Witam,
Czy mógłbym się dowiedzieć czegoś na temat nazwiska SPITZA?
Ponadto mam pytanie, które nurtuje mnie od dawna. Chodzi mi o nazwiska zakończone podwójnym S na końcu, typu Bess, Bross, Hess etc. Czy możemy uznać je za nazwiska pochodzenia niemieckiego, bo polskie to raczej nie są? Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
Pochodzenie nazwisk (cz.7)
Moderatorzy: elgra, Galinski_Wojciech, maria.j.nie
Pani Ewo,
ślicznie dziękuję.
nie znam się na etymologii ale odnośnie nazwiska zakończone podwójnym S na końcu, typu Bess, Bross, Hess et - ja bym tak odgórnie nie zakładał.. w moim drzewie mam nazwisko Pakos, raz pisane przez podwójne "s" czasami w innych parafiach pisane Pakosz, podobne nazwisko..
Pozdrawiam
ślicznie dziękuję.
korthals pisze:Witam,
..... Chodzi mi o nazwiska zakończone podwójnym S na końcu, typu Bess, Bross, Hess etc. Czy możemy uznać je za nazwiska pochodzenia niemieckiego, bo polskie to raczej nie są? Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
nie znam się na etymologii ale odnośnie nazwiska zakończone podwójnym S na końcu, typu Bess, Bross, Hess et - ja bym tak odgórnie nie zakładał.. w moim drzewie mam nazwisko Pakos, raz pisane przez podwójne "s" czasami w innych parafiach pisane Pakosz, podobne nazwisko..
Pozdrawiam
Mariusz
Poszukuję rodzin
Kaczmarek vel Karczmarczyk, Magiera, Lawendowski, Stępnik, Ostałowski, Idzikowski, Jezierski, Włostowski, Męcina par. Krzemienica; Płocki, Luch, Susik, Bala Reszka par. Żelechlinek
Gromek, Wolny, Słodki par. Wysokienice
Poszukuję rodzin
Kaczmarek vel Karczmarczyk, Magiera, Lawendowski, Stępnik, Ostałowski, Idzikowski, Jezierski, Włostowski, Męcina par. Krzemienica; Płocki, Luch, Susik, Bala Reszka par. Żelechlinek
Gromek, Wolny, Słodki par. Wysokienice
Rozważania o genezie nazwiska Spitza.
Witaj korthals.
W zasadzie to nie wiem jak mam się do Ciebie zwracać. Nasze forum posiada regulamin, w którym jest powiedziane, iż posty powinny być podpisywane nazwiskiem lub imieniem – wybór należy do ciebie.
Pytasz, „Czy mógłbym się dowiedzieć czegoś na temat nazwiska SPITZA?” Profesor Kazimierz Rymut w jednej ze swoich prac napisał: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Nic nie napisałeś o historii nazwiska, nie wspomniałeś czy nazwisko to miało oboczne formy graficzne i na jakim obszarze i kiedy wystąpiło pierwszy raz. Tak więc pozostają ogólne informacje i hipotezy o genezie tego nazwiska.
Zatem, nazwa osobowa Spitza może pochodzić z dwóch kręgów językowych. Pierwszy to język polski, drugi to język niemiecki.
Język polski.
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Spitza ma następującą genezę:
• „Spitza – od szpic, szpica, ze staropolskiego spica ’ostre zakończenie czegoś; pies pokojowy’.”.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=824
Nazwisko Spitza może być utworzone paradygmatycznie za pomocą końcówki rodzaju żeńskiego -a od przezwiska lub/i nazwiska Spitz. Niewykluczona jest też derywacja fleksyjna: Spitz > syn Spitza. Tak więc mogła to być pierwotnie forma genetywna utworzona za pomocą genetywnego formatu -a. Inaczej mówiąc jest to nazwisko typu dopełniaczowego. Nazwiska dopełniaczowe z pochodzenia należą do nazw osobowych zależnościowych i są tworzone od imienia lub nazwiska ojca: syn Spitza > Spitza – od nazwiska ojca Spitz. Zatem, ojciec Spitz, a syn jego Spitza.
To tylko moja hipoteza.
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Spitz ma następującą genezę:
• „Spitz – od szpic, szpica, ze staropolskiego spica ’ostre zakończenie czegoś; pies pokojowy’.”.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=824
Język niemiecki.
Z dużą dozą prawdopodobieństwa miano Spitza może mieć za podstawę niemiecki apelatyw spitz. Wyraz spitz jako:
• przymiotnik: ostry, szpiczasty,
• jako przysłówek ostro, uszczypliwie.
