Nazwiska niemieckie?

Pochodzenie (etymologia) nazwisk

Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie

Ewka1234

Sympatyk
Posty: 21
Rejestracja: pn 23 cze 2014, 23:07

Post autor: Ewka1234 »

Dzień dobry,
Słowo Kmoch <Kmotr<Kumoter,Kum,<Comater, = z łaciny, oznacza wspólną matkę=matkę chrzestną. Ładnie jest to wytłumaczone w czeskiej Wikipedii.
Pozdrawiam
Ewka
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

To stare polskie nazwisko. Kmoch = kum = chrzestny dla chrzestnej dziecka.

Najstarsze zanotowane nazwisko Kmoch pochodzi z roku 1432: >>>"Dominik Kmoch de Dambno, ortulanus"<<< źródło jak zwykle: słownik Taszyckiego.
przemko20161

Sympatyk
Posty: 650
Rejestracja: wt 21 lip 2015, 17:55

Post autor: przemko20161 »

Witam Panie Zbigniewie a ja chciałbym zapytać o nazwisko Perucki jak ststare jest to nazwisko których lat sięga najdalej
Przemek
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Do roku 1500 nie pojawiło się. Słownik Taszyckiego obejmuje wszystko do tego roku właśnie. Ale to było. Było to pytanie i ktoś podał datę. Proszę przejrzeć sąsiedni temat. Coś mi świta, że któryś z kolegów podał rok z innego źródła.
Pozdrawiam pięknie.
przemko20161

Sympatyk
Posty: 650
Rejestracja: wt 21 lip 2015, 17:55

Post autor: przemko20161 »

a nazwisko Pierucki to podobmie brzmiące nazwisko od kiedy to nazwisko się pojawiło ? Proszę o odpowiedź pozdrawiam
Przemek
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Też nie ma tego nazwiska ani zbliżonych.
Kasia_Marchlińska

Sympatyk
Mistrz
Posty: 567
Rejestracja: sob 13 cze 2015, 22:27

Post autor: Kasia_Marchlińska »

Dzień dobry,

Mam w rodzinie nazwisko Sonne. Rozumiem, że to znaczy słońce. Jeżeli jest jeszcze coś ciekawego związanego z nazwiskiem, jestem bardzo zainteresowana.

pozdrowienia,
Kasia
Kasia Marchlińska
Poszukuję informacji o nazwiskach: Papi, Geysmer, Kimens, Perks, Szwarcenburg-Czerny, Sosnowski, Czerny, Moszczyński-Pętkowski, Rychtarski, de Rozprza Faygel, Lippoman, Sonne, Gotti, Gałęzowski.
ROMAN_B

Sympatyk
Posty: 1249
Rejestracja: ndz 08 sty 2012, 20:36

Pochodzenie nazwiska Kmoch.

Post autor: ROMAN_B »

Witam Ewo.

Do etymologii podanej przez p. Zbigniewa ja dodam swoje spostrzeżenia dotyczące ewentualnego pochodzenia nazwiska Kmoch.

Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Kmoch ma następujące znaczenie:
• „Kmoch – 1419 od staropolskiego kmoch ‘kum’”

Według czeskich językoznawców słowo „kmoch” ma pochodzić z języka czeskiego i jest to hipokorystyk wyrazu „kmotr”, który znaczy ‘ojciec chrzestny’. Kmoch to wyraz wywodzący się z dialektu morawskiego, który jest odmianą języka czeskiego.

Kilka słów wyjaśnienia.

Hipokorystyk - powstały za pomocą odpowiedniego formantu wyraz pieszczotliwy, świadczący o czułości mówiącego, sympatii i aprobacie, zwykle w formie zdrobniałej ( od greckiego ὑποκορίζεσθαι „hypokorízesthai” - nazywać pieszczotliwie ).

Kmo + tr = Kmotr > Kmo + ch = Kmoch.

Dialekt morawski: gwara pogranicza czesko – polskiego. Z badań językoznawców polskich i czeskich wynika, że mowa, którą posługują się mieszkańcy należy do gwar laskich typowo przejściowych lub pogranicznych o cechach charakterystycznych dla języka polskiego a obcych czeskiemu, a także o właściwościach typowych dla języka czeskiego a nie występujących w języku polskim. Ludność autochtoniczna nazywa tę gwarę potocznie „mową morawską”.

