Moniko, dobry wieczór.
Dawid Drozen SSE (II) jest autorem opracowania pt. Zycie i działalność Ignacego Łukasiewicza. W tym opracowaniu znajdziesz znane, mniej znane i nieznane szerzej informacje o Janie Józefie Ignacym Łukasiewiczu. Autor w swojej pracy między innymi zamieścił skan metryki urodzenia Jana Józefa Ignacego Łukasiewicza, fotografie jego grobu, jego fotografię i fotografię jego żony Honoraty. Artykuł zawiera też wykaz źródeł na podstawie, którym został napisany. Link do wspomnianej publikacji.
http://kwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/plik ... ewiczu.pdf
Wspomniany autor pisze:
„(…). Zarówno o rodzinie ojca jak i matki Ignacego istnieje bardzo niewiele wiadomości. Ojciec wywodził się ze średniej szlachty, prawdopodobnie pochodzenia ormiańskiego. Rodziny o tym nazwisku spotykamy w XVII i XVIII – wiecznych zapisach i herbarzach, głównie na terenie Podola, choć zdarzają się również w Sandomierskiem, Płockiem i Kieleckim. Niepewny jest także herb rodzinny Łukasiewicza – „Łada”, nie występujący przy tym nazwisku w herbarzach. O ojcu jego wiadomo tyle, że był żołnierzem insurekcji kościuszkowskiej, w domu Ignacego czczono szablę powstańczą oraz pierścień żelazny „Ojczyzna swemu obrońcy”. Pierścienie takie otrzymywali Ci, którzy oddali swe kosztowności na rzecz sprawy narodowej – skarbu powstańczego. Po insurekcji Józef Łada Łukasiewicz – ojciec Ignacego – był przez pewien czas oficjalistą dworskim w Dynowie nad Sanem i w Chorzelowie pod Mielcem. Prawdopodobnie podczas pobytu w Chorzelowie zawarł związek małżeński z Apolonią Świetlik. Według tradycji rodzinnej Józef Łukasiewicz miał być już wówczas dzierżawcą trzech wiosek: Zadusznik, Zachwiejowa i Czajkowej .
Jeszcze mniej danych jest na temat rodziny matki. Tradycja rodzinna mówi, iż była ona spokrewniona z kniaziami Świętopełkami herbu Krzyż. Jeżeli bowiem nazwisko matki brzmiało Świętlik – to takiego rodu szlacheckiego nie było i byłaby to rodzina mieszczańska, a jeżeli brzmiało Świetlik – to w XVI wieku istniał herb i drobna szlachta o tym nazwisku w województwie krakowskim.
Ignacy Łukasiewicz, jak wielu wybitnych polaków pochodził ze skromnej rodziny z głębokiej prowincji. Przyszedł na świat 8 marca 1822 roku w Zadusznikach, jako syn Józefa Łukasiewicza „posesora” i Apolinii ze Świetlików, córki Franciszka i Anny. Otrzymał na chrzcie imiona Jan Boży, Józef, Ignacy. Jego rodzicami chrzestnymi byli Franciszek Skwirzyński, administrator dóbr Niziny, Barbara Solmanowa, Mikołaj Solman – reprezentant dominium, czyli mandatariusz oraz Emilianna Łukasiewiczówna – panna.
Określenie „posesora”, figurujące w metryce Ignacego wskazuje na to, iż jego ojciec posiadał jakiś majątek ziemski (Zaduszniki), nie był on jednak wielki, gdyż wówczas użyto by określenia „posesor bono rum”. Najprawdopodobniej ojciec Ignacego był tylko dzierżawcą – wskazuje na to również metryka Jakuba Józefa Ignacego gdzie tytuł posesora już nie występuje.
Według ksiąg metrykalnych parafii Gawłuszowice (okolice Mielca) rodzina Ignacego mieszkała w Chorzelowie do 1817 roku. Tam też urodzili się synowie – Aleksander i Franciszek oraz córki – Emilia i Maria. W Zadusznikach rodzina Łukasiewicza przebywała w latach 1817 – 1830. Urodziło się tam trzech następnych synów – Józef Jakub (1819), Jan Józef Ignacy (1822) i Jakub Józef Ignacy (1824), z których przy życiu pozostał tylko średni.
Atmosfera domu rodzinnego była serdeczna i skromna. Dom prowadzony był oszczędnie, tym bardziej, że dworek dwukrotnie się palił. Łukasiewiczowie wychowywali swe dzieci w duchu patriotycznym, gdyż zarówno tradycje i udział synów w ruchu narodowowyzwoleńczym oraz związki małżeńskie córek z uczestnikami powstania listopadowego, świadczą o tym dobitnie.
W roku 1830 Łukasiewiczowie odsprzedali dzierżawę Zaduszniki Michałowi Skórnickiemu i przenieśli się do Rzeszowa. Prawdopodobnie zdecydowała o tym konieczność leczenia Józefa Łukasiewicza, którego stan zdrowia się pogarszał.