Rzeczownik to die spitze, który ma dwa znaczenia: szczyt, ostry koniec. Czasownik to spitzen – ostrzyć.
Tak więc wiemy co znaczy niemieckie słowo spitz w standardowym języku niemieckim. Spitz – osty koniec czegoś, na przykład ostry koniec noża, ostry koniec góry itp.
Niemniej jednak jest w Austrii gmina o nazwie Spitz, która znajduje się w kraju związkowym Dolna Austria, w powiecie Krems-land.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Spitz_(Austria)
Nazwisko Spitza najprawdopodobniej może być hybrydową nazwą osobową, która została utworzona na gruncie języka niemieckiego i polskiego. Nazwisko Spitza może być utworzone paradygmatycznie za pomocą polskiej końcówki rodzaju żeńskiego -a od niemieckiego przezwiska lub/i nazwiska Spitz. Niewykluczona jest też derywacja fleksyjna: Spitz > syn Spitza. Tak więc mogła to być pierwotnie forma genetywna utworzona za pomocą genetywnego formatu -a. Inaczej mówiąc jest to nazwisko typu dopełniaczowego. Nazwiska dopełniaczowe z pochodzenia należą do nazw osobowych zależnościowych i są tworzone od imienia lub nazwiska ojca: syn Spitza > Spitza – od nazwiska ojca Spitz. Zatem, ojciec Spitz, a syn jego Spitza.
To tylko moja hipoteza.
W kontekście niemieckiego pochodzenia nazwy osobowej Spitz dodam, że nazwisko to występuje też wśród żydowskich mieszkańców Gorlic w okresie międzywojennym [ za: portal Wirtualny Sztel ]:
http://www.sztetl.org.pl/pl/article/zel ... ieszkania/
Cmentarz Żydowski we Wrocławiu przy ul. Lotniczej – nagrobek Margarete Spitz [ urodzona 1891 – zmarła 1906 ]
http://www.friedhofcosel.info/kwatery/pole5pic.php
Tak więc tylko wszechstronna kwerenda genealogiczna i historyczna wiedza o rodzinie może rozwiać różne dylematy o pochodzeniu nazwiska Spitza [ Spitz ].
Pozdrawiam – Roman.
W zasadzie to nie wiem jak mam się do Ciebie zwracać. Nasze forum posiada regulamin, w którym jest powiedziane, iż posty powinny być podpisywane nazwiskiem lub imieniem – wybór należy do ciebie.
Pytasz, „Czy mógłbym się dowiedzieć czegoś na temat nazwiska SPITZA?” Profesor Kazimierz Rymut w jednej ze swoich prac napisał: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Nic nie napisałeś o historii nazwiska, nie wspomniałeś czy nazwisko to miało oboczne formy graficzne i na jakim obszarze i kiedy wystąpiło pierwszy raz. Tak więc pozostają ogólne informacje i hipotezy o genezie tego nazwiska.
Zatem, nazwa osobowa Spitza może pochodzić z dwóch kręgów językowych. Pierwszy to język polski, drugi to język niemiecki.
Język polski.
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Spitza ma następującą genezę:
• „Spitza – od szpic, szpica, ze staropolskiego spica ’ostre zakończenie czegoś; pies pokojowy’.”.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=824
Nazwisko Spitza może być utworzone paradygmatycznie za pomocą końcówki rodzaju żeńskiego -a od przezwiska lub/i nazwiska Spitz. Niewykluczona jest też derywacja fleksyjna: Spitz > syn Spitza. Tak więc mogła to być pierwotnie forma genetywna utworzona za pomocą genetywnego formatu -a. Inaczej mówiąc jest to nazwisko typu dopełniaczowego. Nazwiska dopełniaczowe z pochodzenia należą do nazw osobowych zależnościowych i są tworzone od imienia lub nazwiska ojca: syn Spitza > Spitza – od nazwiska ojca Spitz. Zatem, ojciec Spitz, a syn jego Spitza.
To tylko moja hipoteza.
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Spitz ma następującą genezę:
• „Spitz – od szpic, szpica, ze staropolskiego spica ’ostre zakończenie czegoś; pies pokojowy’.”.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=824
Język niemiecki.
Z dużą dozą prawdopodobieństwa miano Spitza może mieć za podstawę niemiecki apelatyw spitz. Wyraz spitz jako:
• przymiotnik: ostry, szpiczasty,
• jako przysłówek ostro, uszczypliwie.
