieku wstecz nic nie odkryłam. Co nie znaczy że to koniec A ludzie którzy nosili to nazwisko to cały czas było wloscianie, rolnicy.
Olu,
Twoje odkrycie z 1620 r. i nobilitacja Walentegow 1638 wykluczaja szanse na powiazania szlacheckie.
Proszę o ustalenie pochodzenia trzech podobnych nazwisk, które występują w ramach jednej rodziny. Są to następujące nazwiska Dypczyński, Dybczyński i Depczyński.
Takim samym wydaje się nazwisko Pisowodzki. Od złożenia pisa + woda = rzeczułka (w dialekcie galindzko-kurpiowskim/sasińskim) + rzeczułka w dialekcie pomezańskim i pogezańskim. [Przykładem są nazwy rzek we wskazanych regionach i ich etymologia.]
czy istnieje jakąś wzmianka kto je nosił np jako pierwszy lub w jakich rejonach rozpoczęło się konkretnie ? Czy może jest szansa że jest w jakimś stopniu może szlacheckie ?? Pozdrawiam 