Witaj Tomaszu!
W akcie urodzenia nr 10 z 1851 jest zapisane: „(…). Stawił się Józef Wiśniewski lat Trzydzieści Sześć liczący Płocharz przechodzący Cygan, (…).”.
W Słowniku języka polskiego [ tak zwany Słownik warszawski ] pod redakcją Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwiedzkiego z roku 1904 w tomie IV na stronie 258 znajduje się hasło Płocharz, które jest opisane w następujący sposób:
„[ Płocharz, a, lm. e ] ten, co wyrabia płochy. < Od Płocha >”.
Na tej samej stronie Słownika warszawskiego widnieje też hasło Płocha, które słownik ta opisuje:
„Płocha, y, lm. y, [ Berdo, Bardo ], X Weberkam, X Webkam tkac. Rodzaj grzebienia, długości na szerokość tkaniny, złożonego z delikatnych szczebelków, zwanych treścią, pomiędzy któremi przechodzą nici postawu, i które je przybijają, przybijaczka: P. krosienna. Bobr. Hanka narządzała pod oknem warsztat i przeciągała paczesny wątek przez płochy. Reym. P. krosienna tkacza.”.
„Płochy. Płochami nazywano grzebienie tkackie. Miały one pręciki z trzciny, umocowane za pomocą sznurka w deseczkach. W połowie XIX wieku pojawiły się płochy z pręcikami metalowymi. Płochy miały około 70 cm długości i różniły się grubością pręcików i szpagatu, przez co określane było ich przeznaczenie, np. „jedenastka” używana była do tkania płótna na worki i materiału wełnianego na nospy, angiery, gorsety, spencerki, jubki i kaftany, „dwunastkę” używano do wyrobu najcieńszego płótna lniano-bawełnianego, „trzynastkę” i „czternastkę” do płótna grubego tłuścinnego; „piętnastka” i „szesnastka” to płótna paceśnego; „siedemnastka” i „dwudziestka” do cienkiego płótna z lnu, „osiemnastka” i „dziewiętnastka” do tkania „pasiaków” na kiecki i spodnie męskie. Im drobniejsze pręciki w płosze, tym gęściej utkane płótno.” [ za Alicja Dyl, Łowicka sztuka ludowa – tkactwo w: Ewelina Kwapień przy współudziale Alicji Dyl oraz Piotra Wysockiego, Kultura Ludowa, strona 4. ]
Tak więc Józef Wiśniewski z zawodu był płocharzem [ płocharz ], to znaczy rzemieślnikiem wyrabiającym lub/i naprawiającym specjalne grzebienie tkackie.
Pozdrawiam – Roman.