Rzeczownik to die spitze, który ma dwa znaczenia: szczyt, ostry koniec. Czasownik to spitzen – ostrzyć.
Tak więc wiemy co znaczy niemieckie słowo spitz w standardowym języku niemieckim. Spitz – osty koniec czegoś, na przykład ostry koniec noża, ostry koniec góry itp.
Niemniej jednak jest w Austrii gmina o nazwie Spitz, która znajduje się w kraju związkowym Dolna Austria, w powiecie Krems-land.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Spitz_(Austria)
Nazwisko Spitza najprawdopodobniej może być hybrydową nazwą osobową, która została utworzona na gruncie języka niemieckiego i polskiego. Nazwisko Spitza może być utworzone paradygmatycznie za pomocą polskiej końcówki rodzaju żeńskiego -a od niemieckiego przezwiska lub/i nazwiska Spitz. Niewykluczona jest też derywacja fleksyjna: Spitz > syn Spitza. Tak więc mogła to być pierwotnie forma genetywna utworzona za pomocą genetywnego formatu -a. Inaczej mówiąc jest to nazwisko typu dopełniaczowego. Nazwiska dopełniaczowe z pochodzenia należą do nazw osobowych zależnościowych i są tworzone od imienia lub nazwiska ojca: syn Spitza > Spitza – od nazwiska ojca Spitz. Zatem, ojciec Spitz, a syn jego Spitza.
To tylko moja hipoteza.
W kontekście niemieckiego pochodzenia nazwy osobowej Spitz dodam, że nazwisko to występuje też wśród żydowskich mieszkańców Gorlic w okresie międzywojennym [ za: portal Wirtualny Sztel ]:
http://www.sztetl.org.pl/pl/article/zel ... ieszkania/
Cmentarz Żydowski we Wrocławiu przy ul. Lotniczej – nagrobek Margarete Spitz [ urodzona 1891 – zmarła 1906 ]
http://www.friedhofcosel.info/kwatery/pole5pic.php
Tak więc tylko wszechstronna kwerenda genealogiczna i historyczna wiedza o rodzinie może rozwiać różne dylematy o pochodzeniu nazwiska Spitza [ Spitz ].
Pozdrawiam – Roman.
-
Gawroński_Zbigniew
- Posty: 2694
- Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29
Moim zdaniem nazwisko Spica /Spitza/Спица jest nazwiskiem litewskim - nie mylić ze żmudzkim. Spica to broń. I od tej broni pochodzi nazwisko. Najwcześniejszy wynotowany Спица, katolik, pojawił się w dokumentach w Nowogródku w roku 1539 i był urzędnikiem od soli.
Warto by sprawdzić jeszcze jedną ścieżkę. Spica to szprycha w kołach drabiniastych, jakaś inna od pozostałych. Trudno mi jest odpowiedzieć dokładniej o co z tą szprychą chodzi. Jeśli by przyjąć tę ścieżkę to warto by zainteresować się dokładnie szczegółowymi zawodami stelmachopodobnymi.
Niemieckie źródła internetowe na jakie wpadłem, nazwisko wywodzą od kowala produkującego ofnale/ufnale.
Warto by sprawdzić jeszcze jedną ścieżkę. Spica to szprycha w kołach drabiniastych, jakaś inna od pozostałych. Trudno mi jest odpowiedzieć dokładniej o co z tą szprychą chodzi. Jeśli by przyjąć tę ścieżkę to warto by zainteresować się dokładnie szczegółowymi zawodami stelmachopodobnymi.
Niemieckie źródła internetowe na jakie wpadłem, nazwisko wywodzą od kowala produkującego ofnale/ufnale.
Zbigniew
Dziękuję Panom za udzielenie odpowiedzi. Korthals to moje nazwisko, imię Patryk gwoli ścisłości. 
Nie została mi jednak udzielona odpowiedź o nazwiska typu Bess, Bross, Mess, Hess, Russ etc. Mieszkam w kujawsko-pomorskiem. Sporo znam takich nazwisk i zastanawiam się nad ich pochodzeniem. Pozdrawiam, Patryk Korthals.
Nie została mi jednak udzielona odpowiedź o nazwiska typu Bess, Bross, Mess, Hess, Russ etc. Mieszkam w kujawsko-pomorskiem. Sporo znam takich nazwisk i zastanawiam się nad ich pochodzeniem. Pozdrawiam, Patryk Korthals.