Zatem, apelatyw Kmoch może być polskiego albo czeskiego pochodzenia. Niemniej jednak pochodzi on z gwary morawskiej, która łączy oba języki w jedną gwarę morawską.

Ewo, Tobie pozostawiam weryfikację informacji.

Pozdrawiam – Roman.

https://cs.wiktionary.org/wiki/kmoch
https://cs.wiktionary.org/wiki/kmotr
http://nase-rec.ujc.cas.cz/archiv.php?art=3273
http://nase-rec.ujc.cas.cz/archiv.php?art=7640
http://www.inne-jezyki.amu.edu.pl/Front ... Identities
http://kulturamorawska.eu/gwara/
http://opole.gosc.pl/doc/2853477.Gwara-to-korzenie
http://www.goraciborz.pl/ksiazki/krzano ... er_web.pdf
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Edit: dotyczy pytania o nazwisko Sonne.

A jeśli pani powiem, że to polskie i to baaardzo staropolskie nazwisko zgermanizowane w jakimś tam czasie to co mi pani zrobi? :) :) ;)

Oczywiście najbardziej prawdopodobne jest pochodzenie odniemieckie, chociaż w podstawowych wykazach jest mało nazwisk do "słońca" podobnych. Tego radziłbym się trzymać jednak, poniższe zaś potraktować jako ciekawostkę.

Swojska poziomka we wszystkich językach (no powiedzmy że we wszystkich - trochę uogólniam) słowiańskich miejscami do 20 wieku nazywała się sonika, sunika, sunnika, cumika, cumnika, na Kaszubach zdaje się do dziś tak na poziomki się mówi.
Ewolucja poziomki do "Sonne" mogła wyglądać tak. Sunika -> Sonica -> Sonnitz -> Sonik -> Sonne. Jak widać nazwisko germanizowało i polonizowało się dwa razy. Takich nazwisk kilka razy zmieniających swą "narodowość" jest od kija i ciut ciut. Nie tak dawno w tym temacie pisaliśmy o Sarnie, którego chyba nikt by nie posądził, że od sarny jego nazwisko pochodzi (nazwisko Szarmach). Działo się tak w Prusach, Jaćwieży, Kuroni, księstwach pomorskich, na Dolnym Śląsku. Ba! W mojej parafii w latach 1720-70 ta sama rodzina w zapisach jako chrzestni i jako rodzice dzieci pojawiali się jako: Schinckler, Schincler, Szynkler, Szynkiel, Szynka. (Rodzina Szynków mieszka na terenie parafii do dziś i bardzo wątpię czy ma pojęcie o tym jak się nazywali ich przodkowie... :) )

Pozdrawiam pięknie.
dgrajper

Sympatyk
Posty: 10
Rejestracja: wt 07 kwie 2015, 13:13

Post autor: dgrajper »

Witam
A czy może coś wiadomo jest o nazwisku Grajper lub Grayper. Brzmi trochę niemiecko, na razie dotarłem do przodków z końca XVIII w., którzy żyli w okol. Opola Lub., ale także po lewej stronie Wisły - okol. Oleksowa, Gniewoszowa. Powiązań między nimi nie znalazłem, a może w ogóle pochodzili np. od kolonistów niemieckich.

Pozdrawiam

Darek Grajper
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Graubner / Graupner ...
Herkunftsname zum Ortsnamen Graupa, Graupen oder Berufsname zu frühneuhochdeutsch graupe (geschälte Gerste) für den Hersteller oder Händler mit Graupen
Nicusch Graupner de Graupen (1390), Graupner (1546)
Tłumacząc z niemieckiego na nasze:
Od miejscowości Graupa, Graupen albo od pracy wykonywanej: z wczesnowysokoniemieckiego 'graupe'.... tj produkujący albo handlujący kaszą jęczmienną. Jak widać nazwisko dość stare. Jak na niemieckie realia też.

Tyle podają niemieckie źródełka z których korzystam.
ROMAN_B

Sympatyk
Posty: 1249
Rejestracja: ndz 08 sty 2012, 20:36

Pochodzenie nazwiska Grajper - Grayper.

Post autor: ROMAN_B »

Witam.

Darku, poniżej zamieszczam moją hipotezę o pochodzeniu nazwiska Grajper [ Grayper ].