Podstawą egzystencji rodziny stała się kamienica czynszowa w centrum miasta. (…).”.
Dawid Drozen pisze też: „(…). Pierwszą noszącą monograficzny charakter pracą o Ignacym Łukasiewiczu była książka Ludwika Tamanka wydana w roku 1928. Jest ona w dużym stopniu oparta na relacjach osób, które osobiście znały Łukasiewicza lub jego potomków, krewnych i znajomych. Ponieważ zachowało się do dziś bardzo mało dokumentów osobistych, pozostawionych przez samego Łukasiewicza praca Tamanka posiada mimo dużej ilości błędów, wartość źródłową. (…).”.
Wspomniana biografia Ignacego Łukasiewicza, której autorem był Ludwik Tomanka nosi tytuł „Ignacy Łukasiewicz. Twórca przemysłu naftowego w Polsce. Wielki inicjator – wielki jałmużnik. W 75-tą rocznicę zapalenia pierwszej lampy naftowej”, która została wydana w roku 1928, w Kroście. Jej autor na stronie 108 pisze: „(…). Siostra wyszła za Ernesta Stacherskiego, adwokata w Kongresówce i właściciela ziemskiego; ten z nią miał troje dzieci: 1) Jana Stacherskiego, powstańca z roku 1863, właściciela ziemskiego, 2) Honoratę Ignacową Łukasiewiczową, 3) Marję Pikową, żonę aptekarza w Krośnie, matkę znanego literata krakowskiego, który przybrał pseudonim „Mirandola”. Jan Stacherski był ojcem Marji Antoniowej Marsowej, żony profesora ginekologii na uniwersytecie lwowskim. (…).”.
Link do elektronicznej wersji elektronicznej wspomnianej biografii:
https://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/publi ... anguage=en
Na stronie fundacji „Instytut Łukasiewicza” zamieszczony jest artykuł pt. „Dzieciństwo i młodość”, w którym między innymi czytamy: „Kiedy 8 marca 1822 roku w drewnianym dworku w Zadusznikach rodził się Jan Boży Józef Ignacy, mało kto wróżył mu świetlaną przyszłość. Apolonia i Józef Łukasiewiczowie mają już czworo dzieci, żyło im się ciężko. Wbrew temu, co wpisane w metrykę Ignacego („posesor”), prawdopodobnie rodzina wcale nie była właścicielem majątku Zaduszniki. Jak pisze Ludwik Tomanek, pierwszy biograf Ignacego Łukasiewicza, „rodzice jego utrzymywali się z dzierżawy wspomnianej wsi, która była jednak dosyć chuda i nie przynosiła im wielkich dochodów”. (…). Skąd Łukasiewiczowie wzięli się w Zadusznikach? Według biografów, między innymi Jana Dębskiego, wiele wskazuje na to, że przybyli tu w obawie przed prześladowaniami. „Ojciec Ignacego – Józef bił się za «wolność, całość, niepodległość» pod Naczelnikiem Kościuszką. Po upadku powstania wyniósł się ze stron rodzinnych, z Płockiego, i osiadł w Galicji biorąc w dzierżawę wieś Zaduszniki”. Link do wspomnianego artykułu [ na końcu artykułu są źródła na podstawie, których powstał ]:
http://ignacylukasiewicz.pl/dziecinstwo-i-mlodosc/
Z cytowanych przeze mnie tekstów wynika, że Józef Łukasiewicz herbu Łada, ojciec Jana Bożego Józefa Ignacego, opuścił rodzinne strony, to jest Ziemię Płocką, po upadku powstania Kościuszkowskiego, w którym brał udział i zamieszkał w Zadusznikach [ obecnie wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w gminie Padew Narodowa ] gdzie dzierżawił niewielki majątek ziemski. Według ksiąg metrykalnych parafii Gawłuszowice (okolice Mielca) rodzina Ignacego mieszkała w Chorzelowie do 1817 roku. Tam też urodzili się synowie – Aleksander i Franciszek oraz córki – Emilia i Maria. W Zadusznikach rodzina Łukasiewicza przebywała w latach 1817 – 1830. Urodziło się tam trzech następnych synów – Józef Jakub (1819), Jan Józef Ignacy (1822) i Jakub Józef Ignacy (1824), z których przy życiu pozostał tylko średni. Siostra Ignacego Łukasiewicza wyszła za mąż za Ernesta Stacherskiego, adwokata w Kongresówce i właściciela ziemskiego; ten z nią miał troje dzieci: 1) Jana Stacherskiego, powstańca z roku 1863, właściciela ziemskiego, 2) Honoratę Ignacową Łukasiewiczową, 3) Marję Pikową, żonę aptekarza w Krośnie, matkę znanego literata krakowskiego, który przybrał pseudonim „Mirandola”. Jan Stacherski był ojcem Marji Antoniowej Marsowej, żony profesora ginekologii na uniwersytecie lwowskim. (…).”.