-
Gawroński_Zbigniew
- Posty: 2694
- Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29
W ciemno, nie wchodząc w szczegóły obstawiam, że to są nazwiska menonickie, tychże wypędzonych z Torunia. Osiedlili się oni na południowych Kujawach i w dwa pokolenia "skatolicyzowali" w zdecydowanej większości. Ostatnio sporo na ten temat dyskutowaliśmy na profilu FB miłośników ziemi kujawskiej: https://www.facebook.com/groups/774479675969582/ Proszę "pokopać" tak ze 30-40 wpisów do tyłu patrząc.
A dokładnie gdzie na Kujawach coś takiego miało miejsce?
A dokładnie gdzie na Kujawach coś takiego miało miejsce?
Zbigniew
-
Rusin_Aleksandra
- Posty: 1
- Rejestracja: sob 18 lut 2017, 18:25
Proszę o pomoc w sprawie nazwiska Bińkowski.
Na stronie Genealogia Janusza Stankiewicza znalazłam informację, że występuje ono od 1794r. i pochodzi od nazw miejscowych Bieńki, Bieńkowice, Bieńkówka.
W innych źródłach nazwiska Bieńkowski i Binkowski podawane są jako te, które wywodzą się od tych nazw miejscowych .
Czy mogę domniemywać, że wszystkie te nazwiska Bieńkowski, Binkowski, Bińkowski wywodzą się od wspólnego przodka, a co za tym idzie można je zaliczyć do rodów szlacheckich?
Na stronie Genealogia Janusza Stankiewicza znalazłam informację, że występuje ono od 1794r. i pochodzi od nazw miejscowych Bieńki, Bieńkowice, Bieńkówka.
W innych źródłach nazwiska Bieńkowski i Binkowski podawane są jako te, które wywodzą się od tych nazw miejscowych .
Czy mogę domniemywać, że wszystkie te nazwiska Bieńkowski, Binkowski, Bińkowski wywodzą się od wspólnego przodka, a co za tym idzie można je zaliczyć do rodów szlacheckich?
Witam serdecznie. Czy mogę prosić o pomoc w sprawie pochodzenia nazwiska Auchimik.
Dziękuję
Dziękuję
Ostatnio zmieniony pn 20 lut 2017, 10:55 przez myszka81, łącznie zmieniany 1 raz.
-
Lewicki_Przemysław
- Posty: 222
- Rejestracja: ndz 27 lis 2016, 13:57
-
Gawroński_Zbigniew
- Posty: 2694
- Rejestracja: wt 16 cze 2015, 13:29
Auchimienej / Auchimik (Аухименей /Аухимик) jest "białoruską"/ litewską odmianą starocerkiewnego imienia męskiego Jewfimij (Евфимий) - polskiego mało popularnego Eutymiusz, pochodzącego od greckiego Εὐφήμιος. Na Ukrainie to samo imię, również funkcjonujące jako nazwisko to Juchim (Юхим).myszka81 pisze:Witam serdecznie. Czy mogę prosić o pomoc w sprawie pochodzenia nazwiska Auchimik.
Dziękuję
Starocerkiewne imiona funkcjonujące jako nazwiska sprawiają Polakom sporo kłopotu z racji ich pozornego podobieństwa do innych funkcjonujących w chrześcijaństwie zachodnim. Tak jest i tym razem. Jak widać imię upodabnia się do Joachima, a to fałszywy trop. Wszystko za sprawą nieocenionych świętych Cyryla i Metodego, którzy w Sołuniu (Tesaloniki) hurtem "przetłumaczyli" greckie imiona na słowiańskie, często, a w zasadzie bardzo często w sposób bardzo niepodobny do oryginału.
Zbigniew
Mrzygłód, Grudziński, Orzałkiewicz.
Witaj Przemysławie!
Nazwisko Mrzygłód / Mrzygłod.
Dr hab. Alinę Naruszewicz – Duchlińską profesor Uniwersytetu Warmińsko –Mazurskiego tak pisze o genezie nazwiska:
„Mrzygłód – Potencjalne podstawy etymologiczne nazwiska to: I. rzeczownik mrzygłód, czyli: 1. głodomorek, skąpiec, sknera, kutwa, dusigrosz („nędzny mrzygłodzie, chleb z solą jadasz po wodzie”, 2. gatunek rośliny, zob. tzw. Słownik warszawski, t. II, s. 1062-1063; II. nazwa miejscowa Mrzygłód, odnotowana na terenie powiatów: będzińskiego, sanockiego, mogilnickiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, s. 771-772.”.
http://www.genezanazwisk.pl/content/mrzyg%C5%82%C3%B3d
Słownik Języka Polskiego wspomina, że miano Mrzygłód to:
• „roślina zielona z rodziny kapustowatych”,
• „dawniej: biedak, głodomór”.
