genealodzy.pl

Witam

Masiuk - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy mas-, por. masa, wschodniosłowiańskie, imię Mosiej (= Mojżesz).

Skrzypczak - od skrzypieć ‘piszczeć, chrzęścić’, skrzyp ‘odgłos skrzypienia; roślina zielna’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Ewa_Szczodruch pisze:Witam

Masiuk - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy mas-, por. masa, wschodniosłowiańskie, imię Mosiej (= Mojżesz).

Skrzypczak - od skrzypieć ‘piszczeć, chrzęścić’, skrzyp ‘odgłos skrzypienia; roślina zielna’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Dziękuję!

Pozdrawiam
Łukasz Kaleńczuk

Witam,
W czasie przegladana ksiag metrykalnych natknalem sie w swoim drzewie na nazwisko Attak? Bardzo prosze o pomoc w genezie tego nazwiska. Z gory serdeczne dzieki

Nazwisko Betjuk

Raczej nie ma etymologii dającej się odnieść do Kresów. W dostępnych mi źródłach nie ma ani jednego nazwiska zbliżonego nawet do Betjuk, co nie ukrywam, jest dla mnie pewnym zaskoczeniem. Trzeba szukać na Litwie/Żmudzi albo w Niemczech.

Być może nazwisko pochodzi od imion Bertholdt, Bert, Bertram (berath + walten ) = mniej więcej ze starowysokoniemieckiego na współczesny niemiecki: Glänzender Herrscher = mniej więcej po polsku „jaśniejący władca”.

Być może, że etymologia odniemiecka jest zupełnie inna. W platach od Sprewy po Pomorze Gdańskie Bêt* to „kromka chleba” (Scheibe, Bisschen, Brocken, Fleck, Stück). Słowo funkcjonowało również jako określenie „małej”, mało płatnej pracy (Za słownikiem gwar pruskich).

Wspomniałem o Litwie/Żmudzi. Bet - to litewskie „ale”.

* - Skrypt zamienił E z daszkiem na polską literę "ę".

--=-=

Nazwisko Kaleńczuk
Trzy możliwe etymologie kresowe:
Wśród przyśpiewek/ciastuszek weselnych jest taka: „Ładnyś młody gładnyś/ równasz się Kalinie/ pewnie cię matula/ kąpała we winie”. Kresowe imię męskie pochodzenia greckiego: Каллиник będące złożeniem kallos+nike co można przetłumaczyć mniej więcej jako „piękny/skuteczny zwycięzca”. Od tego imienia tj. Каллиник (Kalinik) pochodzi sporo kresowych i rosyjskich nazwisk: Каленин, Каленистова, Каленихин, Каленихина, Каленицкая, Каленич, Калениченко, Калениченкосенга, Каленичок, Каленичук, Каленишина, Каленкевич, Каленкин, Калёнкин, Каленкина - to tylko początek serii. Imię Kalinik stało się bardzo popularne z powodu kultu świętego męczennika http://days.pravoslavie.ru/Life/life4341.htm .
Etymologia druga kresowa:
Od czasownika „калить” - silnie rozgrzewać metal przed jego kuciem - mniej więcej. Jest polski odpowiednik tego słowa: kalikować = dmuchać w miechy od kuźni albo organowe w kościele.
Etymologia trzecia kresowa:
Chyba mniej tu istotna. W rejonie Saratowa nad Wołgą przymiotnik каляный / калёный (kaliany / kaliony) oznaczał mężczyznę upartego, zawziętego.
To są oczywiście jedynie etymologie ograniczone jak zaznaczyłem terytorialnie.
--


Nazwisko Masiuk
Również etymologie kresowe, dwie:
Masiuk pochodzi od zdrobnienia imienia chrzcielnego Maksym/Maksymilian. Pochodzi oczywiście od popularnych świętych o tych imionach.
Druga etymologia kresowa:
Ukraińskie słowo масюнiнький (ros: маленький) pierwotnie w czasach chrztu Rusi było imieniem. Jego skrócenia: Малой, Малец, Масюта, Масюк (Mały, Malec, Masiuta, Masiuk) również i wszystkie funkcjonują jednocześnie jako nazwiska. Pisałem już o tym przy okazji niektórych odpogańskich imion kresowych. Dziecku nadawano imiona pogańskie jeszcze do 18 wieku (miejscami jeszcze dłużej) za każdym razem w celach magicznych. Miało to działać na „złe moce”, które słysząc, że dziecko jest „małe” = liche odpuszczały temu dziecku nie zsyłając na nie nieszczęść w postaci jakichś chorób czy niebezpieczeństw.
--




Panie Waldku (Nanuk01)

Cieszę się, że znalazł się ktoś, kto potrafi wychwycić absurdy w niemieckich profesjonalnych opracowaniach nt. etymologii nazwisk. Proszę częściej „podrzucać” swoje uwagi. Niemiecki znam jako język naturalny (nie uczony w szkole), posiłkując się niekiedy „telefonem do bratanka” tam urodzonego i wychowanego, ale nie na tyle by wychwytywać takie niuanse o których Pan pisze.