Według niemieckiej strony Ancestry.de nazwisko Grajper, Grayper w Niemczech nie występuje. Według innej niemieckiej strony Verwandt.de w Niemczech nazwisko Grajper jest odnotowane 2 razy. Osoby o tym nazwisku mieszkają w mieście Frankfurt nad Odrą [ niemiecki: Frankfurt ( Oder ), dawniej Frankfurt an der Oder; polska historyczna nazwa Słubice ]. Natomiast osób o nazwisku Grayper nie odnotowano. W Polsce, według strony Moikrewni.pl, nazwisko Grajper odnotowane jest 229 razy. Natomiast osób o nazwisku Grayper, według strony Moikrewni.pl, w Polsce nie odnotowano.

Za niemieckim pochodzeniem nazwy osobowej Grajper [ Grayper ] może przemawiać sufiks –er, który jest typowym niemieckim przyrostkiem. Cząstka –er należy między innymi do sufiksów derywacyjnych tworzących rzeczowniki odczasownikowe, w połączeniu z tematem czasownika oznacza wykonawcę czynności rodzaju męskiego ( na przykład: arbeit / en + er > Arbeiter ). Według mnie nazwisko Grajper [ Grayper ] może być polską formą niemieckiego nazwiska – tylko jakiego nazwiska? Przypuszczam, że spolonizowane nazwisko Grajper [ Grayper ] może pochodzić od niemieckiego nazwiska Graper, które powstało od niemieckiego apelatywu graper. Zatem, czy obecnie na terenie Niemiec występuje nazwisko Graper? Według strony Verwandt.de w Niemczech obecnie mieszka 29 osób o nazwisku Graper a według Ancestry.de takich osób jest 21. Wynika z tego, że nazwisko Graper w Niemczech jest bardzo rzadkim nazwiskiem. W Polsce nazwisko Graper, według portalu Moikrewni.pl, nie występuje.

Jak wspomniałem powyżej cząstka –er należy między innymi do sufiksów derywacyjnych tworzących rzeczowniki odczasownikowe, w połączeniu z tematem czasownika oznacza wykonawcę czynności rodzaju męskiego. Tak więc, nazwisko Graper najprawdopodobniej powstało od apelatywu graper. Apelatyw „graper” jest zbudowany z tematu „grap” i przyrostka –er [ grap / en + er > graper ]. Zatem, wyraz pospolity „graper” [ obejmujący swym znaczeniem wykonawcę czynności ] został utworzony od apelatywu „grapen”. Jakie znaczenie pojęciowe ma wyraz „grapen”?
Grapen [ inne formy zapisu w języku niemieckim: Grape, Grappe, Grappen, Grope, Gropen, Groppe, Groppen ] – to garnek na trzech nogach [ kuchenne naczynie, które pojawiło się w XII wieku ]. Początkowo wykonywany był z gliny, a później z brązu. W XVIII wieku odlewany był już z żeliwa [ w Polsce byłby to osoba wytwarzająca kociołki na trzech nogach ].
Biorąc powyższe pod uwagę wyraz pospolity „graper” oznacza wykonawcę garnków na trzech nogach. Zatem graper, to zawód polegający na wykonywaniu garnków na trzech nogach z gliny. Zatem, pierwsza osoba nosząca nazwisko Graper zajmowała się produkcją garnków nazywanych „grapen”. Tak więc, moim zdaniem niemiecki wyraz pospolity „graper” po polsku znaczy ‘garncarz’ i najprawdopodobniej jest to bardzo stary wyraz – słowo.

Oczywiście jest to tylko moja hipoteza na temat ewentualnego pochodzenia nazwiska Graper. Wielce prawdopodobnym jest też, że nazwisko Grajper [ Grayper ] jest polską formą niemieckiego nazwiska Graper – to też moja hipoteza dotycząca pochodzenia nazwiska Grajper [ Grayper ].

W mojej ocenie nazwisko Grayper jest formą poprzedzającą nazwisko Grajper. W mojej ocenie wynika to z ortografii języka polskiego gdzie y > j. Podobnie jak to miało miejsce w nazwisku Woyciechowski, które później przyjęło formę Wojciechowski lub Maryanna > Marjanna > Marianna.