Głodek mrzygłód ( Draba aizoides ) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych. Występuje w górach środkowej Europy. W Polsce tylko w Tatrach.
https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C5%82od ... %82%C3%B3d
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Mrzygłód / Mrzygłod pochodzi:
• „Mrzygłód – od mrzeć ‘umierać’; od mrzygłód ‘głodomorek, skąpiec’.”.
• „Mrzygłod – od mrzeć ‘umierać’; od mrzygłód ‘głodomorek, skąpiec’.”.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=814
Słownik najstarszych nazwisk polskich – pochodzenie językowe nazwisk omówionych w Historii Nazwisk Polskich na stronie 101 tak mówi o nazwisku Mrzygłod: „MRZYGŁOD < mrzygłod ‘sknera’ SXVI 1425, odap., s. 175.”. Z zapisu tego wynika, iż nazwa osobowa Mrzygłod pochodzi od apelatywu mrzygłod ‘sknera’, która notowana była w 1425 roku, nazwisko odapelatywne.
Ze współczesnego punktu widzenia przywołany apelatyw mrzygłód, od którego powstało nazwisko Mrzygłód, to archaizm wyrazowy [ wyraz zapomniany lub wychodzący z użycia w polszczyźnie ogólnej ]. Mrzygłód to wyraz wieloznaczeniowy:
• głodomór, głodomorek – niejadek [ ktoś wychudzony ],
• skąpiec, kutwa [ człowiek przesadnie oszczędny ],
• biedak,
• roślina z rodziny kapustowatych,
• nazwa kilku miejscowości,
• mrzeć ‘umierać’.
•
Profesor Kazimierz Rymut w jednej ze swoich prac napisał: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeb by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Tak więc tylko wszechstronna kwerenda genealogiczna może odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstało nazwisko Mrzygłód.
Nazwisko Grudziński.
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Grudziński pochodzi:
• Grudziński – 1499 od nazw miejscowych typu Grodno, też Grodnica, Grudna, Grudzyny.
• Grudziński – 1795 od gruda ‘bryła ziemi; zmarznięta ziemia’.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=773
Nazwisko Grudziński może być nazwiskiem neofickim. Kwestię neofityzmu możemy powiązać z zagadnieniami ściśle dotyczącymi imion i nazwisk żydowskich. Wśród nazwisk Żydów polskich możemy wyróżnić nazwiska neofickie pochodzące od nazw miesięcy, w których przyjmowany był chrzest. W przypadku nazwiska Grudziński to nazwisko pochodziłoby od grudnia; Grudziński < grudzień.
Bogusław Kreja [ Studia onomastyczne, Gdańsk 2005, s. 60–61 ] pisząc o nazwiskach konwertytów stanowczo zastrzegał jednak, że „należy […] wyraźnie zaznaczyć, że nazwiska te nie były wyłącznie neofickimi, także jakiekolwiek wnioski o pochodzeniu poszczególnych rodzin noszących te nazwiska, oparte na ich brzmieniu, są ryzykowne. W szczególności dotyczy to nazw urobionych od nazw miesięcy […]. Nazwy miesięcy występują bowiem dość często wśród ludności włościańskiej (Styczeń, Marzec, Kwiecień, Maj itd.), a dodanie końcówki -ski było przecież czymś bardzo powszechnym; poza tym są tu też nazwiska odmiejscowe (z Czerwińska, z Lipna, z Wrześni itd.).”.
Tak więc nazwisko Grudziński może mieć różne pochodzenie i może być:
1. odmiejscową nazwą osobową, to jest nazwiskiem:
• szlacheckim, utworzonym od na przykład takich miejscowości jak: Grodno, Grodnica, Grudna, Grudzyny,
• nieszlacheckim, utworzonym od na przykład takich miejscowości jak: Grodno, Grodnica, Grudna, Grudzyny,
2. strukturalną nazwą osobową, to jest nazwiskiem:
• strukturalnym, utworzonym od nazwiska / przezwiska Gruda a ono od apelatywu gruda ‘bryła ziemi; zmarznięta ziemia’ za pomocą strukturalnego przyrostka –ski, na wzór i podobieństwo nazwiska szlacheckiego,
• strukturalnym, utworzonym na wzór i podobieństwo nazwiska szlacheckiego [ odmiejscowego ] od nazwiska lub/i przezwiska Grudzień [ nazwa miesiąca ] przy pomocy strukturalnego sufiksu –ski.