Według Genetyki. Józef Łukasiewicz i Apolonia Świetlik ( Świetlicka, Świetlikówna ). Akt małżeństwa nr 5 z roku 1810 parafia Padew Narodowa.
Opis rekordu: Nr domu 1, kawaler lat 20, dziedzic; panna lat 18, szlachcianka; świadkowie: wielmożni Antoni Brodzki właściciel Jaśminy i Ignacy Romanowicz właściciel Przezwody; miejscowość Czajkowa; data ślubu: 26.02.1810 r.
Brak skanu metryki. Miejsce przechowywania ksiąg z parafii Padew Narodowa: Archiwum Diecezjalne w Tarnowie.
Link do zapisu w Genetyce:
http://geneteka.genealodzy.pl/index.php ... rdertable=
Znalazłem bardzo ciekawe informacje, które rzucają całkiem nowe światło na historię rodziny Łukasiewiczów. Na Oficjalnej stronie miasta Krosna
http://www.krosno.pl/pl/dla-mieszkancow/ w podstronie „Dla Mieszkańców”, w dziale „Ochrona Zabytków”, w zakładce „Dane inwentaryzacyjno – genealogiczne starego cmentarza w Krośnie” znajduje się strona nosząca tytuł „Stary Cmentarz w Krośnie – spis pochowanych w latach 1786 – 1954”. We wspomnianym spisie pod pozycją 6737 widnieje zapis:
• Nazwisko: Stacherski.
• Imię: Emiliia.
• Nazwisko rodowe: Łukasiewicz.
• Data urodzenia: 29.10.1816.
• Data śmierci: 22.09.1896.
• Rodzaj grobu: nagrobek.
• Notatki: ur. w Mochowie, Mazowieckie, wdowa po Erneście Dydak Ostoja Stacherski, siostra Ignacego Łukasiewicza, herbu Ostoja, pochowana z wnuczkami Emiliią i Honoratą Pik.
• Foto: foto ( zdjęcie nagrobka ).
• Nr: 123.
• Sektor: sektor VII.
• Uwagi: ====================================================================
Bezpośredni link do spisu pochowanych w latach 1786 – 1954 na starym cmentarzu w Krośnie:
http://krosno.pl/starycmentarz/Stary%20 ... 6-1954.htm
Analiza wcześniej napisanych przeze mnie informacji oraz dane ze spisu pochowanych można stwierdzić, że zapis pod pozycją 6737 dotyczy Emilii z Łukasiewiczów Stacherskiej, siostry Ignacego Łukasiewicza.
Najciekawsze informacja jaka płynie ze wspomnianego spisu pochowanych jest taka, że Emiliia Stacherska z domu Łukasiewicz herbu Ostoja urodziła się 29.10.1816 roku w Mochowie na Mazowszu.
Obecnie wieś Mochowo znajduje się w gminie Mochowo, w powiecie sierpeckim, w województwie mazowieckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie płockim. W Mochowie znajduje się parafia katolicka, która istnieje od roku 1401.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Mochowo
Jeśli wspomniane przeze mnie informacje są prawdziwe to część dotychczasowej wiedzy o rodzinie Ignacego Łukasiewicza jest nieprawdziwa? Należałoby zweryfikować te informacje w księgach parafii w Mochowie, w gminie Mochowo oraz poddać weryfikacji metryki z parafii Gawłuszowice. To już pozostawiam Tobie, oczywiście jeśli uznasz, że jest to warte zachodu.
Józef Łukasiewicz, ojciec Jana Bożego Józefa Ignacego, zawarł związek małżeński z Apolonia Świetlik w roku 1810 w parafii Padew Narodowa. Skro tak było, to w jakiś czas po zawarciu małżeństwa przeniósł się do wsi Mochowo gdzie urodzić się miała w roku 1816 Emiliia Łukasiweicz, siostra Jana Bożego Józefa Ignacego. Następnie rodzina Łukasiewiczów przeniosła się do Chorzelowa gdzie miała przebywać do roku 1817 – przynajmniej taki wniosek można wysnuć na podstawie wcześniejszych informacji. W latach 1817 – 1830 Łukasiewiczowie mieli mieszkać w Zadusznikach.
Jak pisze Dawid Drozden: „Według ksiąg metrykalnych parafii Gawłuszowice (okolice Mielca) rodzina Ignacego mieszkała w Chorzelowie do 1817 roku. Tam też urodzili się synowie – Aleksander i Franciszek oraz córki – Emilia i Maria.”. To też wymaga weryfikacji. Istnieje możliwość, że wspomniane dzieci Józefa Łukasiewicza, przynajmniej Emiliia, mogła urodzić się w Mochowie. Z jakiś powodów Józef Łukasiewicz mógł dokonać ponownej rejestracji urodzin swoich dzieci w parafii Gawłuszowice.
To tylko moje przemyślenia i hipotezy.
Pozdrawiam – Roman.