Według jednej z niemieckich stron, poświęconych etymologii niemieckich nazwisk powstałych od wykonywanego zawodu, nazwisko „Gräper, Gröper ( Hamburg oft ) – urkdl. Großer, machte irdene Töpfe ( gropen ), im Unterschied zum - >Grapengießer. Dazu auch Grape, Grope, auch Gra(a)p.”. Po polsku może to brzmieć: Gräper, Gröper ( Hamburg często ) – Großer, robił gliniane garnki ( gropen ), w przeciwieństwie do Grapengießer. Inne nzawy Grape, Grope, auch Gra(a)p.
Dodam, że Grapengießer to osoba odlewająca garnki z metalu. Etymologia ta potwierdza, że wyraz pospolity „graper” to ‘garncarz’.

Według Niemieckiego słownika prawnego [ Deutsches Rechtswörterbuch – DRW) ] apelatyw Groper jest równy wyrazowi Töpfer, który znaczy ‘garncarz’, a słowo „topf” – garnek. Nazwa zawodu „groper” była notowana przynajmniej w 1351 roku.

Na niemieckiej stronie Enzyklo.de Deutsche Enzyklopadie wyraz pospolity „graper” ma następującą etymologię:
„Groper, Gröper, Familiennamenforschung: aus der alten, früher in ganz Nord- und Mitteldeutschland üblichen Bezeichnung für den Töpfer (mittelniederdeutsch groper) hervorgegangene Familiennamen, Töpfer.”
Z tej etymologii najważniejsze jest to, że nazwiska Groper, Gröper odpowiada nazwisku Töpfer, które znaczy „Garncarz”. Nie mniej istotną informacją jest to, że wyraz „groper” pochodzi z dialektu dolnoniemieckiego gdzieś w przedziale XIII – XV wiek.

Reasumując, można postawić hipotezę mówiącą, że nazwisko Grajper [ Grayper ] jest polską [ spolszczoną ] formą niemieckiego nazwiska Graper, które pochodzi od apelatywu graper, który znaczy ‘garncarz’.
Darku, oczywiście jest to tylko moja hipoteza. Tobie pozostawiam weryfikację i ocenę.


Pozdrawiam, Roman.


Źródła:
Wielki słownik polsko – niemiecki [ Wiktorowicz Józef Frączek Agnieszka (red.) ]; Wydawnictwo Naukowe PWN; 2008.
https://de.wikipedia.org/wiki/Grapen
http://www.der-familienstammbaum.de/
http://www.enzyklo.de/Begriff/Grapen
http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/grapen
http://smtp.kamienpomorski.pl/news.php?readmore=1670
http://www.enzyklo.de/Begriff/Grapengie%C3%9Fer
dgrajper

Sympatyk
Posty: 10
Rejestracja: wt 07 kwie 2015, 13:13

Pochodzenie nazwiska Grajper - Grayper.

Post autor: dgrajper »

Bardzo dziękuję za obydwie odpowiedzi i interpretacje. Ha.. hasła wysokoniemieckie czy dolnoniemieckie nic mi nie mówią (muszę się douczyć w tym temacie). Tak czy inaczej wygląda na to, że to nazwisko "odzawodowe". a czy "garncarz" czy "kasznik" hmm... może jeszcze się czegoś dogrzebię w historii.

Dziękuję i pozdrawiam

Darek
Gawroński_Zbigniew

Sympatyk
Posty: 2694
Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29

Post autor: Gawroński_Zbigniew »

Wczesnowysokoniemiecki to język Lutra czyli literacki niemiecki 14-16 wieku. W tym czasie pojawiły się w "literackim niemieckim" = wysokoniemieckim = hochdeutsch - umlauty o ile się nie mylę. To jest takie poplątaństwo z tymi niemieckimi, że czasem też się gubię.
Nanuk01

Sympatyk
Posty: 32
Rejestracja: pt 30 maja 2014, 23:54

Post autor: Nanuk01 »

dgrajper pisze:Witam
A czy może coś wiadomo jest o nazwisku Grajper lub Grayper. Brzmi trochę niemiecko, na razie dotarłem do przodków z końca XVIII w., którzy żyli w okol. Opola Lub., ale także po lewej stronie Wisły - okol. Oleksowa, Gniewoszowa. Powiązań między nimi nie znalazłem, a może w ogóle pochodzili np. od kolonistów niemieckich.

Pozdrawiam

Darek Grajper
Griper ( fon. grajper ), to w j. ang. "chwytak"
Pozdrawiam
ODPOWIEDZ

Wróć do „Pochodzenie nazwiska”