• strukturalnym, utworzonym od nazwy miesiąca Grudzień, w którym neofita [ żyd ] przyjął chrzest i stał się chrześcijaninem.
Profesor Kazimierz Rymut w jednej ze swoich prac napisał: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeb by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Tak więc tylko wszechstronna kwerenda genealogiczna może odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstało konkretne nazwisko i rozwiać różne dylematy odnoszące się do pochodzenia społecznego i etnicznego osoby noszącej nazwisko Grudziński.
Nazwisko Orzałkiewicz.
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Orzałkiewicz pochodzi:
• „Orzałkiewicz – do orzeł.”.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=547
Od siebie dodam, że nazwisko Orzałkiewicz według mojej oceny jest nazwą osobową sufiksalną i może być mianem strukturalnym. Zbudowane jest z rdzenia Orzał– oraz przyrostka –kiewicz [ Orzał + kiewicz = Orzałkiewicz; Orzał–kiewicz ]. Rozkodowując to nazwisko powinno się zacząć od początku. Przyrostek –owicz oraz –ewicz zaliczany jest to cząstek patronimicznych, na przykład Domasławowicz to dawniej 'syn Domosława'. Sufiksy te w okresie staropolskim występowały w postaci –owic, –ewic. Pod wpływem języka ruskiego [ język ukraiński, język białoruski ] cząstki te przyjęły formę –owicz, –ewicz. Przyrostek –kiewicz wykształcił się pod wpływem języka białoruskiego i powstał mniej więcej w XVI / XVII wieku. Format –kiewicz był dodawany do rdzenia o wschodnim pochodzeniu, na przykład w takich nazwiskach jak: Mic–kiewicz, Sien–kiewicz oraz był też dodawany i do polskich rdzeni wyrazowych, na przykład takich jak: Brat–kiewicz, Kwiat–kiewicz, Mał–kiewicz czy Drąż–kiewicz. Zatem, nazwa osobowa Orzałkiwicz to dawniej ‘syn Orzała – ojciec Orzał’. Wynika z tego, że nazwisko Orzałkiwicz z dużą dozą prawdopodobieństwa może być mianem odojcowskim, nazwiskiem patronimicznym.
Oby nie było tak łatwo dodam, iż patronimiczny sufiks –kiewicz z czasem utracił funkcję odojcowskich nazw osobowych i stał się strukturalnym przyrostkiem przy pomocy, którego tworzono nazwiska od imion, przezwisk czy innych pospolitych słów. W przypadku nazwiska Orzałkiewicz mogą to być przezwiska typu: Orzał, Orzałek, Orzałko [ Orzełek, Ożałek ] > Orzałkiewicz.
Tak więc tylko wszechstronna kwerenda genealogiczna może odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstało konkretne nazwisko i rozwiać różne dylematy odnoszące się do pochodzenia społecznego i etnicznego osoby noszącej nazwisko Orzałkiewicz.
Pozdrawiam – Roman.
Nazwisko Mrzygłód / Mrzygłod.
Dr hab. Alinę Naruszewicz – Duchlińską profesor Uniwersytetu Warmińsko –Mazurskiego tak pisze o genezie nazwiska:
„Mrzygłód – Potencjalne podstawy etymologiczne nazwiska to: I. rzeczownik mrzygłód, czyli: 1. głodomorek, skąpiec, sknera, kutwa, dusigrosz („nędzny mrzygłodzie, chleb z solą jadasz po wodzie”, 2. gatunek rośliny, zob. tzw. Słownik warszawski, t. II, s. 1062-1063; II. nazwa miejscowa Mrzygłód, odnotowana na terenie powiatów: będzińskiego, sanockiego, mogilnickiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, s. 771-772.”.
http://www.genezanazwisk.pl/content/mrzyg%C5%82%C3%B3d
Słownik Języka Polskiego wspomina, że miano Mrzygłód to:
• „roślina zielona z rodziny kapustowatych”,
• „dawniej: biedak, głodomór”.
Głodek mrzygłód ( Draba aizoides ) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych. Występuje w górach środkowej Europy. W Polsce tylko w Tatrach.
https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C5%82od ... %82%C3%B3d
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Mrzygłód / Mrzygłod pochodzi:
• „Mrzygłód – od mrzeć ‘umierać’; od mrzygłód ‘głodomorek, skąpiec’.”.