Pozdrawiam pięknie.

Dobry wieczor prosil bym o pomoc z nazwiskami kapinos, szmist i ceglinski dziekuje

Witam

Ceglinski, Cegliński - od cegła, z niemieckiego Ziegel, a to z łacińskiego tegula.

Kapinos 1364 - w grupie nazwisk pochodzących od kapać, też od kapa ‘rodzaj derki, narzuty’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Szmist - nie znalazłam

Nazwisko Betjuk - jeszcze może być taka wersja. Litera "i" zmieniła się w literę "e". Albo zgubiła się po drodze wiekowej) Idzie ta nazwa od konia do pracy.
Nazywano tak:
1 - silnego człowieka
Wersja druga jest wąsko regionalna i raczej kojarzy z innym słowem - "birjuk". W gwarze pskowskiej słowem "bitiuk" nazywano tak
2 - zawsze niezadowolonego i za mało mówiącego człowieka.

Jest jeszcze jedna wersja,
3 - że protoplasta tego nazwiska żył na brzegu rzeki z nazwą Bitjug (rzeka Don, kraj kazacki).

Прозвище Битюк восходит к слову «битюк». Изначально так называли крепкого ломового коня — костистую, плотную и рослую лошадь под извоз. Скорее всего, прозвище Битюк получил крепкий, плотный, здоровый человек, однако в псковских говорах так называли и сердитого, угрюмого, молчаливого.

Менее вероятно, что фамилия Битюков указывает на место рождения предка: он мог жить на берегу реки Битюг (левый приток Дона). Битюк, со временем получил фамилию Битюков.
http://www.ufolog.ru/names/order/%D0%B1 ... 0%BE%D0%B2

Pozdrawiam,
Irena

Witam,
Bardzo prosze o pomoc w wyjasnieniu znaczenia i pochodzenia nazwiska ATTAK

Bardzo dziekuje za pomoc, I jak tak samo nic nie moglem znalesc na temat szmist jedyne co przychodzi mi do glowy to ze one jest niemieckie I zostalo spolszczone na inna forme:)

Nazwisko Kapinos

Niemieckie trochę starawe Kafenhaus/Kafenaus spolszczyło się do postaci Kapinaz. Cóż to takiego. Wg „Słownika warszawskiego” w czasach Słowackiego i wcześniejszych było to pomieszczenie w dworach, specjalne, elitarne, przeznaczone do parzenia kawy. Dostęp do niego miała tylko wyznaczona osoba. Chyba ze względu na ceny tejże.

Etymologia kresowa: Nazwisko to jest popularne na szeroko rozumianych Kresach i w Rosji. Zdaniem tamtejszych etymologów jest złożeniem słów „kapa+nos”. Sęk w tym, że słowo kapa ma chyba ze sto znaczeń i bardzo ciężko jest wychwycić sensowne znaczeniowo złożenie. Najprawdopodobniej chodzi to o kapę = miarę chleba. Określenie „kapka chleba” w znaczeniu „na jeden posiłek” funkcjonuje jeszcze w niektórych polskich gwarach (Pałuki na pewno), albo o kapę tj. narośl naturalnie występująca na drewnie, ale odniesienie jej do ludzkiego nosa nie jest niczym dziwnym.

W Polsce Najstarszy zapisany Kapinos advocat czyli wójt miejski pojawił się w dokumentach w 1399 roku w miejscowości Oporowo/Oporów (To gdzieś Ziemia Łęczycka chyba jest) i zaraz następny w 5 lat później zapisany jako Quapynos zwany Capmos - niestety „Słownik Taszyckiego” nie podaje miejscowości. Najpopularniejsza polska etymologia wszystkich około 30 nazwisk Kapi - podobnych wywodzi od kapy - rodzaju peleryny.

Zapis nazwiska zaczynający się od podstawy Quapi… rodzi podejrzenie, że nazwisko może pochodzić nie od kształtu nosa, posiłku, peleryny, ale od kwapisza/kwapicha, kwapiu/kwapia, kwapa, albo czasownika „kwapić”. Słowa podobne ale wszystkie maja skrajnie różne znaczenia. Czasownik kwapić się (pośpieszać/śpieszyć się) i pochodzące od niego określenia człowieka kwapich/kwapisz to odpowiednio: raptuśnik / człowiek prędki. Kwap/kwapie to czechizm oznaczający puch gęsi, delikatne pierze. Wreszcie kwap to miętus węgorzopodobna ryba, skądinąd również bardzo popularne nazwisko.



