Bartku, dzień dobry.
Zauważyłem, że pani Ewa już ogarnęła temat genezy nazwiska Guździoł – przytoczyła pochodzenie tego miana za profesorem Kazimierzem Rymutem. Niemniej jednak dodam też moje „trzy grosze” do etymologii nazwy osobowej Guździoł.
Rozważania o etymologii nazwy osobowej Guździoł.
Według mnie miano Guździoł powstało od tematu słowotwórczego guźdz- oraz przyrostka -ioł [ guźdz+ioł = guździoł ].
Prof. zw. dr hab. Sławomir Gala był autorem publikacji pt. Polskie nazwy osobowe z podstawowym -l-/-ł- w części sufiksalnej, która została opublikowana w Łodzi, w roku 1985, w Acta Universitatis Lodzienisis Folia Linguistica 10. Dodam, że przedmiotowa publikacja była jego habilitacją.
Autor na stronie 104 wymienia między innymi nazwy osobowe: Guździałka, Goździał, Gozdzioł, Goździał, Guździoł. Przy mianie Guździoł widnieje adnotacja „jak po Gozdal”.
Gozdal [ strona 92 ] Sławomir Gala przy tej nazwie osobowej między innymi napisał: „( n.o. Gozd SSNO : ap. gozd, goźdź SStp, gozd SW ).”.
Zatem, według prof. Sławomira Gali nazwa osobowa Guździoł ma taką samą etymologię co miano Gozdal. Według niego nazwiko Gozdal pochodzi od nazwy osobowej Gozd, które wywodzi się od apelatywu gozd, goźdź.
Objaśnienie skrótów.
• SSNO – Słownik Najstarszych Nazwisk Polskich;
• SStp – Słownik Staropolski pod red. Stanisława Urbańczyka;
• SW – tak zwany Słownik Warszawski [ Jan Karłowicz, Adam Antoni Kryński, Władysław Niedźwiedzki, Słownik Języka Polskiego ].
SSNO [ strona 51 ]: Gozd, Gwozd: las – odapelatywna nazw osobowa.
SW – [ Rok 1900, tom 1, A – G, strona 886 ]: Gozd – gaj; <p. Gwozd>; < prawdopodobna pierwotna nazwa >
SW – [ tom 1, A – G, strona 953 ]: „Gwóźdź, Gwoźdź, Goźdź, Gozdź: kawałek drewna, albo kruszcu, szczególnie żelaza, z jednej strony głowiasty, z drugiej śpiczasty, służący do wbijania, ćwiek: G. drewniany, żelazny. (…).”.
Antoni Krasnowolski, Władysław Niedźwiedzki: M. Arcta Słownik Staropolski; Warszawa, 1920; strona 87; Gozd, gaj.
Aleksander Brückner: Słownik Etymologiczny Języka Polskiego; Kraków 1927; strona 166:
„Gwozd, gozd, ‘las’, w 15. wieku jeszcze znane i używane, dziś całkiem zapomniane, ocalało w nazwie herbowej Gozdawa (niby ‘Leśna’) i w licznych nazwach miejscowych (zagojski, ‘zaleski’, z zagoźdzski; por. w akcie łac. z r. 1415: »cum opacis silvis vulgariter gozdy dictis«, ‘z cienistemi lasami, zwanemi po polsku gozdy’). I u innych Słowian przestarzałe; w obu postaciach, gwozd i gozd, ocalało do dziś u Słowieńców i Łużyczan. Pierwotne znaczenie, jak każdej nazwy lasu, było ‘drzewo’, a dowodzi tego gwóźdź (p.).”.
„Gwóźdź, w dawnym języku i narzeczowo góźdź; dziś żelazny, gwóźdź (u Serbów gwożdje ‘żelazo’, gwozden ‘żelazny’) był niegdyś ‘drewnianą zatyczką’; gwoździć, zagoździć r. 1500, zagważdżać; przygwoździć; gwoździarz, gwoździarnia. Zestawiają z łac. hasta, ‘włócznia’, ‘pręt’, niem. Gerte (goc. gazds, ‘oścień’).”.
Wojciech „Lutygozd” Wochna: Buki dawnych Słowian; Dzikie Życie nr 10/2016 – Październik 2016.
W artykule tym znajdziesz wiele ciekawych informacji o gozdach, gwozdach. Nie będę cytować, ponieważ jest tego wiele. Link do artykułu:
https://dzikiezycie.pl/archiwum/2016/pa ... t?id=38217
Zygmunt Gloger: Encyklopedia Staropolska [ tom II ]; Warszawa, 1901, Imiona staropolskie strona 264 – 269.
Strona 266:
„(…); Godzimir; Gościrad (1189) czyli Radogost, Gozd, Gost, Gostoń, Gostyń; Gorysław (1228), Gorysz, Gorka;
Pozdrawiam – Roman.