• „Mrzygłod – od mrzeć ‘umierać’; od mrzygłód ‘głodomorek, skąpiec’.”.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=814
Słownik najstarszych nazwisk polskich – pochodzenie językowe nazwisk omówionych w Historii Nazwisk Polskich na stronie 101 tak mówi o nazwisku Mrzygłod: „MRZYGŁOD < mrzygłod ‘sknera’ SXVI 1425, odap., s. 175.”. Z zapisu tego wynika, iż nazwa osobowa Mrzygłod pochodzi od apelatywu mrzygłod ‘sknera’, która notowana była w 1425 roku, nazwisko odapelatywne.
Ze współczesnego punktu widzenia przywołany apelatyw mrzygłód, od którego powstało nazwisko Mrzygłód, to archaizm wyrazowy [ wyraz zapomniany lub wychodzący z użycia w polszczyźnie ogólnej ]. Mrzygłód to wyraz wieloznaczeniowy:
• głodomór, głodomorek – niejadek [ ktoś wychudzony ],
• skąpiec, kutwa [ człowiek przesadnie oszczędny ],
• biedak,
• roślina z rodziny kapustowatych,
• nazwa kilku miejscowości,
• mrzeć ‘umierać’.
•
Profesor Kazimierz Rymut w jednej ze swoich prac napisał: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeb by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Tak więc tylko wszechstronna kwerenda genealogiczna może odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstało nazwisko Mrzygłód.
Nazwisko Grudziński.
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Grudziński pochodzi:
• Grudziński – 1499 od nazw miejscowych typu Grodno, też Grodnica, Grudna, Grudzyny.
• Grudziński – 1795 od gruda ‘bryła ziemi; zmarznięta ziemia’.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=773
Nazwisko Grudziński może być nazwiskiem neofickim. Kwestię neofityzmu możemy powiązać z zagadnieniami ściśle dotyczącymi imion i nazwisk żydowskich. Wśród nazwisk Żydów polskich możemy wyróżnić nazwiska neofickie pochodzące od nazw miesięcy, w których przyjmowany był chrzest. W przypadku nazwiska Grudziński to nazwisko pochodziłoby od grudnia; Grudziński < grudzień.
Bogusław Kreja [ Studia onomastyczne, Gdańsk 2005, s. 60–61 ] pisząc o nazwiskach konwertytów stanowczo zastrzegał jednak, że „należy […] wyraźnie zaznaczyć, że nazwiska te nie były wyłącznie neofickimi, także jakiekolwiek wnioski o pochodzeniu poszczególnych rodzin noszących te nazwiska, oparte na ich brzmieniu, są ryzykowne. W szczególności dotyczy to nazw urobionych od nazw miesięcy […]. Nazwy miesięcy występują bowiem dość często wśród ludności włościańskiej (Styczeń, Marzec, Kwiecień, Maj itd.), a dodanie końcówki -ski było przecież czymś bardzo powszechnym; poza tym są tu też nazwiska odmiejscowe (z Czerwińska, z Lipna, z Wrześni itd.).”.
Tak więc nazwisko Grudziński może mieć różne pochodzenie i może być:
1. odmiejscową nazwą osobową, to jest nazwiskiem:
• szlacheckim, utworzonym od na przykład takich miejscowości jak: Grodno, Grodnica, Grudna, Grudzyny,
• nieszlacheckim, utworzonym od na przykład takich miejscowości jak: Grodno, Grodnica, Grudna, Grudzyny,
2. strukturalną nazwą osobową, to jest nazwiskiem:
• strukturalnym, utworzonym od nazwiska / przezwiska Gruda a ono od apelatywu gruda ‘bryła ziemi; zmarznięta ziemia’ za pomocą strukturalnego przyrostka –ski, na wzór i podobieństwo nazwiska szlacheckiego,
• strukturalnym, utworzonym na wzór i podobieństwo nazwiska szlacheckiego [ odmiejscowego ] od nazwiska lub/i przezwiska Grudzień [ nazwa miesiąca ] przy pomocy strukturalnego sufiksu –ski.
• strukturalnym, utworzonym od nazwy miesiąca Grudzień, w którym neofita [ żyd ] przyjął chrzest i stał się chrześcijaninem.
Profesor Kazimierz Rymut w jednej ze swoich prac napisał: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeb by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Tak więc tylko wszechstronna kwerenda genealogiczna może odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstało konkretne nazwisko i rozwiać różne dylematy odnoszące się do pochodzenia społecznego i etnicznego osoby noszącej nazwisko Grudziński.