--==
Po namyśle i odnalezieniu nowych możliwych źródeł pochodzenia nazwiska zdecydowałem się na ukrycie treści wpisu w pierwotnej formie.
Nazwisko Schmist
Hipoteza. W gwarach wielkopolskich funkcjonuje słowo „szmajsnąć” = mniej więcej rzucić coś z całej siły, chlasnąć, walnąć, odrzucić daleko. Na moje oko jest ono spolszczeniem miejscowych dolnoniemieckich słów schmiſz i schmiſzen (ſ= długie „s”), które znaczyły mniej więcej to samo i dodatkowo oznaczały grę hazardową w „siutkę” polegającą na odbijaniu monet o kamień o ścianę. Czy nazwisko pochodzi od tego, czy jest jedynie przekręceniem zapisu nazwisk Szmito/Schmidto - podobnych związanych znaczeniowo z kowalstwem nie wiem.

-=-=
Nazwisko Cegliński
... naturalnie kojarzy się z cegłami albo dachówkami. To wydaje się być jak najbardziej słuszne gdyby nie niemiecki, w którym pewna ilość nazwisk zaczynających się na Ziege… odnosi się nie do cegieł a do sera (zieger) ze środkowowysokoniemieckiego i było określenie serowara i handlującego serem, albo od śląskich platowych: Ziegebein/Ziegenbein = chaber bławatek.

Bardzo dziękuję Państwu za odpowiedzi. Byłem ciekaw pochodzenia. I tutaj teoria ze wschodnią częścią Europy by się dość potwierdziła, gdyż poprzednie pokolenia zamieszkiwały tamte rejony. O tej rzece też przeszukując internet dywagowałem, bardzo możliwe

Nie moje 3 grosze do nazwiska Cegliński - a mianowicie Pani dr hab. Aliny Naruszewicz-Duchlińskiej – profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego

http://www.genezanazwisk.pl/content/cegli%C5%84ski

Nazwisko utworzone przyrostkiem -iński od nazwy osobowej Cegła, ta od rzeczownika cegła: 1. kamień sztuczny z wypalonej gliny, 2. cegły = dom z cegły, 3. tafla w kształcie cegły. Wyraz pochodzi z niemieckiego Ziegel, to z łacińskiego tegula = dachówka (zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 259). Por. też nazwę miejscową Cegła, odnotowaną na terenie byłego powiatu odolanowskiego (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, s.424).

Dowry Wieczor wlasnie sie dowiedzialem ze oryginalny zapis nawziska Szmist byl Smit i jest one niemieckie wince bards dziekuje z te dwa pozwyzsze nazwiska, pozdrawiam jak by kots potrzebowal prztlumaczy cos z angielskiego czy na angielski moge pomuc

Moje trzy grosze do nazwiska Kapinos

Zacznę od Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego

Kapinos wieś w powiecie sochaczewskim

http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geografic ... XV_cz.2/54

Słownik najstarszych nazwisk polskich

KAPINOS, KAPONOS < kapaćA, < nos 'ts' Sstp 1399, odap., s. 139

Kapinos pochodzi od przezwiska Kapinos - ‘ten, któremu kapie z nosa

Kapinos - od wyrazu pospolitego kapistka ‘mała kropla, kapka’

Kapinos architektura – profil nadany dolnej powierzchni (gzymsu, płyty poziomej wystającej poza lico ściany itp.) przez wyżłobione podcięcie, wymuszający na spływającej wodzie deszczowej opadanie przed licem budynku.

To nie znaczy że ja mam rację

Problem chyba jednak polega na czym innym. Być może to nazwisko używane i przez Polaków i Niemców i Rosjan i Ukraińców ma korzenie żydowskie. Przeanalizowałem kilkadziesiąt postaci noszących to nazwisko na Kresach i większość z nich była Żydami. Usiłuję z marnym skutkiem nawiązać do jakichś odniesień w jidisz. W Rosji i na Ukrainie w niedalekiej przeszłości było sporo znanych ludzi noszących to nazwisko - są w książkach, encyklopediach internetowych, a nie ma nazwiska jako takiego w indeksach nazwisk. Za każdym razem w źródłach książkowych ma właśnie taką pozornie zniekształconą postać Szmist/Шмист.

Bardzo ciekaw jestem przemyśleń Koleżeństwa piszących tutaj nt. tego nazwiska.