Nazwisko Orzałkiewicz.
Według etymologii opracowanej przez p. Ewę Szczodruch na portalu Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi nazwisko Orzałkiewicz pochodzi:
• „Orzałkiewicz – do orzeł.”.
http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44&sub=547
Od siebie dodam, że nazwisko Orzałkiewicz według mojej oceny jest nazwą osobową sufiksalną i może być mianem strukturalnym. Zbudowane jest z rdzenia Orzał– oraz przyrostka –kiewicz [ Orzał + kiewicz = Orzałkiewicz; Orzał–kiewicz ]. Rozkodowując to nazwisko powinno się zacząć od początku. Przyrostek –owicz oraz –ewicz zaliczany jest to cząstek patronimicznych, na przykład Domasławowicz to dawniej 'syn Domosława'. Sufiksy te w okresie staropolskim występowały w postaci –owic, –ewic. Pod wpływem języka ruskiego [ język ukraiński, język białoruski ] cząstki te przyjęły formę –owicz, –ewicz. Przyrostek –kiewicz wykształcił się pod wpływem języka białoruskiego i powstał mniej więcej w XVI / XVII wieku. Format –kiewicz był dodawany do rdzenia o wschodnim pochodzeniu, na przykład w takich nazwiskach jak: Mic–kiewicz, Sien–kiewicz oraz był też dodawany i do polskich rdzeni wyrazowych, na przykład takich jak: Brat–kiewicz, Kwiat–kiewicz, Mał–kiewicz czy Drąż–kiewicz. Zatem, nazwa osobowa Orzałkiwicz to dawniej ‘syn Orzała – ojciec Orzał’. Wynika z tego, że nazwisko Orzałkiwicz z dużą dozą prawdopodobieństwa może być mianem odojcowskim, nazwiskiem patronimicznym.
Oby nie było tak łatwo dodam, iż patronimiczny sufiks –kiewicz z czasem utracił funkcję odojcowskich nazw osobowych i stał się strukturalnym przyrostkiem przy pomocy, którego tworzono nazwiska od imion, przezwisk czy innych pospolitych słów. W przypadku nazwiska Orzałkiewicz mogą to być przezwiska typu: Orzał, Orzałek, Orzałko [ Orzełek, Ożałek ] > Orzałkiewicz.
Tak więc tylko wszechstronna kwerenda genealogiczna może odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstało konkretne nazwisko i rozwiać różne dylematy odnoszące się do pochodzenia społecznego i etnicznego osoby noszącej nazwisko Orzałkiewicz.
Pozdrawiam – Roman.
-
Kazmierczak_Slawomir
- Posty: 247
- Rejestracja: wt 18 mar 2014, 17:51
Darmetko
Dobry wieczór,
proszę o wyjaśnienie pochodzenia nazwiska Darmetko. Nazwisko występuje w okolicach Łomży i Kolna.
Pozdrawiam
Sławomir
proszę o wyjaśnienie pochodzenia nazwiska Darmetko. Nazwisko występuje w okolicach Łomży i Kolna.
Pozdrawiam
Sławomir
-
Ewa_Szczodruch
- Posty: 4159
- Rejestracja: ndz 10 gru 2006, 17:22
- Lokalizacja: Toruń
-
Kazmierczak_Slawomir
- Posty: 247
- Rejestracja: wt 18 mar 2014, 17:51
-
Lewicki_Przemysław
- Posty: 222
- Rejestracja: ndz 27 lis 2016, 13:57
Re: Mrzygłód, Grudziński, Orzałkiewicz.
Dziękuję Ci bardzo Romanie za pomoc, to bardzo obszerny wpis, który bardzo dużo mi dałROMAN_B pisze:Witaj Przemysławie!
[...]
Pozdrawiam – Roman.
. Na pewno otwiera nowe perspektywy w badaniu rodziny, zwłaszcza Orzałkiewiczów, którzy wedle mojej wiedzy wywodzą się rdzennie z Wielkopolski przynajmniej od początku XIX wieku.Czy mogę mieć też, w związku z ogromną wiedzą, pytanie o moje własne nazwisko, Lewicki? Wiem, że moja rodzina przyjęła je między 1754 a 1779, wcześniej Paweł Lewicki nosił nazwisko Beda, a było to w ziemi wieluńskiej, jego syn Filip (i jego synowie) był stajennym u Wierzchlejskich z Wierzchlasu.
Pozdrawiam, Przemysław